عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

Okyanusların en derininde yaşayan balık ilk kez görüntülendi

Yaklaşık bir insan avucu büyüklüğündeki yavru balık, pulsuz ve yarı saydam bir deriyle kaplı

Tespit edilen balığın video görüntüsü
Tespit edilen balığın video görüntüsü
TT
TT

Okyanusların en derininde yaşayan balık ilk kez görüntülendi

Tespit edilen balığın video görüntüsü
Tespit edilen balığın video görüntüsü

Bilim insanlarının kamerasına, Japonya açıklarında deniz seviyesinin 8 kilometre altında yüzerken yakalanan balık, şimdiye kadar görüntülenen en derindeki balık oldu.
BBC News'un haberine göre aralarında Batı Avustralya Üniversitesi'nden araştırmacıların da bulunduğu ekip, Pseudoliparis cinsi salyangoz balığını yaklaşık 8 bin 336 metre derinlikte yüzerken kaydetti.
Bilim insanları pulsuz ve yarı saydam bir deriyle kaplı, yaklaşık bir insan avucu büyüklüğündeki yavru balığı, Japonya açıklarındaki Izu-Ogasawara Çukuru yakınlarında gördü.
Öte yandan bilim insanları, kamera görüntülerinden balığın türünü tam olarak tespit edemedi.
Daha önce kameraya yakalanan en derindeki balık rekoru, 2014'te Mariana Çukurunda yaklaşık 8 bin 200 metre derinlikte keşfedilen Mariana salyangoz balığına (Pseudoliparis swirei) aitti.
Derin denizi keşfetme girişimi Armatus Oceanic, "CEO'muz Profesör Alan Jamieson, Japonya yakınlarındaki Izu-Ogasawara Çukuru'nda bir salyangoz balığının tespit edildiği bu son gözlemle, bir önceki rekoru kırarak şimdiye kadarki en derinde yaşayan balığı görüntüledi" diye tweet attı.

"Gözlemlenen en derindeki balık halihazırda 8 bin 336 metre derinlikte bulunuyor!"

Bilim insanlarının yaklaşık 8 bin 22 metre derinlikte de iki balık yakalamasıyla ilk kez 8 kilometreden daha derinde balık yakalandı.

Önceki araştırmalar, salyangoz balıklarının yüksek basınçla başa çıkmaya son derecede adapte olduğunu ve birkaç yüz filin ağırlığını taşıyabileceğini göstermişti.
Bu balıkların yaşadığı, okyanusun en derin ve karanlık kısmı olan hadal bölgesine ışık girmiyor ve derinlikler 6 bin metreyle 11 bin metre arasında değişebiliyor.
Salyangoz balıkları, okyanus tabanındaki küçük kabukluları vakumlayarak besleniyor.
Son denemede balıkları kaydetmek için bilim insanları Izu-Ogasawara Çukuru'na "yem takılmış" otonom bir kamera yerleştirdi.
Araştırmacılar balığın, bir balığın hayatta kalabileceği maksimum derinliğe "çok yakın" bir yerde kameraya yakalandığını söyledi.
Jamieson, BBC'ye şöyle dedi: 
"Eğer bu rekor kırılırsa, bu sadece birkaç metrelik küçük artışlarla olacak."

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Bilim insanlarından küresel ısınma uyarısı: Uyku apnesi vakaları iki katına çıkacak

(Pexels)
(Pexels)
TT
TT

Bilim insanlarından küresel ısınma uyarısı: Uyku apnesi vakaları iki katına çıkacak

(Pexels)
(Pexels)

Stuti Mishra Asya İklim Muhabiri 

Yeni bir araştırmaya göre, iklim krizinin yol açtığı daha sıcak geceler, yüzyılın sonuna gelindiğinde uyku apnesini çok daha yaygın ve tehlikeli hale getirebilir.

Araştırmacılar artan sıcaklıkların, dünya çapında yaklaşık 1 milyar kişiyi etkileyen ve kalp hastalığı, demans ve erken ölümle bağlantılı bir uyku bozukluğu olan obstrüktif uyku apnesini (OUA) kötüleştirebileceğini söylüyor.

Flinders Üniversitesi araştırmacılarının yürüttüğü ve hakemli dergi Nature Communications'ta yayımlanan çalışma, iklim değişikliğinin OUA'nın şiddetini ve sağlık üzerindeki etkisini nasıl artırabileceğini modelleyen ilk araştırma.

