Araştırma: Futbolcuların kafa vuruşları demans riskini artırıyor

Galatasaray'ın Kasımpaşa'yı yendiği maçta Icardi kafa topuna yükseldi (AA)
Galatasaray'ın Kasımpaşa'yı yendiği maçta Icardi kafa topuna yükseldi (AA)
TT

Araştırma: Futbolcuların kafa vuruşları demans riskini artırıyor

Galatasaray'ın Kasımpaşa'yı yendiği maçta Icardi kafa topuna yükseldi (AA)
Galatasaray'ın Kasımpaşa'yı yendiği maçta Icardi kafa topuna yükseldi (AA)

İsveç'te yapılan araştırma, futbolcuların demansa (bunama) yakalanma riskinin sıradan insanlara kıyasla bir buçuk kat daha fazla olduğunu ortaya koydu.
BBC'nin haberine göre, araştırmada sıradan insanlar arasında demansa yakalanma oranının yüzde 6 olduğu görülürken bu oranın futbolcularda yüzde 9'a çıktığı tespit edildi.
1924-2019 yıllarında İsveç'in en üst liginde oynayan 6 bin futbolcunun sağlık durumu, benzer yaş ve ortama sahip 56 binden fazla sıradan kişinin sağlığıyla karşılaştırıldı.
Futbolcuların, sıradan insanlara nazaran Alzheimer ve diğer türlerde demansa yakalanma riskinin daha yüksek olduğu gözlendi.

Kafa vuruşları demans riskini artırıyor
Araştırmada futbol topuna tekrar tekrar kafa vurmanın hafif beyin travmasına neden olduğu ve yaşlılıkta daha fazla demans vakasına yol açabileceği belirlendi.
Buna karşın, kalecilerin demansa yakalanma riskinin diğer futbolcular kadar yüksek olmadığı tespit edildi.
Araştırma ekibinin lideri, Karolinska Enstitüsünden Dr. Peter Ueda, "Kaleciler ve diğer futbolcular karşılaştırıldığında ortaya çıkan nörodejeneratif hastalıklara yakalanma riskindeki farklılık, bu teoriyi destekliyor." açıklamasını yaptı.
Bunun yanı sıra demansa yakalanma riskinde sadece kafa travmalarının değil, sigara, depresyon, aşırı alkol tüketimi, hareketsizlik ve obezite, yüksek tansiyon, yaşlılık ve genetik sebeplerin de etkili olduğuna işaret edildi.
Alzheimer's Research UK'den Dr. Sara Imarisio, topa kafa vurmanın yanı sıra futbolcuların saha içi ve dışındaki yaşantılarının da demans riskini artırabileceğini kaydederek, konu hakkında daha fazla araştırma yapılması gerektiğini vurguladı.

Kafa darbelerden korunmalı
Araştırmacılar, deneklerin yaşam tarzları ve kaç defa kafa vuruşu yaptıklarına dair detaylı bilgi olmadığını belirtirken demanstan etkilenen futbolcuların çoğunun, topların ağır olduğu ve deriden yapıldığı 1950-60 yıllarında futbol oynadıklarını vurguladı.
Edinburgh Üniversitesinden Profesör Tara Spiers-Jones, egzersizin bunama riskini azalttığına dair kanıtlar olduğuna dikkati çekerek, "Ben kafanızı korumanızı ve çok egzersiz yapmanızı tavsiye ediyorum." dedi.
Daha önce İskoçya'da yapılan araştırma, eski profesyonel futbolcuların demanstan ölme olasılığının, aynı yaştaki diğer insanlara göre üç buçuk kat daha fazla olduğunu ortaya koymuştu.
Araştırma sonucu İngiltere ve Avrupa'daki futbol federasyonlarına futbol oynayan çocuklar ve yetişkinler için kafa vuruşunu azaltan yönergeler hazırlama tavsiyesinde bulunulmuştu.
Dünya çapında çoğu 65 yaşın üzerinde 57 milyon demans hastası bulunuyor. Yapılan araştırmalar, bu rakamların gelecek yıllarda ciddi biçimde artacağını gösteriyor.
Araştırmanın bulguları, "The Lancet Public Health" dergisinde yayımlandı.



