Fayda ve tehlikeler arasında öğrencilerin hayatındaki ChatGPT

Okullar ve üniversiteler, öğrencilerin gelişimini olumsuz yönde etkilememek için ChatGPT kullanımını yasakladı

Reuters
Reuters
TT

Fayda ve tehlikeler arasında öğrencilerin hayatındaki ChatGPT

Reuters
Reuters

Dünya şu anda ChatGPT'nin ortaya çıkmasıyla teknoloji ve yapay zeka dünyasında bir devrimle karşı karşıya.
ChatGPT, insan dilini simüle eden, etkileşimli bir şekilde yüksek doğrulukta hızlı yanıtlar sağlamak için internetteki binlerce veriyi birbirine bağlayan ve analiz eden bir araştırma aracı olarak kullanılıyor. 
ChatGPT son zamanlarda profesyonel olarak ona bağlı olan pek çok kişi gibi, okul ve üniversite öğrencilerine de görevlerini yerine getirmelerinde destek olmak ve bu konuda yaşadıkları sıkıntıları azaltmak için hayatlarına girdi.
Bununla birlikte, birçok olumlu yönün aksine, modern yapay zeka teknolojisinin varlığının öğrenciler üzerinde olumsuz etkileri bulunuyor.
Bu nedenle uzmanlar ChatGPT'ye karşı uyarıda bulunuyor ve kullanımı için belirli koşullara uyulmasını ve özen gösterilmesini şart koşuyorlar.

İnsan zekasını ve dilini simüle eden bir araç
ChatGPT, insan dilini konuşan ve insan zekasını simüle eden bir program olarak devrim niteliğinde bir gelişmeydi.
Sistem analiz ettikten sonra çeşitli kaynaklardan büyük miktarda bilgi sağlıyor ve gereken şekilde en iyi cevabı veriyor.
Onu geleneksel arama motorlarından farklı kılan da bu özelliği. 
Talebi veya soruyu belirli bir çerçeveyle sınırlandırarak profesyonel olarak cevap verdiğinden bunu kullananlar ayırt edilebilir. Çünkü cevap doğrudan ve spesifik bir şekilde ona dayalı.
Örneğin dijital dönüşüm uzmanı Ferid Halil'inIndependent Arabia'ya anlattıklarına göre belirli bir yazar, gazeteci veya araştırmacı için gerekli olan yazı stilini belirlemek bile mümkün. 
Öğrencilere gelince, program iki ucu keskin bir kılıçtır ve onu kullanan iki tür öğrenci var:
İlk grup, bilgiyi araştırmayı desteklemek veya bir ödevi tamamlamak için onu kullanır. Diğer grup ise çalışmalarını tamamen ona yaptırır.
ChatGPT'ye tam bağımlılık durumu, çocuğun derin düşünmesini engeller. Derin düşünme çocuğun entelektüel gelişimi için gereklidir. 
Hiç şüphe yok ki ChatGPT birçok öğrenciye çözüm üretip hızlı ve etkili bir şekilde ders çalışmalarını destekleyerek üzerlerindeki baskıyı azaltıyor.
Bilgi kaynakları mükemmel ve mantıklı bir şekilde sunuluyor. Ancak tehlike, şu anda dünyanın dört bir yanındaki birçok öğrencinin yaptığı gibi, tamamen ona güvenmek.
Bundan kaynaklanabilecek tüm yansımalar uzun vadede beklenmelidir. Öğrencinin herhangi bir çaba sarf etmesine gerek yok. Çünkü ChatGPT tam ve eksiksiz bilgi ve düşünmeyi sağlar.
Bu nedenle okullar ve üniversiteler, ondan mükemmel bir araç ve büyük bir içerik stoğu olarak yararlanmak yerine, öğrencilerin gelişimini tamamen ona bağımlı hale getirmemek için kullanımını engellediler.
Sorun, hızlı ve kapsamlı bilgi sağladığı için, öğrencilerin herhangi bir özel çaba sarf etmeden ödevlerini tam olarak tamamlama eğiliminde olduklarında ortaya çıktı.

