Nadir bir kuş türü Madagaskar'da yeniden ortaya çıktı

Madagaskar'ın ücra bir ormanında görülen ‘Esmer Tetraca’ kuşu. (AFP)
Madagaskar'ın ücra bir ormanında görülen ‘Esmer Tetraca’ kuşu. (AFP)
TT

Nadir bir kuş türü Madagaskar'da yeniden ortaya çıktı

Madagaskar'ın ücra bir ormanında görülen ‘Esmer Tetraca’ kuşu. (AFP)
Madagaskar'ın ücra bir ormanında görülen ‘Esmer Tetraca’ kuşu. (AFP)

Nesli tükendiği düşünülen ve sadece Madagaskar'da yaşadığı bilinen ‘Esmer Tetraca’ kuşunun 24 yıl aranın ardından Afrika ülkesinde yeniden ortaya çıkması bilim camiasını sevindirdi.
Sarı boğazıyla ayırt edilen bu türden iki kuş aralık ayında kuzeydoğu Madagaskar'da uzak bir ormanda ornitologlar tarafından yapılan bir araştırma sırasında gözlemlendi.
Gözlem ekibinin, bu nadir kuş türünün en son görüldüğü 1999 yılındaki yere ulaşmak için 40 saat araba kullanması ve yarım gün yürümesi gerekti.
Uzmanlar, korunan orman sahalarından birinin vanilya üretimi için çiftliklere dönüştürüldüğünü gözlemledi. Kuş, birkaç gün sonra kayalık bir nehrin yakınındaki çalıların arasında hareket ederken görüntülendi.
American Bird Conservancy'deki soyu tükenmiş kuşlar programının yöneticisi ve söz konusu ekibin üyelerinden olan John Mittermeier şu açıklamada bulundu:
“Esmer Tetraca kuşunun nehir kenarlarını tercih etmesi, uzun süre ortadan kaybolmasının nedenini açıklayabilir. Yağmur ormanlarında kuşları izlemek, seslerini dinlemekten ibarettir. Bu yüzden gürültülü nehirlerin yanında uzun zaman geçirmekten kaçınma eğilimindeyiz.”
Çoğu zaman bir nehrin yakınındaki yoğun bitki örtüsünde uçan böcekleri ve kuşlar için diğer avları arayan başka bir ekip, ikinci bir Esmer Tetraca kuşunu daha tespit etti.
The Peregrine Fund'daki Madagaskar programının yöneticisi Lily-Arison Rene de Roland şunları söyledi:
“Esmer Tetraca'yı bulduğumuz ve bu kuşların yaşadığı habitatları daha iyi anladığımız için söz konusu kuşu Madagaskar'ın diğer bölgelerinde de arayabiliyoruz.”
Esmer Tetraca kuşu, uzmanların yoğun bir şekilde aradığı soyu tükenmiş on türden biri. Nesli tükenmiş türler listesi, Re:Wild, American Bird Conservancy ve Bird Life International tarafından yönetiliyor. Bu üç kuruluş ortak misyona sahip. Bu listede Madagaskar'daki kuşların yarısı; yani sadece bu ülkede yaşayan yaklaşık 115 tür bulunuyor. Bu kuşların 40'tan fazla türü, Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği Kırmızı Listesi'nde (IUCN) ‘tehlike altında’ olarak listelenmiş durumda. Esmer Tetraca kuşu, veri eksikliği nedeniyle listeye dahil edilmedi.
Madagaskar'da biyoçeşitlilikte kayba yol açan ana faktörler, istilacı türlerin yayılması, iklim değişikliği ve kaçak avlanmanın yanı sıra ormanların yok edilmesi ve hayvan yaşam alanlarının bozulması olarak gösteriliyor.



NASA'dan insanları parçalayabilecek "zombi yıldız"a yakın takip

NASA'nın Hubble Uzay Teleskobu, inanılmaz derecede güçlü bir manyetik alana sahip ölü bir yıldız olan Magnetar SGR 0501+4516'yı, Samanyolu'ndan geçerken izliyor (ESA/NASA)
NASA'nın Hubble Uzay Teleskobu, inanılmaz derecede güçlü bir manyetik alana sahip ölü bir yıldız olan Magnetar SGR 0501+4516'yı, Samanyolu'ndan geçerken izliyor (ESA/NASA)
TT

