Petrol fiyatları, Rus arzında azalma endişesi nedeniyle yükseliyor

Rusya geniş alanlarda petrol sahalarına sahip. (Reuters)
Rusya geniş alanlarda petrol sahalarına sahip. (Reuters)
TT

Petrol fiyatları, Rus arzında azalma endişesi nedeniyle yükseliyor

Rusya geniş alanlarda petrol sahalarına sahip. (Reuters)
Rusya geniş alanlarda petrol sahalarına sahip. (Reuters)

Petrol fiyatları bugün üst üste ikinci seansta da artmaya devam etti. Rusya’dan daha düşük oranda ihracat beklentileri ABD stoklarındaki artıştan ağır bastı. GMT 02:15 itibariyle brent ham petrol vadeli işlemleri 61 sent, yani yüzde 0,7 artarak varil başına 82,82 dolara yükseldi. West Texas Intermediate ham petrol vadeli işlemleri de 63 sent, yani yüzde 0,8 artarak varil başına 76,02 dolar oldu.
Ham petrol dün, Rusya’nın batı limanlarından petrol ihracatını azaltma planlarının desteklediği yaklaşık yüzde 2'lik bir artışla, mart ayında yüzde 25’e varan ve üretimdeki günlük 500 bin varil azalışını aşan alım satımını tamamladı.
Geçen hafta yaklaşık yüzde 4’lük bir düşüşün ardından, artan faiz oranlarının doları destekleyebileceği korkusu ve ABD ham petrol stoklarındaki art arda dokuzuncu haftadaki artış nedeniyle petrol fiyatları hafif düşüş yaşadı.
Doların yükselişi, ABD para birimi cinsinden emtia fiyatlarını artırdı.



Elektronik savaş riski, havacılık sektörünü endişelendiriyor

Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)
Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)
TT

Elektronik savaş riski, havacılık sektörünü endişelendiriyor

Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)
Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)

Amerikan gazetesi Wall Street Journal (WSJ), elektronik savaş riskinin havacılık sektörünü endişelendirdiğini yazıyor. 

Haberde, "GPS sahteciliğinin" dünya çapında her gün yapılan yüzlerce uçuşta, pilotlar ve yolcular için yeni riskler oluşturduğuna işaret ediliyor. 

Pilotlar ve havacılık sektörü yetkilileri, Rusya-Ukrayna cephe hattı ve Ortadoğu'daki aktif çatışma bölgelerinden yayılan sahte GPS sinyallerinin, kokpitlerdeki navigasyon ve güvenlik sistemlerinde bazen birkaç dakika bazen de tüm uçuş boyunca arızaya yol açtığını belirtiyor. 

Bu sinyaller, pilotların kokpitte kullandığı saatlerin sıfırlanmasına, navigasyon cihazlarının yanlış alarm vermesine ve uçuş yönlendirmelerinde hata yapılmasına neden olabiliyor.

Pilotlar ve havacılık uzmanları, saldırıların yaklaşık bir yıl önce başladığını belirtiyor. Zürih Uygulamalı Bilimler Üniversitesi'nin SkAI Data Services'la ortak analizine göre, sahte GPS sinyalleri nedeniyle olumsuz etkilenen günlük uçuş sayısı şubatta birkaç düzineyken, ağustosta 1100'ün üstüne çıktı.

Teksas Austin Üniversitesi'nden Todd Humphreys de sahte GPS sinyallerinin sayısının son 6 ayda arttığını söylüyor. Akademisyen, özellikle bu saldırıların Rusya, Ukrayna ve İsrail'deki elektronik savaş vericilerinden geldiğine işaret ediyor. 

Federal Havacılık İdaresi (FAA), ABD'de herhangi bir sahte GPS olayı yaşanmadığını bildiriyor. Fakat uzmanlar, Ekim 2022'de Dallas Fort Worth Uluslararası Havalimanı'ndaki hava trafiğinin aksamasında sahte GPS verilerinin rol oynamış olabileceğini düşünüyor. 

Kimliğinin açıklanmamasını isteyen bir FAA yetkilisi, bazı uçakların rotadan çıktığını ve pilotların iki gün boyunca piste iniş için elektronik navigasyon cihazlarını kullanamadığını belirtiyor. FAA ise kasıtlı müdahale olduğuna dair bir kanıt bulunmadığını, olayın nedenini anlamak için incelemelerin sürdüğünü açıklamıştı. 

Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA) Genel Müdürü Florian Guillermet, sahte GPS sinyallerinin Avrupa'daki bazı havacılık faaliyetlerini aksattığını fakat şimdiye dek ciddi bir tehlike yaşanmadığını söylüyor. Guillermet, risk yaratan durumların her geçen gün arttığına da dikkat çekiyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, Inside GNSS