Irak Maliye Bakanlığı, Erbil ile olan anlaşmazlıklara rağmen bütçe taslağını tamamladı

Irak Maliye Bakanlığı, Erbil ile olan anlaşmazlıklara rağmen bütçe taslağını tamamladı

Irak Maliye Bakanı Taif Sami, dün Bağdat'ta yetkililerle bir araya geldi (Irak Maliye Bakanlığı)

Irak Maliye Bakanı Taif Sami, Maliye Bakanlığı’nın bütçe taslağını hazırlamayı bitirdiğini duyurdu. Öte yandan Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin danışmanı Ziya en-Nasıri, hükümetin bugün taslağı onaylayacağını ve ardından Temsilciler Meclisi’ne göndereceğini söyledi.
Maliye Bakanı Sami, dün yaptığı açıklamada, taslağın, uluslararası, bölgesel ve yerel ekonomik zorlukların etkilerinin görüldüğü küresel ekonomide istisnai şartlar altında tamamlandığını açıkladı.
Bakan Sami, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Yeni bütçe taslağı, stratejik ve sürdürülebilir kalkınma projeleri için bir koruma sağlamanın yanı sıra kalkınma ile ilgili önceliklerine, sosyal sigorta sistemine ve yardıma en çok ihtiyacı olan muhtaç gruplara yönelik desteğe odaklanacak.”
Yeni hükümetin görev süresinin son aylarında, Irak ekonomisinin ihtiyaçlarına cevap veren bir bütçe çıkarmaya çalıştıklarını söyleyen Bakan Sami, bütçenin, hükümetin programı ve Bakanlığın gerçekleştirmeye çalıştığı mali ve ekonomik reform paketi ile uyumlu olduğunu da sözlerine ekledi.
Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin danışmanı Ziya en-Nasıri, bütçenin bugün hükümet tarafından onaylanacağını açıkladı. Nasıri, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, mevcut cari yıl bütçesinin bugün Bakanlar Kurulu tarafından özel bir oturumda onaylanacağını yazdı. Bütçenin proje bütçesi olacağını belirten Nasıri, bu çalışmayı, ‘akıllı bir dengeleme eylemi’ olarak tanımladı.
Yeni bütçe taslağı, 2021 yılının sonlarında yapılan seçimlerden bu yana siyasi güçlerin bir yılı aşkın bir süredir hükümet kuramamaları nedeniyle yaklaşık iki yıllık bir gecikmenin ve Sudani hükümetinin kurulmasının üzerinden dört ay geçmesinin ardından tamamlandı.
Bütçenin, Ramazan ayından önce olması gerekenden daha erken bir tarihte onaylanması planlanırken, Iraklı ekonomistlere göre 2023 yılı başlarında ABD Merkez Bankası (FED) tarafından şart koşulan elektronik platform sisteminin hayata geçmesinden sonra Irak’ın yerel para birimi dinarın ABD doları karşısındaki gerilemesinin ve dolar kurundaki dalgalanmasının bütçenin önündeki en büyük engeli teşkil ediyor.
Hükümetin dolar kurundaki dalgalanmalarını engelleme çabalarına ve hatta bir aydan kısa bir süre önce doların bin 320 dinardan işlem görmesi kararı almasına rağmen borsada dolar 28 baz puan daha yüksek. Bu durum, hükümetin hesaplarını karıştırdı ve bütçeyi yeniden gözden geçirmesine neden oldu. Bütçenin 200 trilyon dinarından fazla (yaklaşık 180 milyar dolar) olması bekleniyor.
Irak Merkez Bankası'nın yaklaşık 136 ton civarındaki büyük bir altın rezervinin yanı sıra 100 milyar doları aşan döviz rezervine sahip olmasına rağmen bütçe açığının yüzde 40'lara ulaşacağı tahmin ediliyor.
Bağdat ile Erbil arasındaki anlaşmazlıklar da önümüzdeki günlerde Temsilciler Meclisi'nde yapılacak bütçe görüşmelerinin önündeki engellerin başında geliyor. Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) genel bütçedeki payı, son yirmi yıldır, Bağdat ile Erbil arasında tartışma konusu olmaya devam ediyor. IKBY’nin 2015 yılından bu yana çalışanlarının maaşlarının ödenmesi karşılığında topraklarındaki petrol sahalarından petrol ihracatıyla ilgili olarak, petrol ve doğalgaz yasasının çıkarılamaması nedeniyle patlak veren anlaşmazlığa kadar tam bir uyum ve uzlaşı söz konusuydu. IKBY, Irak Temsilciler Meclisi’nin bütçe yasa tasarısını görüşmeye başlamasının arifesinde Bağdat ile ihtilaflı konuların ele alınacağı siyasi ve teknik görüşmelerde bulunmak üzere Erbil’den bir heyetin Bağdat'ı yakında ziyaret edeceğini duyurdu.
IKBY Hükümet Sözcüsü Cotyar Adil, Erbil’den bir heyetin petrol ve doğalgaz yasasını görüşmek üzere Bağdat'ı ziyaret edeceğini açıkladı.
Adil'in, IKBY Hükümeti’nin resmi internet sitesinde yer alan açıklamasında şu ifadeler yer aldı:
“Heyet, Adalet Bakanı, Tabii Kaynaklar Bakanlığı Koordinasyon ve İzleme Dairesi Başkanı ve Adalet Bakanlığı uzmanlarından oluşuyor. Bu yasa, genel çerçevede birçok sorunu, özelde ise Irak'taki petrol sektöründeki sorunları çözecektir. Erbil ve Bağdat arasındaki ilişkileri iyileştirmenin yanı sıra Bağdat’tın IKBY’nin petrol endüstrisi ile ilgili kararlarında kilit ortak olmasını sağlayacaktır.”
Adil’e göre yasa gerek Irak düzeyinde gerekse Erbil ile Bağdat hükümetleri arasındaki ilişkiler düzeyinde petrol sektöründeki çalışmaları yeniden düzenleyecek ve bu konunun detaylarını ele alacak. Yasa taslağının, iki taraf arasındaki tam bir anlaşmanın yansıması ve her ikisinin de çıkarına olması gerektiğini söyleyen Adil, “Bu sadece IKBY için değil, tüm Irak için önemli bir kazanım olacaktır” ifadelerini kullandı.