NASA'dan insanları parçalayabilecek "zombi yıldız"a yakın takip

NASA'nın Hubble Uzay Teleskobu, inanılmaz derecede güçlü bir manyetik alana sahip ölü bir yıldız olan Magnetar SGR 0501+4516'yı, Samanyolu'ndan geçerken izliyor (ESA/NASA)
NASA'nın Hubble Uzay Teleskobu, inanılmaz derecede güçlü bir manyetik alana sahip ölü bir yıldız olan Magnetar SGR 0501+4516'yı, Samanyolu'ndan geçerken izliyor (ESA/NASA)

Anthony Cuthbertson Teknoloji Editör Yardımcısı @ADCuthbertson 

NASA, saatte 177 bin kilometreden daha hızlı bir şekilde galaksimizde ilerleyen, yıkıcı etkiler yaratma potansiyeline sahip bir "zombi yıldız"ı takip ediyor.

Son derece yoğun cisim, Samanyolu'nda bilinen 30 magnetarda biri. Magnetarlar, tamamen nötronlardan oluşan ölü yıldız kalıntılarını ifade ediyor.

Sadece 20 kilometre çapa sahip Magnetar SGR 0501+4516'nın Güneş'ten daha fazla kütlesi var ve manyetik alanı, Dünya'nın manyetosferinden yaklaşık 1 trilyon kat daha güçlü.

Magnetar, Hubble Uzay Teleskobu'nu kullanan araştırmacılar tarafından keşfedildi ve NASA bu "kaçak" cismi, "çizgi roman kahramanlarının süper güçlerine sahip" diye tanımlıyor.

NASA'nın Hubble Misyonu ekibi keşfi detaylandırdıkları blog yazısında, magnetarın evrenin bilinmeyen bir bölümünden geldiğini ancak evrenin en büyük gizemlerinden bazılarına ışık tutabileceğini belirtiyor.

Ekip, "Bir kişi magnetarın 600 mil (yaklaşık bin kilometre) yakınına gelse gökcismi, vücuttaki her atomu parçalayan, bilimkurgu filmlerinin meşhur ölüm ışınına dönüşür" diye yazıyor.

Bu kaçak magnetar, Samanyolu Galaksisi'ndeki örnekler arasında, başlangıçta tahmin edildiği gibi süpernova patlamasıyla oluşmama ihtimali en yüksek magnetar adayı. O kadar tuhaf ki hızlı radyo patlamaları diye bilinen olayların ardındaki mekanizmaya dair ipuçları bile sunabilir.

Görsel kaldırıldı.Magnetar adı verilen ultra güçlü manyetik alana sahip bir nötron yıldızının radyo dalgaları (kırmızı) yaymasının, bir sanatçı tarafından tasviri. Magnetarlar, hızlı radyo patlamalarını yaratan başlıca adaylar arasında yer alıyor (Bill Saxton/NRAO/AUI/NSF)


Gökbilimciler daha önce Magnetar SGR 0501+4516'nın komşu bir süpernovanın çekirdeğinin çökmesiyle oluştuğunu düşünüyordu ancak yeni gözlemler doğum yeri hakkında şüpheler uyandırdı.

Bu keşif magnetarın ya 20 bin diye bildirilen yaşından çok daha yaşlı olduğu ya da iki nötron yıldızının birleşmesiyle oluştuğu anlamına geliyor.

Keşfi yapan ekibe liderlik eden Ashley Chrimes, "Magnetarlar, tamamen nötronlardan oluşan nötron yıldızlarıdır (yıldızların ölü kalıntıları)" diyor.

Magnetarları benzersiz kılan şey, Dünya'daki en güçlü mıknatıslardan milyarlarca kat daha güçlü olan aşırı kuvvetli manyetik alanları.

İspanya'nın Barselona kentindeki Uzay Bilimleri Enstitüsü'nden Nanda Rea ise şöyle ekliyor:

Magnetarların doğum oranları ve oluşum senaryoları, yüksek enerji astrofiziğinde en acil sorular arasında yer alıyor. Bunların, gama ışını patlamaları, son derece parlak süpernovalar ve hızlı radyo patlamaları gibi evrenin en güçlü geçici olaylarının çoğu üzerinde etkisi var.

Araştırma ekibi, magnetarın Samanyolu'ndaki güzergahını ve kökenini daha iyi anlamak için gözlemlerine devam edecek.


 Independent Türkçe, independent.co.uk/space