عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA Avrupa

İskoçya'da bir ilk: Pakistan kökenli Müslüman Hamza Yusuf başbakan seçildi

Hamza Yusuf dün İskoçya Ulusal Partisi'nin liderliğine seçilmesinin ardından bir konuşma yapıyor (EPA)
Hamza Yusuf dün İskoçya Ulusal Partisi'nin liderliğine seçilmesinin ardından bir konuşma yapıyor (EPA)
TT
TT

İskoçya'da bir ilk: Pakistan kökenli Müslüman Hamza Yusuf başbakan seçildi

Hamza Yusuf dün İskoçya Ulusal Partisi'nin liderliğine seçilmesinin ardından bir konuşma yapıyor (EPA)
Hamza Yusuf dün İskoçya Ulusal Partisi'nin liderliğine seçilmesinin ardından bir konuşma yapıyor (EPA)

İskoçya Özerk Yönetimi Başbakanı ve İskoçya Ulusal Partisi (SNP) Genel Başkanı Nicola Sturgeon'ın başbakanlıktan ve parti genel başkanlığından istifasının ardından 37 yaşındaki Pakistanlı göçmen Hamza Yusuf, partinin liderlik koltuğuna oturdu.
İskoçya'nın bağımsızlığını savunan iktidardaki partililer, Nicola Sturgeon'un yerine Hamza Yusuf'u parti liderliğine seçti. Yusuf, İskoçya'nın "bu nesilde" bağımsızlığını kazanmasına öncülük etme vaadini başlatarak eyalet tarihinde bu pozisyonu elinde tutan ilk Müslüman olarak kayıtlara geçti.
Sturgeon'a yakın olan Pakistanlı göçmen Hamza Yusuf, ivme kaybetmekte olan ve Londra'nın yeni bir referanduma izin vermeyi reddetmesiyle çatışan bağımsızlık hareketini yeniden başlatmak gibi hassas bir görevi devraldı. Sağlık Bakanlığı görevini yürüten Hamza Yusuf, İngiltere'de büyük bir siyasi partinin başına geçen ilk Müslüman oldu.
Şarku'l Avsat'ın edindiği bilgiye göre, Yusuf zafer konuşmasında, "İskoçya'nın bağımsızlığını elde edecek nesil biz olacağız. İskoç halkının şu andan itibaren her zamankinden daha fazla bağımsızlığa ihtiyacı var" ifadelerini kullandı.
İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, Yusuf'la çalışmayı sabırsızlıkla beklediğini açıkladı, ancak Yusuf'un bağımsızlık konusunda yeni bir referandum çağrısını reddetti.
İngiltere Başbakanı Rishi Sunak’ın sözcüsü gazetecilere verdiği demeçte, İskoçların ve tüm Britanyalıların, politikacıların kendileri için en önemli olan konulara odaklanmalarını istediğini söyledi. Bu konuların ise enflasyonu düşürmek, yükselen yaşam standardı ve hastanelerdeki birikmiş sorunlarla mücadele etmek olduğu belirtildi.
Sekiz yıllık iktidarının ardından Sturgeon'un geçen ay ani istifası sonrası Edinburgh'da düzenlenen bir iç oylamanın sonunda, Yusuf, hem tartışmalı muhafazakar pozisyonları benimseyen Maliye Bakanı Kate Forbes'in hem de yerel yönetimin eski bir üyesi olan Ash Regan'ın önünde yer aldı. İlk oylamada hiçbir aday yüzde 50'den fazla oy alamadı. Seçmenlerin adayları tercih sırasına göre sınıflandırdığı ikinci oylamada ise yüzde 52,1 oyla Yusuf birinci oldu.
72 binden fazla üyeden oluşan bir seçmen arasından 50 binden fazla SNP üyesi oy kullandı. İskoçya Ulusal Partisi, İskoç Parlamentosundaki 129 sandalyenin 64'üne sahip ve çok az milletvekili olan Yeşiller Partisi ile koalisyon halinde ülkeyi yönetiyor. Bu parti, SNP'nin ilerici görüşlerini paylaşmayan bir lider seçmesi halinde koalisyondan ayrılabileceği konusunda uyardı. Forbes veya Regan'ın (cinsiyet değişikliğini yasallaştıran kanuna karşı çıkanlar) zaferi hükümetin bölünmesine yol açabilir.
Yusuf, İskoçya'nın bağımsızlığı hareketine liderlik etme zorluğuyla karşı karşıya. İskoç seçmenler 2014 referandumunda İngiltere'de kalmayı desteklerken, SNP yeni bir oylama istiyor. Ancak Londra'daki merkezi hükümet buna izin vermedi ve İngiltere Yüksek Mahkemesi, İskoçya'nın Londra'nın izni olmadan yeni bir oylama yapamayacağına karar verdi.
5,5 milyonluk İskoçya'da ise yerel yönetim eğitim, sağlık ve yargı da dahil olmak üzere birçok konuda karar verebiliyor. Daha genel olarak, bu oylamanın İngiltere’nin geleceği için büyük yansımaları olabileceği ifade edilirken, uzmanlar dört bölgede (İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda) bölünme fikrinin arttığını dile getirdi.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

