James Webb Uzay Teleskobu, Dünya benzeri gezegende yaşam umutlarını söndürdü

TRAPPIST-1b kendi yıldızına Dünya'nın Güneş'e olduğundan 100 kat daha yakın (NASA)
TRAPPIST-1b kendi yıldızına Dünya'nın Güneş'e olduğundan 100 kat daha yakın (NASA)
TT

James Webb Uzay Teleskobu, Dünya benzeri gezegende yaşam umutlarını söndürdü

TRAPPIST-1b kendi yıldızına Dünya'nın Güneş'e olduğundan 100 kat daha yakın (NASA)
TRAPPIST-1b kendi yıldızına Dünya'nın Güneş'e olduğundan 100 kat daha yakın (NASA)

NASA'nın çığır açan James Webb Uzay Teleskobu, Dünya büyüklüğündeki gezegene dair yaşam umutlarını büyük ölçüde söndürdü.
Dünya'dan sadece 40 ışıkyılı uzaklıkta yer alan TRAPPIST-1b adlı kayalık gezegenin atmosferden yoksun olduğu keşfedildi.
Bulgu, "M yıldızları" diye de bilinen son derece soğuk kırmızı cüce yıldızların yörüngesinde dönen ötegezegenlere dair önemli ipuçları sunuyor.
Hakemli bilimsel dergi Nature'da yayımlanan araştırmanın Dünya dışı yaşam arayışını da doğrudan ilgilendiren sonuçları var. Zira bilinen şekliyle yaşamın varlığını sürdürebilmek için atmosfere ihtiyacı var.
TRAPPIST-1b, Güneş'in kütlesinin sadece yüzde 9'u kadar kütleye sahip bir yıldızın etrafında dönüyor. Ancak bu sistemdeki yıldıza en yakın gezegen.
Bilim insanları TRAPPIST-1b'nin yıldızına kütleçekim kilidiyle bağlı olduğunu belirtiyor. Diğer bir deyişle gezegenin bir yüzü her zaman yıldıza dönük. Diğer yüzü ise uzay boşluğuna bakıyor.
NASA araştırmacıları, 8 Kasım ve 3 Aralık 2022 arasında James Webb Uzay Teleskobu'ndan yapılan gözlemleri inceledi.
NASA Ames Araştırma Merkezi'nde gezegen bilimcisi ve çalışmanın ortak yazarı Taylor Bell, "Gezegen, Merkür'den daha az radyasyon alıyor ama yine de Merkür ve Venüs arasında bir yerde" dedi:
"Epey fazla ısı alıyor. Ölçtüğümüz sıcaklık, temelde sadece Güneş ışığıyla pişirilen bir kayaya benziyor."
Bulgulara göre gezegenin yıldıza bakan tarafındaki sıcaklığı kabaca 230 derece. Yani suyun kaynama noktasının iki katından fazla.
Gezegenin atmosferi olsaydı aydınlık tarafındaki ısı gezegen boyunca dağılabilirdi. Ancak bunun yerine gezegenin bir tarafı çok sıcak, diğer tarafı da soğuk kalıyor.
TRAPPIST-1b daha önce Hubble ve Spitzer uzay teleskopları tarafından da incelenmişti.
Her iki teleskop da gezegenin kabarık bir atmosferi olmadığı sonucuna varmıştı ama daha yoğun bir atmosfer olasılığını göz ardı edememişti.
Orta Kızılötesi Aracı (MIRI) adı verilen gözlem cihazı sayesinde James Webb Tekeskobu, atmosfer olasılığını ortadan kaldırmayı başardı. 
Independent Türkçe, Gizmodo, Science Alert



DeepSeek'in veri kullanımıyla ilgili Avrupa'dan ilk hamle geldi

DeepSeek, diğer yapay zeka araçları seviyesindeki modelleri çok daha ucuza mal etmesiyle dikkatleri üstüne çekti (Dado Ruvic/Reuters)
DeepSeek, diğer yapay zeka araçları seviyesindeki modelleri çok daha ucuza mal etmesiyle dikkatleri üstüne çekti (Dado Ruvic/Reuters)
TT

DeepSeek'in veri kullanımıyla ilgili Avrupa'dan ilk hamle geldi

DeepSeek, diğer yapay zeka araçları seviyesindeki modelleri çok daha ucuza mal etmesiyle dikkatleri üstüne çekti (Dado Ruvic/Reuters)
DeepSeek, diğer yapay zeka araçları seviyesindeki modelleri çok daha ucuza mal etmesiyle dikkatleri üstüne çekti (Dado Ruvic/Reuters)

İtalya'nın veri koruma kurumu, Çin merkezli yapay zeka şirketi DeepSeek'ten kişisel verilerin kullanımıyla ilgili bilgi talep etti.

DeepSeek modellerinin, ABD'deki muadillerinden ucuza ve az çiple üretilmesi son günlerde teknoloji sektöründe büyük yankı yarattı. 

Dev şirketlerin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine yol açan DeepSeek'in Çin merkezli olması güvenlik endişelerine de neden oluyor.

Bu endişelerle ilgili Avrupa'dan bilinen ilk hamle dün (28 Ocak) İtalya'dan geldi. 

İtalyan Veri Koruma Kurumu (DPA), Avrupa'daki tüketici gruplarından oluşan koalisyon Euroconsumers'la birlikte DeepSeek'in Avrupa'daki veri koruma düzenlemeleri kapsamında kişisel verileri nasıl kullandığına ilişkin bir başvuru yaptı. 

DPA, hangi kişisel verilerin, hangi kaynaklardan, hangi amaçlarla, hangi yasal dayanakla toplandığını ve Çin'de depolanıp depolanmadığını öğrenmek istediğini belirtti.

Kurum, DeepSeek ve bağlı şirketlerinin yanıt vermek için 20 günü olduğunu söylediği açıklamada "İtalya'daki milyonlarca kişinin verileri risk altında" ifadelerini kullandı.

Kişisel verileri Çin'deki sunucularda depolayan DeepSeek, bunları kullanıcının yaşadığı ülke dışına aktarırken, "geçerli veri koruma yasalarının gerekliliklerine uygun olarak" yaptığını ifade ediyor.

Ancak DPA ve Euroconsumers daha fazla detay talep ediyor. 

TechCrunch'ın aktardığı üzere Euroconsumers çocukların verisinin nasıl kullanıldığına dair de daha fazla bilgi verilmesini istiyor.

DeepSeek, uygulamalarının 18 yaşından küçüklere uygun olmadığını belirtmesine rağmen üye olmalarını engelleyecek bir mekanizmaya sahip değil. Şirket, 14-18 yaş aralığındaki genç kullanıcıların gizlilik politikasını bir yetişkinle birlikte okumalarını öneriyor.

DPA ve Euroconsumers görünüşe göre bu türden ilk başvuruyu yapsa da muhtemelen son olmayacaklar. 

Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, dün yaptığı açıklamada DeepSeek'in ulusal güvenlik tehdidi yaratıp yaratmadığını araştırdıklarını söylemişti. 

DPA, yapay zekayla ilgili Avrupa'nın en aktif gözlemcileri arasında yer alıyor. 2023'te Avrupa Birliği gizlilik kurallarını ihlal ettiği şüphesiyle OpenAI'ın yapay zeka sohbet botu ChatGPT'nin ülkede kullanımını kısa süreliğine yasaklamıştı.

Independent Türkçe, TechCrunch, Reuters, DeepSeek