Sudan’da nihai siyasi anlaşmanın yapısı görüşülmeye başlandı

Sudanlı taraflar arasındaki nihai siyasi anlaşmayı hazırlayacak olan Ortak Komite, ilk toplantısını başkent Hartum'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda gerçekleştirdi. Toplantıda tarafların üzerinde anlaşmaya vardığı üzere önümüzdeki nisan ayında imzalanacak olan anlaşmanın yapısı ele alındı.
Komite; 5’i Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri, 1’i ordu, 1’i Hızlı Destek Kuvvetleri, 2’i Devrimci Cephe temsilcisi, 2’si ise geçişi destekleyen güçlerin temsilcisi olmak üzere 11 üyeden oluşuyor.
Sudan'daki siyasi süreç sözcüsü Halid Ömer Yusuf dün yaptığı basın açıklamasında, toplantıda anlaşmanın yapısının ele alındığını bildirdi. Toplantıda Çerçeve Anlaşma’nın bölümlerini içeren nihai bir siyasi anlaşma taslağının, bunun kapsamlı açıklamasının, bir önsözün ve nihai hükümlere ait bir bölümün gündeme gediğini kaydetti.
Yusuf, Ortak Komite’nin Juba Barış Anlaşması’nın uygulanması, barış, adalet ve geçiş dönemi adaletinin tamamlanması için bir öneri taslağı hazırladığını bildirdi. Toplantıda, komitenin Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda günde iki farklı oturum düzenleyerek sürekli temas halinde yürütülmesine karar verildi.
Komite’nin mutabık kalınan zaman çizelgesine uygun olarak nihai siyasi anlaşmanın imzalanması yönünde müzakere ve onaya ulaşılması için ortak siyasi mekanizmaya sunulacak anlaşma taslağını birkaç gün içinde tamamlayacağını da sözlerine ekledi.
Sudan ordu liderleri ve sivil güçler geçtiğimiz hafta uluslararası bölgesel üçlü mekanizmanın rehberliğinde, ülkedeki krizi çözme yönünde siyasi süreci ve adımları hızlandırmak amacıyla siyasi Çerçeve Anlaşması üzerinde anlaşmıştı.
Anlaşmaya imza atan taraflar; Çerçeve Anlaşma, siyasi beyan taslağı, siyasi sürece dair çalıştaylar ve konferanslardaki tavsiyeler ile Barolar Birliği’nin geçici anayasa taslağının nihai siyasi anlaşma taslağının hazırlanmasındaki ana referanslar konusunda anlaştı.
Sudan'daki mevcut siyasi süreç, ordu liderlerinin 25 Ekim 2021'den bu yana iktidardaki kontrolünü sona erdirecek.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre ordu ile sivil güçler arasında varılan anlaşmaya göre anayasa taslağı 6 Nisan'da imzalanacak, 11 Nisan’da ise siyasi güçler sivil iktidar yapılarını oluşturmaya başlayacak.
Siyasi sürecin son aşamasında bulunan güvenlik ve askeri reform çalıştayının başlatılması için anlaşma taraflarının kısa bir süre içinde takvim belirlemesi bekleniyor.
Çalıştaya Sudan Silahlı Kuvvetleri, Hızlı Destek Kuvvetleri Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri, siyasi güçler ve Çerçeve Anlaşma’nın diğer imzacılarından temsilciler katılacak.
Güvenlik ve askeri aygıtın reformu, Hızlı Destek Kuvvetlerini tek bir komutada birleştirme yönündeki senaryolar çalıştayda sunulması beklenen gündemde ön plana çıkacak.
Geçtiğimiz pazar günü bölgesel ve uluslararası arabulucuların katılımı askeri liderler ile sivil güçler arasında gerçekleştirilen hazırlık toplantısında, güvenlik reformu sürecinin genel esasları ve ilkeleri üzerinde anlaşmaya varılmıştı. Ordunun savunma sanayi ile ilgili hususlar haricinde iktidardan ve ekonomik faaliyetlerden geri durması, Hızlı Destek Kuvvetleri’nin üzerinde mutabık kalınacak aşamalara ve programlara göre orduya entegrasyonu, Juba Barış Anlaşması’nda öngörülen güvenlik düzenlemelerine uygun olarak silahlı hizip savaşçılarının entegrasyonu, devrik rejim unsurlarının ordu ve güvenlik servislerinden uzaklaştırılması da bu kapsamda yer alıyor.
Sudan Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısı ve Hızlı Destek Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) ve Sudan Genelkurmay Başkanı Abdulfettah el-Burhan geçtiğimiz 5 Aralık’ta uluslararası ve bölgesel tarafların sponsorluğunda sivil güçlerle Çerçeve Anlaşması imzalamıştı. Anaşmaya imza atan önde gelen taraflar arasında Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri, Merkez Konsey Grubu, ayrıca sivil geçişi ve demokratik geçişi destekleyen diğer güçler yer alıyor.
Çerçeve Anlaşma, ordunun kalıcı olarak iktidardan çekilmesini ve sivil yapıda bir hükümet kurumasını hedefliyor.

Filistinli lider Muhammed Dahlan dün (Perşembe) yaptığı açıklamada, savaşı durdurmanın en önemli öncelikleri olduğunu belirterek, Gazze'de herhangi bir güvenlik ya da hükümet rolü üstlenmeyi reddettiğini yineledi.

Dahlan “X” platformu aracılığıyla yaptığı açıklamada: “Tüm meslektaşlarım ve şahsen ben, BAE'deki kardeşlerimizin bu iğrenç soykırım boyunca verdikleri cömert ve sürekli desteğe dayanarak, Gazze'deki halkımıza yardım için elimizden geleni yapmak üzere buradayız.”

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Wall Street Journal, Filistinli lider Muhammed Dahlan'ın ateşkesin ardından Gazze Şeridi'nde güvenlik sorumluluğunu üstlenmesinin beklendiğini belirten bir haber yayınladı.

Dahlan mesajında: “Savaşı durdurmak en önemli önceliğimizdir. Bizi Filistin siyasi sistemini şeffaf bir demokratik süreç yoluyla yeniden inşa etmeye götürecek ve halkımızın başkenti Kudüs olan bağımsız bir devlet kurma mücadelesinin gerçekleşmesine yol açacak belgelenmiş ve programlanmış bir uluslararası eylem planı sağlayacak Filistin ulusal anlayışları dışında, hiçbir seçeneği desteklemeyeceğiz.”

Dahlan “herhangi bir güvenlik, hükümet veya yürütme rolünü kabul etmeyi ya da yerine getirmeyi” reddettiğini vurguladı.

Sudan’da nihai siyasi anlaşmanın yapısı görüşülmeye başlandı

Ortak Komite, Hartum'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda toplandı.