Suudi Arabistan’da yayın sektörü teşvik girişimlerini bekliyor

Uluslararası Yayıncılar Konferansı Riyad’da iki oturum düzenleyerek yayıncılık sektöründe fırsatları ve zorlukları tartıştı. (Fotoğraf: Beşir Salih)
Uluslararası Yayıncılar Konferansı Riyad’da iki oturum düzenleyerek yayıncılık sektöründe fırsatları ve zorlukları tartıştı. (Fotoğraf: Beşir Salih)
TT

Suudi Arabistan’da yayın sektörü teşvik girişimlerini bekliyor

Uluslararası Yayıncılar Konferansı Riyad’da iki oturum düzenleyerek yayıncılık sektöründe fırsatları ve zorlukları tartıştı. (Fotoğraf: Beşir Salih)
Uluslararası Yayıncılar Konferansı Riyad’da iki oturum düzenleyerek yayıncılık sektöründe fırsatları ve zorlukları tartıştı. (Fotoğraf: Beşir Salih)

Suudi Arabistan Yayıncılık Hareketi, sektörü canlandırmak için Edebiyat, Yayın ve Çeviri Kurumu tarafından başlatılan girişimlerin sonuç ve çıktılarını almayı dört gözle bekliyor. Suudi Arabistan yayınevleri, Londra Kitap Fuarı’nda kitap pazarı, matbaa ve dağıtım hareketi için ilk katılımına hazırlanıyor.
Edebiyat, Yayın ve Çeviri Kurumu, önümüzdeki nisan ayında düzenlenecek fuarda, ‘Teşkil’, ‘Eser’, ‘Kelimat’, ‘Mevzun’, ‘Cüsur’ ve ‘Raşem’ olmak üzere altı yayınevinin katılım sağlayacağını duyurdu. Suudi Arabistan’ın katılımı, yerel üretimi pazarlama ve yayıncılık sektörünün uluslararası ölçekte hizmet etmesi için etkili bir adım olarak kabul ediliyor.
Harf Edebiyat Ajansı Müdürü Hatim eş-Şehri, Suudi Arabistan kültür ortamının önemli ölçüde geliştiğini ve bu girişimleri desteklemede rol oynadığını söyledi. Sahneyi düzenlemeye gelen Edebiyat, Yayın ve Çeviri Kurumu’nun genel olarak gidişatın düzeltilmesinde etkili olduğuna dikkat çekti.
Şehri, yerel içeriğin sağlanmasına ve edebiyat sahnesinin zenginleştirilmesine önemli ölçüde katkıda bulunan birçok girişimin olduğunu da sözlerine ekledi. Ayrıca bunu bölgedeki nitel girişimlerden biri olarak gördüğünü belirtti. Şehri, yayınevlerinin hızlanmasının yanı sıra, çeşitli forumlar aracılığıyla yazarların ve yayıncıların bir araya geldiğini, sektörün endişelerini, fırsatlarını ve stratejilerini tartıştığını ifade etti.
Suudi Arabistan yayınevlerinin bu alandaki hedefleri ve Suudi Arabistan’ın Arap kitap pazarındaki liderliği hakkında açıklama yapan Şehri, Suudi Arabistan yayınevlerinin büyük destek ve ilgi görmeye başladığını belirtti. Profesyonel kültür derneklerinden biri olan Yayıncılık Derneği’nin kurulmasının bunu pekiştirdiğini vurguladı.
Şehri, yerel yayınevlerinin sektörde niteliksel bir sıçrama yakalamalarını derneğe bağladıklarına ve yayınevlerinin 2022 Riyad Uluslararası Fuarı’ndan önce düzenlenen yayıncılar konferansında tartışılan yayın sürecinin ilerleyişi hakkında planları olduğuna dikkat çekti.
Suudi Arabistanlı yazar Raid el-İd da konuya dair şunları söyledi:
“Ulusal kültür stratejisini destekleyen niteliksel girişimlerin kazanımlarını en üst düzeye çıkarmak için kültüre yatırım yapmak, ekonominin hedefleriyle sınırlı olmamak, kültürün gereklilikleriyle uyumlu yatırım politikaları oluşturmayı gerektirir. Kültür kurumlarının ve faaliyetlerinin elde ettiği değerin ekonomik ölçüm göstergeleriyle ölçülmesinin zordur. Bunun için kültür alanında uzmanlaşmış göstergelere ihtiyaç vardır. Suudi Arabistan’daki kültürel alanın halen kapsamlı verilere ihtiyacı var.”
El-İd açıklamasının devamında, istenen sonuçları elde etmek için kültürel inovasyona yatırım yapmaya ve yatırımda risk almaya özen gösterilmesi gerektiğine dikkat çekti. Ayrıca kültürel projeler için finansman kuruluşlarının garantili sonuçlara sahip projelerle sınırlandırılmasının inovasyonu engelleyeceğinin altını çizdi. El İd açıklamasının devamında geleneksel projelerin varlığının sadece farklı isimler ve logolarla yoğunlaştığını vurguladı.
Suudi Arabistan yayınevleri önümüzdeki nisan ayında, son yıllarda kayda değer bir Arap varlığına tanık olan Londra Kitap Fuarı’na katılacak. Pek çok Arap yayıncının ürün ve hizmetlerini sergileyebileceği fuarda, doğu ve batı arasında köprü oluşturulacak.
Edebiyat, Yayın ve Çeviri Kurumu, Suudi Arabistan’ın kültürel boyutunun uluslararası düzeyde varlığını geliştirmek için Londra Kitap Fuarı’na katılmaya hazırlanıyor. Suudi Arabistan yayınevlerinin potansiyeline ışık tutan, yerel ve uluslararası yayıncılık sektörü arasındaki iletişimi destekleyen, fırsatları incelemek ve işletmeleri geliştirmek için en önemli uluslararası platform gerçekleşiyor. Fuar ayrıca, küresel deneyimlere erişim, pratik ilişkiler kurma, yerel üretim ve sektör hizmetlerini uluslararası ölçekte pazarlama imkanı sunacak.



