Sudan ordusundan sükunet vurgusu

Burhan ve Hamideti arasındaki çekişme sürerken askeri çatışma korkusu devam ediyor.

Hızlı Destek Kuvvetleri Komutanı Hamideti (Reuters) ve Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Burhan. (AFP)

Sudan Ordusu Sözcüsü, halk arasında yayılan endişe dalgasının ardından, Darfur bölgesinden Hartum'a gelen silahlı gruplar taşıyan kamyonlar hakkında dolaşan bilgiler ve fotoğraflara ilişkin açıklamada bulundu. Ülkedeki güvenlik durumunun ‘kontrol altında’ olduğunu vurguladı. Geçiş dönemi konseyi başkanı ve ordunun lideri General Abdulfettah el-Burhan, ordusunun siyasi işlerden çekilme taahhüdünü yineledi. Kalan geçiş dönemi sürecinde ülkeyi yönetecek geniş tabanlı bir sivil hükümetin kurulmasını ve yönetmesini sağlama konusundaki kararlılığını tekrar vurguladı. Bu, Burhan ile Hızlı Destek Kuvvetleri liderleri arasındaki balıca anlaşmazlık noktası olarak biliniyor.
Burhan, Avrupa Birliği Afrika Dış İlişkiler Departmanı Direktörü Büyükelçi Rita Laranjia ile görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada, ülkenin mevcut siyasi krizden güvenli bir şekilde çıkmasını, özgür ve adil seçimlere yol açmasını sağlamak için siyasi sürecin tüm tarafların mutabakatı ile sorunsuz bir şekilde sonuca varmasını dört gözle beklediğini söyledi.
Sudanlı yetkililer dün başkentin bazı bölgelerine büyük askeri güçler konuşlandırdı. Bazı çevreler, ordunun ve Hızlı Destek Kuvvetleri'nin arasındaki gerginliklerin artması nedeniyle yakın bir zamanda çıkabilecek bir savaş için hazırlık olarak değerlendirdi. Hızlı Destek Kuvvetleri lideri ile ‘iktidara yapışanlar’ olarak adlandırdığı grup arasındaki anlaşmazlıkların ortaya çıkmasıyla, ordunun ve Hızlı Destek Kuvvetleri'nin liderleri arasındaki anlaşmazlıklar daha da arttı.
‘Alyoum Altali’ isimli yerel gazetenin haberine göre Ordunun Sözcüsü Albay Nebil Abdullah, ‘ülkenin ‘kontrol altına’ alındığı ve sosyal medyada dolaşan silahlı grupların Hartum'a girmesiyle ilgili iddiaların ‘yanlış’ olduğunu belirtti. Vatandaşları ‘söylentilere inanmamaya’ çağırdı.
Geçiş Konseyi Başkanı General Abdulfettah Burhan ile Hızlı Destek Kuvvetleri Lideri ve Konsey Başkan Yardımcısı Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) arasındaki anlaşmazlıklar, geçtiğimiz yıl 5 Aralık'ta Çerçeve Anlaşması imzalandıktan sonra artmıştı. Anlaşmadan bir gün sonra, devleti yönetmek için nitelikli sivil güçlerin kimliklerinin belirlenmesi konusunda bir anlaşmazlık çıktı. Burhan katılım tabanını genişletmeyi istedi ancak Hamideti anlaşmayı imzalayan taraflar konusunda ısrarcı davranıyor.
Daha sonra Ordu Komutanı Abdulfettah Burhan ve yardımcılar; Şemseddin Kebbaşi, Yasir el-Ata, çerçeve anlaşmanın devamı için Hızlı Destek Güçleri’nin orduya entegrasyonunu şart koştukları açıklamalarda bulundular. Anlaşmanın kendisi açıkça, nihai anlaşmanın imzalanmasından sonra üzerinde anlaşmaya varılacak bir zaman haritasına göre Hızlı Destek'in orduya entegrasyonunu öngörüyor.
Açıklamalar, bunları çerçeve anlaşmadan kaçınma girişimi olarak gören Hızlı Destek Kuvvetleri Komutanı Hamideti'yi kızdırdı. Sorunun kendisi ile ordu arasında değil, Mukenkeşin (Sudan deyimiyle) dediği ‘iktidara yapışıp kalanlar’ arasında olduğunu söyledi. Hamideti, sivil yönetimden geri adım atılmaması ve bunu reddedenlerin karşısında durulması, iktidarın sivillere devredilmesi gerektiğini vurguladı. “Biz kendimize söz verdik” dedi.
 Hamideti ‘iktidara yapışıp kalanların’ adını vermedi. Ancak iktidar fiilen Egemenlik Konseyi başkanı sıfatıyla ordu komutanı Korgeneral Al-Burhan ve yardımcılarının General Şemseddin Kebbaşi, Korgeneral Yasir el-Ata ve Korgeneral İbrahim Cabir’in elinde. Bu durum aralarında anlaşmazlıklar olduğunu açıkça ortaya koyuyor.
Hızlı Destek Kuvvetler’in İkinci Yardımcısı Abdurrahim Daklu, iki taraf arasındaki söz savaşı bağlamında 4 Mart'ta barışçıl göstericilerin öldürülmesini ve siyasetçilerin tutuklanmasını durdurma sözü verdiği sert açıklamalarıyla kardeşi Hamideti’den erken davrandı. Daklu, “İktidardaki kardeşlerimize bir mesajımız var: İktidarı halka teslim edin, arkanıza dönmeyin. İçlerinde çok şey taşıyorlar ama sebep olmak istemiyorlar” dedi.
Yüksek Stratejik ve Güvenlik Araştırmaları Akademisi danışmanı Tümgeneral Mutasım Abdulkadir el-Hasan da Şarku'l Avsat’a yaptığı açıklamada, polis ve ordunun son askeri hamlelerine rağmen, ordu ile Hızlı Destek Güçleri arasında silahlı çatışma olasılığını dışladı. Hamideti’nin siyasi liderliği iktidara sarılmak ve ülkeyi kontrol etmekle suçladığı iki taraf arasında yapılan karşılıklı açıklamalar nedeniyle siyasi farklılıkların arttığını söyledi. Ordu Komutanı Hızlı Destek Kuvvetleri’nin silahlı kuvvetlere entegre edilmesi çağrısında bulunurken o, iktidarın derhal sivillere devredilmesini talep etti.
Hasan, Ordu Sözcüsü Albay Abdullah'ın açıklamasının amacının vatandaşları rahatlatmak ve iki güç arasında çatışma ihtimalinin olmadığını teyit etmek olduğunu açıkladı. Ayrıca “İki güç arasında bir ihtilafın varlığını her iki tarafın da inkâr etmesi, askeri bir ihtilaf olmadığını, daha çok siyasi bir ihtilaf olduğunu teyit ediyor. "İki taraf arasındaki anlaşmazlıklar siyasidir ve askeri değildir, bu nedenle iki güç arasında silahlı bir çatışmanın meydana gelmesini tamamen dışlıyorum” diye konuştu.
Karşılıklı olarak çatışma olasılığı inkâr ediliyor. Ancak gözlemlere göre çok sayıda vatandaş durumdan endişeli. Başkent Hartum'da ve bazı eyaletlerde silahlı gösteriler halen gözlemleniyor. Her iki tarafın güçleri de halen tam bir askeri hazırlık sürecindeler. Askerler sivilleri uzlaştırmak için arabuluculuk yaptıktan sonra siviller de orduyu uzlaşıya davet için müdahale eder hale geldi.