Şartlı olarak ChatGPT
Dijital dönüşüm uzmanı Ferid Halil'e göre küçük çocukların zihinsel gelişimini olumsuz etkileyebilecek entelektüel gelişim ve bununla birlikte derin düşünme yeteneği tamamlandığından, 15 veya 16 yaşın altındaki öğrenciler için ChatGPT kullanımı yasaklanmalı.
O zaman yapay zeka programının avantajlarından ve öğrenciye sağladığı muazzam destekten fiilen faydalanılabilir.
Yaşlıların hayatlarının önemli bir parçası olduğu için kullanmaları engellenemez ve bu gelişmeleri takip etmeleri gerekir. 
Pazarlama ve gazetecilik gibi farklı alanlarda birçok kişinin yerini alması beklenen ChatGPT'ye yapay zeka teknikleriyle uğraşanların dışında yer kalmayacak. 
Halil, konuyla alakalı olarak şu ifadeleri kullandı:
“Teknoloji dünyasındaki gelişmeleri takip etmek ve onlarla bir arada yaşamak gerekiyor. Yapay zeka dünyasının sınırları yok ve insan enerjisini çok aşıyor. Ve yakında yapay zeka öncesi ve sonrası dönemden söz edilecek. Dolayısıyla bu duruma direnilemez veya bu realitenin varlığı reddedilemez. Öte yandan, insan bilinci bunu kontrol edebilir ve ergenlik döneminden itibaren bir kontrol sistemi kurabilir. Böylece birey yapay zekanın yaratıcılarından biri olur ve kenarda kalmaz.”
Dijital dönüşüm uzmanı Paul Simon da büyük miktarda bilgi elde etmek, ödevleri tamamlamak ve soruları cevaplamak için her zaman kullanılabilen bir araç olan ChatGPT'de dahil olmak üzere tüm yapay zeka teknolojilerinin öğrencilerin hayatlarındaki rolün vurguladı.
Verdiği cevapların her zaman güvenilir olup olmadığı konusunda bir tartışma olduğunu inkar etmiyor. Bu nedenle herkesin bilgilerin geçerliliğini doğrulaması gerekiyor.
Ancak güncellemeler, programda teknik bir sorun olarak görülen 'halüsinasyonların' tedavisinin daha doğru hale gelmesine katkıda bulundu.
Bilim ve aritmetik gibi birden fazla cevap içermeyen alanlara gelince, bunlar yüksek doğrulukla karakterize ediliyor.
Ayrıca, devasa yapay 'hafızası' sayesinde büyük bir bilgi depolama kapasitesine sahipken, insanın bilgi depolama kapasitesi ise sınırlı.
Ancak onu karakterize eden avantajlarının aksine, öğrenciler için dezavantajları kesinlikle hafife alınamaz.
Kişisel dijital asistanın okul ve üniversite öğrencilerine görevlerini yerine getirmede sağladığı önemli desteğe karşılık, tamamen ona güvenmeleri halinde, zihinsel yetenek ve becerilerinin yavaş yavaş sınırlandırılmasına sebebiyet verir.
Aynı zamanda öğretmenler için de bir zorluk oluşturmaktadır. Öğretmen kişisel olarak soru sorsa bile, herhangi bir soruya veya teste ChatGPT cevap verebilir.
Bu, öğrencilerin özellikle aritmetik, bilim ve programlama alanlarındaki becerilerini test etmeyi zorlaştırır.
Ve güncellemeler ile öğrenci, programın kendisi için herhangi bir çaba harcamadan matematiksel geometri egzersizlerini tamamlaması için görseller girebilir. Bütün bunlar öğrenciyi tembelliğe sürükler.
Bu nedenle öğretmenler, öğrencilerin becerilerini ve anlama kapasitelerini sağlamak için tek çözüm olarak sınıftaki sözlü alıştırmalara ve testlere güvenmeli. 
Simon'un açıkladığı gibi yapay zeka araçlarının dezavantajlarından biri de duygulardan yoksun olmalarıdır.
Simon, "ChatGPT'ye dayanan bir cevabı, insani duyumlardan yoksun olduğu için ayırt etmek mümkünken, kendine güvenen biri, özellikle bunu gerektiren görevlerde vazgeçilmez bir unsur olan insani duyusundan ve kendinden bir şeyler katar. Yapay zeka araçlarını kullanmanın maliyetinin yüksek olabileceğini ve bu durumun farklı sosyal sınıflardaki öğrenciler arasındaki uçurumu artırabileceğini de unutmamalıyız. Herkesin bu imkandan faydalanacak maddi durumu olmayabilir" dedi.

