Irak: Diyala katliamı soruşturması genişliyor

Iraklı bir milletvekili, Diyala'daki katliamın arkasında milislerin olduğunu iddia ediyor

Korgeneral el-Halidi, katliam soruşturmasını denetlemek için Diyala'ya geldi (INA)
Korgeneral el-Halidi, katliam soruşturmasını denetlemek için Diyala'ya geldi (INA)
TT

Irak: Diyala katliamı soruşturması genişliyor

Korgeneral el-Halidi, katliam soruşturmasını denetlemek için Diyala'ya geldi (INA)
Korgeneral el-Halidi, katliam soruşturmasını denetlemek için Diyala'ya geldi (INA)

Irak’ın Diyala kentinde bulunan Bakuba'nın kuzeydoğusundaki el-Cayala bölgesinde 20 Şubat’ta meydana gelen katliamda 2'si kadın 9 çiftçi hayatını kaybetti. Valilik yardımcısı Raad ed-Dehleki, asi silahlı milisleri katliama karışmakla suçladı.
Bölge halkı, parlamento üyeleri ve yerel yetkililerin huzurunda kurbanların cenazesini kaldırdı. Bazı kaynaklar, olayda en az 13 ölü ve yaralı kaydedildiğini söylüyor.
Irak Güvenlik Medya Birimi tarafından daha önce yapılan açıklamada, “Diyala’daki el-Halis İlçesine bağlı el-Cayala ve el-Bubali köyleri arasında çıkan aşiret çatışmasında, 2’si kadın olmak üzere çok sayıda ölü ve yaralı kaydedildi. Derhal olay yerine gelen asker ve polis ekipleri, iki köyü çembere alarak ayırdı. Olaya karışanlardan bir kısmı ordu ve polis birimleri tarafından tutuklandı. Haklarında temel yasal tedbirlerin alınması, kazaya karışan diğer kişiler hakkında takip ve kovuşturma süreci devam ediyor” ifadeleri kullanılmıştı.
Milletvekili Raad ed-Dehleki, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte şöyle söyledi:
“Olayın bir kabile anlaşmazlığından kaynaklandığını söyleyen yalancıdır, gerçekleri kasten karartmaktadır. Olayın aslı hiç de öyle değil. Meseles yaklaşık üç hafta önce Cayala’ya komşu Şii çoğunluğun yaşadığı Bubali bölgesinde silahlı bir grubun bir grup insanı öldürmesi ile başladı. Failler her zamanki gibi ceza almaktan kurtuldu. ilahlı bir grup, cinayetin arkasında oldukları bahanesiyle Cayala köyünden 7 kişiyi kaçırdı. Olay bir aşiret çatışması ile değil, milislerin ve nüfuzlu gruplarla bağlantılı hiziplerin topraklarına ve mülklerine el koymak istediği bölge halkını korkutarak kaçırmak istemesi ile ilgili. Bir grup silahlı, Pazartesi günü Cayala köyüne girerek tarım alanında çalışan 2 kadını, ayrıca 6 çiftçiyi öldürdü. Kaçırılan engelli bir gencin Babali’de parçalanmış cesedine rastlandı. Olayın milis terörizmine bağlı olduğunu söylüyorum. Zirâ her türlü terör örgütünün karşısına çıkabilen güvenlik güçleri, belli partilerin desteklediği bazı milislerin karşısına çıkmaktan çekiniyor. Devletin bu konuda gösterdiği ihtimam yetersiz. Olaya karışan 6 kişi tutuklandı. Ancak ihmalkarlık yapılmamasını, daha önceki katliamlarda olduğu gibi faillerin daha sonra serbest bırakılmamasını talep ediyoruz. Başbakan'ın bölgeyi ziyaret etmesini, soruşturma gidişatını bizzat denetlemesini talep ediyorum.”
Dehleki, daha önceki açıklamasında ise “Güvenlik güçlerini tamamen sorumlu tutuyor, araziye el konulması ve faillerden intikam alınması için görevlerini yerine getirmeleri, bu tür talihsiz olayların tekrarlanmaması için ailelere güvence vermeleri çağrısında bulunuyoruz” ifadelerini kullanmıştı. Aynı zamanda Başkomutan bizzat müdahale etmediği, güvenlik güçleri vatandaşların hayatını koruyamadığı taktirde savunmasız insanları korumak için uluslararası ve yasal seçeneklere gidilme ihtimaline karşı uyarıda bulunmuştu. Dehleki, “Milislerin güpegündüz suç işlemesi, güvenlik güçlerinden korkmadan katliam yapması çok tehlikeli bir olgudur. Kontrolün devletin elinden çıktığının açık bir kanıtıdır. Devlete, hukuka ve toplumsal barışa meydan okumadır” vurgusunda bulunmuştu.
Diyala Operasyonları Komutanı Tümgeneral Ali Fadıl Umran, gazeteye verdiği demeçte, “Saldırı önceki anlaşmazlıklar nedeniyle gerçekleşti. Güçlerim, failleri suçlayacak tüm delil ve belgelere sahip. Derhal adli işlemler yapıldı, evlerine baskın düzenlendi. Şuan bölge dışına kaçıyorlar” ifadelerine başvurdu. İçişleri Bakanlığı Polis İşlerinden Sorumlu Müsteşarı Korgeneral Adil Abbas el-Halidi dün katliamı soruşturma komisyonunu doğrudan denetlemek için Diyala’ya geldi. İçişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, “İçişleri Bakanı Abdulemir Şimmeri’nin direktifleri kapsamında Polis İşlerinden Sorumlu Müsteşarı Korgeneral Adil Abbas el-Halidi güvenlik heyeti başkanlığında Diyala’yı ziyaret etti. Halidi, Pazartesi günü meydana gelen olayın detaylarını öğrenmek, teşkil edilen soruşturma komisyonunu doğrudan denetlemek üzere emniyet müdürleriyle toplantı düzenleyerek asayiş durumunu kısaca dinledi” ifadelerine başvuruldu.



