Ürdün, İsrail'in Amman Büyükelçisi'ni Dışişleri Bakanlığına çağırdı

İsrail'in aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, Paris ziyaretindeki konuşmasında, "Filistin diye bir halkın olmadığını" söylemişti

İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich (Reuters)
İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich (Reuters)
TT

Ürdün, İsrail'in Amman Büyükelçisi'ni Dışişleri Bakanlığına çağırdı

İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich (Reuters)
İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich (Reuters)

Ürdün, İsrail'in aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich'in, Paris'teki bir törende konuşma yaptığı kürsüde Ürdün'ü İsrail toprağı olarak gösteren harita kullanmasını ve Filistin halkını yok sayan açıklamalarını protesto etmek için İsrail'in Amman Büyükelçisi Eitan Sorkis’i Dışişleri Bakanlığına çağırdı.
Ürdün Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Sinan el-Mecali, yaptığı yazılı açıklamada, Bakanlığa çağrılan Büyükelçi Sorkis'e, İsrail hükümetine iletilmek üzere sert bir dilde yazılmış protesto mektubunun teslim edildiğini belirtti.
Ürdün hükümetinin Filistin halkına yönelik "aşırılık yanlısı, kışkırtıcı ve ırkçı" açıklamaları kınadığını vurgulayan Mecali, daha önce de Filistin beldesi Huvvara'nın yıkılması çağrısı yapan Smotrich tarafından sergilenen bu aşırılık yanlısı ırkçı davranışların yol açabileceği tehlikelere konusunda uyarıda bulundu.
Mecali, uluslararası toplumu, Smotrich'in "insani değer ve ilkelerin ihlalini temsil eden" aşırılık yanlısı ve kışkırtıcı eylem ve açıklamalarını kınamaya çağırdı.
İsrail hükümetinin, Smotrich'in bu aşırılık yanlısı eylemleri ve "kışkırtıcı, nefret dolu" ifadeleri konusunda açık ve net bir tavır alması gerektiğinin Büyükelçi Sorkis'e iletildiğini kaydeden Mecali, "Ürdün Dışişleri Bakanlığı, bu tür aşırılık yanlısı, nefret dolu davranış ve ifadelere karşı gerekli tüm siyasi ve yasal önlemleri almaktadır." ifadesini kullandı.
İsrail'in aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, Paris ziyareti sırasında dün akşam Likud Partisi'nin eski Başkanı Jacques Kupfer'i anma töreninde yaptığı konuşmada, "Filistin diye bir halkın olmadığını ve bunu Beyaz Saray'ın da duyması gerektiğini" söylemişti. Smotrich'in konuşma yaptığı kürsüde Ürdün'ü de içine alan İsrail haritası kullanması da dikkatleri çekmişti.
Maliye Bakanı Smotrich, daha önce de Yahudi yerleşimcilerin 26 Şubat'ta toplu saldırılarına hedef olan Filistin beldesi "Huvvara'nın yeryüzünden silinmesi gerektiğini" kaydetmişti. Bu sözleri uluslararası arenada yoğun tepki toplayan Smotrich, ABD ve Fransa ziyaretlerinde diplomatik olarak tecrit edilmiş, herhangi bir resmi görüşme yapamamıştı.

 



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.