Trump suçlanırsa yine de başkanlığa aday olabilir mi?

ABD eski Başkanı Donald Trump (Reuters)
ABD eski Başkanı Donald Trump (Reuters)
TT

Trump suçlanırsa yine de başkanlığa aday olabilir mi?

ABD eski Başkanı Donald Trump (Reuters)
ABD eski Başkanı Donald Trump (Reuters)

Pek çok ABD’li ve ABD eski Başkanı Donald Trump’ın dünya çapındaki destekçileri, eski başkanın bir porno yıldızına ‘sus payı’ ödemesine yönelik davada alacağı cezayı merak ediyor.
New York Mahkemesi’nde büyük jürinin toplanamaması yüzünden Trump’ın soruşturma değerlendirmesi iki hafta ertelendi.
Şarku’l Avsat’ın CNN’den aktardığı habere göre Trump, 2016 başkanlık seçimlerini kazanmadan önce porno yıldızı Stormy Daniels’a sessiz kalması için 130 bin dolar ödenmesi konusunda mahkeme önünde hesap vermek zorunda kalacak.
ABD’nin 45. başkanı (2017-2021) olan Trump, seçmenlerine ‘5 Kasım 2024’te Beyaz Saray’ı yeniden kazanacaklarına’ dair söz veriyor.
Trump davada suçlanır veya gözaltına alınırsa, bu ülkede eski bir başkan için emsal teşkil edecek. Çünkü şimdiye kadar görevdeyken veya Beyaz Saray’dan ayrıldıktan sonra hiçbir başkan suçlanmadı.
ABD’nin yasal prosedürlerine göre, Trump muhtemelen birkaç dakikalığına kelepçelenebilir, gözaltında fotoğrafı çekilebilir ve parmak izi alınabilir.
Ancak New York’taki adli makamlar böyle bir sahneden ve ardından medya ve siyasi açıdan yaşanacak kaostan kaçınmak istiyor.
Birçok uzmana göre, ‘Trump hüküm giyerse yine de başkanlığa aday olabilir mi?’ sorusunun yanıtı ‘kesinlikle evet’.
Los Angeles’taki California Üniversitesi’nde hukuk profesörü olan Richard Hasen, “Trump’ın hüküm giymesi halinde aday olmasını engelleyen hiçbir şey yok” dedi.
Anayasa, başkanlık seçimlerinde aday olacak kişilerden sadece üç şey talep ediyor. Bunlar; doğuştan vatandaş olmak, en az 35 yaşında olmak ve en az 14 yıldır ABD’de ikamet ediyor olmak.
Siyasi bir mesele olarak, hüküm giymiş suçlu olabilecek ‘zanlı’ bir adayın seçimleri kazanması belki daha zor.
Tüm bunlar, adayların ellerinden gelenin en iyisini yapmalarına izin vermez. Ancak aday olmaları ve seçilmeleri yasak değildir.

Diğer kısıtlamalar Trump için geçerli mi?
Anayasa’da 14. ve 22. değişiklikler önemli, ancak bunların hiçbiri şu anda söz konusu davalarda Trump için geçerli değil.

Terim sınırları
22. değişiklik, iki kez başkan olan (yani iki kez seçilen veya bir başkasının görev süresinin bir kısmında görev yapan ve ardından kendi başkanlığını kazanan) herkesin tekrar aday olmasını yasaklar. Bu, 2020 seçimlerini kaybettiğinden beri Trump için geçerli değil.

Suçlama
Bir kişi Temsilciler Meclisi tarafından suçlanır ve Senato tarafından ağır suçlar ve kabahatler nedeniyle mahkum edilirse, görevden alınır ve yeniden hizmetten diskalifiye edilir. Trump, başkanlığı sırasında Meclis tarafından iki kez suçlanmasına rağmen, Senato tarafından da iki kez beraat etti.

Diskalifiye
14. değişiklik ise, özellikle eski Konfederasyon askerlerine yönelik bir gözle yazılmış bir diskalifiye etme maddesi içeriyor.
Trump’ın porno yıldızına sus payı ödemesiyle ilgili olarak New York’daki olası suçlamaların isyana teşvik ile hiçbir ilgisi yok. Gizli belgelerle ilgili olası federal suçlamalar da yok.