Suudi havalimanları 2024 yılında yüzde 15 büyüme ile 128 milyon yolcuyu ağırladı

Riyad'daki Kral Halid Uluslararası Havalimanı (SPA)
Riyad'daki Kral Halid Uluslararası Havalimanı (SPA)
TT

Suudi havalimanları 2024 yılında yüzde 15 büyüme ile 128 milyon yolcuyu ağırladı

Riyad'daki Kral Halid Uluslararası Havalimanı (SPA)
Riyad'daki Kral Halid Uluslararası Havalimanı (SPA)

Suudi Arabistan kendisini Ortadoğu'da küresel bir havacılık merkezi olarak konumlandırmaya çalışırken, 2024 Hava Taşımacılığı İstatistikleri Bülteni, Krallığın havalimanlarını kullanan yolcu trafiğinde kayda değer bir büyüme olduğunu ve toplam yolcu sayısının bir önceki yıla göre yüzde 15'lik artışla 128 milyonu aştığını ortaya koydu.

Vizyon 2030'un başlatılmasından bu yana Suudi Arabistan, Ulusal Havacılık Stratejisi, Hava Bağlantı Programı ve operasyonel verimlilik elde etmek için havalimanlarının özelleştirilmesinin hızlandırılması yoluyla havacılık sektörünü geliştirme çabalarını yoğunlaştırdı. Suudi Arabistan 2030 yılına kadar 29 havalimanı aracılığıyla dünya çapında 250 noktaya bağlanmayı, yolcu sayısını yılda 330 milyona çıkarmayı ve havayolu kargo taşımacılığı kapasitesini 4,5 milyon tona yükseltmeyi hedefliyor.

Hava Bağlantı Programı, 12 yeni yabancı havayolu şirketinin Suudi Arabistan’a doğrudan seferler düzenlemesini sağladı ve 18 yeni şehir üzerinden 60'tan fazla yeni hava rotası açtı. Geliştirme projeleri arasında el-Ahsa Uluslararası Havalimanı'nın genişletilmesi ve Taif Uluslararası Havalimanı'nda yeni ek uluslararası terminalin açılışı yer alıyor.

İstatistik Genel Müdürlüğü tarafından dün yayınlanan bülten, uluslararası uçuşlarda yolcu sayısının yüzde 14 artışla 69 milyona ulaştığını, iç hatlarda ise yüzde 16 artışla 59 milyon yolcu kaydedildiğini gösterdi.

Kral Abdulaziz Uluslararası Havalimanı yolcu sayısı bakımından Suudi havalimanları listesinin başında yer alarak yaklaşık 49 milyon yolcu ağırladı ve yüzde 14'lük bir büyüme kaydetti. Kral Halid Uluslararası Havalimanı yüzde 18 artışla 37,6 milyon yolcuyla ikinci sırada yer alırken, onu yüzde 15 artışla 12,8 milyon yolcuyla Kral Fahd Uluslararası Havalimanı izledi.

