Suriye’de gerilimi azaltma bölgesinde yılın başından bu yana rejim saflarından 81 kişi hayatını kaybetti

Kuzey Suriye’deki Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) üyeleri (SOHR)
Kuzey Suriye’deki Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) üyeleri (SOHR)
TT

Suriye’de gerilimi azaltma bölgesinde yılın başından bu yana rejim saflarından 81 kişi hayatını kaybetti

Kuzey Suriye’deki Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) üyeleri (SOHR)
Kuzey Suriye’deki Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) üyeleri (SOHR)

Suriye’de Lazkiye’nin kuzeydoğu dağlarından Hama ve İdlib kırsalını geçerek Halep’in kuzeybatı banliyölerine kadar uzanan ‘gerilimi azaltma bölgesi’, 2023’ün başından bu yana, Heyetu Tahrir eş-Şam (HTŞ) ve silahlı gruplar ile rejim güçleri ve ona bağlı milisler arasında şiddetli çatışmalara tanık oluyor.
Gerilim, bazı noktaların bombalanması, sızma operasyonları ve neredeyse günlük olarak yaşanan çatışmalarla öne çıkıyor. Ağır insani kayıplara neden olan bu operasyonları HTŞ yürütüyor. Bu gerilime, rejim güçlerinin HTŞ ve silahlı gruplar tarafından tekrarlanan bombardımanların yanı sıra her iki tarafta da kayıplara neden olan bir şekilde sivil alanların hedef alınması eşlik ediyor.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) 55’ten fazla operasyonu belgelemeyi başardı. 2023’ün başından bu yana tanık olunan saldırılar, keskin nişancı operasyonları, çatışmalar ve bombardımanların şiddeti zaman zaman farklılık gösteriyor. Bu gerilim, 114 asker ve sivilin ölümüne neden oldu. Ayrıca 60’tan fazla askerin yanı sıra çocuklar ve iki kadın da dahil olmak üzere 12 sivilin çeşitli derecelerde yaralanmasına neden oldu.
SOHR hayatını kaybedenlerin dağılımı hakkında da bilgi verdi.
Gözlemevi, Ocak ayında saldırılarda, keskin nişancı saldırıları, çatışmalar ve bazı noktaların bombalanmasına dayalı 26 olayda, 58 asker ve sivilin hayatını kaybettiğini belgeledi. 48’den fazla asker ve çocuk da dahil olmak üzere 6 sivil yaralandı. Rejim güçlerinin kara bombardımanında hayatını kaybedenler arasında, 3 sivil, 4’ü subay olmak üzere 37 rejim gücü üyesi, HTŞ’den bir Fransız da dahil olmak üzere 16 kişi ve Hareketul Tevhid ve Cihad’dan 2 kişi yer alıyordu.
Şubat ayında ise saldırı, keskin nişancı, çatışma ve bombardımana dayalı 16 olayda, 38 asker ve sivil hayatını kaybetti. Rejim güçlerinin karadan ateş açması sonucu 2 sivil, 2 subay dahil olmak üzere 27 rejim gücü üyesi, bir Fransız dahil 8 HTŞ ütesi, bir Ahrar'uş-Şam (Şam'ın Hürleri İslami Hareketi) üyesi hayatını kaybetti.
SOHR, Mart ayının başından beri ise, saldırı, keskin nişancı operasyonları, çatışma ve bombardımana dayalı 13 olayda, 18 askerin hayatını kaybettiğini ve 9 askerin yaralandığını, 6 sivilin de çeşitli şekillerde yaralandığını belgeledi. Ölenlerin 17’sinin rejim güçleri mensubu bir kişinin de HTŞ üyesi olduğu belirtildi.
SOHR, bu olayların çok büyük bir gerilim anlamına geldiğini zira 2022 yılının aynı dönemine göre sivil ve askeri personelden 35 kişinin, yani bu yılın başından bu yana ölen ve öldürülenlerin üçte birinin hayatını kaybetmiş olduğunu öne sürdü.



Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

TT

Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

İsrail ordusu bugün, aynı bölgede Hamas'a ait üç kilometreden uzun büyük bir tünelin imha edildiğini duyurduktan bir gün sonra, kuvvetlerinin “Majin Oz” adı verilen yeni bir eksenin açılışını tamamladığını açıklayarak Gazze Şeridi'ndeki Filistinlileri, özellikle de Han Yunus sakinlerini şaşırttı.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, “188. Tugay ve Golani Tugayı güçleri Han Yunus'un doğusu ve batısını ayıran Majin Oz ekseninin açılışını tamamladı. Eksen yaklaşık 15 kilometrelik bir mesafe boyunca uzanıyor.”

Yeni “Majin Oz” ekseni Han Yunus'un doğusunu batıdan ayıracak ve Han Yunus'un Refah'tan ayrılmasını “Morag” ekseniyle de devam ettirecek.

Resim  İsrail ordusu tarafından yayınlanan, soldan sağa çapraz olarak uzanan ve Morag ekseni ile bir noktada kesişen Magen Oz ekseninin görüntüsü

Han Yunus bölgesindeki son hamleler, İsrail'in “insani şehir” olduğunu iddia ettiği ve Refah'taki (Gazze Şeridi'nin güneyi ve Han Yunus) yüz binlerce Gazzeli’nin bir çadır alanına tıkıştırılmasına yol açacak planla aynı zamana denk geliyor.

İsrail ordusuna göre bu yeni eksen, Hamas üzerindeki “baskının” ve Han Yunus Tugayı'na karşı yürütülen savaşın çözümünün merkezi bir parçası.

