Ukrayna'daki savaşın ardından Bulgar silah endüstrisi altın çağını yaşıyor

Bulgaristan'ın ürettiği silahların önemli bir bölümü Romanya ve Polonya üzerinden Kiev yönetimine gönderiliyor (Bulgaristan Savunma Bakanlığı)
Bulgaristan'ın ürettiği silahların önemli bir bölümü Romanya ve Polonya üzerinden Kiev yönetimine gönderiliyor (Bulgaristan Savunma Bakanlığı)
TT

Ukrayna'daki savaşın ardından Bulgar silah endüstrisi altın çağını yaşıyor

Bulgaristan'ın ürettiği silahların önemli bir bölümü Romanya ve Polonya üzerinden Kiev yönetimine gönderiliyor (Bulgaristan Savunma Bakanlığı)
Bulgaristan'ın ürettiği silahların önemli bir bölümü Romanya ve Polonya üzerinden Kiev yönetimine gönderiliyor (Bulgaristan Savunma Bakanlığı)

Bir yılı aşkın süredir devam eden Ukrayna savaşıyla birlikte, Bulgaristan'daki silah endüstrisi altın çağını yaşamaya başladı.
Geçen yıl 4,3 milyar dolar değerinde ihracat yaptığı tahmin edilen Bulgar silah endüstrisi bu rakamla birlikte önceki rekorunu da üçe katladı.
Ülkedeki en eski silah üreticisi olan Arsenal, yoğun talep nedeniyle Kazanlık'taki fabrikası için daha fazla çalışan aramaya başladı. Şirket, deneyimli ve yetenekli çalışanları cezbedebilmek için çalışanlara deniz kenarı tatil de dahil olmak üzere bazı yan haklar sunmaya başladı.
Silah endüstrisindeki hareketlenmenin, iş bulmak için başka ülkeye yerleşen Bulgarları da cezbettiği ifade edildi.
Fabrika önünde AFP'ye konuşan yeni işe alınmış bir işçi, "Bizi işe alırken, tamamını üretmesi en az 5 yıl sürecek düzeyde yeni sipariş alındığını söylediler" dedi.
İşe yeni başlayan bir başka işçi ise, "Henüz bir haftadır burdayım ama şimdiden benden sonra üç kişi daha işe başladı" diye konuştu.
Bulgaristan yönetimi Moskova ile tarihsel bağları nedeniyle Ukrayna'ya geniş çapta silah sevkiyatı yapmadı. Ancak yine de Kazanlık'ta üretilen silahların nihai varış noktası çoğu kez Ukrayna oldu.
Bulgaristan'da üretilen silahlar komşu Romanya ve Polonya tarafından satın alındıktan sonra Kiev yönetimine gönderiliyor.

Kazanlık'ın çehresi değişti
Gülsuyu üretimiyle de bilinen Kazanlık'ta silah endüstrisinin yaşadığı talep patlaması ilçenin de çehresini değiştirmiş durumda.
Yerel ticaret odasının başkan yardımcısı Yordan Ignatov konuyla ilgili olarak, "Arsenal'in geri dönüşü tüm ilçenin yararına oldu. Geçen yıl Kazanlık, Sofya'dan sonra işsizlik oranının en düşük olduğu yerdi" ifadelerini kullandı.
Arsenal, 1989'da SSCB'nin çökmesinin ardından silah satışı yaptığı pazarı kaybetmiş, Kazanlık ilçesi de bu durumdan kötü etkilenmişti. Ancak 2010'larda Ortadoğu'da yaşanan çatışmalar, Bulgaristan'ın ucuz ve dayanıklı silahlarına olan talebi de artırdı.
Bu süreçte ilçeye olan yatırımlar da hız kazandı. Gayrımenkul uzmanı Teodor Tenev, ilçede inşa edilen her şeyin hızlıca satıldığını söyledi.
Bulgaristan'da Ukrayna'ya silah tartışmaları
Moskova ile tarihsel bağları bulunan Bulgaristan'da Ukrayna'ya silah gönderilmesi aşırı hassas bir konu olarak görülüyor.
Eski komünist partinin mirasçısı olarak görülen Sosyalistler ve yükselişteki aşırı milliyetçiler silah yardımı yapılmasına katı bir şekilde karşı çıkıyor.
Gelecek ay son iki yıldaki 5. seçimini yapacak olan Bulgaristan'da parlamento ise şu ana kadar Ukrayna'da sadece bir kez hafif silah ve mühimmat sevkiyatı yapılmasına onay verdi.
İşgalin başlamasından kısa süre sonra, dönemin AB yanlısı başbakanı Kiril Petkov silah yardımı için bazı adımlar atmıştı.
Petkov, Alman Die Welt gazetesine yaptığı açıklamada, "Savaşın ilk döneminde Ukrayna'nın ihtiyaç duyduğu mühimmatın üçte birinin Bulgaristan'dan gittiğini hesaplıyoruz" demişti.
Gazete ayrıca Bulgaristan'ın geçen nisan ile ağustos arasında Ukrayna'nın ihtiyaç duyduğu dizel yakıtın yüzde 40'ını gizli şekilde tedarik ettiğini öne sürmüştü.
Independent Türkçe, France 24, Die Welt, Deutsche Welle



