Yemen: Tarık Salih, amcası öldürüldüğünden beri ilk kez Taiz’de

Yemenlilerin amacının, yan savaşlar değil, Sana’yı kurtarmak olduğunu söyledi

TT

Yemen: Tarık Salih, amcası öldürüldüğünden beri ilk kez Taiz’de

Yemen Başkanlık Konseyi üyesi Tarık Salih, 1 Mart’ta amcası Cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih’in Husi milisler tarafından öldürülmesinden bu yana ilk kez ziyaret ettiği Taiz şehrinden Yemenlilerin saflarının birleştirilmesi çağrısı yaptı. Salih, amaçlarının yan çatışmalar değil, Sana’yı kurtarmak olduğunu belirtti.
Tarık Salih, Aralık 2017’de Husilerden kaçtı ve daha sonra Yemen’in batı kıyısına yerleşmek için Meşruiyeti Destekleme Koalisyonu’nun desteğiyle devasa askeri kuvvetler kurdu. Ardından ise 7 Nisan 2022’de yapılan yetki devri ilanına göre Başkanlık Konseyi’nin bir üyesi oldu.
Taiz’deki yerel yönetim yetkilileri ve askeri liderlerle yaptığı görüşmede Salih, “İran Husi projesi, aynı bölgenin insanları arasında farklılık ve çatışma tohumları ekmek üzerine kurulu” diyerek, tüm siyasi partilerin hata yaptığını ve ders alması gerektiğini vurguladı.
Hükümet medyası, Salih’in Su ve Çevre Bakanı Tevfik eş-Şarcabi ile Taiz şehrine bir teftiş ziyareti gerçekleştirdiğini ve bu ziyaret sırasında Vali Nebil Şamsan, ajanslar, askeri yetkililer, güvenlik amirleri, icra daireleri müdürleri ve valilikteki siyasi parti ve kuruluşların liderleri ile görüştüğünü dile getirdi.
Tarık Salih, Taiz’i ‘devrimlerin başlatıcısı, siyasi eylemin kaldıracı ve ulusal eylemin kılavuzu’ olarak tanımladı. Salih ayrıca, ‘ulusal projenin taşıyıcısı, bilgelik ve kültürün kaynağı ve tüm devrimlerin siyasi kaldıracı olduğu için’ özgürlüğüne kavuşturulmasının ve üzerindeki kuşatmanın kaldırılmasının önemli olduğunu söyledi ve “Sana ancak Taiz’in özgürleştirilmesiyle özgürleştirilebilir” dedi.
Salih, “Su projesini başlatarak, el-Maha el-Kadha Yolu’nu hayata geçirerek ve Taiz ve Yemen vilayetlerine hizmet verecek olan havalimanı kurarak kuşatmanın kırılmasına katkıda bulunup, Başkanlık Konseyi’nin desteği ile ve şehir halkının acılarını hafifletmek için iş birliği yaparak Taiz için çok şey gerçekleştirebiliriz. Tüm vilayetlerde hayata geçirilen birçok proje var. Taiz de payına düşeni alacak ve şu anda Maha termoelektrik istasyonunu yeniden başlatmak ve Taiz’i elektriğe kavuşturmak için çalışmalar yapılıyor” ifadelerini kullandı.
Salih, siyasi partiler ve kuruluşlar, ticari ve sosyal figürler de dahil olmak üzere, yerel yönetimin gayretli çalışmaları ile herkesin iş birliğine vurgu yaparken, “Husi milisler, Taiz’den nefret ediyor. Onu askeri, siyasi, ekonomik ve sosyal olarak kuşatıyor. Çünkü Taiz’in devrim ve özgürlük olduğunu ve kurtuluşun yalnızca Taiz’den başladığını biliyor” dedi.
Tarık Salih ayrıca, Yemenlilerin amacının, ‘Yemen kimliğini ve tüm Yemen halkını yok etmeye çalıştığını’ söylediği İran’a bağımlı milislerin saçmalığından Sana’yı kurtarmak olduğunu vurguladı.
‘Yan savaşlar’ olarak tanımladığı çatışmalar konusunda da uyarı yapan Salih, “Yan savaşlarımız yok ve yan savaşlarımız olmayacak. Amacımız Sana’yı özgürleştirmektir. Anlaşmazlıklarımızdan beslenen, bölücülük, seferberlik, düşmanlık ve rekabet geliştirmekten çıkar sağlayan milislere karşı zafer kazanmak için tek saf ve tek söz olmalıyız. Birliğimiz ile milisleri yeneceğiz ve ülkeyi onların şerrinden arındıracağız” ifadelerini kullandı. Husi milislerin tırmanışı devam ederken ve milisler, ateşkesin yenilenmesini, genişletilmesini ve Birleşmiş Milletler (BM) himayesinde barışa ulaşma yollarının açılmasını reddederken, meşru Yemenli liderler de darbeyi sona erdirmek ve Sana’yı ve kaçırılan devlet kurumlarını yeniden ele geçirmek amacıyla ‘belirleyici bir savaş’ başlatma imkanına dair konuşmalara yeniden başladı.
Öte yandan Başkanlık Konseyi üyesi Osman Macali, 1 Mart’ta İngiltere büyükelçisiyle yaptığı görüşmede “Husiler, ulusal veya Yemen gündemine göre çalışmıyor. Daha ziyade İran’ın emriyle çalışıyor ve İran rejiminin bölgedeki gruplarından biri. Husiler, bir aile, vatan ya da siyasi ortak değil. Tıpkı El-Kaide ve DEAŞ gibi askeri bir terör örgütüdür” açıklamasında bulundu.
Macali, “İran’ın izlenen deniz ve kara çıkışları aracılığıyla ve çeşitli şekillerde terörist Husi milislere silah kaçakçılığı yapmaya devam etmesi, uluslararası toplumun Yemen’de barış konusunda sunduğu vizyon ve fikirlerle çelişiyor ve ezilmiş Yemen halkının acısını artırıyor” dedi.