Bir parçalama politikası

Ancak İsrail, Gazze'yi parçalamak ve Doha'da devam eden dolaylı müzakerelerde İsrail'in Şerit'ten tamamen çekilmesinde ısrar eden Hamas üzerinde baskı kurmak için tesadüfi coğrafi eksenler dayatma politikası izliyor.

Gazze'deki saha kaynakları Şarku’l Avsat'a yaptıkları açıklamada, "Yeni eksen İsrail'in kontrolü altındaki birçok bölgeyi kapsıyor: Kizan en-Neccar, Curti el-Lut, Şeyh Nasır, Mean, Menara, Huza'a, Absan, al-Kara'a ve Beni Suheyla." Kaynaklar, “bu bölgenin, herhangi bir Filistinlinin sınıra yaklaşmasını önlemek için sınırdan 2 kilometreden daha uzağa ulaşan geniş tampon bölgeler oluşturmayı amaçladığını,

bunun da Han Yunus'un doğu bölgesinde yaşayan yüz binlerce kişinin İsrail güçlerinin orada kalması halinde, evlerine dönmesini engellemek anlamına geldiğini” belirtti.

İsrail ordusundan yapılan açıklamaya göre yeni “Magen Oz” ekseninin ilan edilmesiyle Hamas üzerinde daha fazla baskı kurulması amaçlanıyor.

İsrail, Refah'ı Han Yunus'tan ayıran Morag ekseninden çekilmemekte ısrar ederken, İbrani medyasının Refah'ın yaklaşık 2 kilometreye kadar olan bazı bölümlerinde askeri kontrolü sürdürmesi koşuluyla “eksenden çekilmek için müzakerelerde esneklik önerdiği” yönündeki haberleri Hamas reddediyor. Hamas, tamamen çekilene kadar kademeli bir çekilme için harita ve belirli tarihler konusunda ısrar ediyor.

Hamas, özellikle geçtiğimiz ocak ayında gerçekleşen ateşkes sırasında İsrail ordusu tarafından kurulan Netzarim ekseninin (Gazze Şehri'nin güneyinde, Gazze Şeridi'nin kuzeyini merkezinden ve güneyinden ayıran) büyük bir kısmı ve Gazze Şeridi'nin kuzeyinde geçici olarak kurulan eksenlerin bir kısmını ortadan kaldırmayı başardıktan sonra, kademeli geri çekilme ve bu yeni eksenlerin ortadan kaldırılması taleplerinde ısrarcı görünüyor.

Büyük Tünel Yıkıldı

Bu arada İsrail ordusu dün, iki aydan uzun bir süre önce Han Yunus'ta yapılan operasyonlar sırasında keşfedilen büyük bir Hamas tünelini yıktığını duyurdu.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, güçlerinin "merkezi bir yeraltı yolunda bulunan tüneli keşfettiğini ve tamamen yok ettiğini" belirterek, tünelin "yaklaşık 3,5 kilometre uzunluğunda olduğunu ve içinde birkaç sığınak bulunduğu" kaydedildi.

Şarku'l Avsat'a konuşan Filistinli saha kaynaklarına göre “bu tünel Hamas'ın askeri kolu olan El Kassam Tugaylarına ait en uzun tünellerden biri ve tünelden birçok tünel ve açılım bulunuyor, savunma tünelleri, komuta ve kontrol için kullanılan tüneller var.”

“Tünelin Mean, Al-Menara ve Han Yunus'un güneydoğusundaki diğer bölgelerde yer aldığını” belirten kaynaklar, “tünelin Kassam Tugayları savaşçıları için savaş düğümleri içerdiğine ve bu tüneli gerek bu bölgelerde gerekse büyük tünelin açıldığı yakın bölgelerde İsrail güçleriyle savaşmak için kullandıklarına” işaret etti.

Kaynaklar, son birkaç haftalarda bu bölgelerde çok sayıda operasyon gerçekleştirildiğini ve İsrail araçlarının patlayıcı düzenekler ve tanksavar füzeleriyle hedef alındığını belirtti.

Kaynaklar, savaşın belirli bir döneminde, büyük tünelin içinde, saha komutanlarının İsrail güçlerine karşı muharebeleri yönettiği, bu güçlerin hareketlerinin izlendiği ve onlara karşı saldırı planlamak için hareketlerinin belgelendiği komuta ve kontrol için özel tüneller bulunduğuna dikkat çekti.

rtgy6u
Gazze tünelinin içindeki bir İsrail askeri, Kasım 2023 (Reuters)

İsrail güçleri, savaşın başlangıcında ve Netzarim ekseninin kontrolünde duyurulduğu gibi, bazıları 2 ve 3 kilometre uzunluğa ulaşan, bazıları Gazze Şeridi'nin kuzeyi ile merkezini birbirine bağlayan ve araçların geçtiği çeşitli büyüklükteki tünellerin imha edildiğini sık sık duyurdu.

İsrail güçleri Gazze Şeridi'nde 20 aydan fazla bir süredir faaliyet göstermelerine, Hamas'ın kabiliyetlerini önemli ölçüde yok etmeyi başardıklarını iddia etmelerine rağmen, Han Yunus örneğinde olduğu gibi girdikleri bölgelere her yeniden girişlerinde daha fazla tünel ortaya çıkarmakta ve bunları yok etmek için çalışmaktadırlar. Saha kaynakları İsrail ordusunun daha önce bu bölgede en az bir kez, bazı bölgelerde ise iki kez operasyon düzenlediğini vurguluyor.