Bilim insanları Ay'da su rezervi bulduklarını açıkladı

Bulgular Ay'ın suyunun nerede depolandığını açıklamaya yardımcı olabilir ve gelecekte Ay yüzeyindeki insan yerleşimlerine enerji sağlayabilir

Bilim insanları, Ay'da yeni bir "su rezervi" bulduklarını söylüyor. (AP)
Bilim insanları, Ay'da yeni bir "su rezervi" bulduklarını söylüyor. (AP)
TT

Bilim insanları Ay'da su rezervi bulduklarını açıkladı

Bilim insanları, Ay'da yeni bir "su rezervi" bulduklarını söylüyor. (AP)
Bilim insanları, Ay'da yeni bir "su rezervi" bulduklarını söylüyor. (AP)

Bilim insanları, Ay'da yeni bir "su rezervi" bulduklarını söylüyor.
Bulgular, hem en yakın komşumuzu anlamamız için hem de onu bir yaşam alanı olarak kullanabilecek uzay görevleri için önemli sonuçlar doğurabilir. Ay yüzeyine yayılan milyarlarca ton su, Ay'a gitmeyi ve Güneş Sistemi'nin daha derinlerine yönelmek için orayı bir üs olarak kullanmayı düşünen astronotlar tarafından değerlendirilebilir.
Araştırmacılar, Çin'in Ay iniş aracı Chang'e-5'in topladığı, Dünya'ya getirilen toprak numunelerinin, bir miktar su içeren ve darbe sonucu oluşan cam boncuklar içerdiğini buldu.
Bilim insanlarına göre boncuklar muhtemelen bir su rezervinden geliyor ve Ay yüzeyindeki su döngüsünde önemli bir rol oynuyor.
Bilim insanları Ay'da su buzu olduğundan neredeyse emin. Dünya'dakinden çok daha az su olmasına rağmen, Ay'ın yüzeyinin çoğunun bir miktar su içerdiği düşünülüyor.
Fakat suyun Ay'dayken tam olarak nasıl davrandığına yönelik bazı belirsizlikler devam ediyor. Su, gün içinde değişiyor ve uzayda kayboluyor gibi duruyor, bu da toprakta bir tür depolama olması gerektiğini düşündürüyor.
Ancak Ay toprağıyla ilgili önceki çalışmalar (taneciklere ve kayalara bakarak) bu suyun nasıl veya nerede depolandığına açıklık getiremedi. Bu nedenle, araştırmacılar suyun depolanmasına dair başka bir açıklama olması gerektiğine inanıyor.
Şimdiyse söz konusu rezervin birlikte milyarlarca ton su tutabilecek bu cam boncuklar olabileceği düşünülüyor. Darbe sonucu oluşan bu cam boncuklar, göktaşları Ay'a çarptığında fırlayan sıcak erimiş damlacıkların katılaşıp Ay'daki toza karışmasıyla ortaya çıkıyor.
Bunlar daha sonra bir sünger işlevi görüp suyu emiyor ve Ay yüzeyindeki su döngüsünü destekliyor. Bilim insanları, boncukların sadece bu suyu depolamakla kalmayıp aynı zamanda uzaya saldığını da söylüyor.
Araştırmacılar boncukların toplamda 270 milyar ton su depolayabileceklerini belirtiyor.
Bulgular, bilimsel dergi Nature Geoscience'da yayımlanan "Ay'da darbe sonucu oluşan cam boncukların barındırdığı, Güneş rüzgarından türetilmiş bir su rezervi" adlı yeni bir makalede açıklandı.
Bulgular, Ay'da insan yaşam alanları inşa etmeyi planlayan ama bunu yapmak için su ve diğer kaynakları toplamanın sürdürülebilir yollarını bulması gereken çeşitli uzay ajansları için yararlı olabilir. NASA gibi uzay ajansları, Ay'da daha iyi araştırma yapılmasına olanak sağlamanın yanı sıra, bu tür yaşam alanlarının Mars görevleri için bir üs işlevi görebileceğini savunuyor.



