Muin Abdulmelik: Gerçek nedenleri ele almadıkça Yemen sorunu çözülemez

Yemen Başbakanı Muin Abdulmelik, Çarşamba günü Cenevre'de ABD Özel Temsilcisi ile bir araya geldi (SABA)
Yemen Başbakanı Muin Abdulmelik, Çarşamba günü Cenevre'de ABD Özel Temsilcisi ile bir araya geldi (SABA)
TT

Muin Abdulmelik: Gerçek nedenleri ele almadıkça Yemen sorunu çözülemez

Yemen Başbakanı Muin Abdulmelik, Çarşamba günü Cenevre'de ABD Özel Temsilcisi ile bir araya geldi (SABA)
Yemen Başbakanı Muin Abdulmelik, Çarşamba günü Cenevre'de ABD Özel Temsilcisi ile bir araya geldi (SABA)

Yemen Başbakanı Muin Abdulmelik, Çarşamba günü Cenevre’den yaptığı açıklamada, Yemen krizinde çözüme ancak üzerinde uzlaşılan referanslar mucibince krizin kökleri ve gerçek nedenlerinin ele alınması yoluyla ulaşılabileceğini vurguladı. Ayrıca Yemen hükümetinin kalıcı bir barışa ulaşmaya yönelik uluslararası çabalara verdiği desteği yineledi.
Başbakan Muin Abdulmelik, Yemen hükümetine siyasi ve ekonomik destek sağlanması amacıyla uluslararası ve Birleşmiş Milletler (BM) düzeyinde yetkililerin bir araya geldiği bağışçılar konferansına katılmıştı.
Hükümet medyasının aktardığına göre, Cenevre’de ABD'nin Yemen Özel Temsilcisi Tim Lenderking ile bir araya gelen Başbakan Abdulmelik, ABD’nin Yemen halkına cömert desteğine övgüde bulundu. Washington, 2023 Yemen İnsani Müdahale Planı’na 444 milyon dolar değerinde destek verdiğini açıklamıştı.
SABA’nın haberine göre, Başbakan Abdulmelik ve Lenderking, İnsani Müdahale Planı Finansman Konferansı'nın neticelerini, Yemen’de kaydedilen çeşitli gelişmeleri, Yemen'deki barış sürecini ilerletme yönünde devam eden çabaları, Husi milislere baskı uygulamak için gerekli bölgesel ve uluslararası pozisyonları ele aldı.
Hükümetinin ve Başkanlık Konseyi'nin, BM’nin barışın temellerini atma ve Husi milislerin ateşlediği savaşı sona erdirme yönündeki çabalarını desteklediğini belirten Başbakan Abdulmelik, “Yemen'de kapsamlı bir çözüm, sorunun kaynağını ve gerçek nedenlerini ele almadıkça başarılı olmayacaktır” vurgusunda bulundu. Tüm çabaları yerel düzeyde anlaşmaya varılan, uluslararası düzeyde desteklenen görev tanımına dayalı adil ve sürdürülebilir bir barış yönünde birleştirmenin önemini vurguladı.
ABD’nin Yemen'de güvenlik, istikrar ve barışı tesis etme yönündeki rolüne övgüde bulunan Abdulmelik, Washington'un mevcut zorluklarla mücadelede Yemen hükümetine bilhassa ekonomik düzeyde verdiği sürekli desteğin altını çizdi.
Ülkesinin Yemen'de barışçıl ve kapsamlı bir siyasi çözüme verdiği desteği yineleyen ABD'nin Yemen Özel Temsilcisi Lenderking ise ABD’nin Yemen ekonomisini destekleme, insanların acılarını hafifletme çabalarında hükümete yardım etmeye istekli olduğunu vurguladı.
Cenevre’de bir araya gelen Başbakan Abdulmelik ve BM Yemen İnsani İşler Koordinatörü William David Gressly, BM himayesinde İsviçre ve İsveç hükümetleri tarafından düzenlenen 2023 Yemen İnsani Müdahale Planı Finansman Konferansı'nın neticelerini, hükümet ve BM arasındaki gerekli koordinasyonu, acil önceliklere uygun olarak taahhütlerin verimli bir şekilde kullanılması hususlarını ele aldı.
Kaynakların bildirdiğine göre Gressly, küresel bir çevre felaketinden kaçınmak için BM'nin Safir petrol tankını boşaltma ve bakımını yapma planındaki son gelişmeler hakkında Abdulmelik’i bilgilendirdi. İkili ayrıca BM kurum ve kuruluşlarının yardım ve insani çabalarını, Yemen hükümeti ile mevcut ortaklığını ele aldı.
SABA’nın haberine göre Başbakan Abdulmelik, hükümetin ve kurumlarının ekonomik istikrarı sürdürme çabalarının desteklenmesi, yardım ve kalkınma çalışmaları arasında denge kurulması üzerinden Yemen’deki insani acıların hafifletilmesi yönünde uygulanabilir politikaların izlenebileceğini vurguladı.
Açıklanan taahhütlerin mevcut ihtiyacın çok gerisinde kaldığına dikkat çeken BM Koordinatörü Gressly, Yemen İnsani Müdahale Planı 2023 için ek desteği seferber etmek üzere iletişimi sürdürme arzusunu teyit etti.
2023 Yemen İnsani Müdahale Planı için 4,3 milyar dolar değerinde bir fona ihtiyaç duyulduğu tahmin edilirken BM ise 1,2 milyar dolar tutarında taahhüt toplamayı başarmıştı.
Bu yıl kaydedilen zayıf uluslararası taahhüt, Yemen'deki yardım faaliyetlerinin kısıtlanacağı tehdidini taşıyor. Zirâ nüfusun en az üçte ikisi (yaklaşık 20 milyon kişi) gıda, sağlık, eğitim, geçim kaynakları ve sürdürülebilir kalkınma alanlarında çeşitli düzeylerde insani ihtiyaçlardan yoksun durumda.



