İran, Almanya Dışişleri Bakanı’nın sözlerini ‘düşmanca’ olarak nitelendirdi

Fuad Hüseyin ve Alman mevkidaşı Annalena Baerbock geçen salı günü Bağdat’ta düzenledikleri basın toplantısında (AFP)
Fuad Hüseyin ve Alman mevkidaşı Annalena Baerbock geçen salı günü Bağdat’ta düzenledikleri basın toplantısında (AFP)
TT

İran, Almanya Dışişleri Bakanı’nın sözlerini ‘düşmanca’ olarak nitelendirdi

Fuad Hüseyin ve Alman mevkidaşı Annalena Baerbock geçen salı günü Bağdat’ta düzenledikleri basın toplantısında (AFP)
Fuad Hüseyin ve Alman mevkidaşı Annalena Baerbock geçen salı günü Bağdat’ta düzenledikleri basın toplantısında (AFP)

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani, 8 Mart’ta Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock’un Bağdat’ta yaptığı açıklamaları kınarken, Tahran’ın Iraklı müttefikleri de ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin’in ABD’nin Irak’taki varlığına ilişkin açıklamalarını kınadı.
İranlı yetkili, Baerbock’un ifadelerini ülkesine düşmanca olarak nitelendirerek, “Almanya Dışişleri Bakanı’nın her şeyden önce bu ülkenin hükümetinin İran ve Irak’a karşı geçmişteki utanç verici performansından dolayı özür dilemesi bekleniyordu. Ancak İran İslam Cumhuriyeti’ne karşı asılsız iddialarda bulundu. Ülkesinin İran’a karşı Saddam rejimini desteklemekle ilgili suç sicilini ve ayrıca Baas rejimini savunmasız İran ve Irak askerlerine ve vatandaşlarına karşı kullanmak üzere kimyasal silahlarla donatmak gibi utanç verici bir suçu saklamaya çalışıyor” ifadelerini kullandı.
Kenani, “Almanya Dışişleri Bakanı’nın Bağdat’tan İran’a karşı açıklamaları, Alman hükümetinin İran İslam Cumhuriyeti’ne karşı silahlı ve bölücü teröristlere yönelik destekleyici yaklaşımının ve iki komşu ülke olarak İran ve Irak’ın arasındaki ilişkileri zedelemeye yönelik sonuçsuz çabalarının devam ettiğinin bir göstergesidir” dedi.
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, geçen salı günü Bağdat’a ziyareti sırasında Iraklı mevkidaşı Fuad Hüseyin ile düzenlediği ortak basın toplantısında, “ABD önderliğindeki Irak işgalinden yaklaşık yirmi yıl sonra, İran’ın Irak sınırındaki füze saldırıları kabul edilemez ve sivilleri ve bölgesel istikrarı tehlikeye atıyor” açıklamasında bulunmuştu.
Baerbock, “İran rejiminin füze saldırıları, yalnızca kendi halkına yönelik pervasız ve acımasız baskısını yansıtmakla kalmıyor, aynı zamanda iktidara tutunmak için insanların hayatlarını ve tüm bölgenin istikrarını tehlikeye atıyor” dedi.
Irak’ın enerji şirketi ‘Siemens’ ile 3 anlaşma imzalamasıyla eş zamanlı olarak, Bağdat’taki imza törenine katılan Baerbock, “Yirmi yıl sonra Irak, yerel açıdan programlı kesinti olarak bilinen bir sisteme göre hala yalnızca belirli saatlerde mevcut olan elektrik krizinden mustarip. Devlet, diğer kesinti saatlerine karşılık vatandaşlara belli saatlerde elektrik veriyor. Bu, Iraklıların özel elektrik jeneratörlerine bağımlı olmasına ve sınırlı miktarda elektrik sağlamak için ek ücret ödemelerine yol açtı” şeklinde konuştu.
Irak ve Almanya, geçen salı günü ‘Siemens’ şirketi ile Kerkük, El-Reşid ve Es-Sadr elektrik santralleri için elektrik enerjisi üretimine yönelik rehabilitasyon ve kapsamlı servis çalışmalarını içeren 3 anlaşma imzaladı.
Bir hükümet kaynağı, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada “Şirketlerin çalışmaları, imzalanan anlaşmaların tam olarak uygulanmasını sağlamak için ilk kez Alman hükümeti tarafından denetlenecek ve takip edilecek” dedi. Kaynak, “İmzalanan anlaşmalar, üç istasyonun 5 yıl süreyle hizmet vermesini kapsıyor. Bu da bu istasyonların çalışmasının sürdürülmesine ve buralardaki enerji üretimi ve dağıtımına istikrar kazandırılmasına yardımcı oluyor” ifadelerini kullandı.
Kaynak, bu anlaşmaların yüzde 30’a varan bir mali indirimle imzalandığını söylerken, “Irak hükümetinin ülkedeki enerji sektörünü geliştirmedeki ciddiyetini teyit ediyor” dedi.
Almanya Dışişleri Bakanı’nın Bağdat ziyareti ve Siemens ile olan anlaşmayı denetlemesi, Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani’nin yaklaşık 1 ay önceki Almanya ziyaretinden son gelişti.
Öte yandan ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, ABD’nin Irak’taki varlığını tanımlayan stratejik çerçeve anlaşmaya bağlı olan ülkesinin, Bağdat hükümetinin talebi üzerine Irak’ta kalmaya hazır olduğunu söyledi.
Irak hükümeti, bu açıklamalar hakkında herhangi bir yorumda bulunmasa da İran yanlısı silahlı gruplar, herhangi bir tehditte bulunmadan açıklamaları kınadı.
En-Nuceba grubunun Genel Sekreteri Şeyh Ekrem el-Kaabi, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada “ABD şer devletinde savaş ve saldırganlık bakanının Irak’a izinsiz ve gayri resmi olarak girerek, diplomatik temellerden ve Irak resmi kurumlarından uzakta Victoria üssünde kabul edilmesiyle gerçekleştirdiği ihlal, tüm kuvvetlerden açık ve net bir tutum gerektirmektedir” ifadelerine yer verdi.
Irak Hizbullah Tugayları liderlerinden Ebu Ali el-Askari de Twitter üzerinden “Austin’in ziyareti Irak şehitlerine, halkına ve tarihine bir hakarettir. Hizbullah, işgal güçleri ile siyasi partiler arasındaki herhangi bir anlaşmaya bağlı değildir ve onunla yüzleşmek ve ona zarar vermek için kimseden izin beklemeyeceğiz” dedi. Aynı şekilde Askeri, siyasi tarafları ‘ister diplomasi üniforması isterse de savaş üniforması içinde olsunlar, düşman ABD ile mücadelede daha dengeli olmaya’ çağırdı.