Okullarda ve üniversitelerde programın yasaklanması
Öğrencilerin büyük bir yüzdesinin Chat GBT'ye bağımlı olması nedeniyle, bazı okullar ve üniversiteler, öğrencilerin kendilerine güvenmeleri için Chat GBT'nin kullanımını tamamen yasaklama tuzağına düştü.
Yeni nesil ile yapay zeka teknolojileri arasına bariyerler koymak gerçekten çok büyük bir hata.
Öğrencilerin kullanmasını engellemek yerine, gençler arasında onu doğru kullanma bilincini yaymak daha iyi.
Örneğin özel verileri yayınlamamak gibi konularda öğrenciler biliçlendirilmeli. Çünkü yapay zeka teknolojilerinin herhangi birinde bilgi sızıntısı mümkün.
Yapay zeka teknolojilerinde yaşanan önemli gelişmeler doğrultusunda ve yapay zekanın hayatımızın ayrılmaz bir parçası haline gelmesinden sonra da bu teknolojiyle en iyi şekilde bir arada var olmalıyız.
Bunları daha iyi kullanmak ve riskleri azaltmak için çocuklar, ebeveynler ve öğretmenler gibi tüm tarafların farkındalığı gereklidir.
Ancak sorun şu ki, ebeveynler çocuklarını desteklemek ve eğitmek için yapay zeka tekniklerinden her zaman haberdar değiller.
Hatta bazı davranışların risklerinin farkında bile olmayabilirler. ChatGPT vb. olanaklardan yararlanmak ve öğrencileri kısıtlamak yerine doğru şekilde yönlendirmek için bilgi gerekli.

Yükler geçmişte kaldı
Öğrencilerin yapay zeka teknolojilerini kullanmalarını engellemek veya onlardan mahrum bırakmak kesinlikle mümkün değil.
Eğitim psikoloğu Rama Kenc, Dubai'de 11-18 yaş arası çocuklarla çalışma deneyimine dayanarak, öğrencilerin çok sayıda ödev nedeniyle aşırı baskıdan şikayet ettiklerine ve yapay zeka programının onları bu yükten rahatlatmak için iyi geldiğine dikkat çekti.
Öğrenciler, ödevlerini büyük bir hız ve kolaylıkla yapmalarından dolayı ChatGPT'ye çok önem veriyorlar. Ancak Kenc, ChatGPT tarafından sağlanan bilgilerde insani bir duyunun olmadığını vurguladı.
Çıkarım yöntemi 'robotik' kalıyor ve özellikle edebi metinlerde ve belirli bir entelektüel yönelime sahip olanlarda üniversite hocalarının ödevlerde ve araştırmalarda aradığı kişisel yönden yoksundur. Metin kuru ve insanların genellikle ilettiği duygular açısından da eksik.
Ayrıca, pek çok olumlu yönün aksine Kenc, bu alandaki deneyimine dayanarak yapay zekanın çocuk gelişimi üzerindeki olumsuz etkileri konusunda uyarıda bulundu.
Öğrencinin ihtiyaç duyduğu tüm bilgileri büyük bir kolaylıkla sağlamadaki rolü göz önüne alındığında, ödevini yapmak için tamamen ona güvenme ve kullanımını abartma, herhangi bir çaba göstermeme ve kendine güvenmeme eğilimi doğal.
Bu, genellikle kendine meydan okuma, düşünme ve görevleri yerine getirme azmi ile geliştirdiği belirli becerileri kaybettiği şey.
Öğrenciyi desteklemeye yardımcı olabilir ve bilinçli ve sınırlı bir şekilde kullanıldığında çok önemli.
Bununla birlikte, öğrencilerin buna aşırı güvenmesi, özellikle yenilik yapma ve yaratma yeteneklerini sınırladığı için tehlike arz eder.