Gazze ateşkesi: Arabulucuların çıkmazı aşmak için seçenekleri neler?

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da bulunan Endonezya Hastanesi’nde kefene sarılmış kızı için ağlayan Filistinli bir baba (AFP)
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da bulunan Endonezya Hastanesi’nde kefene sarılmış kızı için ağlayan Filistinli bir baba (AFP)
TT

Gazze ateşkesi: Arabulucuların çıkmazı aşmak için seçenekleri neler?

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da bulunan Endonezya Hastanesi’nde kefene sarılmış kızı için ağlayan Filistinli bir baba (AFP)
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da bulunan Endonezya Hastanesi’nde kefene sarılmış kızı için ağlayan Filistinli bir baba (AFP)

Hamas'ın 7 Ekim 2023'ten bu yana devam eden savaşı sona erdirecek kapsamlı bir anlaşmanın imzalanması önceliğinde ısrar etmesi ve geçici ateşkes önerisini göz ardı etmesinden sonra Gazze Şeridi'nde ateşkes anlaşmasının tekrar başlaması yeni bir krizle karşı karşıya.

Özellikle İsrail'in gerilimi artırması ve ABD Başkanı Donald Trump'ın önümüzdeki ay bölgeye yapacağı ziyaretin yaklaşması nedeniyle ateşkes anlaşmasını kabul etmeye kapıyı kapatmayan Hamas, daha önce Doha'da liderleriyle görüşen ABD Başkanı Donald Trump'ın rehine işlerinden sorumlu özel temsilcisi Adam Boehler'e kapsamlı bir anlaşmanın imzalanması konusunda pozisyonlarının aynı olduğunu bildirdi. Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanlar bu durumu, Filistin hareketinin manevraları ile Binyamin Netanyahu hükümetinin gerilimi artırması arasında çok zor ‘parmak ısırma’ aşamasının tanımı olarak görüyor.

