Çin Tayland Devlet Başkanı Tsai’nin ABD ziyaretine tepkili

Çin, Tayvan Devlet Başkanı'nın ABD Temsilciler Meclisi Başkanı ile görüşmesi halinde misilleme tehdidinde bulundu

Tayvan Devlet Başkanı Tsai Ing-wen (EPA)

Çin, Tayvan Devlet Başkanı Tsai Ing-wen ile ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy arasında, kendi kendini yöneten demokratik adanın başkanının Los Angeles'a yapacağı ziyaret sırasında planlanan görüşme üzerine "sert karşı önlemler" almakla tehdit etti.
Tayvan'a yönelik diplomatik baskı son zamanlarda yoğunlaştı. Pekin, Taipei'nin sayısı azalan diplomatik müttefiklerini kaçırırken, aynı zamanda adanın üzerinden neredeyse her gün askeri savaş uçakları gönderiyor. Bu ayın başlarında Honduras, Çin ile diplomatik ilişkiler kurdu, bu da Tayvan'ı egemen bir devlet olarak tanıyan ülke sayısını 13’de bıraktı.
Ziyareti Tayvan'ın demokratik değerlere olan bağlılığını dünya sahnesinde göstermek için bir fırsat olarak değerlendiren Tsai, 10 günlük ABD turuna başlamak için bugün öğleden sonra Tayvan'dan ayrıldı.
Ing-wen açıklamasında, “Demokratik Tayvan'ın özgürlük ve demokrasi değerlerini sıkı bir şekilde koruyacağını, dünyada iyilik için bir güç olarak kalacağını, iyilik döngüsünü sürdüreceğini ve demokrasinin dayanıklılığını güçlendireceğini tüm dünyaya söylemek istiyorum… Dış baskı, dünyayla ilişki kurma kararımızı engelleyemez” ifadelerini kullandı.
Tsai'nin Guatemala ve Belize'ye gitmeden önce 30 Mart'ta New York'tan geçmesi planlanıyor. 5 Nisan’da New York'ta Hudson Enstitüsü ve Los Angeles'ta Ronald Reagan Kütüphanesinin düzenlediği toplantılara katılacak Tsai'nin, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy ile görüşmesi bekleniyor.
ABD’deki transit geçişleri ziyaretin en çok takip edileceği duraklardan.
Çin Devlet Konseyi Taiwan İşleri Ofisi Sözcüsü Zhu Fenglian, Taiwan lideri Tsai Ing-wen ile ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy arasındaki olası bir görüşme durumunda, kararlı karşı önlemlerin alınacağı konusunda uyardı.
Fenglian, “Bu görüşmeye kesinlikle karşı çıkıyoruz ve buna, karşı tedbirlerle kararlı şekilde karşılık vereceğiz” diyerek, ABD’li yetkililerle temasa geçmekten kaçınması ve Tayvan'ın bağımsızlığını desteklememe konusundaki ciddi taahhüdünü yerine getirmek için somut önlemler alması gerektiğini söyledi.
Washington ve Pekin'deki üst düzey ABD'li yetkililer, Çinli mevkidaşlarına, Tayvan Devlet Başkanı’nın daha geniş uluslararası seyahati sırasında ABD genelinde transit ziyaretlerin yıllardır rutin hale geldiği konusunda güvence verdi.
Son yıllardaki bu tür resmi olmayan ziyaretlerde Tsai, Kongre üyeleri ve Tayvan diasporası ile bir araya geldi ve   Tayvan Amerikan Enstitüsü başkanı tarafından karşılandı. Enstitü, Tayvan ile resmi olmayan ilişkileri sürdüren ABD hükümeti tarafından yönetilen kar amacı gütmeyen bir kuruluş.
Tsai, koronavirüs pandemisi nedeniyle uluslararası seyahati yavaşlatmadan önce 2016 ile 2019 arasında ABD’de 6 kez durdu.
Bununla birlikte, McCarthy ile planlanan toplantı, ABD'nin Tayvan'a verdiği destek, ticaret ve insan hakları meseleleri konusunda Pekin ile Washington arasında tırmanan görüş ayrılıklarının ortasında, Çin'in tepki göstereceği endişelerini artırdı.
Dönemin Meclis Başkanı Nancy Pelosi'nin 2022'de Tayvan'a yaptığı ziyaretin ardından Pekin, bölge üzerinde füzeler fırlattı, Tayvan Boğazı'nın orta hattı boyunca savaş gemileri konuşlandırdı ve adanın abluka altına alındığını simüle ederek askeri tatbikatlar gerçekleştirdi. Çin ayrıca ABD ile iklim müzakerelerini askıya aldı ve Pentagon ile askeri temasları kısıtladı.
McCarthy, ABD'deyken Tsai ile görüşeceğini söyledi ve destek göstermek için Tayvan'a gitme olasılığını dışlamadı.
Pekin, ABD'nin Tayvan ile resmi temasını, adanın onlarca yıllık fiili bağımsızlığını kalıcı kılmak için bir teşvik olarak görüyor.
ABD’li yetkililer, Çin'in uzun süredir belirtilen hedefine ulaşma girişiminden giderek daha fazla endişe duyuyor. İki taraf 1949'daki iç savaş sırasında ayrıldı. Pekin, ABD’li politikacıların Tsai'nin bağımsızlık yanlısı Demokrat Parti ile ayrılığı kalıcı hale getirmek için komplo kurduğunu düşünüyor.
Bu yılın başlarında ABD Başkan Joe Biden, ABD’yi geçtikten sonra bir Çin casus balonunun düşürülmesi emrini verdiğinde gerilim yükseldi. Biden yönetimi ayrıca ABD istihbaratının Çin'in Ukrayna'da devam eden savaşında Rusya'ya silah göndermeyi düşündüğünü gösterdiğini ancak Pekin'in bunu yaptığına dair henüz bir kanıt olmadığını söyledi.