عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

Yeni araştırma, 200 yıllık soruyu aydınlatıyor: Beethoven'ı ne öldürdü?

Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü'nden araştırmacılar ünlü bestecinin saç tutamlarını inceledi

9 senfonisi, 5 piyano konçertosu, 32 piyano sonatı, 16 yaylı dörtlüsü ve hayatı boyunca yazdığı tek opera olan Fidelio, Beethoven'ın en çok bilinen eserlerinden (Wikimedia Commons)
9 senfonisi, 5 piyano konçertosu, 32 piyano sonatı, 16 yaylı dörtlüsü ve hayatı boyunca yazdığı tek opera olan Fidelio, Beethoven'ın en çok bilinen eserlerinden (Wikimedia Commons)
TT
TT

Yeni araştırma, 200 yıllık soruyu aydınlatıyor: Beethoven'ı ne öldürdü?

9 senfonisi, 5 piyano konçertosu, 32 piyano sonatı, 16 yaylı dörtlüsü ve hayatı boyunca yazdığı tek opera olan Fidelio, Beethoven'ın en çok bilinen eserlerinden (Wikimedia Commons)
9 senfonisi, 5 piyano konçertosu, 32 piyano sonatı, 16 yaylı dörtlüsü ve hayatı boyunca yazdığı tek opera olan Fidelio, Beethoven'ın en çok bilinen eserlerinden (Wikimedia Commons)

Bilim insanları ünlü besteci Ludwig van Beethoven'ın yıllardır muhafaza edilen saç tutamlarını analiz ederek bestecinin genomunu ilk kez sıraladı.
Hakemli bilimsel dergi Current Biology'de yayımlanan araştırma, Alman bestecinin sağlığı ve soy geçmişine dair şaşırtıcı ayrıntılar ortaya çıkardı.
Başlıca bulguya göre Beethoven, karaciğer hastalıkları için kalıtsal genetik risk faktörlerine sahipti ve hepatit B'ye (karaciğer iltihabına neden olan bir virüs) yakalanmıştı.
Araştırmacılar, bestecinin alkol tüketimini de göz önünde bulundurarak, 56 yaşında erkenden ölmesinde tüm bu faktörlerin rol oynadığı sonucuna vardı.
Müzik tarihinin en önemli kişiliklerinden biri olan Beethoven, 1827'de hayatını kaybetmişti. Bestecinin o yıl 29 Mart'ta düzenlenen cenazesine on binlerce kişi katılmıştı.
Beethoven'ın ayrıca işitme kaybından da mustarip olduğu biliniyordu. İşitme yetisini kaybettiğinde piyanosuna bir rezonatör koymuş ve sonunda beste yapmaya devam etmek için titreşimleri kullanmaya başlamıştı. Müzikte sesin yutulmasını sağlayan, mekanikteki kitle-yay ilkesine uygun işlev gören araçlara rezonatör adı veriliyor.
Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü'nden, araştırmanın ortak yazarı Johannes Krause, "Birincil hedefimiz, Beethoven'ın 20'li yaşların ortalarında başlayan ve sonunda 1818'de sağır olmasına yol açan işitme kaybı gibi sağlık sorunlarına ışık tutmaktı" dedi.
Araştırmacılar, Beethoven'ın sağırlığının kesin nedenini belirleyemese de DNA'sından çok sayıda ipucu topladı.
Örneğin, bestecinin kurşun zehirlenmesi nedeniyle öldüğü iddiası yeni araştırmada tamamen çürütüldü. Bu iddiayı ortaya atan önceki analizlerin, aslında Beethoven'a ait olmayan bir saç örneği üzerinde yapıldığı ortaya çıktı.
Yeni çalışmanın arkasındaki araştırmacılar, bu analize yaklaşık 8 yıl önce başlamıştı. Kullandıkları örnekler, bestecinin başından ölümünden 7 yıl önce kesilmiş saç tutamlarını içeriyordu.
Beethoven'ın ölümüne neden olduğu iddia edilen faktörler arasında çölyak hastalığı (vücudun glutene karşı bağışıklık tepkisi üretmesi), laktoz intoleransı veya huzursuz bağırsak sendromu da vardı.
Ancak yeni genetik veriler, bu rahatsızlıkların bestecinin ölümüne neden olamayacağını ortaya koydu.
Beethoven'la ilgili en çok tartışılan konulardan biri de alkol alışkanlığıydı. Beethoven ve arkadaşlarının yazdığı mektuplar, bestecinin düzenli olarak alkol tükettiğini gösteriyordu. Ne kadar içtiğini söylemek zor olsa da,yakın bir arkadaşı bestecinin her gün öğle yemeğinde en az bir litre şarap içtiğini yazmıştı.
Çalışmanın baş yazarı Tristan James Alexander Begg, "Saçta özellikle EtG adı verilen bir biyobelirteç bulduk. Bu belirteç, kronik alkol sorunun metabolik bir işareti" dedi.
Begg yine de bu konuda daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğunu vurguluyor:
"Hepatit B muhtemelen gelecekteki araştırmalar için en umut verici damar. Beethoven'ın hayatının farklı dönemlerine ait saç tutamlarının bu tür analizlerden geçmesini şiddetle tavsiye ederim."
Krause da, "Beethoven'ı neyin öldürdüğünü kesin olarak söyleyemeyiz ama en azından artık önemli bir kalıtsal riskin ve hepatit B virüsü enfeksiyonunun varlığını doğrulayabiliriz" diyor:
"Ayrıca daha az olası genetik nedenleri de eleyebiliriz."
 