Uzmanlar arabulucuların rolü konusunda, kapsamlı bir anlaşmaya varmaya ya da iki tarafı yeniden yakınlaştırmaya çalışmak ile Hamas'ın hafta ortasında İsrailli muadile sunulmadan önce prensipte kabul ettiği son Mısır önerisine göre, ABD'nin ve muhtemelen Türkiye'nin desteği ve garantisiyle kapsamlı bir anlaşmaya yol açacak kısmi ateşkesi kabul etmeleri için iki tarafa baskı yapmak arasında bölünmüş durumda.

Alternatif bir öneri sunan Hamas'ın Gazze'deki lideri Halil el-Hayye, perşembe akşamı televizyonda yaptığı konuşmada, ‘hareketin, İsrail'in bölgeden çekilmesini garanti altına alan ve Gazze Şeridi'ndeki savaşı sona erdiren bir anlaşma çerçevesinde, tüm esirlerin İsrail tarafından alıkonulan mutabık kalınan sayıda Filistinliyle takas edilmesini öngören bir anlaşmayı derhal müzakere etmeye hazır olduğunu’ söyledi. El-Hayye, “Tüm esirlerin ve işgal tarafından tutulan mutabık kalınan sayıda mahkûmun serbest bırakılmasını içeren kapsamlı bir paket üzerinde müzakerelere derhal başlamaya hazır olduğumuzu yineliyoruz. Bunun karşılığında işgal, halkımıza karşı yürüttüğü savaşı tamamen durdurmalı ve Gazze Şeridi'nden tamamen çekilmelidir” ifadelerini kullandı.

El-Hayye sözlerini şöyle sürdürdü: “Kısmi anlaşmalar Netanyahu ve hükümeti tarafından, bedeli tüm esirlerin feda edilmesi olsa bile, imha ve açlık savaşının sürdürülmesine dayalı siyasi gündemine bir kılıf olarak kullanılıyor. Biz bu politikanın bir parçası olmayacağız.”

El-Hayye, ABD Özel Temsilcisi Adam Boehler'in esir dosyası ve savaşın birlikte sona erdirilmesi yönündeki tutumunu memnuniyetle karşılayarak, bunun, ‘hareketin kapsamlı bir anlaşmaya varılması yönündeki tutumuyla kesiştiğini’ söyledi. Diğer yandan, ‘Hamas'ın bizim şartlarımıza uygun bir şey sunması halinde bu teklife sıcak baktıklarını’ belirten Boehler, esirler konusunda kapsamlı bir anlaşmaya varılması ihtimalinin her zaman mevcut olduğunu ifade etti.

erlerinden edilmiş Gazzeli kadın ve çocuklar, eşyalarıyla birlikte bir kamyonetin arkasında seyahat ediyorlar. (AFP)Yerlerinden edilmiş Gazzeli kadın ve çocuklar, eşyalarıyla birlikte bir kamyonetin arkasında seyahat ediyorlar. (AFP)

CNN, ismi açıklanmayan bir Hamas liderinin pazartesi günü “Kahire'den gelen İsrail teklifini reddediyoruz ve kapsamlı bir anlaşma istiyoruz” dediğini aktardı.

Maariv gazetesi tarafından dün yayınlanan yeni bir ankete göre İsraillilerin yüzde 62'si çatışmaların durdurulması ve Gazze Şeridi'nden çekilme karşılığında tüm esirlerin bir kerede serbest bırakılacağı bir anlaşmaya destek verirken, yüzde 21'i buna karşı çıktı, yüzde 17'si ise fikrini belirtmedi.

Hamas'ın tutumunun ardından dün İsrailli bir güvenlik kaynağı, ‘İsrail'in Gazze Şeridi üzerindeki askeri baskıyı yoğunlaştıracağını, bu reddin Hamas'a ve üst düzey yetkililerine zarar vereceğini, havadan, denizden ve karadan askeri baskının artacağını’ söyledi. Maliye Bakanı Bezalel Smotrich dün X platformu üzerinden yaptığı açıklamada, “Hamas'a cehennemin kapılarını açmanın ve Gazze Şeridi'ni tamamen işgal edene kadar çatışmaları yoğunlaştırmanın zamanı geldi” dedi.