Iraklı gruplar, silahların devletin elinde sınırlandırılması çağrısına katıldı

Bağdat'taki Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) unsurları tarafından düzenlenen bir tören (DPA)
Bağdat'taki Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) unsurları tarafından düzenlenen bir tören (DPA)
TT

Iraklı gruplar, silahların devletin elinde sınırlandırılması çağrısına katıldı

Bağdat'taki Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) unsurları tarafından düzenlenen bir tören (DPA)
Bağdat'taki Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) unsurları tarafından düzenlenen bir tören (DPA)

Iraklı milis gruplarının liderleri son günlerde silahların devletin elinde sınırlandırılması çağrısı yapmaya başladı. Bu gelişme, yerel düzeyde sürpriz, soru işaretleri ve eleştirileri beraberinde getirdi. Zira söz konusu isimler, kısa süre öncesine kadar direniş eksenine mensup oldukları gerekçesiyle silahlarını açıkça sergiliyor, devlete meydan okuyor; ABD karşıtlığını vurgulayarak Amerikan güçlerinin Irak’tan çekilmesini talep ediyordu.

Yerel analizlerde bu olgu, Irak’taki Amerikan baskıları, olası bölgesel dönüşümler ve bu grupların yeni parlamentoda sandalye kazanmalarının ardından siyasi alana yönelme arayışlarıyla ilişkilendiriliyor.

Diğer yandan Ulusal Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim’in çağrısına ek olarak, son iki gün içinde ABD’nin yaptırım ve terör listesinde yer alan, fraksiyonlarla bağlantılı üç tanınmış isimden de silahların devletin elinde sınırlandırılması yönünde çağrılar geldi.

Üç grup

Bu isimlerin başında, yaklaşık 27 sandalyeyle parlamentoda güçlü bir varlık elde eden Asaib Ehli’l Hak Hareketi Genel Sekreteri Kays el-Hazali geliyor. Hazali cuma günü yaptığı açıklamada, “Silahların devletin elinde sınırlandırılmasına inanıyoruz ve bunu gerçekçi adımlarla hayata geçirmek için çalışacağız” dedi. Aynı yönde açıklamalar, Ensarullah el-Evfiya Hareketi Genel Sekreteri Haydar el-Garavi ile İmam Ali Tugayları lideri Şibl ez-Zeydi’den de geldi.

Üç grubun liderlerini ortak paydada buluşturan unsurlar, Şii Koordinasyon Çerçevesi güçleri çatısı altında yer almaları ve ABD’nin terör listesinde bulunmaları olarak öne çıkıyor. Bu durum, söz konusu isimlerin, silahlı gruplara mensup unsurların yeni kurulacak hükümette yer almasına karşı çıkan Washington’a yönelik siyasi manevra arayışında oldukları yorumlarını güçlendiriyor.