Independent Türkçe, Gizmodo, CNN International

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Yeni korsanların çağı: Gizli dünyayı kim kontrol ediyor?

2024 yılında 8 bin 350'den fazla başarılı siber saldırı kaydedildi (Getty)
2024 yılında 8 bin 350'den fazla başarılı siber saldırı kaydedildi (Getty)
TT
TT

Yeni korsanların çağı: Gizli dünyayı kim kontrol ediyor?

2024 yılında 8 bin 350'den fazla başarılı siber saldırı kaydedildi (Getty)
2024 yılında 8 bin 350'den fazla başarılı siber saldırı kaydedildi (Getty)

Muhammed el-Cedi

Dijital teknolojilere olan küresel bağımlılık arttıkça siber tehditler daha tehlikeli ve karmaşık bir hal alıyor. Dijital güvenlik artık bir lüks veya ek bir seçenek değil, aksine modern ekonomiler, altyapılar ve toplumlar için ilk savunma hattına dönüştü. Dijital dönüşüme doğru hızla ilerleyen ve teknolojiyi soluyan bir dünyada, “dijital belirsizlik” (digital uncertainty) çağına girmeye başladık ve bu, tüm dünyanın siyasal, ekonomik ve toplumsal güvenliğinin kalbini vurmaya başladı.

Hackmanac Merkezi, dördüncü olan 2025 Küresel Siber Saldırılar Raporu’nda, dünyanın benzeri görülmemiş dijital gerginliğin yeni bir safhasına girdiğini doğrulayan rahatsız edici gerçekleri ortaya koydu. Raporda, sadece bir yıl içinde gerçekleşen binlerce başarılı siber saldırı incelenerek, ağların ön cepheye dönüştüğü ve yazılım saldırılarının sessiz imha silahları haline geldiği bir dönemin kasvetli tablosu çizildi. Hükümet altyapılarının hack'lenmediği, sağlık sisteminin şantajla tehdit edilmediği veya büyük bir şirketin siber saldırıya uğramadığı gün geçmiyor.

8 binden fazla başarılı saldırı

Rapora göre, 2024 yılında 8 bin 350'den fazla başarılı siber saldırı gerçekleşti ve bu bir önceki yıla göre yüzde 18’lik bir yükseliş anlamına geliyor. Saldırıların şiddetinde önemli bir artış yaşanırken, ortalama zarar endeksi (ESIX©) yüzde 3,8 arttı. Saldırıların hedefinde artık ikincil önemde veya çevresel sistemler değil, üretim, bilim ve teknoloji, sağlık gibi hayati sektörler var. Saldırılardan en fazla payı yüzde 15 ile imalat sektörü aldı. Onu yüzde 10 ile teknoloji ve bilimsel araştırma sektörü, ardından yüzde 33'lük şoke edici artışın görüldüğü sağlık sektörü takip etti. Bu dağılım, saldırganların davranışlarında stratejik bir değişimi ortaya koyuyor; zira artık amaçları sadece anlık finansal kazanç elde etmek değil, derin ekonomik ve toplumsal zararlar vermek.