1400 yıllık altın kuzgun başı keşfedildi: İnanılmaz bir şey

(Minelab Metal Detectors/Facebook)
(Minelab Metal Detectors/Facebook)
TT

1400 yıllık altın kuzgun başı keşfedildi: İnanılmaz bir şey

(Minelab Metal Detectors/Facebook)
(Minelab Metal Detectors/Facebook)

İngiltere'nin güneybatısındaki Wiltshire'da metal dedektörü kullanan kişiler, yaklaşık 1400 yıl öncesine ait Anglosakson döneminden kalma altın ve lal taşından nadir bir kuzgun başı buldu.

Ayrıca küçük boncuklar ve üçgen lal taşlarıyla süslenmiş altın bir halka veya yüzük de keşfettiler.

Yaklaşık 60 gram ağırlığındaki kuzgun başı, çarpıcı bir lal taşı göz ve "tüylü" kısımlarının hatlarını çizen minik altın kürelerden oluşuyor.

Eserleri ocak ayında bulan iki dedektörcüden biri Paul Gould, bunların MS 7. yüzyıl Anglosakson dönemine tarihlendirildiğini söylüyor.

Kuzgun başının neyi temsil ettiği net değil ancak daha önceki araştırmalar, Cermen ve Viking çağlarında İskandinav tanrısı Odin'le bağlantılı şekilde karanlığı ve ölümü sembolize ettiğini gösteriyor.

Diğer dedektörcü Chris Phillips "Bu hayatta bir kez yapılacak bir keşif: Paul ve ben Sakson altınını keşfettik" diyor. 

İnanılmaz bir şey. Biraz duygusalım.

Ender nesneler halihazırda British Museum'daki uzmanlar tarafından temizlenip işlemden geçiriliyor.

Kuzgun başının sağ tarafında lal taşı bir gözün eksik olduğu tespit edildi ve içinden çıkarılan pislik, başka bir esere takılmış olabilecek küçük iğneleri gözler önüne serdi.

Phillips, uzmanlara atıfla kuzgun başının bir zamanlar bir boynuzdan yapılmış bir kadehin ucuna takılmış olabileceğini söyleyerek "hiçbir şeyin buna benzemediğini" ekliyor.

"Diğer taraf ya hasar görmüş gibi görünüyor ya da bu şekilde olması gerekiyor" ifadelerini kullanıyor.

Parıltılı, yanardöner görünümünü hâlâ koruyor.

Diğer altın ve lal taşı eserin ayrı bir mücevher mi yoksa daha büyük bir mücevherin parçası mı olduğu sorusu da cevapsız.

"Bunun bir yüzüğün parçası mı yoksa başka bir şeyin parçası mı olduğundan emin değiliz, belki de boynuzdan yapılan kadehe takılıydı" diyen Phillips, tüm lal taşlarının sağlam olduğunu da ekliyor.

Bu eserleri tam olarak kimin yaptığı belirsiz olsa da uzmanlar, Anglosakson ya da İskandinav kökenlerine uyduklarını söylüyor.

Daha önce Sutton Hoo ve Staffordshire istiflerinde de bulunan bunun gibi kuş benzeri mücevher parçalarının üzerinde, belirgin lal taşı kakmalı gözler ve gaga şekilleri vardı.

LiveScience'a göre Phillips, "Bölgede yapılacak sonraki araştırmalarda yer almayı umuyoruz ve tüm doğru prosedürleri uygulayarak keşif yapmaya devam edeceğiz" diyor.

Organizatörlerin alandaki metal dedektör çalışmalarını durdurduğu ve Wiltshire'ın irtibat görevlisini bilgilendirdiği bildirildi.

Independent Türkçe