Popüler sosyal ağlar, siyasi görüşlerinizi yansıtıyor mu?

Popüler sosyal ağlar, siyasi görüşlerinizi yansıtıyor mu?

Reuters
Reuters
TT

Popüler sosyal ağlar, siyasi görüşlerinizi yansıtıyor mu?

Reuters
Reuters

İsa Nehari
Sosyal medya platformları, dünya genelindeki kullanıcılar için yeni ufuklar açtı.
Özellikle ABD, aktif hesap sayısı bakımından Çin ve Hindistan'dan sonra dünya genelinde üçüncü sırada yer alıyor.
Ancak bu platformlar, ABD tüketicisi için de birçok sosyal ve siyasi zorluklar ortaya çıkarıyor.
Kutuplaşma ve partizan entrikaların ortasında günlük basit sohbetlerden siyasete sapmaktan kaçınan Cumhuriyetçi ve Demokratların bile, sosyal medya platformları her türlü fikirle karşı karşıya kalmalarına neden oluyor.
Bu nedenle, bazı insanlar toplu alanlarda kaçındıkları görüşlerin bile artık ekranlardan evlerine kadar girmesine izin vermek zorunda kalıyorlar.
Pew Araştırma Merkezi'nin yaptığı bir çalışmaya göre, siyasi tartışmalar ve görüşmeler, sosyal medya kullanıcılarının hayatının ayrılmaz bir parçası haline geldi ve bazı aktif siyasi kullanıcılar için farklı siyasi yönelimlere sahip insanlarla sıcak tartışmalar yapma fırsatı sağladı.
Ancak geniş bir kullanıcı yelpazesi tartışmanın yoğunluğundan bıkmış durumda.
Çalışmaya göre, sosyal medya kullanıcılarının üçte birinden fazlası maruz kaldıkları siyasi içerikten bunaldıklarını söylüyor.
Ayrıca, yarısından fazlası, siyasi olarak aynı fikirde olmadıkları kişilerle dijital etkileşimlerini 'endişe verici' ve 'moral bozucu' olarak tanımlıyor.
Öte yandan, bu tür içerikleri tüketmekten zevk alan ve kendilerine katılmayanlarla fikir alışverişinde bulunmaktan keyif alan büyük bir kullanıcı azınlığı var.

Siyasi akımlar nerelerde aktif?
ABD'deki siyasi kutuplaşma ortamında sosyal medya, farklı ideolojiler arasındaki savaşların alanı haline geldi.
Sol ve sağ arasındaki mücadele Twitter ve Facebook'ta neredeyse hiç bitmiyor ve aynı şey demokrasi ve karşıtı için de geçerli.
Bu bağlamda, Araştırma Şirketi Statista tarafından geçtiğimiz ay yapılan bir anketle, solcuların ve sağcıların ortalamadan daha fazla sosyal medya kullanmayı tercih edip etmediklerini ve siyasi bağlılığın bireyin tercih ettiği platformu belirlemede rol oynayıp oynamadığını sorguladı.
Çalışma, çoğu ABD'linin sosyal medya platformu tercihlerinde büyük farklılıklar olmadığı sonucuna vardı, ancak ilginç bazı farklılıklar da var.
Örneğin, Facebook, orta halli kişilerin kendilerini evlerinde hissettikleri platformdur.
Bu kişiler, kendilerini sağa veya sola daha yakın siyasi olarak gören kişilerden daha fazla diğer iletişim araçlarından kaçınmaya eğilimlidir.
Facebook solcular tarafından daha az kullanılmasına rağmen, TikTok ve Instagram, sağ ve sol kullanımı açısından en eşit iki ağdır.
Twitter'da ise partizanlık açıkça görülüyor ve daha çok sağcılar tarafından kullanıyor.
LinkedIn'de daha fazla faaliyet gösteren sağcılar için Reddit ise en az kullanılan platformlarından biri.
Anket sonuçları, siyasi konumun sosyal medya kullanımı üzerinde çok sınırlı bir etkiye sahip olduğunu, farklılıklara rağmen birkaç yüzde puanını geçmediğini gösteriyor. 

