Anksiyete kan testi ile teşhis edilebilir mi?

Anksiyetenin biyobelirteçleri zamanla değişir (Shutterstock)
Anksiyetenin biyobelirteçleri zamanla değişir (Shutterstock)
TT

Anksiyete kan testi ile teşhis edilebilir mi?

Anksiyetenin biyobelirteçleri zamanla değişir (Shutterstock)
Anksiyetenin biyobelirteçleri zamanla değişir (Shutterstock)

Indiana Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden araştırmacılar, kaygıyı teşhis etmek için bir kan testi geliştirmeyi başardılar. Test, bir kişinin kaygı geliştirme riskini, mevcut kaygısının şiddetini ve hangi hastalıkların en iyi şekilde tedavi edildiğini nesnel olarak belirlemelerine ve kaygıyı gidermelerine yardımcı olabilecek biyobelirteçleri kontrol ediyor. Salı günü Journal of Molecular Psychiatry'de yayınlanan bir çalışmada, araştırmacılar bu testin ayrıntılarını ve biyobelirteçlerini duyurdular. Söz konusu test şu anda Mind X Science şirketi aracılığıyla ve doktorlar tarafından daha büyük ölçekte kullanılmak üzere geliştiriliyor. Indiana Üniversitesi'nde psikiyatri profesörü ve baş araştırmacı olan Alexander Niculescu, çalışmanın yayınlanmasıyla aynı zamana denk gelen ve üniversitenin web sitesinde yayınlanan bir raporda şunları söylüyor: “Pek çok insan, onları günlük yaşamlarına devam etmelerini engelleyebilen kaygılardan muzdarip ve bunun çözümü için sunulan mevcut yaklaşım, insanlarla nasıl hissettikleri hakkında konuşmayı ve onları ilaç kullanmaya yönlendirmeyi içeriyor ancak bazı ilaçlar bağımlılık yaratıp daha fazla sorun çıkarabiliyor. Biyobelirteçlere yönelik yaklaşımımızın, insanları iyi ve bağımlılık yapmayan bir seçenek olabilecek şekilde mevcut ilaçlarla eşleştirmede yardımcı olup olmayacağını bilmek istedik.”
Niculescu'nun önceki araştırmaları, ağrı, depresyon, bipolar bozukluk ve travma sonrası stres bozukluğu için kan testlerinin geliştirilmesine yol açtı ve bu son test, kaygı için de benzer yöntemler kullanıyor. Test, keşif, doğrulama ve test olmak üzere üç bağımsız grubu içeriyor ve katılımcılar her 3 ila 6 ayda bir kan testi yapıyor. Araştırmacılar, hastanede yeni bir psikiyatrik tedavi reçete edildiğinde kandaki RNA biyobelirteçlerini inceleyerek, hastanın mevcut kaygı durumunu belirleyip, bunu ilaçlar ve besinlerle eşleştirebiliyor. Bununla beraber farklı seçeneklerin onların biyolojisi için ne kadar etkili olduğu da erişilebilen diğer bilgiler arasında yer alıyor..
Niculescu: “İlaca ek olarak, bilişsel davranışçı terapi veya yaşam tarzı değişiklikleri gibi kaygıyı tedavi etmenin başka yolları da bulunuyor. Birinin mevcut durumunun yanı sıra gelecekte sahip olacağı riskleri ve tedavi seçeneklerini profilleriyle eşleştirebileceğimiz objektif bir şeye sahip olmak, insanlara yardım etmeyi kolaylaştırıyor. Bunun yanı sıra, bir kişinin hayati belirtileri zamanla değişebiliyor ve testler, bir kişinin gelecekte daha yüksek düzeyde kaygı geliştirme riskini değerlendirmeye yardımcı oluyor” diyor.



