Trump’ın suçlanmasından sonraki aşamalar: Jüri, parmak izi ve kefalet

Eski ABD başkanının destekçileri Salı günü Kaliforniya'da gösteri yaptı (Reuters)
Eski ABD başkanının destekçileri Salı günü Kaliforniya'da gösteri yaptı (Reuters)
TT

Trump’ın suçlanmasından sonraki aşamalar: Jüri, parmak izi ve kefalet

Eski ABD başkanının destekçileri Salı günü Kaliforniya'da gösteri yaptı (Reuters)
Eski ABD başkanının destekçileri Salı günü Kaliforniya'da gösteri yaptı (Reuters)

ABD'deki bir sonraki siyasi aşamanın parametrelerini önümüzdeki birkaç gün belirleyecek. Tüm gözler New York'a çevrilirken, eski Başkan Donald Trump'ın akıbetiyle ilgili gizemin çözülmesi bekleniyor. Ülke için “felaket” uyarıları yapılıyor.
Cumhuriyetçiler, ABD tarihinde ilk kez eski bir başkana karşı suç duyurusunda bulunulmasının sonuçları konusunda alarma geçti. Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham, bu tür bir adımın “ülkeyi infilak ettireceğini” söyledi. Trump'ın avukatı Joe Tacubina, eski Başkan Trump’ın bir suçla itham edilmesi halinde "topyekün savaş" uyarısında bulundu.
Bu açıklamalar ve Trump'ın destekçilerine gösteri çağrısı yapması üzerine New York Polis Departmanı 36 bin polis memuruna teyakkuz emri verdi. Washington'daki Capitol Polisi binanın etrafına bariyerler yerleştirdi ve buna hazırlık için daha fazla unsuru seferber etti. Ancak Trump bugüne kadar gündemini değiştirmedi. Seçim kampanyasının bir parçası olarak Cumartesi günü Teksas'a gidiyor.
İtham edilme süreci
İtham edilme süreci son derece gizli bir süreç. Trump'ın kaderini belirleyecek jüri toplantısı ve iddianame, eski başkanın Manhattan'da mahkeme karşısına çıkacağı güne kadar gizli tutuluyor. Komisyon, başta iddia makamının baş tanığı olan Trump'ın eski avukatı Michael Cohen olmak üzere bir dizi savunma ve iddia makamının tanıklarının ifadelerini dinleyecek. Eski başkana karşı suç duyurusunda bulunulması, 23 jüri üyesinden 12'sinin bu yönde oy kullanmasına bağlı olacak. Manhattan Başsavcısı Alvin Bragg konuyla ilgili son sözü söyleyecek. Bragg, konuyu “politikleştirmeyi” hedefleyen Cumhuriyetçilerin yoğun saldırısı altında. Eğer Bragg jürinin kararını uygulamaya karar verirse, eski başkan ve avukatı, karar ve iddianamedeki suçlamaların içeriği hakkında bilgilendirilecek. Trump'ın Florida'dan New York'a nasıl geleceğini, teslim olacağını ve oradaki ön duruşma oturumuna nasıl katılacağını belirlemek için bir müzakere yolu başlayacak. Savcıların, Trump'ın gözlerden uzakta adliyeye girişini koordine etmek için onun ekibiyle iş birliği yapması muhtemel olsa da binanın içindeki yargı rotası değişmeyecek. Çalışanlar eski başkanın parmak izini alıp tutukluluğunun fotoğrafını çekecek ve "Miranda" hakları olarak bilinen hakları önünde okunacak. Buna göre Trump bir avukat isteme ve avukatının yokluğunda polisle konuşmama hakkına sahip olacak.
Eski başkanın, diğer sanıkların aksine, pozisyonuna saygı nedeniyle ellerinin kelepçeli olması pek olası değil. Ancak, yargıç huzuruna çıkmadan önce mahkemede bir bekleme odasında oturacak, yargıç daha sonra kendisine yöneltilen suçlamaları alenen okuyacak ve duruşma tarihine kadar kefaletle serbest bırakılmasına karar verecek.
Trump’a yöneltilen suçlamalar neler?
Eski ABD Başkanı Donald Trump, 2016 yılındaki seçim kampanyası sırasında porno yıldızı Stormy Daniels’la aralarında daha önce (2006) geçtiği iddia edilen cinsel ilişkiyle ilgili konuşmaması için sus payı ödediği ve ödemenin kampanya kaynaklarından usulsüz şekilde yapıldığı gerekçesiyle suçlanıyor. İlişkinin ayrıntıları, 2016 yılında, Trump'ın seçimlere adaylığını açıklamasının ardından Daniels'ın medyayla temasa geçmesiyle ortaya çıktı.
Daniels’in, Trump'ın başkanlık yarışına girmeden önce onunla bir ilişkisi olduğu ve 2016 başkanlık seçimlerinden önce 130 bin dolarlık sus payı aldığı iddia edilmişti. Bu kendi başına yasanın ihlali olarak görülmese de Trump'ın meblağı ödemek için kullandığı yöntem davacılar tarafından yasa dışı kabul edildi. Trump’ın eski avukatı Michael Cohen, söz konusu ödemeyi kabul etmiş ve kendisinin aracı olduğunu söylemişti. Ancak Trump ve çevresindekiler Cohen’in bu konuda doğru söylemediğini iddia ediyorlar.
Bu, New York Eyaletinde küçük bir suç, ancak anlaşmanın seçim dönemine denk gelmesi önemli. Trump Amerikan seçmenini etkilemek için anlaşmanın gerçeğini saklamaya çalışmak ve seçim yasasını ihlal etmekle suçlanıyor. Bu kanunen cezalandırılması gereken bir suçtur ve cezası para cezasından 4 yıl hapis cezasına kadar değişmekte.



