Trump'a açılan ceza davasıyla ilgili bilinmesi gerekenler: Hapse girecek mi, 2024'te aday olabilir mi?

Eski ABD liderinin kısa süre içinde parmak izi vermesi ve sabıka fotoğrafının çekilmesi bekleniyor

Donald Trump (Reuters)
Donald Trump (Reuters)
TT

Trump'a açılan ceza davasıyla ilgili bilinmesi gerekenler: Hapse girecek mi, 2024'te aday olabilir mi?

Donald Trump (Reuters)
Donald Trump (Reuters)

Eski ABD Başkanı Donald Trump hakkında, porno yıldızı Stormy Daniels'e yapılan 130 bin dolarlık "sus payı" ödemesiyle ilgili olarak ceza davası açılmasına karar verildi.
Bu kararla birlikte Trump, Amerikan tarihinde hakkında ceza davası açılan ilk başkan oldu. 
Trump hakkında verilen karar, eski ABD liderinin mahkeme huzuruna çıkarak ifade vermesi anlamına geliyor. Kasım 2024'te yapılacak seçimlerde yarışmayı planlayan Trump'ın yargılanacağı davanın yoğun bir kamuoyu ve medya ilgisi altında gerçekleşmesi bekleniyor.
ABD yargısı bazı durumlarda bir sanığa yöneltilen suçlamaları ilk duruşmaya kadar gizli tutmayı tercih ediyor. Trump'a yöneltilen resmi suçlamalar da benzer şekilde henüz kamuoyuna açıklanmış değil.
İlk duruşma, genel olarak yargılama sürecine giriş görevi görüyor ve sanığa yönelik suçlamalar, serbest bırakılma koşulları ve sanığın hakları gibi konular gündeme geliyor.
Ancak yargılamanın başlaması aylar sürebilir. İki tarafın süreci hızlandırma yoluna gitmesi durumun da bile yargı sürecinin başlamasının 2024'ü bulabileceği değerlendiriliyor.
Soruşturmayı yürüten Manhattan Bölge Savcılığı'nın Trump'ın avukatlarıyla iletişime geçtiği ve eski ABD liderinin kendi rızasıyla mahkemeye geleceği belirtiliyor. CNN ve New York Times'ın birden fazla kaynağa dayandırdığı haberine göre, eski ABD Başkanı Donald Trump'ın salı günü ilk kez mahkeme huzuruna çıkması bekleniyor.

Trump neyle suçlanıyor?
Kesin suçlamalar henüz resmen açıklanmasa da Trump'ın ceza yargılamasının merkezinde 2016'da eski porno yıldızı Stormy Daniels'e yapılan 130 bin dolarlık sus payı ödemesi olacak.
İddiaya göre yapılan 130 bin dolarlık ödeme, Daniels'ın Trump'la olan ilişkisi hakkında sessizliğini korumasını sağlamak amacıyla yapıldı.
Trump'ın eski avukatı Michael Cohen, 2016'da Daniels'a Trump adına ödeme yaptığını kabul etmişti. Trump'ın Cohen'e gönderdiği para ise kayda yasal ücret olarak geçirilmişti. 
Trump, Nisan 2018'de ödemeden haberi olmadığını söylese de Cohen, ABD Kongresi'ne altında Trump'ın imzasının olduğu çeklerin fotoğraflarını gösterdi.
New York yasalarına göre yapılan ödemeleri kurumsal kayıtlara farklı bir şekilde geçirmek kabahat sınıfına da giren basit bir suç olarak değerlendiriliyor. Ancak bu suç, ikinci bir suçun yolunu açmak amacıyla işlendiyse bu kez ağır suç kapsamına alınıyor.
Trump'ın dosyasında ise bu ikinci suç, seçim kampanyası yasalarının çiğnenmesi olduğu ifade ediliyor. Zira, iddialara göre Trump, seçmenlerin Daniels'la olan ilişkisini öğrenmemesi için bu ödemeleri yaptı. Bu konudaki en büyük kanıt ise Daniels'a yapılan ödemenin 2016 seçimlerinden sadece birkaç gün önce yapılması.

Trump cezaevine girecek mi?
ABD'li birçok hukukçuya göre bu sorunun cevabı hayır. Mahkemeye kendi rızasıyla gelmesi beklenen eski ABD Başkanı'nın cezaevine gönderilmesi veya kelepçelenmesi için bir neden yok.
Fakat Trump'ın yargı süreci sıradan bir yargı sürecinden farksız olacak. Bu da ilk duruşma için mahkemeye geldiği sırada Trump'ın parmak izinin alınması ve sabıka fotoğrafının çekilmesi anlamına geliyor.
Yani Trump cezaevine girmese bile, ilk kez bir ABD başkanının sabıka fotoğrafının çekildiğini görme ihtimalimiz var. Ancak 2019'da değişen New York yasalarına göre, bu fotoğrafın resmi olarak yayınlanması yasak.
Trump yargılandığı sırada başkan seçilirse, yasal prosedürlerin nasıl işleyeceği ise belirsiz. Trump'ın hüküm giymesi durumunda, bir mahkemenin seçilmiş bir federal yöneticiyi cezaevine girmekten kurtarıp kurtaramayacağıyla ilgili cevaplanması gereken anayasal sorular bulunuyor.