Çığır açıcı gen tedavisi, işitme kaybını tek dozla düzeltti

Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
TT

Çığır açıcı gen tedavisi, işitme kaybını tek dozla düzeltti

Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Yeni bir araştırmaya göre, çığır açan bir gen tedavisi tek bir enjeksiyonla insanlardaki işitme kaybını birkaç hafta içinde tersine çevirebiliyor.

İsveç'in Karolinska Enstitüsü'nden araştırmacılar son teknoloji tedavinin, doğuştan sağırlığı veya ileri derecede işitme bozukluğu olan çocuk ve yetişkinlerin işitme yetisini iyileştirdiğini ve klinik bir deneyde 7 yaşındaki bir çocuğun duyma becerisini neredeyse tamamen geri kazandığını açıkladı.

Hakemli dergi Nature Medicine'da detaylandırılan klinik çalışma, OTOF geninin sağlıklı bir kopyasının iç kulağa enjekte edilmesiyle 10 katılımcının tümünün işitmesinin gelişme gösterdiğini ortaya koydu.

Küçük ölçekli deney, OTOF adı verilen bir gendeki mutasyonlar sonucu genetik sağırlık veya ileri seviye işitme bozukluğundan muzdarip kişileri içeriyordu.

Bu mutasyonlar, ses sinyallerinin kulaktan beyne iletilmesinde kilit rol oynayan otoferlin proteininin eksikliğine neden oluyor.

Araştırmacılar tedavinin en çok çocuklarda işe yaradığını belirtse de yetişkinlere de fayda sağlayabileceğini söylüyor.

Deneyde adeno ilişkili virüsün sentetik ve zararsız bir versiyonu kullanılarak düzgün işleyen bir OTOF geni tek bir enjeksiyonla iç kulağa verildi.

Tedavinin etkileri hastaların çoğunda belirgin biçimde görülürken, işitme yetisi sadece bir ay sonra hızla iyileşti.

Araştırmacılar 6 ay sonra tüm katılımcılarda işitmede önemli ölçüde iyileşme kaydedildiğini ve algılanabilir ortalama ses seviyesinin 106 desibelden 52 desibele düştüğünü belirtiyor.

Çalışmada tedaviye en iyi yanıt verenlerin 5 ila 8 yaşındakiler olduğu tespit edildi.

7 yaşındaki bir kız çocuğu işitme yetisini neredeyse tamamen hızla geri kazandı ve 4 ay sonra annesiyle günlük konuşmalar yapabilmeye başladı.

Karolinska Enstitüsü'nden çalışmanın ortak yazarı Maoli Duan, "Bu yöntem ilk kez ergenler ve yetişkinlerde test edildi" diyor.

Katılımcıların çoğunda işitme duyusunun büyük ölçüde iyileşmesi, yaşam kaliteleri üzerinde derin bir etki yaratabilir. Şimdi bu etkinin ne kadar kalıcı olduğunu görmek için bu hastaları takip edeceğiz.

Araştırmacılar ayrıca tedavinin güvenli olduğunu ve iyi tolere edildiğini de saptadı. Katılımcılar 6-12 aylık takip süresinde herhangi bir ciddi yan etki bildirmedi.

En yaygın reaksiyon, bir tür akyuvar olan bağışıklık sistemi nötrofillerinin sayısındaki azalmaydı.

"OTOF sadece başlangıç" diyen Dr. Duan, araştırmacıların GJB2 ve TMC1 gibi diğer yaygın sağırlık genleri üzerinde de çalıştığını ekliyor.

Bunların tedavisi daha karmaşık ancak bugüne kadarki hayvan deneyleri umut verici sonuçlar ortaya koyuyor. Farklı genetik sağırlık türlerinden muzdarip hastaların bir gün tedavi görebileceğine güvenimiz tam.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news