AB’nin “iki devletli çözüm” yol haritası büyük engellerle karşı karşıya

AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ve Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el Maliki (EPA)
AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ve Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el Maliki (EPA)
TT
TT

AB’nin “iki devletli çözüm” yol haritası büyük engellerle karşı karşıya

AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ve Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el Maliki (EPA)
AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ve Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el Maliki (EPA)

Avrupa Birliği (AB), Gazze Savaşı'nın üzerinden 109 gün geçmesine rağmen, üyeleri arasında derinleşen anlaşmazlıklar ve kendi içinde her biri büyük ölçüde bağımsız bir çizgiyi takip eden üç bloğun oluşması nedeniyle ateşkes çağrısı yapan tek bir toplu bildiri yayınlamayı başaramadı.

Ancak Pazartesi günü geçekleştirilen Dışişleri Bakanları toplantısında Suudi Arabistan, Mısır ve Ürdün Dışişleri Bakanları ile Arap Birliği Genel Sekreteri’nin yanı sıra Filistin ve İsrail ve AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell tarafından Gazze savaşındaki gelişmeleri “ertesi gün” olarak adlandırılan gün konusunda bir paradoks görüldü. Buradaki ironi, Avrupalıların bölünmelerine rağmen AB, Mısır, Ürdün, Suudi Arabistan ve Arap Birliği'nin düzenlediği "barışa hazırlık konferansı düzenlenmesi" çağrısına dayanan bir plan üzerinde anlaşması oldu. Filistinli ve İsrailli tarafların yokluğunda düzenlenebilecek konferansa ABD ve Birleşmiş Milletler (BM) de davet edildi. Amaç, “iki devletli çözümü” sahada gerçeğe dönüştürmek.

Avrupa planı, "barış için yol haritası" olarak adlandırılabilir. AB Ortadoğu Barış Süreci Özel Temsilcisi Sven Koopmans tarafından hazırlanan plan, Pazartesi günkü toplantıdan önce AB’nin 27 üyesine dağıtıldı. Hollanda, Danimarka ve Baltık Denizi ülkelerinin yanı sıra Almanya, Avusturya ve Çek Cumhuriyeti ağırlıklı olmak üzere AB içinde İsrail'e en yakın grubun buna karşı çıkmadı.

Onayın ana sinyali, bugüne kadar sadece diplomatik ve siyasi olarak değil, özellikle Alman ordusunun sahip olduğu en son silah ve teknolojileri sağlayarak kesinlikle İsrail'in yanında olmayı taahhüt eden Almanya'dan geldi. Berlin'in yaptığı son şey, Uluslararası Adalet Divanı önünde İsrail'e verdiği desteği teyit etmek ve İsrail'in Gazze'de “soykırım” yapmadığını tekrar tekrar iddia etmek oldu.

Paris'teki siyasi kaynaklar, Avrupalıların, yönelimleri ne olursa olsun, "Bugün Gazze savaşının İsrail'in sorunlarını çözmeyeceği ve bu başarılsa bile Hamas'ın ortadan kaldırılacağı kanaatine vardıklarını" ancak Hamas’ın yerini başka nesillerin alacağını ve bunun son olmayacağını söylüyor. Bu kaynaklar, Avrupalıların bugün İsrail'i kendisinden daha doğrusu onun yetkililerinden kurtarmaları gerektiğini düşündüklerini ve bunu başarmanın yolunun da İsrail'den geçtiğini aktarıyor.

srftbn
Netanyahu 18 Ocak'ta Tel Aviv'de basına konuşuyor (DPA)

Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock yaptığı açıklamada, “Böyle bir çözüm duymak istemediklerini söyleyenler başka bir alternatif de sunmadı” diyerek, barışın bölgenin tüm sakinlerini kapsamadığı sürece sağlanamayacağını ifade etti. Borrell, "Akıllarında başka hangi çözümler var? Tüm Filistinlilerin ayrılmasını sağlamak mı? Ya da hepsini öldürmek mi? Amacın, Hamas'ı ortadan kaldırmak olduğunu söylemek tek taraflı. Çünkü bu, Hamas'ın ne zaman yeterince zayıf olduğuna karar vermenin İsrail'e bağlı olacağı anlamına geliyor. Bu şekilde çalışmaya devam edemeyiz” dedi.

