Yapay zeka, Olimpiyatlar vesilesiyle Fransa'yı gözetleyecek

Salı günü Ulusal Meclis'e gelecek düzenleme hak örgütlerinin tepkisini çekiyor

Fransa, 2024'te Yaz Olimpiyatları'nın yanı sıra Paralimpik Oyunları ve Rugby Dünya Kupası'na da ev sahipliği yapacak (AFP)
Fransa, 2024'te Yaz Olimpiyatları'nın yanı sıra Paralimpik Oyunları ve Rugby Dünya Kupası'na da ev sahipliği yapacak (AFP)
TT

Yapay zeka, Olimpiyatlar vesilesiyle Fransa'yı gözetleyecek

Fransa, 2024'te Yaz Olimpiyatları'nın yanı sıra Paralimpik Oyunları ve Rugby Dünya Kupası'na da ev sahipliği yapacak (AFP)
Fransa, 2024'te Yaz Olimpiyatları'nın yanı sıra Paralimpik Oyunları ve Rugby Dünya Kupası'na da ev sahipliği yapacak (AFP)

Fransa Parlamentosu, Paris'te düzenlenecek 2024 Olimpiyatları öncesinde tartışmalı bir tasarıyı yasalaştırmaya hazırlanıyor.
Tasarının tartışılan 7. maddesi, şehre kurulacak yapay zeka temelli gözetleme sistemlerinin "normal olmayan davranışları" tespit etmesine izin veriyor. İnsan hakkı örgütleri ve Fransa solu düzenlemeye karşı çıkıyor.
Salı günü parlamentoda görüşülecek tasarıda, pazarları mağazaların açık kalması, Fransa devletinin Olimpiyatlar için akredite olacak kişileri soruşturabilmesi ve Paris'in kuzeyinde bir sağlık merkezi kurulması gibi maddeler bulunuyor.
Tasarının 7. maddesinde yer alan olimpiyat oyunlarının güvenliği için yapay zeka temelli gözetleme sistemlerinin kurulması önerisi ise tartışmaların odağında yer alıyor. İnsan hakkı savunucuları bu tip bir teknolojinin kullanımının tehlikeli bir emsal oluşturacağını savunuyor.
İktidar partisinin yanı sıra Cumhuriyetçiler ve aşırı sağ Ulusal Birlik tarafından da desteklenen 7. maddeye, sol partilerin oluşturduğu Yeni Ekolojik ve Sosyal Halk Birliği (NUPES) ittifakı karşı çıkıyor.

Yeni düzenleme ne anlama geliyor?
Düzenleme, yeni teknolojinin deneme amaçlı olarak tüm spor, eğlence ve kültür etkinliklerinde kullanılmasını öngörüyor.
Dijital yasalar üzerine uzmanlaşan avukat Arnaud Touati, yeni teknolojiyi "Algoritmik gözetleme, kameralar tarafından elde edilen görüntülerin eş zamanlı olarak bir yazılım tarafından analiz edildiği yeni bir teknoloji. Yazılımda kullanan ve makine öğrenmesi teknolojisine dayanan algoritmalar, yapay zeka temelli gözetlemenin zamanla gelişmesine olanak tanıyor" ifadeleriyle açıkladı.
Toutati, "Yapay zeka temelli gözetleme sistemi şu anda Çin tarafından Uygur azınlığa karşı ırkçı amaçlarla kullanılıyor. Etnik azınlıklar hakkında algoritmaya yeterince veri sağlanmadığı için, yazılımda belirgin oranda ayrımcı ve ırkçı önyargı görülüyor. Bir MIT araştırmasına göre, yüz tanıma teknolojisi beyaz erkekler için yüzde 1 hata payına sahipken, bu oran siyah kadınlarda yüzde 34'e kadar çıkıyor" diye konuştu.

Taraflar ne diyor?
Düzenlemeyi destekleyenler, yeni teknolojinin insan hatalarını azaltacağını ve şüpheli durumları daha çabuk tespit etmeyi mümkün kılacağını belirtiyor.
Fransa hükümeti de yüz tanıma teknolojisinin olmamasının ve veri korumasına ilişkin yasal sınırların, ayrımcılığı engelleyebileceği fikrini savunuyor.
Uluslararası Af Örgütü ise kararın özel hayatın gizliliği, toplantı ve gösteri hakkı ve ifade özgürlüğüne açık bir saldırı olduğu görüşünde.
Ne Fransa'nın ne de Avrupa'nın yeni teknoloji için gerekli yasal zemine sahip olmadığını belirten Uluslararası Af Örgütü'nden Katia Roux, "Bu yasayı geçiren Fransa, Avrupa'da gözetlemenin bayraktarlığını yapacak ve tehlikeli bir emsal ortaya koyacak. Bu yasa, yeni teknolojiyi kendi halklarına karşı kullanabilecek bazı ülkelere endişe verici sinyaller gönderiyor" diye konuştu.
2018 Dünya Kupası sırasında Rusya'da denenen ses tanıma teknolojisinin, turnuvanın ardından muhalefete karşı kullanıldığını hatırlatan Roux, "Bu istisnai dönemin bir norm haline gelmesinden korkuyoruz. Video gözetlemesi er ya da geç biyometrik gözetleme ve ses gözetlemesine evrilecek. Yüz tanıma teknolojisi ise sadece aktif hale getirilmeyi bekleyen bir özellik" dedi.
31 Aralık 2024'e kadar yürürlükte kalması öngörülen düzenlemeyle birlikte, yapay zeka temelli gözetleme sistemi Olimpiyat Oyunları'nın yanı sıra yine Fransa'da düzenlenecek Paralimpik Oyunları ve Rugby Dünya Kupası'nda da kullanılabilecek.
Independent Türkçe, France 24, Politico, Le Monde



Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
TT

Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)

Deepfake videoların gelişmiş saptama yöntemlerini yanıltabildiği ve her geçen gün daha gerçekçi hale geldiği tespit edildi. 

Bir kişinin yüzünün ya da vücudunun dijital olarak değiştirilmesiyle oluşturulan deepfake videolar endişe yaratmaya devam ediyor. 

Bu videolar gerçek bir kişinin görüntüsünün yapay zeka kullanılarak değiştirilmesiyle yapılıyor. Aslında bu teknoloji, kullanıcıların yüzünü kediye dönüştüren veya yaşlandıran uygulamalar gibi zararsız amaçlarla da kullanılabiliyor.

Ancak insanların cinsel içerikli videolarını üretmek veya masum insanlara iftira atmak için de kullanılabilmesi ciddi bir sorun teşkil ediyor.

Bu videoların sahte olup olmadığını anlamak için kullanılan gelişmiş yöntemlerden biri kalp atışlarını izlemek. 

Uzaktan fotopletismografi (rPPP) adlı araç, deriden geçen ışıktaki küçük değişiklikleri tespit ederek nabzı ölçüyor. Nabız ölçen pulse oksimetreyle aynı prensiple çalışan bu araç, çevrimiçi doktor randevularının yanı sıra deepfake videoları tespit etmek için de kullanılıyor.

Ancak bulguları hakemli dergi Frontiers in Imaging'de bugün (30 Nisan) yayımlanan çalışmaya göre deepfake görüntülerde artık gerçekçi kalp atışları var.

Bilim insanları çalışmalarına videolardaki nabız hızını otomatik olarak saptayıp analiz eden bir deepfake dedektörü geliştirerek başladı. 

Ardından rPPP tabanlı bu aracın verilerini, EKG kayıtlarıyla karşılaştırarak hassasiyetini ölçtüler. Son derece iyi performans gösteren aracın EKG'yle arasında dakikada sadece iki-üç atımlık fark vardı. 

Ekip aracı deepfake videolar üzerinde test ettiğindeyse rPPP, videoya kalp atışı eklenmese bile son derece gerçekçi bir kalp atışı algıladı. 

Bilim insanları kalp atışlarının videoya kasten eklenebileceği gibi, kullanılan kaynak videodan kendiliğinden geçebileceğini de söylüyor.

Almanya'daki Humboldt Üniversitesi'nden çalışmanın ortak yazarı Peter Eisert "Kaynak video gerçek bir kişiye aitse, bu artık deepfake videoya aktarılabiliyor" diyerek ekliyor: 

Sanırım tüm deepfake dedektörlerinin kaderi bu; deepfake'ler gittikçe daha iyi hale geliyor ve iki yıl önce iyi çalışan bir dedektör bugün tamamen başarısız olmaya başlıyor.

Araştırmacılar yine de sahte videoları saptamanın başka yolları olduğunu düşünüyor. Örneğin sadece nabız hızını ölçmek yerine, yüzdeki kan akışını ayrıntılı olarak takip eden dedektörler geliştirilebilir.

Eisert, "Kalp atarken kan, damarlardan geçerek yüze akıyor ve daha sonra tüm yüz bölgesine dağılıyor. Bu harekette gerçek görüntülerde tespit edebileceğimiz küçük bir gecikme var" diyor.

Ancak bilim insanına göre nihai çözüm deepfake dedektörlerinden ziyade, bir görüntünün üzerinde oynanıp oynanmadığını anlamaya yarayan dijital işaretlere odaklanmaktan geçiyor:

Bir şeyin sahte olup olmadığını tespit etmek yerine bir şeyin değiştirilmediğini kanıtlayan teknolojiye daha fazla odaklanmadığımız sürece, deepfake'lerin saptanmalarını zorlaştıracak kadar iyi olacağını düşünüyorum.

Independent Türkçe, BBC Science Focus, TechXplore, Frontiers in Imaging