Çocuklarımız "Google Amca"nın ormanında kandırılıyor mu?

İlk arama motorunun sloganı "Kötülük yapma" olsa da bu uygulanmadı, bazı sözlükler "Google Amca"yı "kötü örnek" olarak tanımlıyor

AFP
AFP
TT

Çocuklarımız "Google Amca"nın ormanında kandırılıyor mu?

AFP
AFP

Hişam el-Yetim

"Google üzgünüm"
"Google seni seviyorum"
"Google nasılsın?"

Tüm bunlar, arama motoru Google'ın, her gün Google dünyasını ziyaret eden çocukların kullandığı ifadeler.
Çocuklar akıllarını kurcalayan her şeyi araştırmak hatta aile bireylerine, özellikle anne babalarına ve kardeşlerine açıklamayabilecekleri bazı mahrem duygularını ifade etmek için Google'ı kullanıyor.
Bunlar çok derin, duygusal ve çok kişisel sözler olsalar da bir makineye söyleniyor.
Bu durum, cansız nesnelere konuşma yolculuğunun başladığı birkaç on yıl önceki zamanları hatırlatıyor.
Bu ifadeler, Google'ın kendisine değil, "Google Amca"ya söylenebilecek kelimeler veya ifadelerden oluşuyor.
"Uncle Google" (Google Amca) teriminin üretildiği yer olan Batı kültüründe "Uncle" kelimesi, Cambridge sözlüğüne göre, babanın veya annenin herhangi bir erkek kardeşi veya teyzenin kocası anlamına geliyor.
Aynı kaynağa göre Hin kültüründe, ailenin herhangi bir yetişkini, sizden daha yaşlı erkek üyesi için kullanılıyor. 
Peki ya Arap kültüründe 'amca'nın babanın erkek kardeşi olması dışındaki anlamı nedir?
Arap kültüründe bu kelimenin anlamı biraz daha farklı, çünkü bu kelime aynı zamanda size maddi olarak yardım eden herkes için de kullanılıyor.
Araplar ilmi, fikri, kültürel açıdan seçkin veya güzel ahlak sahibi olduklarından dolayı hayran oldukları kimselere, sevgi ve taktir babında akraba isimleri verirler.
Ayrıca, kendilerinden güç ve statü bakımından üstün olan herkese, yaşı küçük de olsa bu kullanırlar.
Bu nedenle, Google'ın rekor sürede edindiği 'amca' statüsü, Arap dünyasında yüksek bir statü ve aile bağlantısı ve ebeveyn sevgisi bileşeni içeriyor.
Bu durum, özellikle bu sanal dünyayı kullanan ve çoğu zaman tüm boyutlarından habersiz olan gençler için tehlikeli olabilir.

"Google Amca" kartı
Google'ın "amca" olması, bu nesildeki pek çok kişi için biraz belirsiz olabilir.
Google, ABD'de tam olarak Stanford Üniversites'nde 1998-96 yılları arasında Larry Page ve Sergey Brin tarafından ortaya çıkarıldı.
Bu mucize bebek, Forbes dergisine göre 2007 yılında 18 milyar doları aşan servetiyle zengin bir adam haline geldi. 
Google, ilk başlarda reklamcılık, yazılım, elektronik donanım ve bulut bilişim alanlarında çalıştı.
Ardından YouTube'un, bir dizi tarayıcının ve küresel posta platformu Gmail'in sahibi oldu.
Ayrıca, endüstri, yaşam bilimleri, robotik ve sağlık hizmetleri alanlarına girdi, hatta tekelleştirmeye karşı çalıştı.
Bazlı sözlükler "Google Amca" ismini, "ürkütücü amca" veya "kötü örnek" lakabıyla tanımlandı.
Zira "Google Amca"nın gençleri kendisine çektiği, onlara müstehcen resimler gösterme ya da kötü öğütler verme gibi pek çok yolla ahlaklarını bozmaktan çekinmediği belirtildi.
Ayrıca, annelerin bu amcayı çocuklarına yaklaştırmamak ya da onu bir arkadaş olarak görmelerini istemediği, çocuklarını bu konuda uyardıkları bir platform olduğu da belirtildi. 