Okullarda teneffüslerden biri en az 20 dakika olacak

AA
AA
TT

Okullarda teneffüslerden biri en az 20 dakika olacak

AA
AA

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliğinde yapılan değişiklikle, öğrencilerin beslenmelerini rahat yapabilmeleri için okullarda teneffüslerden birinin en az 20 dakika olması sağlanacak.

Milli Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlandı.

Yönetmelikte yapılan düzenlemeye göre, daha önce ortaokul, lise, BİLSEM ve benzeri eğitim kurumlarında ana sınıfı açılabiliyorken artık okul öncesi çocuklarının, yaş ve gelişim olarak kendilerine en yakın olan ilkokul öğrencileriyle birlikte eğitim almaları için sadece ilkokul bünyesinde ana sınıfı açılması sağlanacak.

Mevzuatta birlik sağlamak amacıyla tekli eğitim, ikili eğitim tanımları ile okulların ve kayıt alanlarının dijital olarak kaydedilmelerini sağlamak amacıyla Milli Eğitim Bakanlığı Coğrafi Bilgi Sistemi (MEBCBS) ile ilgili hükümler yönetmeliğe eklendi.

Öğretmenlerin haftalık ders programları yapılırken engelli öğretmenlerin, bakmakla yükümlü olduğu engelli yakını olan öğretmenlerin ve 36 ayını doldurmamış çocuğu olan öğretmenlerin durumlarının dikkate alınması sağlandı.

Nakil konusunda kolaylık getirildi

Öğrencilerin beslenmelerini rahat yapabilmeleri için okullarda teneffüslerden birinin en az 20 dakika olması sağlandı.

2024-2025 eğitim ve öğretim yılından itibaren öğrencilerin şubelere dağılımının dengeli olması için bu işlemler e-Okul sistemi üzerinden otomatik yapılacak. Ayrıca şubeleri okutacak öğretmenlerin belirlenmesi de bu sistem üzerinden gerçekleştirilecek.

Düzenleme öncesinde sadece anne ve babası çalışan çocuklara nakil konusunda kolaylık sağlanıyorken yapılan değişiklik ile yetim ve öksüz çocuklar, ailesinde ağır engelli bulunan çocuklar için de nakil konusunda kolaylık getirildi.

Okula devamsızlık

Yapılan düzenlemeyle okula gelmeyen, bir derse girdiği halde bir veya daha fazla derse özürsüz olarak girmeyen öğrencinin durumu velisine bildirilecek. Devamsızlığın 5'inci, 10'uncu ve 15'inci günlerinde bildirim yapılacak.

Kontrol kayıtlı sürekli tedaviyi ya da organ naklini gerektiren hastalığı bulunanlar, tam zamanlı kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitimlerine devam eden özel eğitim ihtiyacı olan öğrenciler ve sosyal hizmet, emniyet ve asayiş birimlerinin resmi raporları doğrultusunda koruma ve bakım altına alınan öğrenciler için devamsızlığın 30'uncu gününde de bildirim sağlanacak.

Eğitime erişim için mevsimlik tarım işçilerine sorumluluk

Öğrencinin üstün yararı doğrultusunda eğitime erişiminin sağlanması için mevsimlik tarım işçileri ile göçer ve yarı göçer ailelere, çalışmak üzere gidecekleri yerleri çocuklarının kayıtlı olduğu okullarına bildirmesi, çocuklarını gittikleri yerlerdeki okullara kaydettirmesi ve çocuklarının okula devamını sağlamaları konusunda sorumluluk verildi.

Zorunlu ilköğretim çağı dışına çıkan ilkokul öğrencilerinin takiplerinin yapılabilmesi, eğitim öğretime devamları ve okuma yazma seviye tespit sınavlarına girmeleri için halk eğitimi merkezine yönlendirilmesi sağlandı.

Okul öncesi eğitim ve ilkokullarda öğrencilerin gelişim düzeyleri, öğretmen rehberliğinde gerçekleştirilen bireysel ve grupla yapılan etkinliklere katılım gözlem formları, oyun temelli değerlendirmeler ve verilen görevleri yerine getirme amaçlı ölçme değerlendirme araçları ile yapılacağından ilkokul 4'üncü sınıflarda puanla değerlendirme kaldırıldı.

