Avrupa'nın yasakları Rusya ve Belarus'la Türkiye arasındaki uçuşların saatlerce uzamasına yol açıyor

Batılı havayolu şirketleri, Rusya ve Belarus hava sahasından kaçınmak için uçuş güzergahlarını uzatmak zorunda kalıyor. Öte yandan Ukrayna istilası nedeniyle Avrupa'nın bu iki ülkenin havayolu şirketlerine getirdiği yasak, tatil yolculuklarında da tuhaf uçuş güzergahları oluşmasına yol açıyor.
Türkiye ve özellikle de en büyük şehri olan İstanbul'la, Rusya ve Belarus arasında düzenli uçuşlar yapılıyor. Moskova'yla İstanbul'un ana havalimanı arasında genellikle günde 17 uçuş gerçekleştiriliyor.
Rusya'nın başkentinden Türkiye'nin en büyük şehrine giden en dolaysız uçuş rotası yaklaşık 1735 kilometre mesafeyi kapsıyor. Uçuş süresi normalde 2 saat 30 dakika veya daha kısa sürüyor. Ancak bu rota, tüm sivil hava araçlarına kapalı olan Ukrayna'dan geçiyor.
Türk Hava Yolları'nın Moskova'yla İstanbul arasında sefer yapan uçakları, batıya doğru dolambaçlı bir rota izleyerek Belarus, Litvanya ve Polonya'dan, Slovakya ve Macaristan'ın doğu sınırından ve ardından Romanya'yla Bulgaristan'dan geçiyor. Uçaklar bu mesafeyi 3 saat 30 dakikada, yani dolaysız güzergahtan bir saat daha yavaş katediyor.
Ancak Aeroflot'un Moskova'dan yaptığı uçuşların AB hava sahasına girmesine izin verilmiyor. Bunun yerine Rus havayolu şirketleri, Volgograd ve Astrahan üzerinden güneydoğu yönünde Hazar Denizi'ne ve sonra batıya dönerek Çeçenistan'ın başkenti Grozni ve Karadeniz kıyısındaki Soçi üzerinden uçuyor.
Ortalama uçuş süresiyse 4 saat 22 dakika.
The Independent'ın haberine göre, Belarus'un ulusal havayolu şirketi Belavia'nın İstanbul'a giderken saptığı rota daha da zorlu.
Başkent Minsk'le Türkiye'nin en büyük şehri arasındaki mesafe sadece 1405 kilometre. Direkt uçuşların iki saatten biraz fazla sürmesi gerekir.
Halihazırda ortalama uçuş süresiyse 5 saat 11 dakika.
Boeing 737, Minsk'ten ayrıldıktan sonra bir saati İstanbul'dan uzaklaşarak harcıyor ve sonrasında doğu-kuzey-doğu yönünde Moskova'nın yaklaşık 160 kilometre güneybatısındaki bir noktaya uçuyor ve buradan hafifçe güneye dönüyor.
Uçak, Ukrayna'nın sınırlarından kaçınarak Hazar Denizi üzerinden uçuyor ve sonunda İstanbul'a doğru batıya dönerek Gürcistan'ı boydan boya katediyor. Daha sonra Türkiye'nin Karadeniz kıyıları üzerinden İstanbul'a ulaşıyor.
Türkiye'nin sahil beldelerine Rusya'dan yapılan diğer tatil uçuşları da benzer yolları izlerken, birçoğu Antalya'ya Gürcistan üzerinden varıyor.
Rus yolcu uçaklarının Moskova'dan Türkiye'nin güney kıyısındaki ana havalimanı olan Antalya'ya uçuşları, Türk Hava Yolları'nınkinden yaklaşık 40 dakika daha uzun sürüyor.
Antalya aynı zamanda Mısır'ın Kızıldeniz kıyılarına giden Rus uçaklarının da sıkça kullandığı bir ara nokta. Örneğin Redwings, Antalya'da güneye dönmeden önce Hazar Denizi, Gürcistan ve Türkiye'nin iç kesimleri üzerinde zikzaklar çiziyor.
Uçuş güzergahlarının uzaması, maliyette ve karbon salımında keskin bir artışa yol açıyor.
Avrupa Birliği, Rus tescilli hiçbir uçağın "acil iniş ya da acil geçiş durumları haricinde Birlik topraklarına inmesine, Birlik topraklarından kalkmasına ya da Birlik toprakları üzerinden uçmasına" izin vermiyor.
Hava sahası yasağı, AB'nin "Rusya'nın Ukrayna'ya karşı benzeri görülmemiş ve kışkırtılmamış askeri saldırısı" diye adlandırdığı şeyle tetiklenen yaptırım paketinin bir parçası.
Ancak Rusya'dan yapılan tatil uçuşlarının hepsi uzun uçuş sürelerinden mustarip değil: Karadeniz kıyısındaki Soçi'yle İstanbul arasındaki hatta neredeyse doğrudan uçulurken, yaklaşık 955 kilometrelik mesafe sadece 90 dakikada katediliyor.
Misillemeyle karşı karşıya olan Batı'nın hava araçları da dünyanın en büyük ülkesi olan Rusya'nın hava sahasından men edilmiş durumda.
Helsinki merkezli Finnair, Tokyo'dan normalde 9 saat süren yolculuğun yaklaşık üç saat uzamasıyla bu durumdan en çok etkilenen şirket oldu. Bu hattaki uçaklar genellikle Japonya'nın başkentinden kuzeydoğu yönünde Alaska'ya uçtuktan sonra Arktika'yı geçip Spitsbergen üzerinden güneye dönüyor.