"Google Amca"nın ormanındaki çocuklar
18'inci yüzyılda Fransız oryantalist Antoine Galland'ın "Binbir Gece Masalları" adlı kitabında yer verdiği hikayeye göre, Alaaddin adlı çocuk Çin'de çalışmaya gider, büyük bir aldatmacaya maruz kalırken bir sihirbaz onu terk edilmiş bir mağaradan hazine çıkarmak için çölün derinliklerine götürür.
İşini bitirince sihirbaz kapıyı kapatır ve onu mağaranın zifiri karanlığında ölüme terk eder.
Alaaddin tesadüfen eski bir lamba görür, ortalığı biraz aydınlatmak için üzerindeki tozu siler ve yanında kocaman bir cin belirir ve onu ışığa geri çıkarır.
Bu hikaye, Fransız Galland tarafından Suriyeli romancı Hanna Diyab'dan alıntılandı.
Bizim için önemli olan, orijinal romanda Diyab, sihirbazın hazineyi almak ve çocuğa karşılığını vermeden ortadan kaybolmak için, kısa yoldan zengin olmanın yolunu arayan Alaaddin'i kendisinin yerine mağaraya girmeye ikna etme yöntemidir.
Diyab'ın hikayesinde bu bölümünde, günümüzün milyonlarca Arap gencinin kandırılacağı ve Google Amca ile aşırı masumiyet ve pervasızlıkla yaklaşan geleceğe yönelik kehaneti yatıyor.
Hikayede, sihirbaz, Alaaddin'i daha önce tanımadığı kayıp amcası olduğuna ikna ettikten sonra ona evine kadar eşlik etti, onunla ve annesiyle yemek yedi ardından hazineyi çıkarmasına yardım etmesi şartıyla küçük delikanlıyı büyük bir tüccar haline getireceğine söz verdi.
"Google Amca" da, aniden ortaya çıkıp yetişkinleri ve çocukları kandırıyor, evlerin kapılarından girerken, hazineyi alıp yok olan aynı sahte amcaya benziyor.
Alaaddin'in annesi ise, amcanın ormana girdiğinde öksüz çocuğun karşılaştığı akıbete karşı uyarmayarak Google Amca'nın bu oyuna aldanan ve çocuklarını uyarmayan annelere benziyor.
 
Rakamlarla "Google Amca"
Google ilk finansmanını 1998 yılında bir elektrik mühendisinden 100 bin dolar değerinde aldı.
Ardından, 1999'da Google, 25 milyon dolarlık finansman sağladığını duyurdu. Sonrasında şirketin merkezi Mountain View, California'ya taşındı ve 2004 yılında şirketin sermayesi 23 milyar dolara ulaştı.
10 yıl sonra, tam olarak 2014 yılında, en büyük teknoloji holdingi haline geldi ve çeşitli alanlarda 100'e yakın şirketi satın aldı.
Piyasa değeri 650 milyar dolara ulaştı ve şu anda 118 binden fazla çalışanı bulunuyor.
Son olarak, Google'a girerken, özellikle gençken gerçek akraba veya bir amca bulacağınızı düşünmeyin.
"Google Amca"nın dünyası, iyisiyle kötüsüyle tüm alanlarda bilgi alanında eşi benzeri görülmemiş bir devrime tanıklık etmiş bir dönemi bütünüyle ifade eden fikir, bilgi ve görsellerle dolu bir dünyadan başka bir şey değildir.
Bu dünya mükemmel değil hatta milyonlarca insanın mahremiyetini gözetlemek bilgilerini ve kişisel verilerini kâr amacıyla kullanmakla suçlanıyor.
Ayrıca, telif ve yayımlama hakkını konusunda güvenilirliği konusunda endişeler bulunuyor. Bu da birçok kişinin, bir zamanlar "Kötülük yapma" sloganını kullanan "Google Amca"nın bu önemli sloganın içeriğinin küçük bir kısmını bile henüz hayata geçiremediğini söylemesine yol açtı.

 Independent Türkçe



Brezilya'dan önce 8 ülke “X” platformunu engelledi

Yasaklanmadan önce "X" uygulamasına göz atan bir Brezilyalı  (AFP)
Yasaklanmadan önce "X" uygulamasına göz atan bir Brezilyalı  (AFP)
TT

Brezilya'dan önce 8 ülke “X” platformunu engelledi

Yasaklanmadan önce "X" uygulamasına göz atan bir Brezilyalı  (AFP)
Yasaklanmadan önce "X" uygulamasına göz atan bir Brezilyalı  (AFP)

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre "yanlış bilgi yayma"daki rolü nedeniyle Brezilya'da (Cumartesi) bloke edilmeye başlanan "X" platformu, başta otoriter rejimlere sahip olanlar olmak üzere birçok ülkede de yasaklandı.