Gazze'de Filistinli 3 kadın “bir dilim ekmek” için öldürüldü

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah kampında bir parça ekmek yiyen yerinden edilmiş Filistinli bir kız çocuğu (DPA)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah kampında bir parça ekmek yiyen yerinden edilmiş Filistinli bir kız çocuğu (DPA)
TT

Gazze'de Filistinli 3 kadın “bir dilim ekmek” için öldürüldü

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah kampında bir parça ekmek yiyen yerinden edilmiş Filistinli bir kız çocuğu (DPA)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah kampında bir parça ekmek yiyen yerinden edilmiş Filistinli bir kız çocuğu (DPA)

Gazze Şeridi'nin orta kesimlerinde yer alan Deyr el-Belah şehrinde dün sabah bir fırının önünde bekleyenlerin üzerine açılan ateş sonucu 3 Filistinli kadının hayatını kaybetmesi, Gazzelilerin kötüleşen insani ve hayati koşullar karşısında içinde bulundukları trajedinin boyutlarını gözler önüne seren sahnelere bir yenisini daha ekledi. Deyr el-Belah'taki el-Beraket Caddesi üzerinde bulunan ‘Zadna 2’ adlı fırınının önünde meydana gelen olayda, ateşin hangi koşullarda açıldığı ve doğrudan mı yoksa bir hata sonucu mu açıldığı konusunda çelişkili açıklamalar yapıldı.

xsvdfd
Deyr el-Belah'ta ekmek almak için uzun kuyruklarda bekleyen Filistinliler (Arşiv - Reuters)

Filistinliler her gün saatlerce fırınların önünde yaklaşık 22 ekmekten oluşan tek bir ‘torba’ ekmek alabilmek için uzun kuyruklar oluşturuyor. Olayın yaşandığı fırın, bölgenin en bilinen fırınlardan biri. Bu fırın aynı zamanda İsrail’in Gazze Şeridi’nde yürüttüğü savaşın başlamasından çalışmayı hiç durdurmayan tek fırın, ancak trajik olaydan sonra kapılarını kapatmak zorunda kaldı.

Fırının sahipleri ise kadınların fırının dışında yaşanan izdihamın ardından fırının dışından açılan ateş sonucu öldürüldüklerini söylediler. Bir kaynak, ateşin fırın önünde düzeni sağlamak ve fırını hırsızlığa karşı korumak için orada bulunan korumalar tarafından açılmadığını, fırın dışında iki ailenin üyeleri arasındaki bir mesele olduğunu belirtti. Görgü tanıkları, ateşin korumalardan biri tarafından açıldığını, ancak korumanın doğrudan insanarın üzerine ateş açmadığını, havaya ateş ettikten sonra silahının boşalması sonucu olayın yaşandığını anlattılar.