Irak’ta en yüksek yargı organının başkanı dün yaptığı açıklamada, silahların devletin elinde sınırlandırılması konusunda silahlı grupların liderlerinin iş birliğine onay verdiğini duyurdu.

Yüksek Yargı Konseyi Başkanı Faik Zeydan, yayımladığı açıklamada, ‘hukukun üstünlüğünün sağlanması, silahların devletin elinde sınırlandırılması ve askeri çalışmaya duyulan ulusal ihtiyacın ortadan kalkmasının ardından siyasi faaliyete geçilmesi’ yönündeki tavsiyesine olumlu yanıt verdikleri için ‘kardeş fraksiyon liderlerine’ teşekkür etti.

Washington'ın ciddiyeti

İslamcı gruplar üzerine çalışan araştırmacı Nizar Haydar, fraksiyon liderlerinin silahların devletin elinde sınırlandırılmasına yönelik çağrılarının, ‘Şii güçler ve tüm fraksiyonların, fraksiyonları içeren yeni bir hükümetle anlaşmayı reddeden Amerikan tutumunun ciddiyetini hissetmeye başlamasından’ kaynaklandığına inanıyor.

Haydar, Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “Fraksiyonlar, ABD’nin Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya’nın Bağdat’a gelmesinden önce Washington’a iyi niyetlerini kanıtlamak için şu sıralar zamanla yarışıyor” ifadesini kullandı.

Haydar, silahlı fraksiyonları iki gruba ayırıyor. İlk grup, siyasi ve seçim sürecine çeşitli aşamalarda dahil olan, son olarak da son parlamento seçimlerine katılan ve geçmiş hükümetlerde bir ya da daha fazla bakanla temsil edilen fraksiyonlardan oluşuyor. Bu gruplar, devlet otoritesi dışında silahlı bir güç olmaktan çıkarak, güvenlik başta olmak üzere devlet kurumlarının bir parçası haline gelmeyi hedefliyor.

Haydar’a göre bu ilk grup, ‘uluslararası ve bölgesel toplum nezdinde, özellikle de ABD’de kabul görmek amacıyla bugün silahların devlet elinde sınırlandırılmasını savunan kesim’ olarak öne çıkıyor.

İkinci grup ise son parlamento seçimlerine katılmış olmalarına rağmen kendilerini hâlâ siyasi sürecin içinde görmeyen, ‘direniş’ söylemini kullanmaya devam eden ve devlete tam entegrasyonunu ilan etmeden önce mümkün olan en büyük siyasi, mali ve güvenlik kazanımlarını elde etmeye çalışan fraksiyonlardan oluşuyor.

Aşamalı taktik

Siyasi Düşünce Merkezi Başkanı İhsan eş-Şemmeri de ABD’nin fraksiyonlar üzerindeki baskısının önem ve etkisi konusunda aynı görüşü paylaşıyor ve bu baskının, söz konusu grupları devlet çerçevesi dışında silah taşımaktan vazgeçtiklerini açıklamaya zorladığını belirtiyor.

Şemmeri, Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “Silahsızlanma çağrıları; ABD’nin silahların dağıtılması ve devlet ile silahlı kuvvetler başkomutanının denetimi altında toplanması yönündeki şartlarıyla ve Savaya’nın Irak’a gelişinin yaklaşmasıyla eşzamanlı olması bakımından ele alınmalı” dedi.

Bu çağrıların aynı zamanda yeni hükümetin kurulmasına yönelik müzakerelerin zamanlamasıyla da bağlantılı olduğunu ifade eden Şemmeri, “Bu gruplar, ABD’nin bu yöndeki itirazlarının boyutunu bilerek yeni hükümete dahil olmayı hedefliyor” değerlendirmesinde bulundu.

defrt
Ketaib Hizbullah üyeleri, Eylül 2024'te Bağdat'ta düzenlenen bir geçit töreninde (Reuters)

Şemmeri, söz konusu çıkışların, ‘ABD’nin bu tür çağrılara vereceği tepkiyi ölçmeyi amaçlayan geçici ve taktiksel bir bağlamda’ gündeme gelmiş olabileceğini, aynı zamanda bu fraksiyonların Washington ile doğrudan müzakerelere girmesi için bir kapı aralayabileceğini de dile getirdi.

Iraklı fraksiyonların çağrılarının, Hizbullah’ın söyleminden bağımsız ele alınamayacağını vurgulayan Şemmeri, bu tutumun Hizbullah’ın silahsızlanmaya ilişkin şartlarıyla örtüştüğünü belirterek, “Amaç, silahsızlanma sürecinin ABD ve dış baskıların sonucu değil, yerel ve iç düzenlemelerin bir parçası gibi görünmesini sağlamak” dedi.


