Britanyalı bilim insanı, Koca Ayak efsanesine basit bir açıklama getirdi

Efsanevi yaratık, Yeti diye de biliniyor.

Daha önce Yeti'nin aslında iri bir maymun olabileceği düşünülmüştü (Pixabay)
Daha önce Yeti'nin aslında iri bir maymun olabileceği düşünülmüştü (Pixabay)
TT

Britanyalı bilim insanı, Koca Ayak efsanesine basit bir açıklama getirdi

Daha önce Yeti'nin aslında iri bir maymun olabileceği düşünülmüştü (Pixabay)
Daha önce Yeti'nin aslında iri bir maymun olabileceği düşünülmüştü (Pixabay)

Britanyalı bir bilim insanı, Koca Ayak efsanesinin arkasında Amerikan kaya ayısının olabileceğini ifade etti.
Nottingham Üniversitesi'nden veri bilimci Floe Foxon, Kuzey Amerikalıların Koca Ayak'ı gördüğünü iddia ettiği, kayda geçen gözlemleri inceledi.
Daha sonra bunları bölgedeki kara ayı popülasyonundaki iniş ve çıkışlarla karşılaştırdı.
Bunun sonucunda efsanevi yaratığı gördüğünü söyleyenlerin aslında iki ayağı üzerinde yürüyen ayılar olduğu sonucuna vardı.
Yeti diye de bilinen Koca Ayak, kiminin Himalayalar'da yaşadığına inandığı, primat-benzeri büyük bir efsanevi yaratık.
Efsane dünya genelinde yayıldıkça Kuzey Amerikalılar da Koca Ayak'ı gördüğünü söylemeye başladı.
Ancak Foxon'un hakem onayından geçmeyi bekleyen makalesine göre, bu kişilerin aslında Latince adı Ursus americanus olan kara ayıları görmüş olma ihtimali çok yüksek.
İnsan nüfusunun ve kara ayı popülasyonunun yoğunlaştığı bölgelerde Koca Ayak ihbarlarının arttığı belirlendi. Bu durumun özellikle Kuzeybatı Pasifik için geçerli olduğu ifade edildi.
Foxon'un hesaplamalarına göre, belirli bir eyaletteki her 900 kara ayı başına bir Koca Ayak ihbarı düşüyor.
Foxon'a göre dünyanın başka yerlerinde de insanların yerel ayı türlerini Koca Ayak sanmaları ihtimal dahilinde.
Örneğin, Asya dağlarında, Yeti'nin aslında Asya kara ayısı, Himalaya boz ayısı veya Tibet boz ayısı olması mümkün.
Geçmişte de Yeti'ye ait olduğu zannedilerek toplanan diş ve kıl gibi kalıntıların başka hayvanlara ait olduğu ortaya çıkmıştı. Bunlar da genellikle ayılar olmuştu.
Foxon, konuyla ilgili şu açıklamada bulundu:
"Sonuç olarak, Koca Ayak gördüyseniz etrafta birçok ayı olabilir."
Independent Türkçe, IFL Science, Science Alert



Dünyanın en sıcak yerinde bile havadan içme suyu üreten cihaz geliştirildi

Yeni cihaz, Kuzey Amerika'nın en kurak bölgesi olan Ölüm Vadisi'nde test edildi (MIT)
Yeni cihaz, Kuzey Amerika'nın en kurak bölgesi olan Ölüm Vadisi'nde test edildi (MIT)
TT

Dünyanın en sıcak yerinde bile havadan içme suyu üreten cihaz geliştirildi

Yeni cihaz, Kuzey Amerika'nın en kurak bölgesi olan Ölüm Vadisi'nde test edildi (MIT)
Yeni cihaz, Kuzey Amerika'nın en kurak bölgesi olan Ölüm Vadisi'nde test edildi (MIT)

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nden bilim insanları, çölde bile havadan içme suyu üreten bir cihaz geliştirdi. 

Daha önce yapılan çalışmalarda farklı ekipler havadan su üretmeyi sağlayan tasarımlar yaratmıştı. Ancak MIT ekibi elektriğe veya arıtmaya ihtiyaç duymadan bunu başararak bu tasarımların bazılarıyla ilgili önemli bir sorunu da çözdü.

Yeni su hasadı cihazı, pencere gibi iki cam tabaka arasına yerleştirilmiş hidrojel içeriyor. Araştırmacılar ilk başta hidrojeli kubbe şekline getirdi. Bu kubbeler su buharını emerken şişiyor ve ortaya balonlu naylona benzer bir görüntü çıkıyor. Ekip kubbelerin, yüzey alanını ve böylece cihazın tutabileceği su miktarını artırdığını söylüyor.

Cihaz geceleri atmosferdeki su buharını emiyor ve gün içinde, camı serin tutan bir kaplama sayesinde su, cam üzerinde yoğunlaşıyor. Ardından yoğunlaşan buhar içilebilir su halinde bir tüpten aşağı akıyor.

Bilim insanları hidrojel kullanan diğer su hasadı cihazlarına su emilimini artırmak için tuz eklendiğini söylüyor. Ancak bu tuz, üretilen suya sızarak suyu arıtmayı zorunlu kılabiliyor. 

MIT ekibi gliserol adı verilen bir tuz dengeleyici kullanarak sızıntıyı azaltmayı başardı. Bu sayede cihazla toplanan su, içme suyu için standart seviyeden daha az tuz içeriyor.

Bulguları hakemli dergi Nature Water'da yayımlanan çalışmayı yürüten ekip yeni cihazı, ABD'nin Kaliforniya bölgesindeki Ölüm Vadisi'nde bir hafta boyunca test etti. Ölüm Vadisi, dünyanın en sıcak ve Kuzey Amerika'nın en kurak yeri. 

Cihaz nem oranına göre günde 57 ila 161,5 mililitre su üretti. Araştırmacılar daha nemli bölgelerde daha fazla su üreteceğini düşünüyor. 

Ancak yine de bu miktarlar, bir hanenin günlük su ihtiyacını karşılamaktan çok uzak. Bilim insanları güvenli içme suyuna erişimin kısıtlı olduğu bölgelerde, bir eve birkaç tane panelin dikey olarak yerleştirilerek sorunun üstesinden gelinebileceğini umuyor.

Independent Türkçe, Live Science, New Atlas, Nature Water