‘Hayalet kamp’... Batı Şeria'da on binlerce kişi İsrail operasyonları nedeniyle yerinden edildi

Tulkerim Mülteci Kampı (DPA)
Tulkerim Mülteci Kampı (DPA)
TT

‘Hayalet kamp’... Batı Şeria'da on binlerce kişi İsrail operasyonları nedeniyle yerinden edildi

Tulkerim Mülteci Kampı (DPA)
Tulkerim Mülteci Kampı (DPA)

İsrail güçleri, işgal altındaki Batı Şeria'da büyüdüğü Tulkerim Mülteci Kampı’ndaki evleri yıkmaya başladığında Malik Lütfi, sahip olduğu birkaç dakika içinde ailesinin eşyalarından ne alacağını düşünürken kafası karışmıştı.

Altı çocuk babası 51 yaşındaki Lütfi, yakınlardaki Tulkerim kentinde küçük bir oda kiraladı. Ancak kuşatma altındaki kampta elektronik ev aletleri tamirhanesine erişimi olmadığı için kirayı ödeyecek geliri yok ve ailesinin geleceği konusunda endişeli.

asdfrgt
Tulkerim Mülteci Kampı’nda bir Filistinlinin üzerini arayan İsrail askeri (DPA)

Lütfi şunları söyledi: “Bizi 27 Ocak 2024'te yerlerimizden ettiler. Bizi evlerimizden çıkardılar ve geri gelmememizi söylediler. Bu yüzden altı aydır Tulkerim Mülteci Kampı’na dönmedik. Kendi başımıza oradan ayrıldık, çoğu insan yanına hiçbir şey almadı.”

Lütfi, durumu kendisinden daha kötü olan, aşırı kalabalık okullarda ya da tarım arazilerinde yaşamak zorunda kalan çok sayıda aile tanıdığını söyledi.

Lütfi, “Hükümetten ve insanların masraflarının karşılanması için yardım sözü veren hayırseverlerden yardım bekliyoruz” dedi.

cdfrgt
İsrail askerlerinin kestiği yolun kenarında bekleyen Tulkerim Mülteci Kampı sakinleri (DPA)

İşgal Edilmiş Topraklarda İnsan Hakları için İsrail Bilgi Merkezi (B'Tselem), İsrail operasyonlarının Batı Şeria'da Lütfi gibi on binlerce Filistinliyi evlerinden etmeye zorladığını bildirdi.

Bağımsız bir merkez olan B'Tselem, Tulkerim, Nur Şems ve Cenin mülteci kamplarında yaşayan yaklaşık 40 bin kişinin bu yıl askeri operasyonlar nedeniyle yerlerinden edildiğini belirtti.

İsrail, Batı Şeria'nın kuzeyindeki Tulkerim ve Cenin kentleri de dahil olmak üzere Filistinli militanların faaliyetlerine karşı harekete geçtiğini söylüyor.