Ayrıca, ilkokullarda öğrenci gelişim düzeylerinin ayrıntılı değerlendirilebilmesi için ölçüt sayısı arttırılarak "yeterli" ölçütü eklendi.

Sınıf geçme puanı Türkçe dersi için 70 diğer dersler için 50'ye yükseltildi

Daha önce 45 olan sınıf geçme puanı Türkçe dersi için 70'e, diğer dersler için 50'ye yükseltildi. Bu puanların altında puan alan öğrencilerin sınıf geçme ya da kalmalarına şube öğretmenler kurulunda karar verilecek.

Ortaokul ve imam-hatip ortaokullarında ödül alınmasına ilişkin ölçütler, Türkçe dersi için 70 ve diğer dersler için 50 puan ortalaması göz önüne alınarak güncellendi.

Ölçme ve değerlendirmeye ilişkin yeni bir yaklaşım oluşturularak hazırlanan Milli Eğitim Bakanlığı Ölçme ve Değerlendirme Yönetmeliği yürürlüğe girdiğinden sınavların bu yönetmelikle uyumlu olarak gerçekleştirilebilmesi amacıyla gerekli düzenlemeler yapıldı.

Bilişim araçlarının kullanımına ilişkin tedbirler

Teknoloji bağımlılığını ve bilişim araçlarının amaç dışı kullanımını engellemek için okullarda cep telefonu, kamera, görüntü ve ses kaydı yapma özelliği olan bilişim araçlarının okul ve eklentilerinde bulundurulma ve kullanımına ilişkin okul müdürlerince tedbirler alınacak.

Bu tedbirlere aykırı davranışlara ilişkin yaptırım uygulanabilecek.

Doğum yapan öğretmenlerin nöbet tutmama hakkı 2 yıla çıkarıldı

Doğum yapan öğretmenlerin 1 yıl olan nöbet tutmama hakkı, anne ile çocuğun daha fazla bir arada kalabilmelerini sağlamak amacıyla 2 yıla çıkarıldı.

Kişisel verilerin korunması için öğrenciden yazılı izin şartı

Öğrencilerin 6698 sayılı Kanun çerçevesinde kişisel verilerini korumak amacıyla fotoğraf, görüntü ve seslerinin izinsiz olarak sosyal medyada paylaşılması yasaklanarak veliden ve rehberlik öğretmeni gözetiminde öğrenciden yazılı izin alınması şartı getirildi.

Okul öncesi eğitim kurumlarında çocukların temel ihtiyaçlarını, öz bakım süreçlerini ve eğitim programının uygulanmasını desteklemek amacıyla katkı payı alınabilmesi sağlanacak.

Öğrencilere "günlük sınıf sorumlusu" uygulaması

Öğrencilerde sorumluluk bilincini geliştirerek okulda aktif görev almalarına yardımcı olmak için "günlük sınıf sorumlusu" uygulaması getirildi.

Yatılı bölge ortaokullarında nöbet tutan öğrencilerin güvenliği ve eğitim saatleri düşünülerek öğrencilerin tuttuğu yatakhane nöbeti kaldırıldı.

Okullarda ilk yardım dolabında ilk yardım malzemeleri haricinde ilaç bulundurulmaması ve ilk yardım dolabının ihtiyaç duyulması halinde görevli personeller tarafından kullanılması hükmü getirildi.

Depremden etkilenen illerde katkı payı alınmaması

Diyabet, tansiyon, kanser, çölyak ve benzeri süreğen hastalıkları bulunan öğrencilerin takibi amacıyla eğitim kurumlarında kendi cep telefonlarına kolaylıkla ulaşabilmeleri sağlanacak.

Okul öncesi eğitim kurumlarında eğitim etkinliklerinin güvenli ve nitelikli bir ortamda gerçekleştirilebilmesi için etkinlik/oyun odası, oyun alanları ve bahçe, çocukların gelişimsel ihtiyaçlarının karşılanabileceği araçlarla zenginleştirilecek.

Düzenlemeye göre ayrıca, 6 Şubat'ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen 11 ilde bulunan okul öncesi eğitim kurumlarında, 2023-2024 eğitim ve öğretim yılında katkı payı alınmaması kararlaştırıldı.