Mısırlı askeri uzman Tümgeneral Semir Ferec, “Hamas'ın nihai çözüme adım adım değil, bir kezde ulaşılmasını istediğini ve bu isteğin ABD'nin arzusuyla uyumlu olduğunu” belirterek, bunun Trump'ın Ortadoğu ziyareti öncesinde Amerikan baskısıyla karşılaşabilecek olan Binyamin Netanyahu'nun arzusuyla çeliştiğine işaret etti.

Beyt Lahiya'da İsrail saldırısında öldürülen akrabaları için ağlayan Filistinli bir kadın (AFP)Beyt Lahiya'da İsrail saldırısında öldürülen akrabaları için ağlayan Filistinli bir kadın (AFP)

Filistinli siyasi analist Dr. Eymen er-Rakab, askıdaki ateşkesin ‘parmak ısırma’ aşamasında olduğuna inanıyor. Özellikle de Beyaz Saray'daki toplantıda Trump'ın talimatıyla bu ayın sonuna kadar mühleti olduğunun farkına varan Netanyahu'nun büyük tırmanışıyla birlikte bu çok zor bir aşama. İsrail medyasına sızan bilgilere göre Hamas da bunun farkında ve bu nedenle İsrail Başbakanı üzerindeki baskıyı arttırmayı reddediyor.

Er-Rakab, İsrail'in önerisinin Netanyahu tarafından reddedilmek üzere sunulduğunu, özellikle de çekilmeden ya da esirlerin serbest bırakılmasının anahtarlarından bahsetmemesi gibi birçok kusuru olduğunu ve Hamas'ın ‘kapsamlı bir anlaşma’ çağrısında bulunan yanıtının Washington'dan gelen önceki açıklamalarla örtüştüğü için İsrail içinde geniş kabul gördüğünü belirtti.

Başta Kahire ve Doha olmak üzere arabulucular Hamas'ın pozisyonu hakkında yorum yapmadı. Ancak Halil el-Hayye'nin kapsamlı bir anlaşmaya bağlı kalınması yönündeki konuşmasından önce Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad Al Sani perşembe günü Moskova'da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yaptığı görüşmede, “Filistin halkının acılarını sona erdirecek bir anlaşmaya varmak için görüşleri yakınlaştırmaya çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.

İsrail'in Gazze'nin Şucaiyye mahallesinde bir konuta düzenlediği saldırının gerçekleştiği bölgeyi inceleyen Filistinli arama kurtarma görevlileri (AFP)İsrail'in Gazze'nin Şucaiyye mahallesinde bir konuta düzenlediği saldırının gerçekleştiği bölgeyi inceleyen Filistinli arama kurtarma görevlileri (AFP)

Er-Rakab, Mısır ve Katar'ın Hamas'ın ‘kapsamlı bir anlaşma’ talebini dikkate almaksızın kısmi bir ateşkese varmak ve uzlaşmaya yönelik yaklaşımlar oluşturmak için agresif bir şekilde hareket edeceğine inanıyor. Hamas, Mısır'ın kalıcı bir ateşkesin önünü açan son kısmi önerisini kabul etmeye istekli. İsrail hafta ortasında, hareketin silahsızlandırılmasını da içeren bir teklifle karşılık verdi, ancak bu teklif reddedildi.

Mısır ve Katar krizi çözüp görüşleri yakınlaştırana kadar Washington'un önemli bir adım atmayacağına inanan Ferec, ABD'nin Hamas'a garanti vermesi koşuluyla Trump'ın bölgeye yapacağı ziyaret öncesinde özel bir baskıyla ABD müdahalesinin belirleyici olacağına inanıyor.

Ferec'e göre arabulucuların ‘kapsamlı anlaşmanın’ tamamlanması, ABD taahhüdü ve pratikte savaş öncesiyle aynı olmayan silahsızlanmanın reddinin nasıl aşılacağına dair anlayışlar dışında bir seçeneği yok.