Diyet haplarının Kutsal Kase'si İştahı ve kas kütlesini etkilemeden yağ yakıyor

GLP-1 iğneleri, kan şekerini, iştahı ve sindirimi düzenleyen doğal bir hormonu taklit ederek çalışıyor. Ancak yeni hap, kaslardaki metabolizmayı tetikliyor (Pexels)
GLP-1 iğneleri, kan şekerini, iştahı ve sindirimi düzenleyen doğal bir hormonu taklit ederek çalışıyor. Ancak yeni hap, kaslardaki metabolizmayı tetikliyor (Pexels)
TT

Diyet haplarının Kutsal Kase'si İştahı ve kas kütlesini etkilemeden yağ yakıyor

GLP-1 iğneleri, kan şekerini, iştahı ve sindirimi düzenleyen doğal bir hormonu taklit ederek çalışıyor. Ancak yeni hap, kaslardaki metabolizmayı tetikliyor (Pexels)
GLP-1 iğneleri, kan şekerini, iştahı ve sindirimi düzenleyen doğal bir hormonu taklit ederek çalışıyor. Ancak yeni hap, kaslardaki metabolizmayı tetikliyor (Pexels)

İştahı veya kas kütlesini olumsuz etkilemeden kan şekerini düşürerek yağ yakımını artıran bir diyet hapı, hastaların ağır yan etkiler yaşamadan zayıflamasını sağlayabilir.

Tip 2 diyabet ve obezite hastaları için geliştirilen potansiyel yeni ilaç tedavisi, tablet şeklinde alınıyor ve Ozempic'le Wegovy gibi GLP-1 iğnelerinden tamamen farklı bir şekilde çalışıyor.

Bu iğneler kan şekerini, iştahı ve sindirimi düzenleyen doğal bir hormonu taklit ediyor. 

Bu enjeksiyonlar bağırsak ve beyin arasındaki açlık sinyallerini etkiliyor ancak sıklıkla iştah kaybına, kas kütlesinde azalmaya ve sindirim sorunlarına neden olarak kişinin daha halsiz veya çökmüş hissetmesine yol açabiliyor.

Ancak yeni ilaç kaslardaki metabolizmayı tetikleyerek daha fazla yağ yakmalarını sağlayarak çalışıyor.

Bu tedavi, hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda hem kan şekeri kontrolü hem de vücut yapısı üzerinde olumlu etkiler gösterirken günümüzün GLP-1 bazlı ilaçlarla ilişkili yan etkileri sergilemedi.

Karolinska Enstitüsü ve Stockholm Üniversitesi'nden araştırmacıların hakemli dergi Cell'de yayımladığı çalışma, 48 sağlıklı katılımcı ve tip 2 diyabet hastası 25 kişinin yer aldığı ilk klinik denemede, insanların da bu tedaviye iyi yanıt verebildiğini ortaya koydu.

Stockholm Üniversitesi Wenner-Gren Enstitüsü Moleküler Biyobilim Bölümü'nden öğretim üyesi ve çalışmanın yazarı Tore Bengtsson şöyle diyor:

Sonuçlarımız kas kütlesini kaybetmeden metabolik sağlığı iyileştirebileceğimiz bir geleceğe işaret ediyor. Kaslar, tip 2 diyabet ve obezitede önem arz ediyor ve kas kütlesi de beklenen yaşam süresiyle doğrudan ilişkili.

İlaç, araştırmacıların laboratuvarda geliştirdiği β2 (beta) agonisti türü adlı bir maddeye dayanıyor. Beta 2 agonisti ilaçlar genellikle astım tedavisinde kullanılıyor ancak kalp çarıntısı veya titreme gibi yan etkilere yol açabiliyor.

Araştırmacılar oluşturdukları molekülün, kalbi aşırı uyarmadan kaslar üzerinde olumlu bir etki yarattığını söylüyor.

Karolinska Enstitüsü Fizyoloji ve Farmakoloji Bölümü'nde yardımcı doçent olan ve araştırmanın yazarlarından Shane Wright, "Bu ilaç tamamen yeni bir tedavi yaklaşımını temsil ediyor ve tip 2 diyabet ve obezite hastaları için büyük önem taşıyabilir. Maddemiz sağlıklı kilo kaybını teşvik ediyor gibi görünüyor ve ayrıca hastalar iğne yapmak zorunda kalmıyor" diyor.

Araştırmacılar için bir sonraki adım, tedaviyi geliştiren şirket Atrogi AB'nin planlandığı klinik çalışma olacak.

Independent Türkçe