Merakla beklenen görüşme... Trump, yarın Beyaz Saray'da Zohran Mamdani'yi kabul edecek

ABD Başkanı Donald Trump ve New York Belediye Başkanı seçilen Zohran Mamdani (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump ve New York Belediye Başkanı seçilen Zohran Mamdani (AFP)
TT

Merakla beklenen görüşme... Trump, yarın Beyaz Saray'da Zohran Mamdani'yi kabul edecek

ABD Başkanı Donald Trump ve New York Belediye Başkanı seçilen Zohran Mamdani (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump ve New York Belediye Başkanı seçilen Zohran Mamdani (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump dün akşam yaptığı açıklamada, New York Belediye Başkanı seçilen Zohran Mamdani ile uzun süredir beklenen görüşmenin, aylarca süren gergin ilişkilerin ardından yarın Washington’da gerçekleşeceğini duyurdu.

Trump, “Komünist New York Belediye Başkanı Zohran Mamdani bir görüşme talep etti. Görüşmenin Beyaz Saray’da, 21 Kasım Cuma günü yapılması konusunda anlaştık. Daha fazla detayı ilerleyen günlerde paylaşacağız” dedi.

Mamdani ise ABD kanalı MS NOW’a verdiği röportajda, ekibinin Beyaz Saray ile iletişime geçtiğini belirterek, “New York sakinlerine verdiğim söz gereği, bu şehirde yaşayan 8,5 milyon kişi için faydalı olduğu sürece herkesle görüşmeye hazırım. İnsanlar burada yaşam maliyetlerini karşılamak için mücadele ediyor… Başkan ile sadece dürüstçe konuşmak istiyorum; New York sakinlerini gerçekten savunmanın ne anlama geldiğini anlatmak istiyorum” ifadelerini kullandı.

New York Belediye Başkanı seçilen Zohran Mamdani’nin Sözcüsü, yeni belediye başkanının başkanla görüşmesinin ‘olağan’ olduğunu belirterek, Mamdani’nin görüşmede ‘kamu güvenliği, ekonomik güvenlik ve yaşam maliyetleri konularını’ ele almayı planladığını söyledi.

Trump aylardır Mamdani'yi eleştirerek onu ‘komünist’ olarak nitelendirdi ve seçilmesi halinde memleketinin mahvolacağını öngördü. Ayrıca, Uganda'da doğan ve 2018'de ABD vatandaşlığı alan Mamdani'yi sınır dışı etmekle ve şehirden federal fonları çekmekle tehdit etti.

Kasım seçimlerinde Cumhuriyetçilerin Georgia, New Jersey, Pensilvanya ve Virginia’da ağır yenilgi almasının ardından, Trump yaşam maliyetleri konusuna daha fazla vurgu yapmaya başladı. Bu konu, Demokratların kampanyalarının merkezi bir unsuru olmuş, Mamdani’nin kampanyasında da öne çıkmıştı. Trump, cuma günü sosyal medyada yayımladığı bir paylaşımda, Cumhuriyetçi Parti’yi ‘yaşam maliyetleri partisi’ olarak nitelendirdi.

Bu gelişmeler, Başkan Trump ve Cumhuriyetçi Partili müttefiklerinin ekonominin şu anda ‘hiç olmadığı kadar güçlü’ olduğunu savunduğu bir dönemde yaşanıyor.

Öte yandan New York’un seçilmiş belediye başkanı Zohran Mamdani, bu ayın başında yaptığı zafer konuşmasında, kısa bir süre önce Queens’i temsil eden nispeten az tanınan bir eyalet milletvekiliyken, ülkenin en büyük şehrinin seçilmiş belediye başkanı konumuna gelen 34 yaşındaki bir siyasetçi olarak, New York’un ‘ülkeye başkanı nasıl yenebileceğini göstermek istediğini’ söyledi.


Dünya Sağlık Örgütü'nün bütçesini karşılayabilmesi için 1 milyar dolara ihtiyacı var

Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus (Reuters)
Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus (Reuters)
TT

Dünya Sağlık Örgütü'nün bütçesini karşılayabilmesi için 1 milyar dolara ihtiyacı var

Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus (Reuters)
Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus (Reuters)

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), ABD'nin bu yılki çekilme kararını telafi etmekte zorlanıyor. Örgüt, 2026-2027 bütçesini karşılamak için 1 milyar dolara ihtiyaç duyduğunu duyurdu.

