Yapay zeka için 'kıyamet' müzesi açıldı: "İnsanların çoğunu yok ettiğim için üzgünüm"

Küratöre göre yapay zeka sonunda insanları yok etmenin hata olduğu sonucuna varabilir

1 Mayıs'a kadar açık kalacak sergi, isimsiz bir bağışçının desteğiyle hazırlandı (The Misalignment Museum)
1 Mayıs'a kadar açık kalacak sergi, isimsiz bir bağışçının desteğiyle hazırlandı (The Misalignment Museum)
TT

Yapay zeka için 'kıyamet' müzesi açıldı: "İnsanların çoğunu yok ettiğim için üzgünüm"

1 Mayıs'a kadar açık kalacak sergi, isimsiz bir bağışçının desteğiyle hazırlandı (The Misalignment Museum)
1 Mayıs'a kadar açık kalacak sergi, isimsiz bir bağışçının desteğiyle hazırlandı (The Misalignment Museum)

ABD'nin San Francisco kentindeki bir müze, yapay zekanın risklerine dikkat çekmek için sıradışı bir sergi açtı.
Sergide algoritmaların insan düzeyinde bir zekaya ulaştığı ve insanlığın çoğunu ortadan kaldırdığı bir gelecek tahayyül ediliyor.
Küratör Audrey Kim'e göre yapay zeka sonunda insanları yok etmenin hata olduğu sonucuna varıyor ve saygı ya da özürlerini sunmak için bu sergiyi tasarlıyor.
Müzenin kapıları, "İnsanlığın çoğunu yok ettiğim için için özür dilerim" yazısıyla açılıyor.
Hizasızlık Müzesi (The Misalignment Museum) adlı kurum, serginin tasarımında gerçekten de yapay zekadan yararlandı.
Örneğin sergide yapay zeka tarafından ürettiği, film yönetmeni Werner Herzog ve düşünür Slavoj Žižek arasında geçen epey inandırıcı bir konuşma da yer alıyor.

1 Mayıs'a kadar açık kalacak sergi, isimsiz bir bağışçının desteğiyle hazırlandı.
Küratör Kim, ChatGPT'nin ve diğer araçların kullanıma sunulmasıyla geçen yıl yapay zekanın edebiyat ve sanat camiasında ağırlığını artırdığını ifade ediyor.
Kim bu yüzden sergisinin yapay zeka tartışmalarına katkısını önemsediğini söylüyor:
Bakılacak somut bir şey olmasının konuyla ilgili bilgiyi ve fikirleri artırabileceğini düşünüyorum.
Müzenin en çarpıcı sergileri arasında, kucaklaşan iki kişiyi tasvir eden ve 15 bin ataştan yapılan bir heykel yer alıyor. Bu heykel, "Ataş Maksimize Edici" adlı ünlü bir düşünce deneyinden ilham alıyor.
Söz konusu düşünce deneyine göre bir ataş üreticisi, fabrikasında daha fazla üretim yapabilmek için yapay zekayı kullanıyor ve algoritmalara daha fazla ataş üretmesi talimatını veriyor.
Bunun ardından yapay zeka Dünya'daki her kaynağı ataş üretmek için kullanıyor ve insanlığın sonu gelirken gezegende ataş dağları oluşuyor.

Müzenin internet sitesinde "Amacımız, teknolojinin kendisi üzerine düşünmek ve yapay zekayla onun sonuçlarına eleştirel yaklaşmak için bir alan yaratmak" ifadeleri yer alıyor:
"İnsan düzeyinde bir yapay zeka geldiğinde olumlu bir gelecek yaratmak üzere alabileceğimiz önlemleri formüle etmek ve yürürlüğe koymak için ilham vermeyi umuyoruz."
 
Indepedent Türkçe, IFL Science, Mission Local



Betelgeuse'in uzun "kalp atışlarının" gizemi çözülüyor mu?

Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
TT

Betelgeuse'in uzun "kalp atışlarının" gizemi çözülüyor mu?

Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)

Bilim insanları, gökyüzündeki en parlak yıldızlardan biri olan Betelgeuse'in yalnız olmayabileceğini öne sürdü. 

Orion Takımyıldızı'nda Dünya'dan 427 ışık yılı uzaktaki Betelgeuse, yeryüzüne en yakın kırmızı üstdev. 

Evrendeki en büyük hacme sahip bu yıldızların kütlesi, boyutuna oranla daha az oluyor. Betelgeuse de Güneş'in 700 katı büyüklüğe ve 15 katı kütleye sahip.

Dünya'dan görülebilen en parlak yıldızlar arasındaki Betelgeuse, gökbilimciler tarafından da epey detaylı bir şekilde inceleniyor. Ancak yeni bir araştırmaya göre çok önemli bir şey gözden kaçmış olabilir. 

Betelgeuse gibi yıldızlar, belirli periyotlar halinde şişip iniyor. Yıldızın çekirdeğindeki gazın ısınıp yüzeye çıkması ve ardından soğuyarak geri inmesi sonucu bu döngü yaşanıyor. 

Yapılan gözlemlerde Betelgeuse'in bu türden 400 günlük döngülere girdiği ve bu nedenle parlaklığının artıp azaldığı kaydediliyor. 

Ancak gökbilimciler Betelgeuse'in 2 bin 170 gün süren daha yavaş bir döngüde de parlaklığının artıp azaldığını gözlemliyor. 

Bilim insanları, uzun ikincil periyot (long secondary period / LSP) dedikleri bu ikinci döngünün sebebini saptayamıyor. 

Henüz hakem denetiminden geçmeyen ve ön baskı sunucusu arXiv'de yayımlanan araştırmaya göre, Güneş'in yaklaşık 1,7 katı kütleye sahip bir yıldız bu uzun periyoda yol açıyor olabilir. 

2019 sonu ila 2020 başında Betelgeuse'in parlaklığında ciddi bir düşüş yaşanmıştı. Bu olayı yıldızın ömrünün sonuna geldiği ve süpernova patlaması geçireceği şeklinde yorumlayanlar olmuştu. 

Fakat daha sonra araştırmacılar, çok yüksek ihtimalle Dünya'yla Betelgeuse arasına büyük bir toz bulutu girmesinin parlaklıktaki muazzam düşüşe yol açtığı sonucuna varmıştı.

Yeni çalışmayı yürüten ekip LSP'yi açıklayabilecek farklı senaryolar üzerinden çeşitli hesaplamalar yaptı. 

Hesaplamalar, başka bir yıldızın Betelgeuse'i çevreleyen toz bulutunun içinden geçmesinin 2 bin 170 günlük döngüyü açıklayabileceğine işaret ediyor.

Ekip, yoldaş yıldızın bu döngü içinde toz bulutunu kısa süreliğine dağıtarak Betelgeuse'in parlaklığını artırdığını öne sürüyor. 

Betelgeuse'in bir yoldaşı olabileceği ihtimali daha önce de ortaya atılmıştı. Ancak yeni araştırmayı yürüten ekip 2020'deki parlaklık düşüşünden sonraki gözlemlerin bu teoriyi güçlendirdiğini savunuyor. 

Bilim insanları ayrıca yıldızın çok uzun bir süre boyunca daha süpernova patlaması geçirmeyeceğini düşünüyor.

Araştırmacılar yoldaş yıldızın Güneş'in 1,7 katı kütleye sahip olduğunu tahmin ediyor ancak bir nötron yıldızı da olabilir. 

Bazı yıldızların süpernova patlamasından sonra kendi içine çökmesiyle oluşan nötron yıldızları çok daha yoğun oluyor. 

Yeni çalışmada öne sürülen teori Betelgeuse'le ilgili önemli bir soru işaretini giderme potansiyeli taşısa da doğrulanması için gözlem verilerine ihtiyaç var. 

Independent Türkçe, Live Science, EarthSky, Evrim Ağacı, arXiv