ABD Trump kararını bekliyor... Akıbeti ne olacak?

Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)
Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)
TT

ABD Trump kararını bekliyor... Akıbeti ne olacak?

Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)
Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)

Eski ABD Başkanı Donald Trump, New York Ceza Mahkemesi’ndeki jürinin, pornografik film oyuncusu Stormy Daniels ile yaşadığı iddia edilen kısa süreli ilişkiyi gizlemek için 2016 seçimleri sırasında iş kayıtlarında tahrifat yaptığına dair iddialarla ilgili kritik bir karar vermek üzere dün (Çarşamba) görüşmelere başlamasıyla, seleflerinin hiçbirine benzemeyen bir kader anıyla karşı karşıya.

‘Sus parası’ davasında haftalarca süren tanık çağırma ve incelemeler sunma sürecinin ardından Trump'ın kaderi, New York'tan 12 üye ve 6 yedek üyeden oluşan ve her an karar verebilecek olan jürinin elinde. ABD'nin eski başkanının cezai suçlamalarla yargılanmasıyla sonuçlanacak bu tarihi görev haftalar da sürebilir.

dferrfbfrtb
Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın dünkü (çarşamba) duruşmaya katılırken çizilmiş bir resmi (Reuters)

Trump, 2016 seçimleri sırasında gerçek adı Stephanie Clifford olan Daniels'ı susturmak için kendisine yapılan 130 bin dolarlık ödemeyi gizlemek amacıyla şirketi Trump Organization'ın kayıtlarında tahrifat yaptığı gerekçesiyle 34 suçlamayla karşı karşıya. O yıl Trump, Demokrat rakibi Hillary Clinton'ı mağlup etmişti.

7 erkek ve 5 kadın

Yargıç Juan Merchan'ın 7 erkek ve 5 kadından oluşan jüriye müzakerelerle ilgili talimatlar ve usul kuralları hakkında bilgi vermesinin ardından, jüri, dün yerel saatle 11:30'dan kısa bir süre önce kararı değerlendirme sürecine başlamak üzere özel bir odaya girdi. Jürinin tartışmaları gizli olacak, ancak Yargıç Merchan'a ifadeleri yeniden dinlemek veya kanıtları görmek için not gönderebiliyorlar. Ayrıca karara varmaları ya da varamamaları halinde mahkemeyi bu şekilde bilgilendirecekler. Diğer yandan Merchan jüriye, “Buradaki kanıtları değerlendirmek benim sorumluluğum değil, bu sizin işiniz” mesajını verdi.

Manhattan'da ikamet eden ve profesyonel geçmişleri olan jüri üyeleri, Avukat Cohen ve Daniels'ın ifadeleri de dahil olmak üzere sık sık duruşmadaki ifadelerle meşgul görünüyorlardı. Birçoğu notlar aldı ve tanıkların, Manhattan savcılarının ve Trump'ın avukatlarının sorularını yanıtlamalarını dikkatle izledi.

sdfvbgrntyhumı
Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın destekçileri dün (çarşamba) Manhattan'daki adliye binasının önünde toplandı. (AFP)

Trump'ın mahkûm edilebilmesi için jüri üyelerinin makul bir şüphenin ötesinde, ticari kayıtlarda tahrifat yaptığına ya da bu kayıtların yanlış girilmesine neden olduğuna ve bunu aldatma niyetiyle ve başka bir suç işleme ya da gizleme niyetiyle yaptığına kanaat getirmeleri gerekiyor. Yasaya göre, savcıların bu unsurlardan birini ya da ikisini kanıtladığını tespit edemezlerse, Trump'ı beraat ettirmeleri gerekiyor.

Savcılar, Trump'ın kampanya finansmanı yasası ihlallerini gizlemek için ticari kayıtlarda tahrifat yaptığını ve seçimi teşvik etmek veya engellemek için komplo kurduğunu iddia ederek eyalet seçim yasasını ihlal ettiğini iddia ediyor.

