İsrail- Filistin gerginliği, CIA Başkanı Burns’ü ‘gizli’ görevinden uzaklaştırıyor

Tel Aviv ve Ramallah’taki üst düzey yetkililerle, durumu sakinleştirme yollarını görüştü.

İsrail askerleri, 27 Ocak’ta Batı Şeria’da kendilerine taş atan Filistinli gençleri seyrediyor (EPA)

Tel Aviv’deki siyasi kaynaklar, ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Başkanı William Burns’ün iki taraf arasındaki güvenlik durumunu sakinleştirme yollarını aramak amacıyla iki gün boyunca İsrail’e ve Filistin Yönetimi topraklarına ‘gizli’ bir ziyarette bulunduğunu açıkladı. Kaynaklar, Burns’un asıl görevinin İran meselesi olduğunu, ancak işlerin kötüye gittiği bir dönemde göreve geldiğini ve bu nedenle bu konuya geniş bir zaman ayırdığını söyledi.
İsrailli kaynaklar, Burns’ün Başbakan Binyamin Netanyahu, Savunma Bakanı Yoav Gallant, İsrail Dış İstihbarat Servisi Mossad Başkanı David Barnea ve diğer İsrailli yetkililerle görüştüğünü belirtti. Aynı şekilde Burns, Ramallah’ta Devlet Başkanı Mahmud Abbas ve diğer Filistin Yönetimi yetkilileriyle bir araya geldi.
CIA başkanının ziyareti, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’in Pazartesi günü başlaması beklenen İsrail ziyaretinden önce gerçekleşti. William Burns’ün öncesinde ise geçen hafta ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, İsrail’i ve Filistin Yönetimi’ni ziyaret etti. Tel Aviv merkezli Walla internet sitesinin haberine göre ABD’li iki kaynak, Burns’ün İsrail ziyareti sırasında üzerinde durduğu en önemli noktanın, ‘İran’ın nükleer faaliyetlerine, İran ve Rusya arasındaki askeri işbirliğine ve İran’ın Ortadoğu’daki faaliyetlerine nasıl karşı çıkılacağı’ olduğunu söyledi.
Öte yandan Tel Aviv’deki kaynaklar, Dışişleri Bakanı Blinken’in ziyaretinde İran ve Filistin meselesine odaklanacağını söyledi. Kaynaklar ayrıca, Blinken’in İsrail’deki demokratik kurumların gücünü koruma ihtiyacına da odaklanacağını vurguladı.
Netanyahu, gelecek ay Beyaz Saray’ı ziyaret etmeyi planlarken, iki tarafın olası bir sürpriz istememesi dolayısıyla Sullivan, Burns ve Blinken de söz konusu ziyarete hazırlık olarak İsrail’e ziyarette bulunacak. ABD’liler, askeri seçenek tehdidi de dahil olmak üzere, İran konusunda İsrail ile uzlaşmaya dayalı formüllere varmakla ilgileniyor. ABD’li bir yetkiliden aktarılana göre ABD ve İsrail güçlerinin geçen hafta başlarında gerçekleştirdiği ortak tatbikatlar, Washington’dan Tahran’a ‘onu nükleer hegemonya projelerinden vazgeçirmek için’ güçlü bir mesaj gönderdi.
İsrailli askeri bir yetkili, bu tatbikatların iki ülke arasında daha yüksek derecede bir koordinasyonla ve İran hususunda bir yakınlaşmayla geliştiğini söyledi. İki taraf arasındaki diplomatik görüşmeler, koordinasyon süreçlerini geliştirme ve çabaların başarıya ulaşmasını sağlama amacıyla gelişti. Ancak Filistin’in durumunun kötüleşmesi bu çabaları büyük ölçüde engelliyor. Bu nedenle de ABD’liler, saha koşullarını iyileştirmeye hevesli.
ABD yönetimi, iki taraf arasındaki şiddete karşı olduğunu açıklarken, bir yandan İsrail işgallerini, diğer yandan da Filistin’in güvenlik koordinasyonunu askıya alma kararını reddediyor. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price’a göre ABD, her iki tarafı da Batı Şeria’daki güvenlik durumunu iyileştirmek için birlikte çalışmaya çağırıyor. Price, “Filistinliler ve İsrailliler barış ve güvenlik içinde yaşamak için eşit haklara sahiptir” dedi.