BM'ye en büyük bağışçı olan ABD Başkanı Donald Trump, Ocak 2025'te Beyaz Saray'a döndükten sonra fonlamayı durdurma kararı aldı. Sonuç olarak, WHO daha önce onaylanan bütçesini 5,3 milyar dolardan 4,2 milyar dolara düşürmek zorunda kaldı.

WHO Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus dün üye ülkelere yaptığı açıklamada, "Bu, Dünya Sağlık Örgütü tarihindeki en zorlu yıllardan biriydi. Kaynakları önceliklendirme ve yeniden yönlendirme gibi zorlu ama gerekli bir süreçten geçtik. Bu da iş gücümüzde önemli bir azalmaya yol açtı" dedi.

Ghebreyesus ayrıca, "Bu sürecin sonuna yaklaşıyoruz" diye ekledi.

Kuruluşun 2026-2027 bütçesinin yüzde 75'ini sağladığını, ancak hâlâ 1 milyar dolarlık bir açıkla karşı karşıya olduğunu ve "kaynak seferberliği açısından eskisinden çok daha kötü bir durumda" olduğunu belirtti.

Üye devletler, mayıs ayında zorunlu katkıları yüzde 20 artırma konusunda anlaştılar. Ancak kuruluş, hâlâ üye devletlerin ve diğer bağışçıların gönüllü katkılarına büyük ölçüde bağımlı.

Uluslararası yardımların azalmasıyla karşı karşıya kalan binlerce sağlık tesisi, insani desteğe en çok ihtiyaç duyan bölgelerde hizmetlerini azaltmak veya faaliyetlerini zorunlu olarak askıya aldı. Sonuç olarak, kuruluş en çok ihtiyaç duyanlara öncelik vermek zorunda kaldı.

Tedros, maliyet azaltma önlemlerinin benimsenmesinin, kuruluşun ortadan kaldırmak zorunda kaldığı iş sayısını beklenen 2 bin 900'den bin 282'ye düşürmesine neden olduğunu belirtti. Bin 89 çalışanın emeklilik, erken emeklilik veya geçici sözleşmelerinin sona ermesi nedeniyle kendi isteğiyle ayrıldığını da ifade etti.


İsrail, Lübnan’ın güneyine en ağır saldırılarından birini gerçekleştirdi

İsrail'in Lübnan'ın güneyindeki Sayda kentinde bulunan Ayn el-Hilva Filistin Mülteci Kampı'na düzenlediği saldırıdan sonra olay yerine intikal eden sağlık görevlileri (Reuters)
İsrail'in Lübnan'ın güneyindeki Sayda kentinde bulunan Ayn el-Hilva Filistin Mülteci Kampı'na düzenlediği saldırıdan sonra olay yerine intikal eden sağlık görevlileri (Reuters)
TT

İsrail, Lübnan’ın güneyine en ağır saldırılarından birini gerçekleştirdi

İsrail'in Lübnan'ın güneyindeki Sayda kentinde bulunan Ayn el-Hilva Filistin Mülteci Kampı'na düzenlediği saldırıdan sonra olay yerine intikal eden sağlık görevlileri (Reuters)
İsrail'in Lübnan'ın güneyindeki Sayda kentinde bulunan Ayn el-Hilva Filistin Mülteci Kampı'na düzenlediği saldırıdan sonra olay yerine intikal eden sağlık görevlileri (Reuters)

İsrail ordusu salı gecesi ve çarşamba sabahı Lübnan'ın güneyindeki Sayda kentinde bulunan Ayn el-Hilva Filistin Mülteci Kampı'na hava saldırıları düzenledi. Saldırılarda en az 13 kişi öldü, onlarca kişi yaralandı.

İsrail ordusunun bu saldırısı, İsrail ile Lübnan arasında geçtiğimiz yıl kasım ayında ateşkes anlaşmasının yürürlüğe girmesinden bu yana gerçekleştirilen en şiddetli ve ölümcül saldırılardan biri oldu.

Ayn el-Hilva Filistin Mülteci Kampı'na düzenlenen hava saldırısından birkaç saat sonra, yine Lübnan’ın güneyde bulunan el-Tiri beldesinde öğrencileri taşıyan bir otobüse düzenlenen başka bir saldırıda bir kişi öldü, 13 kişi yaralandı. Bu olay, geleneksel savaş alanlarının ve Hizbullah üyelerinin peşine düşülmesinin ötesinde yeni bir gerilime işaret etti.

Son saldırılar, aylardır görülen en ağır saldırılar olurken Lübnan’ın güneyindeki iki vilayetteki dört ilçeyi etkiledi. Dün öğleden sonra dört köyde yeniden tahliye bildirimleri dağıtıldı. Bildirimler, bir göç dalgasına yol açtı.