Siyaset ortak paydaları eritiyor
Pew Araştırma Merkezi'nin bir araştırması, sosyal medya platformlarının kullanıcılarının yüzde 64'ünün siyasi olarak kendilerinden farklı olanlarla ortak noktalarının daha az olduğu hissini güçlendirdiğini gösteriyor.
Bununla birlikte, yüzde 29'u diğerleriyle yaptıkları tartışmaların, onlara önceki tahminlerinin aksine, daha fazla ortak nokta olduğunu düşündürdüğünü söylüyor.
Kullanıcıların yüzde 83'ü, arkadaşları tarafından paylaşılan siyasi içerikleri, kendi inançlarına ters düşse de görmezden gelmeye çalışırken, yüzde 15'i yanıt veriyor.
Sosyal medya platformları kullanıcıları, 'sorunlu içerikleri' görmezden gelmekte başarısız olduklarında, rahatsızlık veren kullanıcı yorumlarının görünmesini önlemek için bazı teknik özelliklere başvuruyorlar.
Sosyal medya kullanıcılarının yaklaşık üçte biri, siyasi nedenlerle bazı kişilerin paylaşımlarının görünmesini engellemek için ayarlarını değiştirdiklerini söylerken, yüzde 27'si aynı nedenlerle bir kişiyi engellemek veya arkadaşlığı sonlandırmak zorunda kaldı.
Kullanıcıların yaklaşık yüzde 40'ı, sosyal medya platformlarının insanların yüz yüze söylemeye cesaret edemeyecekleri siyasi görüşleri ifade ettiği alanlar olduğuna inanıyor.
Ancak önemli bir azınlık, oradaki siyasi tartışmaların büyük ölçüde hayatın diğer alanlarındaki siyasi tartışmaları yansıttığını düşünüyor.
Aynı zamanda, yüzde 53'ü bu tür tartışmaların sosyal medya platformlarında daha az saygılı olduğunu düşünüyor.

Düşünce üzerindeki olumsuz etkileri
International Journal of Political Psychology (Politik Psikoloji) Dergisi tarafından yayınlanan 'Sosyal Ağların Siyasi Düşünce Kalitesine Etkisi' başlıklı bir araştırma, sosyal medya platformlarının siyasi düşünce kalitesi üzerinde olumsuz etkilerinin olduğunu ortaya koydu.
Çünkü bu platformlar, kişinin başkalarıyla nasıl iletişim kurduğunu ve siyaset hakkında nasıl düşündüğünü sınırlayan 'sosyal baloncuklar' yaratıyor.
Pew Araştırma Merkezi'nin 2020 yılında yayınlanan araştırması, sosyal medya araçlarını sürekli güncel olaylar hakkında bilgi sahibi olmak için kullanan insanlar genel olarak haberlere ve siyasete daha az ilgi gösteriyorlar ve bunlar hakkında daha az bilgi sahibi olduklarını ortaya koydu.
Araştırma, 18-29 yaş aralığındaki gençlerin yüzde 48'inin bu kategoride olduğunu ve temel olarak sosyal medya araçlarından haber aldıklarını ortaya koydu.
Araştırmaya göre, haberleri temel olarak sosyal medya araçlarından alanlar 'diğer ABD'lilerden' daha fazla sahte veya kanıtlanmamış iddiaları duymaya açık hale geliyor.  
Sonuçlar, haberleri takip etmek için sosyal medya araçlarına güvenen insanların yüzde 57'sinin 'düşük siyasi bilgiye sahip olduğunu' gösteriyor.
Düşük siyasi bilgi oranına sahip kişilerin büyük bir oranına sahip olduğu belirlenen tek grup ise yerel televizyon istasyonlarından haber alan kişilerdir.