Trump suçlu bulunursa oy kullanabilir mi?
Trump, New York’ta bir ağır suçtan hüküm giyerse, en azından olası bir cezasını çekene kadar, memleketi Florida’da oy kullanamayacak.

Trump hapse atılabilir mi?
ABD eski başkanı henüz suçlanmadı, yargılanmadı veya mahkum edilmedi.
Herhangi bir iddianame, New York’taki E Sınıfı bir suç için bile olsa, herhangi bir sanık için hapis cezasıyla sonuçlanmayacak türden şiddet içermeyen suç türü olacaktır.
Hasen, “Trump’ın bu suçlamalardan herhangi biriyle suçlanması halinde hapse atılmasını beklemiyorum” dedi.



Çin’in uçak gemisi Shandong Hong Kong açıklarında

Çin’in uçak gemisi Shandong, Hong Kong adasının güney kıyılarında seyrediyor (AP)
Çin’in uçak gemisi Shandong, Hong Kong adasının güney kıyılarında seyrediyor (AP)
TT

Çin’in uçak gemisi Shandong Hong Kong açıklarında

Çin’in uçak gemisi Shandong, Hong Kong adasının güney kıyılarında seyrediyor (AP)
Çin’in uçak gemisi Shandong, Hong Kong adasının güney kıyılarında seyrediyor (AP)

Çin’in 305 metre uzunluğundaki uçak gemisi Shandong, Batı Pasifik'teki savaş tatbikatlarına katıldıktan sonra bugün Hong Kong açıklarına ulaştı.

Fransız Haber Ajansı AFP’nin muhabirleri, Shandong uçak gemisini ve başta Changjiang destroyeri ve Yuncheng fırkateyni olmak üzere ona eşlik eden savaş görev grubunu, bu sabah Hong Kong adasının güney kıyısı açıklarında seyir halindeyken gördüklerini bildirdiler.

Pekin, uçak gemisi Shandong'un Hong Kong'daki donanma grubuyla beş gün kalacağını ve bu vesileyle ‘ziyaretler ve kültürel değişim etkinlikleri’ düzenleneceğini duyurdu. Öte yandan Hong Kong dün resmi tatil olan yeniden Çin'e bağlanmasının 28’inci yıl dönümünü kutladı.

Çin'de inşa edilen ilk uçak gemisi olan Shandong, Çin Donanması’na 2019 yılında katıldı. Pekin, 2000 yılında Ukrayna'dan satın aldığı Liaoning ve Shandong olmak üzere iki adet aktif uçak gemisine sahip. Üçüncü bir uçak gemisi olan Fujian'ın yapımı ise tamamlandı, ancak halen test aşamasında.

Çin pazartesi günü, iki deniz savaş görev grubunu Batı Pasifik'te ‘kısa süre önce başarıyla tamamladıkları’ savaş tatbikatları gerçekleştirdiğini duyurdu.

Öte yandan Tokyo, Çin savaş uçaklarının Shandong uçak gemisinden kalkarak Japon askeri devriye uçağına 45 metre kadar yaklaştığını açıkladı, ancak Pekin bu iddiayı yalanladı.

Shandong geçtiğimiz nisan ayında, Tayvan Boğazı'nda askeri tatbikatlara katıldı. Bu tatbikatlar arasında adanın kuşatılması simülasyonu da vardı. Aynı ayın ilerleyen günlerinde Filipin Donanması, Shandong uçak gemisini ülkenin en kuzeyindeki Babuyan Adası’ndan iki deniz mili uzaklıkta olduğunu tespit etti.

Hong Kong'daki gemileri ziyaret etmek için satılan biletler, Çin sosyal medya platformu WeChat'te dakikalar içinde tükendi. Shandong, 2017 yılında küresel finans merkezi olan Hong Kong’u ziyaret eden uçak gemisi Liaoning'den sonra Hong Kong'u ziyaret eden ikinci Çin uçak gemisi oldu.