Trump intikam alıyor: Suriye'de DEAŞ'a ait 70 hedef vuruldu

ABD askerleri, cuma günü Suriye'deki DEAŞ hedeflerine saldırmak üzere havalanmadan önce bir F-15E savaş uçağına mühimmat yüklüyor (AFP)
ABD askerleri, cuma günü Suriye'deki DEAŞ hedeflerine saldırmak üzere havalanmadan önce bir F-15E savaş uçağına mühimmat yüklüyor (AFP)
TT

Trump intikam alıyor: Suriye'de DEAŞ'a ait 70 hedef vuruldu

ABD askerleri, cuma günü Suriye'deki DEAŞ hedeflerine saldırmak üzere havalanmadan önce bir F-15E savaş uçağına mühimmat yüklüyor (AFP)
ABD askerleri, cuma günü Suriye'deki DEAŞ hedeflerine saldırmak üzere havalanmadan önce bir F-15E savaş uçağına mühimmat yüklüyor (AFP)

Başkan Donald Trump, geçen cumartesi günü Suriye çölündeki Palmira'da bir aşırılıkçı tarafından düzenlenen saldırıda üç Amerikalının (iki asker ve bir tercüman) öldürülmesinin ardından DEAŞ'a karşı misilleme tehdidini yerine getirdi. ABD hava saldırıları, cuma sabahı erken saatlerde Deyrizor, Hums ve Rakka çöllerindeki 70 DEAŞ mevzisini hedef aldı. Yaklaşık beş saat süren baskınlara uçaklar, helikopterler ve HIMARS roketatarları katıldı. Ürdün de uçaklarının saldırıya katıldığını açıkladı.

Trump cuma günü “çok güçlü bir misilleme saldırısı”ndan bahsederken, ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth, “ABD güçleri, DEAŞ savaşçılarını, altyapısını ve silah depolarını ortadan kaldırmak için Suriye'de Hawkeye Operasyonuna başladı” diyerek, operasyonu üç Amerikalının ölümüne yol açan Palmira saldırısının ardından “misilleme ilanı” olarak nitelendirdi.

Şarku’kul Avsat’ın görüştüğü Şam'daki Suriye Savunma Bakanlığına yakın kaynaklar, ABD saldırılarının süresiz olabileceğini ve günlerce devam edebileceğini söyledi.


Selam: Silahlar yakında Litani ve Evveli nehirleri arasındaki bölgeyle sınırlı kalacak

Başbakan Nevvaf Selam, Mekanizma Komitesi'ndeki Lübnan heyetinin başkanı Simon Karam'ı kabul etti, (Başbakanlık Ofisi)
Başbakan Nevvaf Selam, Mekanizma Komitesi'ndeki Lübnan heyetinin başkanı Simon Karam'ı kabul etti, (Başbakanlık Ofisi)
TT

Selam: Silahlar yakında Litani ve Evveli nehirleri arasındaki bölgeyle sınırlı kalacak

Başbakan Nevvaf Selam, Mekanizma Komitesi'ndeki Lübnan heyetinin başkanı Simon Karam'ı kabul etti, (Başbakanlık Ofisi)
Başbakan Nevvaf Selam, Mekanizma Komitesi'ndeki Lübnan heyetinin başkanı Simon Karam'ı kabul etti, (Başbakanlık Ofisi)

Lübnan Başbakanı Nevvaf Selam, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, ordunun silahlanmayı kısıtlama planının ikinci aşamasının, yakında başlayacak şekilde, güneyde Litani Nehri ile kuzeyde Evveli Nehri kıyıları arasında, üçüncü aşamasının Beyrut ve Lübnan Dağı'nda, dördüncü aşamasının Bekaa Vadisi'nde ve sonrasında da diğer bölgelerde uygulanacağını belirtti.

Selam, Lübnan askeri kurumunun yaptıklarının, Litani Nehri'nin güneyinden güney sınırlarına kadar uzanan bölge üzerinde devlet otoritesinin tam anlamıyla genişlemesine yol açtığını, ancak İsrail'in işgal ettiği noktalardan derhal çekilmesi gerektiğini ifade etti.

Cumhurbaşkanı Selam, Bakanlar Kurulu'nun yeni yılın başında ilk aşamayı değerlendirmek üzere toplanacağını belirtirken, İsrail'in karşılıklı adımlar atması, saldırılarını durdurması ve ateşkes kararını ihlal etmesinin engellemesi gerektiğinin altını çizdi. Ancak Selam, bunun Lübnan'ın silah kontrol planının ikinci aşamasına geçmesini engellemeyeceğine inandığını belirtti. İkinci aşama, Litani Nehri'nin kuzeyinden Evveli Nehri bölgesine kadar uzanan nispeten geniş bir alanı kapsıyor.