300 milyondan fazla kullanıcı
Sosyal medya, ABD'deki internet kullanıcılarının çoğunluğunun günlük yaşamının bir parçası olarak kabul edilir çünkü yerel ve küresel iletişim için sayısız fırsat sunar.
Influencer'ların ortaya çıkmasıyla, bu platformlar çeşitli işler için temel haline geldi. 2022'de, ABD dünya genelinde Çin ve Hindistan'dan sonra en büyük sosyal medya kitlelerine sahip üçüncü ülke haline geldi.
302 milyondan fazla kullanıcısı var ve sosyal ağların yaygınlık oranı yüzde 90'a ulaştı.
Öte yandan ABD'deki kullanıcıların yaklaşık yüzde 55'ini kadınlar oluşturuyor.
Facebook, Instagram ve WhatsApp'ın sahibi olan 'Meta' tarafından yapılan araştırmaya göre, en büyük kitle 25-34 yaş aralığındaki kadınlar tarafından oluşturuldu.
Bu kitle tüm kullanıcıların yüzde 13.6'sını oluşturdu. Onları aynı yaş grubundaki erkekler takip ediyor.
Tüm Meta platformları kullanıcılarının yüzde 12'sinden fazlasını temsil ediyorlar.
2021'in üçüncü çeyreğinde, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki internet kullanıcılarının yarısından fazlası, sosyal medyada arkadaşları, aileleri ve tanıdıkları insanları takip ettiklerini söylerken, yaklaşık yüzde 29'u müzik grupları, şarkıcılar ve müzisyenleri takip ettiklerini ifade ediyor.
Sosyal medya, yıllar içinde kullanıcıların tercihlerine ve ihtiyaçlarına uygun olarak değişti ve gelişti.
Bazıları bilgi paylaşımına odaklanırken, diğer platformlar resim ve video paylaşımına dayanıyor.
Yapılan son bir anket, ABD'deki kullanıcıların yüzde 67'sinin Facebook gibi sosyal ağları kullandığını, yüzde 59'unun Snapchat, Instagram, YouTube ve Pinterest gibi medya paylaşım platformlarını kullandığını belirtti.
TikTok 2021'de en popüler uygulama haline geldi. 94 milyondan fazla kez indirildi. Onu 64 milyon indirme ile Instagram takip ediyor.
Sosyal medya tercihleri yaş grubuna göre değişiyor. 2021 yılında ABD'nin Z kuşağı kullanıcılarının yüzde 63'ü TikTok'u kullandı.
Bu da TikTok'u bu yaş grubu arasında en çok kullanılan uygulama haline getirdi.
2019 yılında bu konum Instagram tarafından işgal ediliyordu. Çin menşeili uygulamanın ilerlemesi, konseptinin genç kullanıcıların mevcut zevklerine hitap ettiğini gösterdi.
Ancak önümüzdeki yıllarda Instagram ve Snapchat ile kıyasıya rekabet halinde kalması bekleniyor.



Öcalan, 26 yıl hapis yattıktan sonra kendisini ‘barış elçisi’ olarak nitelendiriyor

Dünyanın dört bir yanındaki Kürtler Öcalan'ı bir kahraman olarak görüyor ve serbest bırakılmasını talep ediyor. (AFP)
Dünyanın dört bir yanındaki Kürtler Öcalan'ı bir kahraman olarak görüyor ve serbest bırakılmasını talep ediyor. (AFP)
TT

Öcalan, 26 yıl hapis yattıktan sonra kendisini ‘barış elçisi’ olarak nitelendiriyor

Dünyanın dört bir yanındaki Kürtler Öcalan'ı bir kahraman olarak görüyor ve serbest bırakılmasını talep ediyor. (AFP)
Dünyanın dört bir yanındaki Kürtler Öcalan'ı bir kahraman olarak görüyor ve serbest bırakılmasını talep ediyor. (AFP)

PKK’nın feshedildiğini ve silah bıraktığını açıklayan kurucu lider Abdullah Öcalan, Türkiye tarihine ‘barış elçisi’ olarak adını yazdırdı.

27 Şubat'ta yüz binlerce Kürt Türkiye'nin güney ve doğusundaki şehirlerde, Suriye'nin kuzeydoğusunda binlerce Kürt  sokaklara dökülerek Öcalan'ın PKK'ya yaptığı dağılma ve silah bırakma çağrısına destek verdi.

