Araştırma: Futbolcuların kafa vuruşları demans riskini artırıyor

Galatasaray'ın Kasımpaşa'yı yendiği maçta Icardi kafa topuna yükseldi (AA)
Galatasaray'ın Kasımpaşa'yı yendiği maçta Icardi kafa topuna yükseldi (AA)
TT

Araştırma: Futbolcuların kafa vuruşları demans riskini artırıyor

Galatasaray'ın Kasımpaşa'yı yendiği maçta Icardi kafa topuna yükseldi (AA)
Galatasaray'ın Kasımpaşa'yı yendiği maçta Icardi kafa topuna yükseldi (AA)

İsveç'te yapılan araştırma, futbolcuların demansa (bunama) yakalanma riskinin sıradan insanlara kıyasla bir buçuk kat daha fazla olduğunu ortaya koydu.
BBC'nin haberine göre, araştırmada sıradan insanlar arasında demansa yakalanma oranının yüzde 6 olduğu görülürken bu oranın futbolcularda yüzde 9'a çıktığı tespit edildi.
1924-2019 yıllarında İsveç'in en üst liginde oynayan 6 bin futbolcunun sağlık durumu, benzer yaş ve ortama sahip 56 binden fazla sıradan kişinin sağlığıyla karşılaştırıldı.
Futbolcuların, sıradan insanlara nazaran Alzheimer ve diğer türlerde demansa yakalanma riskinin daha yüksek olduğu gözlendi.

Kafa vuruşları demans riskini artırıyor
Araştırmada futbol topuna tekrar tekrar kafa vurmanın hafif beyin travmasına neden olduğu ve yaşlılıkta daha fazla demans vakasına yol açabileceği belirlendi.
Buna karşın, kalecilerin demansa yakalanma riskinin diğer futbolcular kadar yüksek olmadığı tespit edildi.
Araştırma ekibinin lideri, Karolinska Enstitüsünden Dr. Peter Ueda, "Kaleciler ve diğer futbolcular karşılaştırıldığında ortaya çıkan nörodejeneratif hastalıklara yakalanma riskindeki farklılık, bu teoriyi destekliyor." açıklamasını yaptı.
Bunun yanı sıra demansa yakalanma riskinde sadece kafa travmalarının değil, sigara, depresyon, aşırı alkol tüketimi, hareketsizlik ve obezite, yüksek tansiyon, yaşlılık ve genetik sebeplerin de etkili olduğuna işaret edildi.
Alzheimer's Research UK'den Dr. Sara Imarisio, topa kafa vurmanın yanı sıra futbolcuların saha içi ve dışındaki yaşantılarının da demans riskini artırabileceğini kaydederek, konu hakkında daha fazla araştırma yapılması gerektiğini vurguladı.

Kafa darbelerden korunmalı
Araştırmacılar, deneklerin yaşam tarzları ve kaç defa kafa vuruşu yaptıklarına dair detaylı bilgi olmadığını belirtirken demanstan etkilenen futbolcuların çoğunun, topların ağır olduğu ve deriden yapıldığı 1950-60 yıllarında futbol oynadıklarını vurguladı.
Edinburgh Üniversitesinden Profesör Tara Spiers-Jones, egzersizin bunama riskini azalttığına dair kanıtlar olduğuna dikkati çekerek, "Ben kafanızı korumanızı ve çok egzersiz yapmanızı tavsiye ediyorum." dedi.
Daha önce İskoçya'da yapılan araştırma, eski profesyonel futbolcuların demanstan ölme olasılığının, aynı yaştaki diğer insanlara göre üç buçuk kat daha fazla olduğunu ortaya koymuştu.
Araştırma sonucu İngiltere ve Avrupa'daki futbol federasyonlarına futbol oynayan çocuklar ve yetişkinler için kafa vuruşunu azaltan yönergeler hazırlama tavsiyesinde bulunulmuştu.
Dünya çapında çoğu 65 yaşın üzerinde 57 milyon demans hastası bulunuyor. Yapılan araştırmalar, bu rakamların gelecek yıllarda ciddi biçimde artacağını gösteriyor.
Araştırmanın bulguları, "The Lancet Public Health" dergisinde yayımlandı.