Birçok ülkede geçici olarak yasaklanan bu sosyal ağ, örneğin 2011'de Mısır'da, 2014 ve 2023'te Türkiye'de ve hatta 2021'den önce ve sonra Özbekistan'da meydana gelen siyasi protestolar ve başkanlık seçimleri hakkında bilgi yayma yeteneğini kanıtladı.

Çin

Çin, Twitter platformunu (“X”in eski adı) daha dünyada meşhur olmadan yasakladı. Çinliler, Haziran 2009'dan bu yana, yani Çin'in Tiananmen Meydanı'nda başlattığı kanlı baskının yirminci yıldönümünü anmadan iki gün önce bu platformu kullanmamaya başladılar ve yerine geniş çapta "Weibo" ve "WeChat" platformlarını kullandılar.

İran

Yetkililer, Haziran 2009'da gerçekleşen tartışmalı cumhurbaşkanlığı seçim sonuçlarına ilişkin protestoların ardından Twitter'ı yasakladı; bu karar, yayımlanmasından sonra 15 yıl yürürlükte kaldı.

Ancak uygulama, kadınların maruz kaldığı baskılara karşı yurt dışındaki protesto hareketlerine ilişkin haberlerin 2022 yılı sonunda yayınlanmasına katkı sağladı.
Türkmenistan

Orta Asya'daki son derece izole ülke, diğer birçok yabancı hizmet ve web sitesine ilave olarak 2010 yılının başlarında Twitter'ı engellemeye başladı.

Yalnızca devlete ait Türkmen Telekom şirketi tarafından sağlanan internet taraması yetkililerin denetimine tabidir.

Kuzey Kore

Kuzey Kore, 2010 yılında "ülkeyle ilgilenen yabancılara" yakınlık gösterip kendi Twitter hesabını açtıktan sonra, Nisan 2016'da uygulamayı Facebook, YouTube, bahis siteleri ve pornografiyle birlikte engelledi.

Birkaç hükümet web sitesi dışında internete erişim, ağın kullanımını az sayıda yetkiliyle sınırlayan kapalı rejim tarafından yakından izleniyor.

Myanmar

Platform, Aung San Suu Kyi'nin sivil hükümetini deviren askeri darbeye karşı yapılan protestolar nedeniyle engellendikten sonra, Şubat 2021'den beri erişim sağlanamıyor.

O tarihten bu yana iktidardaki askeri cunta interneti kısıtlama konusunda kararlılığını sürdürüyor.

Rusya

Moskova, "yasa dışı içerik" yayınlanmasını kınayarak, 2021'den bu yana Twitter'a erişimi yavaşlattı ve Twitter kullanımını kısıtladı.

Mart 2022'de, Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı başladıktan hemen sonra siteye erişimi resmi olarak engelledi. Ancak birçok Rus, "X"i bir "Sanal Özel Ağ" veya "VPN" programı aracılığıyla kullanıyor; bu program, programı çağıran kişinin adresini gizleyerek yasağı aşmalarına olanak tanıyor.

Pakistan

Ordunun desteklediği hükümet, Şubat 2024'teki parlamento seçimlerinden bu yana "X" platformunu yasakladı ve kararı "güvenlik gerekçelerine" bağladı.

Hapisteki eski Başbakan İmran Han'ın partisine ait olan bir muhalefet hesabı, platformda yaygın yolsuzluk suçlamalarını yayınlamıştı.

Venezuela

Yolsuzluk şüphelerine rağmen temmuz ayında yeniden seçilen Başkan Nicolas Maduro, ülke çapında şiddetle bastırılan gösterilerle birlikte, 9 Ağustos'ta platformun 10 gün yasaklanmasını emretti.

Yasak, süre dolmasına rağmen kaldırılmadı ve hâlâ yürürlükte

Brezilya

Engelleme, engellemeyi aşmak için sanal özel ağ (VPN) kullanmak gibi "teknolojik hilelere" başvuran kişilere 50.000 reali (yaklaşık 9.000 dolar) para cezası verilmesini içeren bir yargı kararı ile birlikte gerçekleştirildi.