Yemen, Suudi Arabistan ve İran anlaşmasının Tahran'ın müdahalesini durdurmasını umut ediyor

Yemen Başkanlık Konseyi Üyesi Alimi, Riyad’da ABD Büyükelçisi Fagin ile görüştü. (SABA)
Yemen Başkanlık Konseyi Üyesi Alimi, Riyad’da ABD Büyükelçisi Fagin ile görüştü. (SABA)
TT

Yemen, Suudi Arabistan ve İran anlaşmasının Tahran'ın müdahalesini durdurmasını umut ediyor

Yemen Başkanlık Konseyi Üyesi Alimi, Riyad’da ABD Büyükelçisi Fagin ile görüştü. (SABA)
Yemen Başkanlık Konseyi Üyesi Alimi, Riyad’da ABD Büyükelçisi Fagin ile görüştü. (SABA)

Yemen Başkanlık Konseyi Üyesi Abdullah el-Alimi, Suudi Arabistan ve İran arasında diplomatik ilişkilerin yeniden başlatılmasına ilişkin yaptığı açıklamada, anlaşmanın Tahran’ın Yemen’deki ‘kötü’ müdahalesine son vermesinin umut edildiğini vurguladı.
Yemen’in bu tutumu, Alimi’nin Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da ABD'nin Sana Büyükelçisi Steven Fagin ile bir araya geldiği sırada bildirildi. Alimi görüşme sırasında, Başkanlık Konseyi ve hükümetin temel referanslara uygun olarak kalıcı ve kapsamlı bir barış tesis etme konusundaki kararlılığını teyit etti.
Yemen resmi kaynaklarına göre Alimi, siyasi, ekonomik ve güvenlik durumundaki gelişmelere ve Başkanlık Konseyi'nin tüm dosyaları ele alma ve Husi milislerinin neden olduğu insani acıyı hafifletme çabalarına değindi.
Başkanlık Konseyi üyesi, gelirleri artırmaya ve harcamaları rasyonelleştirme amacıyla ekonomik reformları gerçekleştirmeye yönelik bir dizi önlem ve kararla Konsey'in direktiflerini hükümete iletti.
SABA haber ajansına göre, Alimi görüşme sırasında Washington'ın Cenevre'deki bağış konferansında 444 milyon dolarlık yardım taahhüdü de dahil olmak üzere çeşitli alanlarda Yemen'e sağlanan Amerikan desteğinin yanı sıra kaçakçılıkla mücadele ve İran'ın Yemen'e silah sevkiyatını durdurmadaki rolü hakkında konuştu.
Alimi, Yemen Başkanlık Konseyi’nin Husi milislere barış yolundan sapmaları ve savaşı bitirmeleri için daha fazla destek ve baskı yapma arzusunu dile getirerek, milislerin BM'yi ve uluslararası ateşkesi yenileme ve genişletme çabalarını reddettiklerini kaydetti.
Alimi, Suudi Arabistan-İran anlaşmasının, Yemen'deki İran müdahalesinin durdurulması için bir başlangıç​​, savaşı durdurmak, darbeyi sona erdirmek ve devleti yeniden kurmak temelinde kalıcı ve kapsamlı bir barış anlaşmasına varmak için bir motivasyon olmasını umduğunu söyledi.
Yetkili, Konsey ve hükümetinin yanı sıra Yemen halkının Suudi Arabistan’a olan güvenini teyit ederek, anlaşmanın Yemen’in çıkarına olacağını vurguladı.
Yemen hükümeti, iki ülke arasındaki diplomatik ilişkileri yeniden tesis etmek için Çin'in sponsorluğunda duyurulan Suudi-İran anlaşmasını memnuniyetle karşıladı. Ancak İran rejimi içişlerine karışmayarak davranışını değiştirene kadar İran rejimiyle ihtiyatlı bir şekilde ilgilenmeye devam edeceğini bildirdi.
Yapılan resmi açıklamada, ‘diyaloga ve farklılıkların diplomatik ve barışçıl yollarla çözülmesine olan samimi inanç’ vurgulanırken ‘diğer ülkelerin iç işlerine karışmama ilkesinin’ altı çizilerek her türlü ciddi ve samimi yaklaşımın desteklendiği kaydedildi.  
Açıklamada Yemen’in tutumlarının ‘sözlere ve iddialara değil, eylemlere ve uygulamalara dayandığı’ ve ‘İran rejiminin, Yemen ve İran'daki davranışlarında ve yıkıcı politikalarında gerçek bir değişiklik görene kadar ihtiyatlı davranmaya devam edeceği’  ifade edildi.
Yemen hükümeti İran'ı Husi darbesinin arkasında durmak, ülkeyi silah zoruyla kontrol etmek için milisleri para ve silahla desteklemek, Yemenlilerle askeri, ekonomik ve kültürel olarak savaşmayı sürdürmek, uluslararası denizciliği ve küresel ekonomiyi kendi çıkarları doğrultusunda tehdit etmekle suçluyor.



Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

 Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.