Avrupa Birliği (AB) Sınır ve Sahil Güvenlik Ajansı Frontex, Helsinki yönetiminin Moskova’yı düzensiz göçmenleri kasıtlı olarak sınırlarına göndermekle suçladığı bir zamanda, Finlandiya’nın Rusya ile olan sınırlarını denetlemek üzere yaklaşık 50 kişilik birlik konuşlandırdı.

Frontex Sözcüsü Piotr Świtalski Fransız haber ajansı AFP’ye “Şu anda Finlandiya’da 55 personel görevlendiriyoruz ve bunların çoğunluğu gözetimden sorumlu sınır personelleri” açıklamasında bulundu.

Kasım ayı sonlarında açıklanan desteğin şubat ayı sonuna kadar devam etmesi planlanıyor.

Świtalski, “Elbette, durum değiştikçe uygulamalarımızı değiştirmeye hazırız. Gerekirse daha uzun veya daha kısa bir süre burada olabiliriz” ifadelerini kullandı. Ayrıca “Göç baskısının Kremlin’in kullandığı araçlardan biri olduğunu biliyoruz, dolayısıyla bunun devam edeceğini öngörebiliriz” değerlendirmesinde bulundu.

Finlandiyalı yetkililere göre çoğu Somali, Irak ve Yemen’den olmak üzere yaklaşık bin sığınmacı, ağustos ayının başından bu yana iki ülkeyi ayıran bin 340 kilometre uzunluğundaki sınırdan geçti.

Helsinki, Moskova’yı bu göçmenleri kasıtlı olarak Finlandiya’ya göndermekle suçluyor ve bunu ‘hibrit bir operasyon’ olarak tanımlıyor.

Fin sınır muhafızı Ville Joskitt “Sınıra yakın bölgede hâlâ üçüncü ülkelerden gelen büyük göçmen grupları var. Ancak durumu iki hafta öncesiyle karşılaştırırsak, bir kısmı kendi başlarına veya yetkililer aracılığıyla Rusya’nın diğer bölgelerine taşındı” dedi.

Joskitt, AFP’ye sınırdaki durumun ‘uzun süre’ devam etmesinin beklendiğini söyledi.

Finlandiya, kasım ayı ortasında Rusya ile olan 8 sınır kapısından 4’ünü kapattı ve en son da geçişleri ülkenin en kuzeyindeki tek bir geçişle sınırlandırdı. Bu son sınır kapısı da kasım ayının sonunda kapatıldı.

Finlandiya’nın doğu komşusu ile ilişkileri, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik işgal girişimini başlatmasının ardından gerginleşti. Bu durum, Finlandiya’yı nisan ayında ABD liderliğindeki Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı’na (NATO) katılmaya yönlendirdi.

Avrupa'nın yasakları Rusya ve Belarus'la Türkiye arasındaki uçuşların saatlerce uzamasına yol açıyor