Dark Web

Hackmanac'ın raporu sahnenin karanlık tarafını, yani Dark Web'i de atlamıyor. Saldırıların yüzde 55'ten fazlası geleneksel medya takibinin dışındaki Dark Web kaynakları üzerinden tespit edildi. Burası, çalınan verilerle, karmaşık saldırı araçlarıyla ve organize bilgisayar korsanlığı anlaşmalarıyla dolu paralel bir dünya ve kamuoyunun haberi olmadan, koruyanlar ile saldıranlar arasında sessiz savaşlar yaşanıyor.

Saldırı araçları düzeyinde ise kötü amaçlı yazılımlar (Malware; işlev bozan, bilgi toplayan ve cihazlara erişim sağlayan yazılımlar) hâlâ mevcut. Sosyal mühendislik (social engineering; bilgilerinizi siz fark etmeden çalmaya yönelik akıllıca hileler) tüm saldırıların yüzde 66'sını oluşturuyor, ancak artık tek silah değil. DDoS saldırıları (sunuculara işleme kapasitesini aşan sahte oturum açma isteği göndererek çökmesine yol açan bir saldırı türü) yüzde 83 gibi şaşırtıcı bir oranda arttı. Dijital kimlik hırsızlığı ve sosyal mühendislik saldırıları ise yüzde 39 arttı. En tehlikelisi ise saldırıların artık çok teknikli hale gelmesi, gasp, bilgisayar korsanlığı ve veri bozmayı bir arada yapabilmesi, bunlar saldırılara karşı koymayı daha da zorlaştırıyor. Raporda, saldırıların daha profesyonel hale geldiği, kötü amaçlı yazılımların kullanımında önemli artış olduğu ve fidye yazılımı çetelerinin faaliyetlerinin devam ettiği belirtiliyor. Hatta fidye yazılımı saldırıları (verilerinizi şifreleyen veya saklayan ve bunların karşılığında fidye talep eden dijital virüsler) hâlâ öncü konumda ve bu saldırılara RansomHub ve LockBit 3.0 gibi gruplar öncülük ediyor. Öyle ki kaydedilen tüm saldırıların yüzde 20'sinden fazlasını tek başlarına gerçekleştirdiler.

Rusya ve Çin yok

Saldırıların jeopolitik haritası incelendiğinde, saldırıların yüzde 42'sinin hedefinin ABD olduğu, ABD'yi İtalya, İngiltere ve Kanada'nın izlediği görülüyor. Rusya ve Çin'in kurban listelerinde göreceli olarak yer almaması, bir cevap sunmaktan ziyade daha fazla soru işareti doğuruyor. Bu iki ülkede bilginin sıkı bir şekilde kontrol edilmesi, kendilerine yönelik saldırıların gerçek boyutunun değerlendirilmesini zorlaştırıyor.

Dijital tehdit giderek artarken, daha tehlikeli özel bir gelişme öne çıktı; devletlerin siber saldırı arenasına giriş yapması. Tehditler artık yalnızca tek başına hareket eden bilgisayar korsanları veya fidye yazılımı çeteleriyle sınırlı değil. Bunun yerine ülkeler, politik, ekonomik ve yıkıcı casusluk amaçlarıyla sistematik bilgisayar korsanlığı eylemlerini doğrudan veya dolaylı olarak destekliyorlar. Nitekim bilgi savaşı yüzde 64 oranında artarken, internet, geleneksel angajman kurallarının dışında, karada değil, kablolar ve uydu ağları üzerinden yürütülen sessiz bir savaş arenasına dönüştü.