scv
Gazze'nin orta kesimlerinde kapalı bir fırının önünde duran Filistinliler (Arşiv - AP)

Şarku’l Avsat’a konuşan Deyr el-Belah'tan bir kaynak, ateş açan kişinin ailesinin misilleme korkusuyla evlerini terk etmek zorunda kaldığını söyledi. Öldürülen kadınların Gazze şehrinden yerinden edilmiş kişiler olduğuna dikkati çeken kaynak, ateş açan kişinin, Gazze Şeridi'nin orta ve güney bölgelerinde giderek zorlaşan büyük kıtlık karşısında vatandaşların ekmek temin edebilmeleri için fırın sahipleri ile Deyr el-Belahlı aileler arasında yapılan anlaşmanın bir parçası olarak, fırının korunmasına katkıda bulunmak amacıyla fırının önünde durduğunu açıkladı. Deyr el-Belah'ta 300 binden fazla kent sakininin yanı sıra yaklaşık 850 bin yerinden edilmiş kişi bulunuyor.

srfg
Gazze'de bir torba ekmek aldıktan sonra el sallayan bir Filistinli (Arşiv - AFP)

Olay üzerine şehrin muhtarları ve ileri gelenleri duruma müdahale ederek durumun daha da kötüleşmesini ve herkesin kontrolü dışında bir misillemenin ortaya çıkmasını önlemeye çalıştı. Sosyal medyada bazı vatandaşlar, Deyr el-Belah'a giren un miktarını fırınlara paylaştırmaya ve diğer ailelerin de benzer bir pay almasını sağlamak için aile başına sadece bir torba ekmek satmaya karar vermelerinin ardından yaşanan olaydan muhtarları, bölgenin önde gelenlerini ve yetkili kişileri sorumlu tuttu. Bazıları, fırınlardaki yoğunluğu arttırmak ve vatandaşları bir öğün için yeterli olmayan bir torba ekmek almak için uzun saatler kuyruklarda bekleterek aşırı yük altına sokmak yerine her aileye bir çuval un dağıtılabileceğini düşünüyor.

k7ıı8
Gazze'deki bir fırından ekmek aldıktan sonra sevinç içindeki bir Filistinli (Arşiv - AFP)

Saatlerce kuyrukta bekledikten sonra fırının içinde bir torba ekmeğin fiyatı 3 şekel (1 doların biraz altında) iken, fırının dışındaki fiyat 30 ile 40 şekel (yaklaşık 11 dolar) arasında değişiyor. Gazze Şeridi'nin orta ve güney kesimlerinde bir çuval unun fiyatı bin şekel ve üzerinde (yaklaşık 255 dolar) bir fiyata ulaşmış durumda.

Gazze Şeridi’nin merkezi ve güneyi, İsrail'in uygulamaları ve hırsız çetelerinin insani yardımları çalması nedeniyle ciddi bir un sıkıntısı çekiyor. Ancak kuzeydeki durum, bölge sakinlerinin açlıklarını gidermek için hayvan yemi öğütmek zorunda kaldıkları aylarca süren kıtlıktan sonra şu an daha iyi.

Gazze Şeridi'nin merkezinde ve güneyinde yaşanan acılar yaklaşık bir ay önce başlamış, gıda yardımları durdurulmuş ve girişine izin verilen yardımların büyük bir kısmı çalınması nedeniyle insani durum daha da kötüleşmişti.

Birleşmiş Milletler (BM) sözcüsü Stephane Dujarric'e göre İsrail güçleri geçtiğimiz hafta 129 farklı insani yardımın üçte ikisinin Gazze Şeridi'ne ulaşmasını engelledi. Mevcut durum, fırın sahiplerini unlarını korumak ve hırsız çeteleri tarafından çalınmasını önlemek için silahlı korumalar tutmaya itti. Bazı fırınlar bu silahlı adamları güvenlik görevlisi olarak tutarken, bölgenin önde gelenleri, muhtarlar ve yetkili kuruluşlar da yaşadıkları bölgelerdeki fırınları korumaları için ailelerden silahlı adamlarla anlaştı. Bölge sakinleri İsrail'in yeterli miktarda yardımın girişini manipüle etmeye devam edeceğinden korkuyor. Çünkü bu durum, Gazze Şeridi'nin orta ve güney kesimlerinde, aynı koşulları birkaç aydır daha ağır bir şekilde yaşayan kuzeye kıyasla daha fazla artmakta olan kıtlığı daha da kötüleştirecek.