‘Aşağılayıcı’ koşullar

Müzakerelerin başlamasına saatler kala Trump, dün sabah adliyeye gitmek üzere Trump Tower'dan ayrılmadan önce sosyal medya ağında duruşma, Yargıç Merchan ve eski avukatı Michael Cohen hakkında kapsamlı bir konuşma daha yayınladı.

New York Ceza Mahkemesi’ni ‘Kanguru Mahkemesi!’ olarak adlandıran Trump, Yargıç Merchan'ın, iddia edilen eylemlerinin o zamanki avukatı Cohen'in tavsiyesi üzerine gerçekleştirildiği gerekçesiyle kendisini savunmasını engellediğini iddia etti. Trump'ın avukatları Mart ayında mahkemeye bu savunmaya itibar etmeyeceklerini söylemişlerdi. Trump ayrıca, Cohen'i kastederek “Benden çalarken yakalanan evsiz adam dışında ortada bir suç yoktu!” dedi.

Anayasa uzmanları, herhangi bir mahkûmiyet kararının Trump'ın seçimlere adaylığını koymasını ya da seçilmesi halinde başkan olarak görev yapmasını engellemeyeceğini söyledi.

Herhangi bir jüri kararının oybirliğiyle alınması gerekiyor. Müzakereler sırasında, duruşmanın her dakikasında mahkeme salonunda oturan altı yedek jüri üyesi, hasta ya da başka bir şekilde müsait olmayan bir jüri üyesinin yerine geçmeleri gerekmesi ihtimaline karşı ayrı bir odada tutulacak. Böyle bir durumda, yedek jüri üyesi yerine oturduktan sonra müzakereler yeniden başlayacak.

Trump'ın olası mahkumiyeti, başkanlığa adaylığını koymasını veya seçilmesi halinde başkan olarak görev yapmasını engellemeyecek. (Anayasa uzmanları)

Trump suçlu bulunursa, New York Şehri Denetimli Serbestlik Dairesi'nin zorunlu mahkûm incelemesi de dahil olmak üzere, kendisi için ‘aşağılayıcı’ kabul edilen koşullarla karşı karşıya kalabilir. Mahkemenin denetimli serbestlik bürosu hakimler için sunum raporları hazırlıyor. Burada Trump'la kişisel geçmişi, akıl sağlığı ve mahkumiyetine yol açan koşullar hakkında mülakat yapılacak.

Hapse girecek mi?

Eski savcılar, Trump'ın davadaki herhangi bir suçlamadan suçlu bulunması halinde, New York'un ceza adaleti sisteminde hüküm giymiş suçlulara yapılan rutin muamele ve olası bir temyiz için zaman çizelgesi hakkında bilgilendirilmesi de dahil olmak üzere, Trump için olası deneyimlerin bir karışımını çizdiler. Trump'ın eski bir başkan ve 5 Kasım'daki başkanlık seçimlerinin muhtemel Cumhuriyetçi adayı olması nedeniyle, cezaevine gönderilmesi halinde Gizli Servis'in kendisini nasıl koruyacağı ve ev hapsine mahkûm edilmesi halinde kampanya etkinliklerine seyahat etmesine izin verilip verilmeyeceği gibi olağanüstü hususlar da söz konusu olacak.

trhyju
Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (Çarşamba) oturumun bitiminden sonra gazetecilere seslendi. (AP)

Merchan, Trump'ın 4 Nisan 2023'te çağrılmasının ilk gününden itibaren, Trump'ın seçim kampanyasını yürütme becerisine müdahale etmekten hoşlanmadığını söylemişti. Merchan, “O ABD Başkanlığı’na aday. Açıkçası, ABD Anayasası Birinci Değişikliği hakları çok önemli” ifadelerini kullanmıştı.

Merchan, 6 Mayıs'ta olası bir hapis cezası verme konusundaki isteksizliğini dile getirmiş ve suçlu bulunması halinde Trump'ın hapsedilmesinin yükünü taşıyacak diğer kişilerle ilgili endişelerini ifade ederek hapishaneyi ‘gerçekten son çare’ olarak tanımlamıştı. “Bu cezayı uygulamak zorunda kalacak insanlar için endişeleniyorum: Mahkeme memurları, infaz koruma memurları, Gizli Servis görevlileri ve diğerleri” şeklinde konuşan Merchan, ‘hapishanenin söz konusu olmadığı’ uyarısında bulundu.

Merchan duruşma sırasında Trump'a, “Eğer gerekli ve uygunsa bunu yapacağımı anlamanızı istiyorum” dedi.

Ancak hukuk uzmanları, sabıka kaydı bulunmayan 77 yaşındaki Trump için hapis cezasının pek olası görünmediğini söyledi. E sınıfı ağır suçlar 16 aydan dört yıla kadar hapisle cezalandırılabiliyor. Trump'ın suçlu bulunması halinde belirlenecek en önemli husus, bir devlet tesisinde ya da özel bir ortamda bir tür hapis cezasıyla mı yoksa şartlı tahliye yoluyla daha az kısıtlayıcı bir deneyimle mi karşı karşıya kalacağı.