Trump, 2024 seçimlerinde yarışabilecek mi?
Trump yargılansa da, hüküm giyse de bu durum onun başkanlık için yarışmasına engel değil. Zira ABD Anayasası, başkan adayı olmak için ABD doğumlu olmak, en az 35 yaşında olmak ve en az 14 yıl ABD'de yaşamak dışında başka bir şart koşmuyor.
Mahkemeden bir ev hapsi veya seyahat yasağı kararı çıkması da beklenmediği için yargılama sürecinin Trump'ın seçim kampanyasını fiziksel olarak etkilemeyeceği değerlendirmesi yapılıyor.
Ancak yargılama sürecinin siyaseten Trump'ı zor durumda bırakacağını ve yıpratacağını öngörmek güç değil. Yine de Trump'ın yargılama sürecini, birkaç haftadır destekçilerini ateşlemek için kullandığını söylemek mümkün. Yargılamayı "siyasi amaçlı" olarak niteleyen eski ABD başkanı, soruşturmayı yürüten savcı Alvin L. Bragg hakkında da "ırkçı"  ve "hayvan" ifadelerini kullanmıştı.
Yargılama sürecinin, seçim döneminde en çok konuşulan konulardan biri olması bekleniyor.



Amerikalı bir radyocu, Biden ile yaptığı ve ekibi tarafından gönderilen soruları sorduğu röportajın ardından istifa etti

ABD Başkanı Joe Biden (Reuters)
ABD Başkanı Joe Biden (Reuters)
TT

Amerikalı bir radyocu, Biden ile yaptığı ve ekibi tarafından gönderilen soruları sorduğu röportajın ardından istifa etti

ABD Başkanı Joe Biden (Reuters)
ABD Başkanı Joe Biden (Reuters)

ABD Ulusal Radyosu "NPR" dün (Pazartesi) yaptığı açıklamada, Philadelphia’lı yayıncı Andrea Lawful-Sanders'ın, ABD Başkanı Joe Biden ile yaptığı ve ekibi tarafından hazırlanan soruları sorduğu röportajın ardından istifasını sunduğunu bildirdi.

Philadelphia kanalı röportajı, Biden'ın eski Başkan Donald Trump ile tartışmasından sonra medyaya ilk çıkışı olarak tanımladı.

Biden, 14 dakikalık röportajda siyah seçmenlerin gücünü vurguladı ve yönetiminin, siyah üniversiteleri desteklemek ve ilk siyah kadın Yüksek Mahkeme yargıcını aday göstermek gibi bazı başarılarını övdü.

NPR, Sanders ve bir başka sunucunun hafta sonu Biden kampanya ekibinin hafta başında kendilerine röportaj için sorular verdiğini itiraf ettiklerini belirtti.

Biden, Earl Ingram'ın programında Afrikalı Amerikalılarla ilgili aynı konular hakkında konuşmuş ve onlar için neler başardığını vurgulamıştı.

CNN'den Victor Blackwell ile yapılan ortak röportaj sırasında Blackwell hem Sanders'a hem de Ingram'a şu soruyu yöneltti: "Soruları Beyaz Saray'dan ya da kampanya ekibinden mi aldınız, yoksa soruları önceden göndermeniz mi istendi?" Bu soruyu sormamın nedeni ikinizi de eleştirmek değil, daha ziyade şunu öğrenmek istiyorum: Beyaz Saray şu anda Başkan'ın canlılığını ve etkinliğini kanıtlamaya çalışıp çalışmadığını bilmek istiyorum, bunu, Başkan'ın kendisine hangi soruların sorulacağını bilmesi için röportajdan önce soruları göndererek mi yapıyor?

Sorular onay için bana gönderildi" diyen Lawful-Sanders, sözlerini şöyle sürdürdü: "Bana sekiz soru geldi ve onayladığım dört tanesi seçildi.

Ingram cevap vermedi, ancak cumartesi günü Associated Press'e ayrı olarak yaptığı açıklamada, Biden'ın yardımcılarının kendisine önceden dört sorudan oluşan bir liste gönderdiklerini söyledi.

Önceden belirlenmiş soru listenin kendisini tereddütte bırakmasına rağmen, "bu ABD Başkanı ile konuşma fırsatı olduğu için" görüşmeye devam ettiğini belirtti.

İtiraflar, Biden'ın yoğun baskı altında olduğu ve Donald Trump'a karşı geçen ayki tartışmada gösterdiği sallantılı performansın ardından hasar kontrolü yapmaya çalıştığı bir dönemde geldi.

Sanders daha sonra Facebook'ta yayınladığı kısa bir video ile cumartesi günü istifasını sunduğunu ve artık kanalda çalışmadığını vurgulayarak, "bu yolculukta rol oynayan" herkese teşekkür etti.

Philadelphia kanalı, iş ilişkilerinin sona erdiğini ayrıca duyurdu ve kanalın yöneticisi Sarah Lomax yaptığı açıklamada, 3 Temmuz röportajının "yönetimin bilgisi, istişaresi veya iş birliği olmaksızın yayıncı tarafından bağımsız olarak ayarlandığını" söyledi."

İsminin açıklanmaması kaydıyla konuşan bilgili bir kaynağa göre bu itirafların yol açtığı tartışmaların ardından Biden'ın kampanya ekibi soru önermekten vazgeçme kararı aldı.

Biden'ın görev süresi boyunca, son yedi başkana göre daha az basın toplantısı ve medya röportajına katılması dikkat çekidir.