76 yaşındaki Öcalan, 26 yıldır Türkiye'nin batısındaki Marmara Denizi'nin güneyinde, İstanbul'a 51 kilometre uzaklıkta Bursa iline bağlı İmralı Adası’ndaki izole bir cezaevinde tek başına tutulmasına rağmen, Türkiye'deki Kürt sorununun çözümü konusunda halen ‘anahtar’ ve ‘gerekli adam’ olarak görülüyor.

hyuı
Öcalan'ın PKK'ya silah bırakma ve dağılma çağrısını duyururken çekilen son fotoğrafı (EPA)

4 Nisan 1949'da Şanlıurfa'nın Halfeti ilçesine bağlı Ömerli köyünde bir çiftçi ailesinin çocuğu olarak dünyaya gelen Öcalan’ın fikirleri, 1970'lerde solcular ve sağcılar arasında yaşanan şiddetli sokak çatışmalarıyla şekillendi.

Kürtlerin ‘kahraman’ olarak gördüğü Öcalan, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nden ayrıldıktan sonra bağımsız bir Kürt devletinin kurulması için mücadele etmeye yemin ederek Türk solundan ayrıldı ve 28 Kasım 1978'de Diyarbakır'ın Lice ilçesinde PKK’yı kurdu.

1984'ten bu yana Suriye'de on binlerce insanın ölümüne neden olan bir isyana liderlik etti (kurbanların sayısına ilişkin tahminler 15 bin ila 40 bin arasında değişmekte). Türkiye, ABD ve Avrupa Birliği (AB) PKK’yı terör örgütü olarak tanımlıyor.

zxcdfgt
Öcalan'ın 1999'da Kenya'da yakalandıktan sonra Türkiye'ye getirilişi sırasında çekilmiş fotoğrafı (Arşiv - Türk medyası)

Türkiye'nin 1998'de Öcalan yüzünden Suriye'yi savaşla tehdit etmesinin ardından Şam, savaşın patlak vermesini önlemek için Mısır ve İran'ın araya girmesiyle Öcalan'ı sınır dışı etmek zorunda kaldı ve bunun sonucunda Türkiye'ye, güvenliğine yönelik bir tehdit oluşması halinde PKK üyelerini kovalamak için Suriye topraklarına 5 kilometre mesafeye kadar girme hakkı veren Adana Anlaşması imzalandı.

Öcalan, 15 Şubat 1999'da Kenya'nın başkenti Nairobi'de yakalanıp Türk özel kuvvetlerinin koruması altında Ankara'ya getirilmeden önce Rusya'ya, ardından İtalya ve Yunanistan'a sığınmıştı. 29 Haziran 1999'da terör örgütü kurmak ve yönetmek suçundan idama mahkûm edildi.

Türkiye'nin 2004 yılında AB'ye katılım müzakereleri çerçevesinde idam cezasını kaldırması üzerine cezası infaz edilmedi ve İmralı Cezaevi’ndeki bir hücrede tek başına tutulmak üzere şartlı tahliye imkânı olmaksızın müebbet hapis cezasına çevrildi.

xsdfgrt
Öcalan, 1992 (AFP)

Öcalan'ın 27 Şubat'ta yaptığı ‘barış ve demokratik toplum’ çağrısı, 2000'li yılların başında ve 2013'te başarısızlıkla sonuçlanan iki girişimin ardından üçüncü ateşkes çağrısıydı. Müzakerelerde varılan mutabakatın reddedilmesi ve Türkiye'de Kürt sorunu olmadığı iddia edilmesiyle çatışmaların tetiklemesiyle ikinci çağrı da çöktü. Ancak Erdoğan'ın AK Parti'nin büyük gerilemeler yaşadığı bir seçim dönemine denk gelen önceki tutumuna rağmen, bizzat Öcalan, Kürtler ve Türkler arasında kardeşliği sağlamak ve topluma barış getirmek umuduyla yeni bir barış çağrısıyla, PKK'nın feshedilmesi ve silahsızlandırılması arzusuyla geri döndü... Ancak bu yeni çağrının Türkiye'de ve bölgede Kürt sorununa kalıcı bir çözüm getirip getirmeyeceğini ya da siyaset koridorlarında ve seçim taktiklerinde kaybolup gitmeyeceğini kimse bilmiyor.