ABD'li fizikçiler "karanlık gezegenlerin" gerçek olabileceğini söylüyor

Ekip, "görünmez" gezegenlerin nasıl tespit edilebileceğine dair öneri sundu

Şimdiye dek hiç "karanlık ötegezegen" tespit edilemedi (Wikimedia Commons)
Şimdiye dek hiç "karanlık ötegezegen" tespit edilemedi (Wikimedia Commons)
TT

ABD'li fizikçiler "karanlık gezegenlerin" gerçek olabileceğini söylüyor

Şimdiye dek hiç "karanlık ötegezegen" tespit edilemedi (Wikimedia Commons)
Şimdiye dek hiç "karanlık ötegezegen" tespit edilemedi (Wikimedia Commons)

ABD'li bilim insanları evrenin önemli bir kısmını doldurduğu varsayılan karanlık maddenin gezegenleri de meydana getirebileceğini öne sürdü.
Wisconsin-Madison Üniversitesi'nden araştırmacılar, henüz hakem onayından geçmemiş bir makalede, karanlık maddeden yapılmış gezegenlerin nasıl gözlemlenebileceğine dair de öneri sundu.
Karanlık madde, varlığını ancak diğer nesneler üzerindeki etkilerinin gözlemlenmesiyle belli eden varsayımsal bir malzeme. Teorik fizikçiler, onu baryonik madde diye adlandırılan sıradan malzemeler gibi gözlemleyip tespit edemeyeceklerini belirtiyor.
Karanlık maddenin ne olduğu, neye benzediği ya da neyden yapıldığı bilinmiyor. Ancak evrendeki kütleçekim kuvvetlerinin aslında olması gerekenden daha fazla olduğu biliniyor. Bilim insanları bu çekim kuvvetini yaratan faktörün karanlık madde olduğuna inanıyor.
Teorik fizikçi Yang Bai liderliğindeki araştırma ekibi de bizzat gezegenlerin karanlık maddeden oluşma ihtimalini ele aldı.
Karanlık maddenin kendisi gözlemlenemediği için onun meydana getirdiği gezegenlerin de gözlemlenmesi mümkün değil.
Bai ve meslektaşları, bu tür olası nesnelerin de tıpkı uzaktaki sıradan ötegezegenler gibi "ölçülebileceğini" söylüyor.
Makalenin yazarları, "Bu nesne bir yıldız sistemine bağlıysa 'karanlık' da olsa bir ötegezegen gibi davranacaktır" ifadelerini kullandı:
"Nesnenin altında yatan fizik başka bir şeye benzese de bu değişmez."
Bilim insanları normalde tespit edilmesi zor olan uzak gezegenleri gözlemlemek için yıldızların mercek etkisini kullanıyor.
Diğer bir deyişle, ötegezegenin teleskopların gözlemlediği bir yıldızın önünden geçmesini bekliyor. Gezegenin yıldızın önünden geçişi sırasında görüntüde yarattığı karartı ve bozulma, nesnenin varlığının, boyutlarının ve hatta kütlesinin hesaplanmasına olanak tanıyor.
Bai ve meslektaşları aynı gözlemin karanlık gezegenler için de geçerli olacağı görüşünde.
Buna göre bilim insanları aynı metodolojiyle tespit edilen bir nesnenin yıldızın ışığında diğer sıradan ötegezegenler gibi davranmadığı durumda karanlık maddeden şüphe etmeli.
Zira ışıktaki sıradışı bozulmalar karanlık ötegezegenlerin kanıtı olabilir.
Independent Türkçe, Futurism, Science Alert



İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
TT

İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Çin'in güneybatısında keşfedilen 300 bin yıllık nadir ahşap aletler, bölgedeki ilk insanların büyük ölçüde kök ve yumrular gibi yeraltı bitkileriyle beslendiğini gösteriyor.

Hakemli dergi Science'da perşembe günü yayımlanan bulgular, Doğu Asya'daki erken insan atalarının gelişmiş bilişsel becerilerine, yaşantılarına, beslenme biçimlerine ve çevrelerine ışık tutuyor.

Yunnan eyaletinin Jiangchuan bölgesinde yer alan göl kıyısındaki Gantangqing arkeolojik kazı alanında, oksijenden yoksun kil tortularda ahşap aletlerin korunması sayesinde bu nadir buluntu elde edildi.

Araştırmacılar tortularda yaklaşık bin organik kalıntı da buldu.

Ortaya çıkarılan kalıntıları gelişmiş teknikler kullanarak tarihlendiren bilim insanları, aletlerin 250 bin ila 350 bin yıllık olduğunu tespit etti.

Bilim insanları, çeşitli biçim ve işlevlere sahip "son derece nadir" ahşap aletlerin yaklaşık 300 bin yıllık katmanlardan çıkarıldığını söylüyor.

Bugüne kadar bu döneme ait, biri Avrupa'da diğeri Afrika'da olmak üzere ahşap alet içeren sadece iki keşif yapılmıştı.
 

Görsel kaldırıldı.

Gantangqing'deki ahşap aletler (Liu ve ekip arkadaşları/Science)


Yeni keşfedilen çubuklardan ikisi, İtalya'nın Poggetti Vecchi bölgesinde bulunan 171 bin yıllık aletlere benzerlik gösteriyor.

Kanca biçimli benzersiz 4 aletin daha ortaya çıkarıldığını belirten bilim insanları, bunların muhtemelen kökleri kesmek için kullanıldığını söylüyor.

Ayrıca araştırmacıların ahşap aletlerin üzerinde kasıtlı cilalama ve kazıma izleri, kenarlarındaysa toprak kalıntıları saptaması, bunların kök ve yumrular gibi yeraltı bitkilerini kazmak için kullanıldığına işaret ediyor.

Bilim insanları, "Ahşap aletler arasında kazma çubukları ve küçük, eksiksiz, elle tutulan sivri uçlu aletler var" diye yazıyor.

Bilim insanları bu bulgulara dayanarak insanların Doğu Asya'daki atalarının muhtemelen bitki temelli bir beslenme biçimi izlediğinden şüphelenirken, bölgede çam fıstığı, fındık, kivi meyvesi ve su yumrularına dair kanıtlar tespit edildi.

Buna karşılık Avrupa ve Afrika'da saptanan ahşap aletler av aletleri, mızraklar ve mızrak uçlarıydı.

Çalışmanın ortak yazarı arkeolog Bo Li şöyle diyor:

Bu keşif, erken insan adaptasyonuna ilişkin önceki varsayımlara meydan okuyor. Çağdaş Avrupa yerleşimleri (Almanya'daki Schöningen gibi) büyük memelileri avlamaya odaklanırken, Gantangqing subtropik bölgelerde bitki temelli, eşsiz bir hayatta kalma stratejisini ortaya koyuyor.

Dr. Li, "Ahşap aletlerin çeşitliliği ve karmaşıklığı da arkeolojik kayıtlardaki önemli bir boşluğu dolduruyor, çünkü 100 bin yıldan daha eski ahşap aletler Afrika ve Batı Avrasya dışında son derece nadir görülüyor" ifadelerini kullanıyor.

Keşif, ahşap aletleri kullanan erken insanların dünya genelinde çok daha geniş bir alana yayıldığını gösteriyor.

Ayrıca farklı ortamlarda yaşayan tarih öncesi kültürlerin yerel olarak işlerine yarayacak aletler geliştirdiğine de işaret ediyor.


Independent Türkçe, independent.co.uk/news