Körfez mercek altında

Bölgesel nüfuzu ve Vizyon 2030 projeleriyle dikkat çeken Suudi Arabistan, yaşadığı büyük dijital dönüşüm nedeniyle bu siber savaşın dışında kalmadı ve cazip bir hedef haline geldi. Siber güvenlik altyapısını güçlendirmeye yönelik büyük yatırımlarına rağmen, saldırıların gelişmesi ve özellikle hayati öneme sahip petrol ve finans sektörlerine yönelik saldırıların artması, sürekli bir teyakkuz hali ve proaktif yaklaşımlar gerektiriyor. Bu, sürekli bir zorluk olmaya devam ediyor ve hem hücum hem de savunma stratejilerinin geliştirilmesini gerektiriyor.

Küresel rekabet ve cazibe alanı

BAE ise bölgenin en gelişmiş dijital ekonomilerinden biri olarak öne çıkan bir hedef haline geldi. Teknolojik yeniliklerdeki hızlı ilerlemesine, yapay zekâ ve akıllı şehirler alanındaki projelerine rağmen saldırı dalgasından kurtulamadı. Ülke, Ulusal Siber Güvenlik Merkezi gibi girişimler aracılığıyla katı standartlar uygulamak da dahil olmak üzere dijital alanını korumak için esnek ve gelişmiş bir politika benimsemiş olsa da siber tehditler sürekli güncelleme ve geliştirme gerektiriyor.

Stratejik bir sıçramaya ihtiyaç var

Kuveyt, dijital altyapısını entegre etme ve dijital güvenliğini artırma yönündeki kademeli gelişimine ve yorulmak bilmeyen çabalarına rağmen, hâlâ proaktif siber analiz çözümlerinin benimsenmesini hızlandırmaya, saldırılara gerçekleşmeden önce karşılık verebilecek yerel güçler oluşturmaya ihtiyacı var. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı analize göre dijital dünyada yavaş savunma politikalarından akıllı saldırı politikalarına geçmek artık bir lüks değil, varoluşsal bir zorunluluk. Küresel çapta saldırıların artmasıyla birlikte Kuveyt’in yapay zekâ ve derin siber analizlere dayalı önleyici ve proaktif modellere ihtiyacı bulunuyor. Kanunları iyileştirmek yeterli değil, bilakis tehditleri istisnai değil, kaçınılmaz olarak ele alan sürdürülebilir bir savunma ortamı inşa edilmeli.

Bu rapordan sonra nereye yönelmeliyiz?

Hackmanac raporu açık ve net bir uyarıda bulunuyor; Arap ve Körfez bölgelerimiz de dahil olmak üzere dünya giderek artan bir dijital açıklık ile karşı karşıya.

Dijital dönüşümdeki dalgalanmalar ışığında, tehditler oluşmadan önce onları tespit edebilecek dijital istihbarat birimleri kurmak, saldırıları engellemek için uzmanlaşmış araştırma merkezleri, bölgesel iş birlikleri kurarak ulusal siber güvenliği güçlendirmek yoluyla “müdahale” politikasından “öngörme” politikasına geçilmesi gerekiyor.

Tehditler artık sadece teknik raporlardaki rakamlardan ibaret değil, çatışma ve nüfuz araçlarına silah seslerinin değil, çalınan verilerin ve felç olmuş altyapının çığlıklarının duyulduğu savaş alanlarına dönüşmüş durumda.

Sadece yüksek elektronik duvarlar inşa etmek yeterli değil, aynı zamanda saldırıları öngörebilen ve savaş mantığının değiştiğini anlayabilen uyanık zihinler inşa etmek de gerekiyor.

Artık “Saldırıya uğrayacak mıyız?” sorusunu değil, “Ne zaman, nasıl saldırıya uğrayacağız ve buna karşılık vermeye hazır mıyız?” sorusunu sormalıyız.

Hackmanac raporu tek bir cümleyle durumu acı ve vurucu bir şekilde özetliyor:

“Sorunun büyüklüğü başlı başına bir sorun haline geldi.”

* Bu analiz Şarku'l Avsat tarafından Independent Arabia'dan çevrilmiştir.