Britanyalı akademisyenden kilo vermenin kolay yolu

Uzmanlara göre kilo vermek için en iyi stratejilerin merkezinde sürdürülebilirlik var (Unsplash)
Uzmanlara göre kilo vermek için en iyi stratejilerin merkezinde sürdürülebilirlik var (Unsplash)
TT

Britanyalı akademisyenden kilo vermenin kolay yolu

Uzmanlara göre kilo vermek için en iyi stratejilerin merkezinde sürdürülebilirlik var (Unsplash)
Uzmanlara göre kilo vermek için en iyi stratejilerin merkezinde sürdürülebilirlik var (Unsplash)

Kilo vermek, en popüler yeni yıl kararlarından biri. Ancak ocak ayının sonuna gelmişken, çoğu kişi halen bu kararı hayata geçirememiş olabilir.
Zira birçok kişi için yaşam tarzında köklü değişiklikler yapmak ya da bu değişikliklere sadık kalmak epey zor olabiliyor.
Birleşik Krallık'taki Loughborough Üniversitesi Spor, Egzersiz ve Sağlık Bilimleri Fakültesi'nden Henrietta Graham ise, kilo vermek veya kilosunu korumak isteyenler için daha basit bir yöntem öneriyor.
"Bu konuda işe yarayabilecek strateji 'küçük değişiklik yaklaşımı'" diyen Graham, şöyle ekliyor:
"İşe küçük küçük başlamak uzun vadede en iyi sonucu verebilir."

"Büyük değişimlerin sürdürülmesi zor"
Graham, The Conversation'da kaleme aldığı yazıda küçük değişiklik yaklaşımı adını verdiği stratejiyi ayrıntılarıyla anlattı.
"Büyük değişikliklerin uzun vadede sürdürülmesi zor olabilir çünkü bunlar büyük motivasyon gerektirir. Motivasyon zamanla artıp azaldığı için büyük değişiklikleri sürdürmenin bu denli zor olmasına şaşmamalı" diyen akademisyene göre küçük değişiklik yaklaşımının yararlı olabileceği nokta da burası.
Bu strateji, gün içinde alınan ve/veya yakılan kaloriyi 100 veya 200 civarında azaltmayı içeriyor. Bu da gün içinde bir veya iki çikolatalı bisküviyi azaltmaya ya da 10-20 dakika yürümeye denk geliyor.
Graham, "Bu küçük değişikliklerin günlük yaşamınıza uyması daha kolay olabilir ve daha büyük değişikliklerin aksine, normal rutininizin dışında ek zaman ve çaba gerektirmez" ifadelerini kullanıyor.
Graham ve meslektaşları, küçük değişiklik stratejisini inceleyen 21 çalışmayı gözden geçirdi ve bulgularını birleştirdi.
Yaklaşımı uygulayan yetişkinlerin 14 aylık bir süre içinde farklı diyet tavsiyeleri alan kişilere kıyasla 1 kilogram daha az kazandığı görüldü.
Neler yapılabilir?
Bunun yanı sıra akademisyene göre, yaşam tarzında küçük değişiklikler yapmak isteyen kişilerin daha çok seçeneğe sahip olması da yaklaşımın başarıya ulaşmasını sağlıyor.
Graham, bu yaklaşımın nasıl uygulanabileceğini birkaç örnekle açıklıyor:
Yürüyün ve konuşun: İster iş arkadaşlarınızla bir telefon görüşmesi yapın, ister başka arkadaşlarınızla sohbet edin. Bu kısa görüşmeler sırasında 20-30 dakikalık yürüyüş yapmak 100 kalori yakmanızı sağlar.
Mola verin: Televizyonda çoğu reklam arası yaklaşık 2-3 dakika sürer. Bu zamanı biraz egzersiz yapmak için ayırın. Üç reklam arası içeren bir saatlik programda 100 kalori yakabilirsiniz.
Ek gıdalardan kaçının: Birçoğumuz peynir, tereyağı, mayonez ve ketçap gibi ek gıdaları yemeğe lezzet katmak için kullanıyor. Ancak bunlar düşünüldüğünden daha çok kalori içeriyor. Örneğin 30 gram mayonez (yaklaşık iki kaşık) 200 kaloriye yakın. Bunları kesmek uzun vadede büyük fark yaratabilir.
Kahvenizi sade alın: Latte, kapuçino ve sıcak çikolata gibi içecekler epey kalori içeriyor. Bunları da keserek 100-200 kalori azaltabilirsiniz. 
Independent Türkçe, Science Alert, The Conversation