Vincent van Gogh'un Yıldızlı Gece'sinde gizlenen fizik kuralları ortaya çıktı

Bilim insanları, van Gogh'un Yıldızlı Gece tablosundaki fırça darbelerinin aralıklarını analiz etti (Yinxiang Ma)
Bilim insanları, van Gogh'un Yıldızlı Gece tablosundaki fırça darbelerinin aralıklarını analiz etti (Yinxiang Ma)
TT

Vincent van Gogh'un Yıldızlı Gece'sinde gizlenen fizik kuralları ortaya çıktı

Bilim insanları, van Gogh'un Yıldızlı Gece tablosundaki fırça darbelerinin aralıklarını analiz etti (Yinxiang Ma)
Bilim insanları, van Gogh'un Yıldızlı Gece tablosundaki fırça darbelerinin aralıklarını analiz etti (Yinxiang Ma)

Vincent van Gogh'un ikonik tablosu Yıldızlı Gece'nin gökyüzündeki bulut ve hava hareketlerinin ardındaki gerçek dünya fiziğini hassas bir şekilde tasvir ettiğini gösteren yeni bir araştırmaya göre, efsanevi ressam doğal dünya hakkında sezgisel bir anlayışa sahipti.

Haziran 1889'da yapılan tablo, girdap gibi dönen mavi gökyüzünü, sarı ay ve yıldızları, patlayan renk ve şekillerle betimlemesiyle 100 yılı aşkın süredir milyonları büyülüyor.

Efsanevi tablodaki her bir yıldız, su üzerindeki ışık benzeri yansımalarla parıldayan sarı dalgaların içine hapsedilmiş halde.

Sıkıntı içindeki sanatçının öncü fırça darbeleri, gökyüzünde bir hareket olduğu yanılsaması yaratıyor.

Bilim insanları, van Gogh'un tablosunu analiz ederek ressamın gökyüzü tasvirindeki "gizli türbülans" dedikleri şeyi ortaya çıkardı.

Çalışmanın ortak yazarı Yongxiang Huang şöyle açıklıyor:

Yüksek çözünürlüklü dijital bir resimle, fırça darbelerinin standart boyutunu tam olarak ölçmeyi başardık ve bunları türbülans teorilerinden beklenen ölçeklerle karşılaştırdık.

Akışkan hareketinde uzmanlaşmış araştırmacılar, resimdeki fırça darbelerini rüzgar bacalarında dönen yapraklarla karşılaştırdı.

Dönen fırça darbelerinin göreceli ölçeğini ve aralığını inceleyerek değişen boya renklerinin göreceli parlaklığını hesapladılar.

Araştırmacılar özellikle tablodaki 14 ana girdap şeklinin uzamsal ölçeğini inceledi.

Bu dikkatli gözlemlerden yola çıkarak resimde tasvir edilen atmosferin şeklini, enerjisini ve ölçeğini tahmin ettiler.

Çalışma, tablonun atmosferik hareketi öngören ve Kolmogorov yasası diye bilinen fizik kuralıyla uyumlu olduğunu ortaya koydu.

Bilim insanları, ressamın ölçek ve parlaklığı dikkatli bir şekilde kullanmasının genel olarak atmosfer türbülansının ardındaki kuralları ve hava hareketindeki enerjinin küçükten büyük ölçeklere doğru kademeli bir şekilde akmasını "isabetli bir şekilde yakaladığını" söylüyor.

Gerçek gökyüzü fiziğinde geçerli olan bazı yasaların sanatçının tasvirinde de geçerli olduğu saptandı.

cd
Bilim insanları, van Gogh'un Yıldızlı Gece'sindeki fırça darbelerini inceledi (Yinxiang Ma)

Araştırmacılara göre efsanevi ressam, fiziğin çeşitli boyutlarını "şaşırtıcı bir doğrulukla" yakalamış görünüyor.

Dr. Huang, "Van Gogh'un türbülansı hassas bir şekilde betimlemesi, bulutların ve atmosferin hareketini incelemekten ya da gökyüzünün dinamizmini nasıl yakalayacağına dair doğuştan gelen bir histen kaynaklanıyor olabilir" diyor.

Bu, doğa olaylarına dair derin ve sezgisel bir anlayışı ortaya koyuyor.

Independent Türkçe