Gerçek şu ki, Avrupalıların ortaya attığı şey yeni bir şey değil, çünkü “barışın belirleyicileri” yıllardır biliniyor ve iki devletli çözüm, John Kirby'nin başarısız olduğu 2014'ten bu yana tartışılmıyor. Eski ABD Başkanı Barack Obama’nın danışmanı olan Kirby, İsraillileri Batı Şeria'daki yerleşim hızını azaltmaya ikna edemedi. Ancak bugün yeni olan şey, AB’nin farklılıklarını ve bölünmelerini bir kenara bırakmayı başarması.

AB’nin 7 Ekim'den bu yana sağladığı sınırsız desteğe rağmen AB’nin yayınladığı her açıklamaya İsrail’de büyük şüpheyle bakılıyor. Bunun son kanıtı, Fransız gazetesi Le Monde'un, İsrail Dışişleri Bakanı Israel Katz'ın Avrupa Birliği dışişleri bakanlarıyla yaptığı toplantıda aktardığı haber. Haberde Katz, İsrail’in tek müttefiki olduğunu bunun da ABD olduğunu ifade etti. Bu da Tel Aviv’in Brüksel’in değil yalnızca Washington’un planını kabul edeceği anlamına geliyor. Katz planı tartışmayı reddetti ve bunun yerine iki video kaset yayınladı. Birincisi İsrail'in Gazze Şeridi'ne liman olarak istediği yapay adayı, diğeri ise İsrail'i Hindistan'a bağlayan tren hattının güzergahını gösteriyor.

sdcevr
ABD Başkanı Joe Biden, 19 Ocak'ta ABD belediye başkanlarının toplantısı vesilesiyle Beyaz Saray’da konuşuyor (Reuters)

Avrupa Birliği'nin aradığı çözümün, İsrail'i tüm uluslararası forumlarda savunan, ona silah, teçhizat ve her türlü desteği sağlayan ABD tarafından benimsenmeden gün ışığına çıkamayacağına dair köklü bir kanaat var. Dolayısıyla onları etkileyebilecek ve bu tür bir çözümü kabul etmeye itebilecek olan taraf da AB. Geçtiğimiz hafta ABD Başkanı Joe Biden ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu arasında geçtiğimiz Pazar günü gerçekleşen son telefon görüşmesi, Netanyahu'nun reddettiği iki devletli çözüm konusunda aralarındaki derin anlaşmazlığı kamuoyuna ortaya çıkardı.

Pek çok analist, Netanyahu'nun cesaretini ve Biden'ı kızdırma isteğini iki devletli çözümü reddetmesini iki ana faktörle tekrarlayarak açıklıyor: Bunlardan biri, aşırı sağla olan siyasi ittifaka esir olması, iki devletli çözüme açılması durumunda bu ittifakın sürekli çökmesi ve Knesset'te sahip olduğu küçük çoğunluğu kaybetmesi tehdidi, ikinci ise Biden, başkanlık mücadelesinde İsrail'i desteklemek için Yahudi seslerine ve ABD'de İsrail adına çalışan dernek ve kuruluşların etkisine yöneldi. Ayrıca, Biden  İsrail Avrupalıların, Arapların ve dünya ülkeleri ve halklarının ezici çoğunluğunun istediği barışçıl çözümü kabul etmesi için İsrail'e ciddi baskı uygulayabilecek bir konumda.

Netanyahu iki devletli çözüme her zaman karşı çıktı ve bunu yalnızca bir kez ve gönülsüzce kabul etti. Burada, Avrupa'nın Washington'un tutumunun değişeceği yönündeki iddiası muhtemelen kaybedilecek ve eski Başkan Donald Trump'ın önümüzdeki Kasım ayında başkanlığı kazanması durumunda boşa çıkacak.

Soru şu, Avrupalıların elinde ne var? İsrail'in planlarına uymayı reddederek onlarla yüzleşmesi durumunda ellerindeki baskı araçlarına başvurmaya hazırlar mı? Bu soruları cevaplamak zor. Ancak bunun tersine, Tel Aviv'in geleneksel olarak Brüksel'de sahip olduğu siyasi ilişkiler ve diplomatik desteğe paralel olarak İsrail'in Birlik ile yakın ekonomik, ticari, bilimsel ve yatırım ilişkilerinin olduğu ve bu nedenle Avrupalıların İsrail üzerinde ciddi baskı kartlarının olduğu doğrulanabilir. Ancak İsrail'le daha önceki birleşme deneyimlerinden yararlanmak cesaret verici değil ve dolayısıyla buna güvenmek de garanti değil.