Flinders Üniversitesi FHMRI Uyku Sağlığı'ndan çalışmanın başyazarı Dr. Bastien Lechat, "Bu çalışma, ortam sıcaklıklarının OUA'nın şiddetini etkileyip etkilemediğini araştırarak iklim gibi çevresel faktörlerin sağlığı nasıl etkileyebileceğini anlamamıza katkı sağlıyor" diyor.

Araştırmacılar uyku sırasında solunum düzensizliklerini izleyen bir yatak altı sensörü aracılığıyla, 29 ülkeden en az 116 bin kişiden elde edilen 58 milyondan fazla gece uykusu verisini kaydetti.

Birkaç yılda toplanan veriler, küresel iklim modellerinden elde edilen saatlik iklim verileriyle eşleştirilerek farklı ısınma senaryoları altında OUA şiddetindeki değişikliklerinin simülasyonu oluşturuldu.

Dr. Lechat, "Genel olarak ortam sıcaklığıyla OUA şiddeti arasındaki ilişkinin büyüklüğü bizi şaşırttı" diyor.

Yüksek sıcaklıklar, kişinin belirli bir gece OUA yaşama olasılığının yüzde 45 artmasıyla ilişkiliydi.

Görsel kaldırıldı.Grafik, çeşitli uluslararası kuruluşlar tarafından ölçülen, endüstri çağından itibaren küresel ortalama sıcaklık artışını gösteriyor (WMO)


Çalışma, OUA şiddetindeki sıcaklıkla ilişkili artışın, Avustralya veya ABD'ye kıyasla Avrupa ülkelerinde bilhassa belirgin olduğunu ortaya koydu. Araştırmacılar bunun, klimaya erişimdeki farklılıklardan kaynaklanabileceğini öne sürüyor.

Araştırmacılar engelliliğe ayarlanmış yaşam yılı (disability-adjusted life years / DALY) kullanarak iklimin şiddetlendirdiği uyku apnesinin sağlık ve ekonomi üzerindeki yükünü tahmin etti. Sadece 2023'te, sıcaklık artışının araştırmadaki 29 ülkede yaklaşık 800 bin sağlıklı yaşam yılının kaybıyla bağlantılı olduğunu saptadılar.

Dr. Lechat, "Bu rakam, bipolar bozukluk, Parkinson hastalığı veya kronik böbrek hastalıkları gibi diğer tıbbi durumlardakine yakın" ifadelerini kullanıyor.

Toplam ekonomik kayıp yaklaşık 98 milyar dolar olarak tahmin edilirken bunun 68 milyar doları sağlığın bozulmasından, 30 milyar dolarıysa işyerindeki verimlilik düşüşünden kaynaklanıyor.

Kıdemli araştırmacı Profesör Danny Eckert, veriler çoğunlukla soğutma ve sağlık hizmetlerine erişimi daha iyi olan yüksek gelirli bölgelerdeki bireylerden elde edildiğinden, örneklemin düşük gelirli ülkelerde OUA'nın gerçek dünyadaki yükünü yeterince yansıtmayabileceğini söylüyor.

Profesör Eckert "Bu, tahminlerimizi yanıltarak sağlık ve ekonomi üzerindeki gerçek maliyetin düşük tahmin edilmesine yol açmış olabilir" diyor.

Sadece Avustralya'da, OUA dahil uykuyla ilgili sağlık sorunlarının maliyeti daha önce yılda 66 milyar Avustralya doları (yaklaşık 1 trilyon 700 milyar TL) olarak tahmin edilmişti.

Ekip halihazırda soğutmaya erişimin veya davranışsal değişikliklerin, ısınan hava koşullarında uyku apnesinin şiddetini nasıl azaltabileceği gibi olası müdahaleleri araştırmayı planlıyor.

Profesör Eckert, "İleride, ortam sıcaklığının uyku apnesinin şiddetine etkisini azaltacak stratejiler araştıran ve altta yatan fizyolojik mekanizmaları inceleyen müdahale çalışmaları tasarlamak istiyoruz" diye belirtiyor.

Çalışma, daha güçlü küresel iklim eylemleri olmadan uyku apnesinin yükünün muhtemelen keskin bir şekilde artacağı ve bunun da halk sağlığı sorunlarını şiddetlendirerek ekonomileri zorlayacağı uyarısında bulunuyor.


Independent Türkçe, independent.co.uk/climate-change