Alzheimer belirtilerini orta yaşta tespit edebilen kan testi geliştirildi

"Genç Finlilerde Kardiyovasküler Risk" çalışması kapsamında yapılan araştırma, 41 ila 56 yaşındaki yetişkinlerde beyinle ilgili biyobelirteç seviyelerinin yüksek olduğunu ortaya koydu (Pexels)
"Genç Finlilerde Kardiyovasküler Risk" çalışması kapsamında yapılan araştırma, 41 ila 56 yaşındaki yetişkinlerde beyinle ilgili biyobelirteç seviyelerinin yüksek olduğunu ortaya koydu (Pexels)
TT

Alzheimer belirtilerini orta yaşta tespit edebilen kan testi geliştirildi

"Genç Finlilerde Kardiyovasküler Risk" çalışması kapsamında yapılan araştırma, 41 ila 56 yaşındaki yetişkinlerde beyinle ilgili biyobelirteç seviyelerinin yüksek olduğunu ortaya koydu (Pexels)
"Genç Finlilerde Kardiyovasküler Risk" çalışması kapsamında yapılan araştırma, 41 ila 56 yaşındaki yetişkinlerde beyinle ilgili biyobelirteç seviyelerinin yüksek olduğunu ortaya koydu (Pexels)

Alzheimer hastalığının belirtilerinin, orta yaş gibi erken bir dönemde kanda tespit edilebileceğini gösteren bir çalışma, hafıza sorunları ortaya çıkmadan çok önce yapılacak rutin testlerin, risk altındaki kişileri belirlemede yardımcı olabileceğine dair umutları artırdı.

Uzun vadeli "Genç Finlilerde Kardiyovasküler Risk" çalışması kapsamında yapılan büyük bir Finlandiya projesi, 41 ila 56 yaşındaki yetişkinlerde beyinle ilgili biyobelirteçlerin yüksek seviyede olduğunu tespit etti. Bu durum, Alzheimer'la bağlantılı biyolojik değişimlerin genellikle semptomlar görülmeden onlarca yıl önce başladığına işaret ediyor.

Ebeveynlerin ve özellikle annelerin biyobelirteç düzeylerinin, çocuklarda da benzer örüntülerle ilişkili olabileceğinin aktarıldığı çalışmada, potansiyel bir kalıtsal bileşenin altı çiziliyor.

Çalışmaya toplam 2 bin 51 kişi katıldı: 1237'si 41 ila 56 yaşındaki orta yaşlı yetişkinler, 814'ü ise 59 ila 90 yaşındaki ebeveynleriydi. Turku Üniversitesi'nden araştırmacıların yürüttüğü çalışma The Lancet'ın Healthy Longevity adlı hakemli dergisinde yayımlandı.

Turku Üniversitesi Uygulamalı ve Önleyici Kardiyovasküler Tıp Araştırma Merkezi'nden kıdemli araştırmacı Suvi Rovio, "Halihazırda klinik uygulamada, Alzheimer'la ilişkili beta-amiloid patolojisini tespit etmek için görüntüleme çalışmaları veya beyin omurilik sıvısı örneği gerekiyor" diyor.

Ancak yakın zamanda geliştirilen ultra hassas ölçüm teknolojileri artık Alzheimer hastalığıyla ilişkili beyin biyobelirteçlerinin, kan örneklerinden tespit edilmesine olanak sağlıyor.

Araştırmacılar ileri yaş ve böbrek hastalığı gibi bazı faktörlerin, bilişsel gerileme başlamadan önce bile daha yüksek biyobelirteç seviyeleriyle bağlantılı olduğunu saptadı.

Ayrıca Alzheimer'ın bilinen bir genetik risk faktörü olan APOE ε4 geninin, yaşlı bireylerde daha yüksek biyobelirteç seviyeleriyle ilişkili olduğunu ancak görünüşe göre 60 yaşın altındakilerde seviyeleri henüz etkilemediğini tespit ettiler.

Ancak araştırmacılar, kan testlerinin henüz teşhis için uygun olmadığı uyarısında bulunuyor.

Rovio, "Gelecekte Alzheimer hastalığı teşhisinde kan bazlı biyobelirteçlerin güvenilir bir şekilde kullanılabilmesi için, referans değerlerin standartlaştırılması amacıyla farklı popülasyonlar ve yaş grupları arasında daha fazla araştırma yapılması gerekiyor" diyor.

Projede yer alan bir diğer kıdemli araştırmacı Marja Heiskanen bulguların, orta yaştan itibaren beyin sağlığına ilişkin yeni bilgiler sunduğunu söylüyor.

Heiskanen "Şimdiye kadar Alzheimer hastalığıyla ilişkili beyin biyobelirteçleri çoğunlukla yaşlı bireylerde incelenmişti. Çalışmamız, orta yaştan itibaren biyobelirteç seviyeleri ve ilişkili faktörler hakkında yeni bilgiler sağlıyor" ifadelerini kullanıyor.

Independent Türkçe