Bir İsrail ordu sözcüsü dün yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Bu, kuvvetlerin bölgede serbestçe hareket etmesine ve engellenmeden hareket etmesine izin vermek için binaların yıkılmasını gerektiriyor.”

dfvghy
Tulkerim Mülteci Kampı’ndaki İsrail askerleri (DPA)

Açıklamada, “Bu yapıları yıkma kararı operasyonel gerekliliğe dayanmaktadır ve alternatif seçenekler değerlendirildikten sonra alınmıştır” denildi.

İsrail'in yıkımları yaygın uluslararası eleştirilere neden oldu ve Filistinliler arasında İsrail'in 1967 savaşında ele geçirdiği Batı Şeria'yı resmen ilhak etmek için organize bir çaba içinde olduğuna dair korkuların arttığı bir döneme denk geldi.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre görgü tanıkları, bu hafta buldozerlerin bina enkazları arasında ilerlediğini ve yeni yolların moloz ve beton bloklarla dolduğunu ifade etti. Bölge sakinleri kamyonların üzerine sandalye, battaniye ve mutfak aletleri gibi eşyalarını yığdı.

swdert
Tulkerim Mülteci Kampı’nda bir Filistinlinin kimliğini kontrol eden İsrail askeri (DPA)

Tulkerim Valisi Abdullah Kemyil, yıkımların son haftalarda arttığını, yakındaki Tulkerim ve Nur Şems mülteci kamplarında 106 ev ve 104 diğer yapının yıkıldığını açıkladı.

Kemyil, “Tulkerim Mülteci Kampı'nda yaşananlar İsrail'in siyasi kararıyla işlenen bir suçtur ve bunun güvenlikle hiçbir ilgisi yoktur” dedi.

Kemyil sözlerine şöyle devam etti: “Operasyon devam ediyor, altyapının yıkımı sürüyor. Kampta hiçbir şey bırakmadılar. Tulkerim Mülteci Kampı, çeşitli yerlerinde sadece keskin nişancıların bulunduğu bir ‘hayalet kamp’ haline geldi.”

İsrail'in Batı Şeria'nın kuzeyinde ocak ayında başlattığı operasyon, 20 yıl önceki İkinci İntifada’dan bu yana gerçekleştirilen en büyük operasyonlardan biri.

Operasyonda insansız hava araçları (İHA) ve helikopterler tarafından desteklenen birkaç ordu tümeninin yanı sıra on yıllardır ilk kez ağır savaş tankları da kullanılıyor.

ABD ve Katar'ın Gazze Şeridi'nde ateşkes sağlama çabaları yoğunlaşırken, bazı uluslararası yetkililer ve insan hakları örgütleri de Batı Şeria'daki çalkantılı durumdan duydukları endişeyi dile getirdiler.

B'Tselem İletişim Direktörü Shai Barnes, “İsrail, Gazze Şeridi'ne yönelik mevcut saldırısında geliştirdiği taktik ve savaş doktrinlerini Batı Şeria'nın kuzeyinde de uygulamaya başladı. Bu, evlerin ve sivil altyapının kasıtlı ve yaygın bir şekilde tahrip edilmesini ve sivillerin ordunun savaş bölgesi olarak belirlediği alanlardan zorla göç ettirilmesini içeriyor” ifadelerini kullandı.

Hükümet içindeki ve dışındaki İsrailli aşırılık yanlıları, Filistinlilerin başkenti Doğu Kudüs olan ve Gazze Şeridi'ni de içine alacak bağımsız bir devlet kurmak istedikleri Batı Şeria'nın ilhak edilmesi için defalarca çağrıda bulundu.

İsrailli bakanlar Batı Şeria operasyonunun militan gruplarla mücadele dışında bir amacı olduğunu reddediyor. İsrail ordusu yaptığı açıklamada, uluslararası hukuka uyduğunu ve militanları hedef aldığını ifade etti.

Vali Abdullah Kemyil, yerinden edilmenin zaten ekonomik olarak zor durumda olan bir toplum üzerinde baskı yarattığını söyledi. Binlerce kişi camilere, okullara ve aileleriyle birlikte tıkış tıkış yaşadıkları evlere sığındı.

Altı ay sonra ilk kez geri dönen Lütfi, evlerdeki yıkımın boyutunun kendisini şok ettiğini söyledi.

Lütfi, “Çoğu insan gitti ve geri dönüp evlerine baktığınızda yıkılmış olduklarını görüyorsunuz. Yıkım çok büyük; geniş caddeler, altyapı, elektrik, internet… Eğer yeniden inşa etmek istiyorsanız, bu uzun zaman alacak” şeklinde konuştu.