Havalimanı kapasitesi

Suudi Arabistan'daki tüm havalimanlarının 2024 yılı için toplam kapasitesi 126 milyon yolcu. 2023 yılına göre yüzde 11'lik bir artışla yılda 50 milyon yolcu kapasitesine sahip olan Kral Abdulaziz Uluslararası Havalimanı'nın fiili kullanım oranı yüzde 98. Bunu, yüzde 5 artış ve yüzde 96'lık kullanım oranıyla yılda 39 milyon yolcu kapasitesine sahip Kral Halid Uluslararası Havalimanı izledi.

Kral Abdulaziz Uluslararası Havalimanı aynı zamanda bir önceki yıla göre yüzde 1 artışla 369 seferle en fazla dış hat seferine sahip havalimanı olurken, onu yüzde 5 artışla 272 seferle Prens Muhammed bin Abdulaziz Uluslararası Havalimanı, yüzde 6 düşüşle 165 seferle Kral Halid Uluslararası Havalimanı ve yüzde 8 düşüşle 85 seferle Kral Fahd Uluslararası Havalimanı takip etti.

Günlük ortalama yolcu sayısı uluslararası uçuşlarda 189 bine, iç hat uçuşlarında ise 162 bine ulaştı.

İç hat uçuşlarının sayısı yüzde 12 artışla 474 bine ulaşırken, dış hat uçuşlarının sayısı yüzde 10 artışla 431 bine çıktı.

Kral Abdulaziz Uluslararası Havalimanı 290 bin uçuşla uçuş sayısı bakımından havalimanları listesinin başında yer alırken, onu 274 bin uçuşla Kral Halid Uluslararası Havalimanı ve 105 bin uçuşla Kral Fahd Uluslararası Havalimanı takip etti.

Uluslararası uçuşlar

İstatistikler, günlük ortalama iç hat uçuş sayısının bin 295'e, günlük ortalama uluslararası uçuş sayısının ise bin 178'e ulaştığını gösterdi. Suudi Arabistan’ın hava bağlantı endeksi 2024 yılında bir önceki yıla kıyasla yüzde 16'lık bir büyümeye tanık oldu. Suudi havayolu şirketlerinin iç hat uçuş sayısı 2024 yılında 412 bine ulaşırken, bu sayı yabancı şirketler için bin 584 ve genel havacılık için 60 bin oldu.

Uluslararası uçuşlarda ise Suudi havayolları 152 bin uçuş gerçekleştirirken, yabancı havayolları 266 bin uçuş, genel havacılık ise 13 bin uçuş gerçekleştirdi.

Yolcu düzeyinde, iç hat uçuşlarındaki yolcu sayısı Suudi şirketler aracılığıyla 58 milyona, yabancı şirketler aracılığıyla 49 bin yolcuya ve genel havacılık aracılığıyla 1,1 milyon yolcuya ulaştı. Uluslararası uçuşlardaki yolcu sayısı Suudi şirketler için 28 milyon, yabancı şirketler için 41 milyon ve genel havacılık için 80 bin yolcuya ulaştı.

Havayolu kargo taşımacılığı

Havayolu kargo taşımacılığı sektöründe, 2024 yılı boyunca toplam kargo hacmi 1,2 milyon tona ulaşarak 2023 yılına kıyasla yüzde 34'lük bir büyüme kaydetti. Mart ayı toplam 123 bin ton ile kargo hacmi açısından en yüksek ay oldu. Bu hacim 64 bin tonluk giden kargo, 720 bin tonluk gelen kargo ve 407 bin tonluk transit kargo arasında dağıldı.

Veriler ayrıca Suudi Arabistan'da faaliyet gösteren uçak sayısının 2024 yılında 361'e ulaşarak bir önceki yıla göre yüzde 11'lik bir büyüme kaydettiğini gösterdi. Ticari uçak filosu, 250'den fazla koltuk kapasitesine sahip 97 uçak da dâhil olmak üzere yüzde 12'lik artışla 258 uçakla zirvede yer alırken, genel havacılık uçaklarının sayısı yüzde 7'lik artışla 103 uçağa ulaştı.

Al Sarh Turizm'in kurucusu ve ortağı Muheydib el-Muheydib, Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada bu büyümeyi, hava bağlantısını geliştirmeyi ve uluslararası destinasyonların sayısını artırmayı amaçlayan Ulusal Havacılık Stratejisi'nin başlatılması, uçak filosunda bir önceki yıla göre yüzde 11'lik büyüme, iyileştirilmiş havaalanı altyapısı, koronavirüs pandemisinin ardından seyahat sektörünün toparlanması ve Suudi Arabistan'ın bir dizi uluslararası etkinliğe ev sahipliği yapması gibi çeşitli temel faktörlere bağladı.