Sudan varılan anlaşmasının başarısızlığına yönelik uyarı yapıldı

Hartum'da Çerçeve Anlaşması’na karşı protesto gösterisi düzenlendi. (AFP)
Hartum'da Çerçeve Anlaşması’na karşı protesto gösterisi düzenlendi. (AFP)
TT

Sudan varılan anlaşmasının başarısızlığına yönelik uyarı yapıldı

Hartum'da Çerçeve Anlaşması’na karşı protesto gösterisi düzenlendi. (AFP)
Hartum'da Çerçeve Anlaşması’na karşı protesto gösterisi düzenlendi. (AFP)

Sudan'da dün ordu ve sivil oluşumlar arasında varılan ‘Çerçeve Anlaşması’nın başarısız olduğuna dair uyarılar yapıldı. Bu, askeri liderlerin ‘kendileriyle siviller arasında imzalanan anlaşmadan geri çekilme’ olarak yorumlanan açıklamalarının ardından geldi.
En belirgin uyarılar, muhalefet koalisyonu Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri’nin (ÖDBG) önde gelen liderlerinden biri olan Sudan Egemenlik Konseyi'nin eski üyesi Muhammed el-Faki Süleyman'ın pazartesi günü sendikalarla yaptığı diyalog toplantısındaki açıklamalarında geldi. Süleyman açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Biz (ÖDBG) çerçeve anlaşmanın var olduğunu, alternatifi bulunmadığını ve boşa düşerse ülkeyi çatışmaya sürükleyeceğini söylüyoruz. Bu bizim istemediğimiz bir şey. Çünkü ülkemiz buna hazır değil ve ekonomik şartlar da buna dayanamaz.”
‘Güvenlik ve askeri teşkilatların gözü önünde gerçekleşen militarizasyon ve seferberlik operasyonları’ olarak nitelendirdiği duruma karşı uyarıda bulunan Muhammed el-Faki Süleyman, bu kurumları insanlar arasında meydana gelebilecek olası çatışmalardan sorumlu tuttu. “Belki de bu teşkilatlar söz konusu tehlikeli eylemi kutsuyor. Seferberlik söylemi ve militarizasyon çağrısı etnik ve ırkçı bir temele dayanıyor” dedi.
El-Faki Süleyman sözleri şöyle sürdürdü:
“Cuba Barış Anlaşması uyarınca hükümete katılan silahlı mücadele hareketleri yanlış seçimler yaptı. Ancak seçimlerindeki hata, onlara karşı yürütülen ırksal ve etnik seferberliği haklı çıkarmıyor. Barış güçlerine karşı halkın seferber edilmesi çok tehlikeli bir meseledir. Tehlike devletin liderliğinin bilgisi ile çağrılıyor ve ülkedeki koşulların patlaması konusunda uyarı veriyor. Ülke çok kırılgan bir durumda yaşıyor ve etnik kökene dayalı herhangi bir çatışma, bölgedeki tüm savaşları aşan, uzun bir iç savaşa yol açabilir. Biz yeniden savaşa dönmeye hazır değiliz.”
El-Faki Süleyman, eski rejim unsurlarının ve İslamcıların gerilimi artırmak, nefreti körüklemek, nefret söylemini ve başkaldırıyı yaymak için çaba sarf ettiklerine ve daha fazla ekonomik bozulma peşinde olduklarına işaret etti.
Ülkenin güvenlik ve ekonomik sorunlarına temel çözüm olarak Çerçeve Anlaşması’nda ilerleme çağrısında bulunan el-Faki Süleyman, “Çerçeve anlaşmayla ilerliyoruz. Çünkü tek çözüm bu ve ülkenin sorunlarının başka bir çözümü yok. Büyük bir cesaretle söylüyoruz: Devlet kurumlarında reform yapmanın tek yolu budur” ifadesini kullandı.
Egemenlik Konseyi Üyesi Korgeneral Şemseddin Kebbaşi'nin, ‘Çerçeve anlaşmayı imzalayan güçlerin yetersiz olduğunu, on kişinin imzaladığı bir anlaşmayla devam etmeyeceklerini’ söylediğine atıfta bulunan Süleyman şu ifadeleri kullandı:
“Çerçeve Anlaşması’na katılanların sayısı, onu başarıya ulaştırmak ve demokratik geçişi güvence altına almak için yeterli. Yetmezse çerçeve anlaşmanın yetkilerini kim genişletecek? Şu an anlaşmayı imzalayan güçler arasında, anlaşmaya katılmak için bir dizi talebi değerlendirmek üzere bir diyalog yürütüyoruz. Buna kim katılırsa, başka bir tarafın koşullarına göre değil, devrimin koşullarına ve devrim güçlerine katılacaktır. Bu herkes için açık olmalı. Çerçeve Anlaşması’nı kimin imzalayacağını veya bir sonraki hükümete kimin katılacağını belirleyen taraf, devrim güçleridir.”
El-Faki Süleyman, eski rejim güçlerinin önderlik ettiği Çerçeve Anlaşması’na karşı ‘büyük bir saf” olarak adlandırdığı duruma karşı da uyarıda bulundu. “Durumun bu şekilde devam etmesini istiyorlar ve otuz yıllık iktidarlarında kurdukları paralel devlet üzerinden devletin düşmesi de dahil her türlü seçeneği gözetmeye hazırlar” dedi.



