Bilim insanları Ay'da su rezervi bulduklarını açıkladı

Bulgular Ay'ın suyunun nerede depolandığını açıklamaya yardımcı olabilir ve gelecekte Ay yüzeyindeki insan yerleşimlerine enerji sağlayabilir

Bilim insanları, Ay'da yeni bir "su rezervi" bulduklarını söylüyor. (AP)
Bilim insanları, Ay'da yeni bir "su rezervi" bulduklarını söylüyor. (AP)
TT

Bilim insanları Ay'da su rezervi bulduklarını açıkladı

Bilim insanları, Ay'da yeni bir "su rezervi" bulduklarını söylüyor. (AP)
Bilim insanları, Ay'da yeni bir "su rezervi" bulduklarını söylüyor. (AP)

Bilim insanları, Ay'da yeni bir "su rezervi" bulduklarını söylüyor.
Bulgular, hem en yakın komşumuzu anlamamız için hem de onu bir yaşam alanı olarak kullanabilecek uzay görevleri için önemli sonuçlar doğurabilir. Ay yüzeyine yayılan milyarlarca ton su, Ay'a gitmeyi ve Güneş Sistemi'nin daha derinlerine yönelmek için orayı bir üs olarak kullanmayı düşünen astronotlar tarafından değerlendirilebilir.
Araştırmacılar, Çin'in Ay iniş aracı Chang'e-5'in topladığı, Dünya'ya getirilen toprak numunelerinin, bir miktar su içeren ve darbe sonucu oluşan cam boncuklar içerdiğini buldu.
Bilim insanlarına göre boncuklar muhtemelen bir su rezervinden geliyor ve Ay yüzeyindeki su döngüsünde önemli bir rol oynuyor.
Bilim insanları Ay'da su buzu olduğundan neredeyse emin. Dünya'dakinden çok daha az su olmasına rağmen, Ay'ın yüzeyinin çoğunun bir miktar su içerdiği düşünülüyor.
Fakat suyun Ay'dayken tam olarak nasıl davrandığına yönelik bazı belirsizlikler devam ediyor. Su, gün içinde değişiyor ve uzayda kayboluyor gibi duruyor, bu da toprakta bir tür depolama olması gerektiğini düşündürüyor.
Ancak Ay toprağıyla ilgili önceki çalışmalar (taneciklere ve kayalara bakarak) bu suyun nasıl veya nerede depolandığına açıklık getiremedi. Bu nedenle, araştırmacılar suyun depolanmasına dair başka bir açıklama olması gerektiğine inanıyor.
Şimdiyse söz konusu rezervin birlikte milyarlarca ton su tutabilecek bu cam boncuklar olabileceği düşünülüyor. Darbe sonucu oluşan bu cam boncuklar, göktaşları Ay'a çarptığında fırlayan sıcak erimiş damlacıkların katılaşıp Ay'daki toza karışmasıyla ortaya çıkıyor.
Bunlar daha sonra bir sünger işlevi görüp suyu emiyor ve Ay yüzeyindeki su döngüsünü destekliyor. Bilim insanları, boncukların sadece bu suyu depolamakla kalmayıp aynı zamanda uzaya saldığını da söylüyor.
Araştırmacılar boncukların toplamda 270 milyar ton su depolayabileceklerini belirtiyor.
Bulgular, bilimsel dergi Nature Geoscience'da yayımlanan "Ay'da darbe sonucu oluşan cam boncukların barındırdığı, Güneş rüzgarından türetilmiş bir su rezervi" adlı yeni bir makalede açıklandı.
Bulgular, Ay'da insan yaşam alanları inşa etmeyi planlayan ama bunu yapmak için su ve diğer kaynakları toplamanın sürdürülebilir yollarını bulması gereken çeşitli uzay ajansları için yararlı olabilir. NASA gibi uzay ajansları, Ay'da daha iyi araştırma yapılmasına olanak sağlamanın yanı sıra, bu tür yaşam alanlarının Mars görevleri için bir üs işlevi görebileceğini savunuyor.



İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

İnternetin büyük bölümüne güç sağlayan internet altyapısı şirketi Cloudflare, "internetin kurallarını değiştirdiğini" söylüyor. 

Şirket, yapay zeka firmalarının internetten veri toplamasını engellemek amacıyla yapay zeka tarayıcılarını doğrudan engelleyecek.

ChatGPT gibi büyük dil modelleri, performanslarını artırmak için muazzam miktarda eğitim verisine ihtiyaç duyuyor. Bu şirketlerin çoğu, sistemleri eğitmek adına farklı internet sayfalarına erişip içeriklerini depolayan  tarayıcılar kullanıyor.

Artık Cloudflare, bu yapay zeka tarayıcılarının doğrudan engelleneceğini söylüyor. Bu, sözkonusu otomatik sistemlerin "izin veya ücret" olmaksızın sayfalara erişemeyeceği anlamına geliyor.

Bu internet sitelerinin yayıncıları, yapay zeka tarayıcılarına sitelerine erişim izni verebilecek. Cloudflare, yapay zeka şirketlerinin ödeme yapıp yapmamayı seçebileceği bir "taramaya göre ödeme" ücreti seçeneği ekleyeceğini söylüyor.

Yapay zeka sistemlerini eğitmek için çevrimiçi yazıların kullanılması, süregelen yapay zeka çağının en bölücü konularından biri haline geldi. Birçok yayıncı, içeriklerinin sistemleri eğitmek amacıyla izinsiz kullanıldığını öne sürerek yapay zeka şirketlerine karşı hukuki yollara başvurdu.

Bu çatışma 2023'te artarken Cloudflare, ilk başta internet sayfalarına özel bir etiket ekleyerek yapay zeka sitelerinden erişmemesini istemesine izin vereceğini söylemişti ancak bu uygulanamazdı. Geçen yıl, bu tür yapay zeka botlarını tespit eden bir teknoloji geliştirerek internet sitelerinin bunları otomatik olarak engellemesine imkan tanımaya başladı.

Artık ikinci araç varsayılan olarak açık hale gelecek.

Cloudflare CEO'su Matthew Prince, New York Times'a, "Cloudflare'ın internetin kurallarını tamamen değiştirdiğini" söyledi. Prince bu hamlenin, yapay zeka şirketlerinin interneti kazıyarak içeriğe serbestçe erişmesinin, insanların yeni yazılar ya da diğer içerik türlerini yayımlamaya teşvik edilmesini engelleyeceği endişesinden kaynaklandığını söyledi.

Independent Türkçe