Agresif ebeveynlik, çocuklarda kalıcı ruh sağlığı sorunları riskini artırıyor

Bekar ebeveynlerin çocuklarının zihinsel sağlığının yüksek riskli olma olasılığı daha fazla
Bekar ebeveynlerin çocuklarının zihinsel sağlığının yüksek riskli olma olasılığı daha fazla
TT

Agresif ebeveynlik, çocuklarda kalıcı ruh sağlığı sorunları riskini artırıyor

Bekar ebeveynlerin çocuklarının zihinsel sağlığının yüksek riskli olma olasılığı daha fazla
Bekar ebeveynlerin çocuklarının zihinsel sağlığının yüksek riskli olma olasılığı daha fazla

Yapılan yeni bir çalışmaya göre, agresif ebeveynlik ve sert disiplin, çocuklarda kalıcı ruh sağlığı sorunları olasılığını artırıyor.
Şarku’l Avsat’ın The Independent gazetesinden aktardığı habere göre, küçük çocuklara sık sık bağırmayı, tecrit etmeyi ve fiziksel olarak cezalandırmayı içeren ebeveynlik tarzı, bir çocuğun dokuz yaşına kadar zihinsel sağlığının ‘yüksek risk’ altında olma olasılığını 1,5 kat artırıyor.
Söz konusu bulgular, Cambridge Üniversitesi ve University College Dublin’deki (UCD) araştırmacılar tarafından, ruh sağlığı semptomları takip edilen üç, beş ve dokuz yaşlarında 7 bin 500’den fazla İrlandalı çocuk üzerinde yapılan bir araştırmadan elde edildi.
Araştırmada, 7 bin 500 çocuktan yaklaşık yüzde 10’unun kaygı, saldırganlık ve sosyal içe kapanma belirtileri dahil olmak üzere ruh sağlığı açısından yüksek risk grubunda olduğu bulundu.
Kendilerine düzenli olarak bağıran, ceza olarak onları izole eden veya öngörülemeyen mizaçları olan ebeveynleri olan çocukların, üç yaşına geldiklerinde, destekleyici veya tutarlı ebeveynlik tarzı ile yetiştirilen akranlarına göre psikolojik sorunları çok daha fazlaydı.
Cambridge Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde doktora araştırmacısı olan Ioannis Katsantonis araştırmaya ilişkin şunları söyledi;
“Her 10 çocuktan birinin ruh sağlığı sorunları açısından yüksek risk kategorisinde olması endişe verici ve bununla bağlantılı ebeveynlik rolünün farkında olmamız gerekiyor. Ebeveynlerin çocuklarının davranışlarına kesin sınırlar koymamalarını önermiyoruz, ancak ruh sağlığı üzerindeki etkileri göz önüne alındığında, sık sık uygulanan sert disiplini haklı çıkarmak zor. Ebeveynlik tarzının zihinsel sağlık risklerini şiddetlendirme tehlikesi var. Bu, ele almak için kolayca adımlar atabileceğimiz bir şey.”
Araştırmacılar, kızların yüksek risk kategorisinde olma ihtimalinin erkeklerden daha yüksek olduğunu söyledi.
Ayrıca, bekar ebeveynlerin çocuklarının yüksek riskli olma olasılığının 1,4 kat daha fazla olduğunu ve daha varlıklı ailelerden gelenlerin orta çocukluk döneminde endişe verici akıl sağlığı semptomları gösterme olasılığının daha düşük olduğunu buldular.
UCD Eğitim Okulu’nda doçent olan Jennifer Symonds, “Bulgularımız, ebeveynlerin çocuklarına sıcak ve olumlu bir yetiştirme tarzı göstermeleri için mümkün olan her şeyi yapmanın öneminin altını çiziyor. Evde agresif bir ortamdan kaçınmak, zihinsel sağlıkta kötü sonuçların ortaya çıkmasını mutlaka engellemeyecektir, ancak muhtemelen yardımcı olacaktır” dedi.



Suda kalan parmakların hep aynı şekilde buruştuğu bulundu

Parmakların suda kalınca buruşmasının nedeni damarların sıkışması (Binghamton Üniversitesi)
Parmakların suda kalınca buruşmasının nedeni damarların sıkışması (Binghamton Üniversitesi)
TT

Suda kalan parmakların hep aynı şekilde buruştuğu bulundu

Parmakların suda kalınca buruşmasının nedeni damarların sıkışması (Binghamton Üniversitesi)
Parmakların suda kalınca buruşmasının nedeni damarların sıkışması (Binghamton Üniversitesi)

Suda uzun süre kalınca parmaklarda oluşan buruşmanın hep aynı desene sahip olduğu tespit edildi. 

Banyo yapınca veya bir süre yüzünce el ve ayak parmakları buruşmaya başlıyor. Bunun nedeni ilk başta parmakların suyla dolması gibi gelebilir ancak durum öyle değil.

Koldan ele doğru uzanan medyan sinirinde hasar olan kişilerin parmaklarının buruşmadığını 1935'te fark eden bilim insanları, sürecin sinir sistemiyle alakalı olduğu sonucuna varmıştı. 

Uzmanlar derinin altındaki damarların büzüşmesi sonucu parmaklardaki kırışıklıkların oluştuğunu söylüyor.

Binghamton Üniversitesi'nden Guy German, 2023'te The Conversation'da kaleme aldığı yazıda "El ve ayaklar birkaç dakikadan daha uzun süre suyla temas ettiğinde, ciltteki ter kanalları açılarak suyun cilt dokusuna akmasına izin verir. Eklenen bu su, cildin içindeki tuz oranını azaltır. Sinir lifleri beyne daha düşük tuz seviyeleri hakkında bir mesaj gönderir ve otonom sinir sistemi kan damarlarını daraltarak yanıt verir" diye süreci açıklamıştı.

Yazısının ardından çeşitli yorum ve sorularla karşılaşan German'a bir öğrenci "Peki kırışıklıklar hep aynı şekilde mi oluşuyor" diye sormuş. German ve ekip arkadaşları bunu yanıtlamak adına bir deney yürüttü. 

Bulguları hakemli dergi Journal of the Mechanical Behavior of Biomedical Materials'ta yayımlanan çalışmada bir grup katılımcının elleri 30 dakika boyunca suda tutuldu ve ardından fotoğrafları çekildi.

24 saat sonra aynı işlemi tekrarlayan araştırmacılar görüntüleri karşılaştırınca parmaklarda aynı desenlerin oluştuğunu gördü. 

German "Kan damarları pozisyonlarını çok fazla değiştirmez. Biraz hareket ederler ancak diğer kan damarlarına göre son derece sabittirler" diyerek ekliyor: 

Bu da kırışıklıkların aynı şekilde oluşması gerektiği anlamına geliyor ve biz de öyle olduğunu kanıtladık.

Araştırmacılar yeni çalışmanın adli tıpa katkı sağlayabileceğini ve uzun süre suda kalan cesetlerin kimliğini tespit etmede kullanılabileceğini düşünüyor.

German ayrıca derinin suda kalmasıyla ilgili daha fazla soruya cevap aramayı umduğunu da belirtiyor.

Independent Türkçe, IFLScience, Popular Science, Conversation, Journal of the Mechanical Behavior of Biomedical Materials