Trump'ın eş-Şera ile görüşmesi, çeyrek asırdır gerçekleşen ilk ABD-Suriye zirvesi olma özelliği taşıyor

Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)
TT

Trump'ın eş-Şera ile görüşmesi, çeyrek asırdır gerçekleşen ilk ABD-Suriye zirvesi olma özelliği taşıyor

Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)

ABD Başkanı Donald Trump bugün Suudi Arabistan'da, Beşşar Esed ve rejiminin devrilmesine öncülük eden Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ile görüşecek. Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, “Başkan Donald Trump, Suudi Arabistan ziyareti sırasında Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera’yla görüşmeyi kabul etti” denildi.

Bu açıklama, Trump'ın Riyad'daki Suudi Arabistan – ABD Yatırım Forumu sırasında yaptığı “Suriye ile normal ilişkileri yeniden tesis etmek için adımlar attım. Suriye'ye parlama şansı vermek için yaptırımların kaldırılması talimatı vereceğim. Artık parlama zamanı geldi. Tüm yaptırımları durduracağız. İyi şanslar Suriye, bize çok özel bir şey göster” açıklamasının ardından geldi.

Eş-Şera, eski Devlet Başkanı Hafız Esed'in 2000 yılında Cenevre'de Bill Clinton ile görüşmesinden bu yana bir ABD Başkanı ile görüşen ilk Suriye lideri olacak.

Bu arada haber siteleri Suriyeli kaynaklara dayanarak eş-Şera'nın bugün Suudi Arabistan'ı ziyaret edeceğini ve bu ziyaretin ABD Başkanı Donald Trump'ın Körfez liderleriyle yapacağı toplantıya denk geleceğini duyurdu. ABD, eş-Şera'nın geçtiğimiz aralık ayında iktidara gelmesinden bu yana onunla nasıl başa çıkacağını düşünüyor. Körfez liderleri Şam'daki yeni hükümeti desteklediklerini ve 14 yıllık iç savaş sırasında Esed rejimine destek veren İran'ın Suriye'de yeniden nüfuz sahibi olmasını engelleyeceği için Trump'ın da bu hükümeti desteklemesini istediklerini ifade ettiler.

fvyuı
Suriye’nin başkenti Şam’da Beşşar Esed ve Hafız Esed'in resimlerinin olduğu tabelayı kaldıran güvenlik güçleri (AFP)

Trump'la görüşme, 2003'te ABD öncülüğünde ülkenin işgalini takip eden isyandaki rolü nedeniyle bir zamanlar Irak'ta hapsedilen Suriye Cumhurbaşkanı için büyük bir destek.

Eş-Şera ocak ayında, Heyetu Tahriru’ş-Şam'ın (HTŞ) öncülüğündeki muhalif grupların Şam'a girerek Esed ailesinin 54 yıllık iktidarına son verdiği görkemli saldırıdan bir ay sonra Suriye'nin cumhurbaşkanı olarak atandı.

Dönemin Başkanı Joe Biden kararı, yönetimi henüz yeni Suriye hükümetini resmen tanımamış olan Trump'a bıraktı. Esed döneminde Şam'a uygulanan yaptırımlar halen yürürlükte.

Trump pazartesi günü yaptığı açıklamada, Suriye hükümetine yönelik yaptırımları kaldırmayı düşündüğünü söyledi. “Suriye'ye yönelik yaptırımları kaldırmak isteyebiliriz, çünkü onlara yeni bir başlangıç için fırsat vermek istiyoruz” diyen Trump, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın kendisini bu yönde teşvik ettiğini belirtti. Bu yorumlar, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'ya karşı derin bir kuşku duyan Trump için belirgin bir ton değişikliğine işaret ediyor.

fgtyhju
Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)

Şarku’l Avsat’ın Reuters’tan aktardığına göre, 30 Nisan'da Şam'da eş-Şera ile dört saat görüşen Trump yanlısı ABD'li aktivist Jonathan Bass, Suriyeli ve Körfez ülkelerinden aktivistlerle birlikte, Trump'ın Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ziyareti sırasında iki başkan arasında tarihi bir görüşme ayarlamaya çalıştı.

dfevrgthyju
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera geçtiğimiz mart ayında Kahire'de Filistin konulu Arap Birliği Zirvesi’ne katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Suriye, ülkeyi küresel finans sisteminden izole eden ve 14 yıllık acımasız bir savaşın ardından ekonomik iyileşmeyi son derece zorlaştıran ABD yaptırımlarının hafifletilmesi için Washington'un koşullarını yerine getirmekte zorlanıyor.

Bugün Riyad'da ABD Başkanı ile görüşmeye hazırlanan eş-Şera, kendisine yapılan resmi davetin önde gelen İran yanlısı Iraklı siyasetçiler ve destekçileri tarafından ağır bir şekilde eleştirilmesinin ardından cumartesi günü Bağdat'ta yapılacak Arap Birliği Zirvesi’ne katılmayacağı için özür diledi.

Diplomatik bir kaynak pazartesi günü AFP'ye yaptığı açıklamada, “Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, 17 Mayıs'ta Irak'ın başkenti Bağdat'ta yapılması planlanan 34. olağan Arap Birliği Zirvesi’ne katılmayacak. Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani ülkesinin zirve heyetine başkanlık edecek” dedi.