عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Cezayirli iki enerji şirketinin talep ettiği ödemeler Tunus'ta tartışmaya neden oldu

Cezayir’den Tunus’a uzanan doğalgaz boru hattı. (Şarku’l Avsat)
Cezayir’den Tunus’a uzanan doğalgaz boru hattı. (Şarku’l Avsat)
TT
TT

Cezayirli iki enerji şirketinin talep ettiği ödemeler Tunus'ta tartışmaya neden oldu

Cezayir’den Tunus’a uzanan doğalgaz boru hattı. (Şarku’l Avsat)
Cezayir’den Tunus’a uzanan doğalgaz boru hattı. (Şarku’l Avsat)

Cezayir ulusal petrol ve doğal gaz şirketi Sonatrach ve Cezayir'de elektrik ve doğal gaz dağıtımından sorumlu kuruluş Sonelgaz tarafından ödenmemiş faturaların ödenmesinin resmi olarak talep edildiği bldirildi. Tunus basınında yer alan haberlere göre Tunus Elektrik ve Gaz Şirketi’nin bu ödemeleri yapmak amacıyla hızlı çözümler bulmak üzere müdahale etmesi için hükümete çağrıda bulunuldu. Bu gelişme Tunus’ta tartışmaya yol açtı.
Tunus Elektrik ve Gaz Şirketi’nin İletişim Müdürü Munir el-Garbi, Tunus resmi haber ajansı TAP'a yaptığı açıklamada şirketin, Cezayirli ortaklarıyla yaptığı anlaşmalar çerçevesinde taahhütlerini daima yerine getirdiğini söyledi.
Cezayirli iki şirketle olan ortaklıkta herhangi bir yeni gelişme olmadığını belirten Garbi, Tunus Elektrik ve Gaz Şirketi'nin Sonatrach'a olan ödemelerini, iki taraf arasında imzalanan anlaşmaya göre son ödeme tarihleri ​​içinde yaptığını vurguladı. Garbi, Cezayirli şirketlerle ilişkilerin ‘oldukça güçlü olduğunun ve yıllar öncesine dayandığının’ altını çizdi.
Elektrik enerjisiyle ilgili açıklamalarda bulunan Garbi şu ifadeleri kullandı:
“Tunus Elektrik ve Gaz Şirketi, Sonelgaz ile yaptığı anlaşmadaki taahhütlerini yerine getirmeye kararlı. 15 milyon euroluk (yaklaşık 50 milyon Tunus dinarı) ilk faturayı ödedi. İki taraf arasında yapılan anlaşma çerçevesindeki tüm faturaları da ödemeyi planlıyor.”
Cezayirli ve İtalyan şirketler için Tunus'un önemi, özellikle 1983 yılından bu yana faaliyet gösteren ve Rusya’dan tedarik edilen doğalgazın kesilmesi sonrası Cezayir'deki doğalgaz kaynaklarını Tunus, Sicilya ve Slovenya uzantısı üzerinden İtalya anakarasına taşıyan TransMed Boru Hattı anlaşmasının ardından arttı. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre İtalya'nın 2023 ve 2024 yıllarında yılda yaklaşık 9 milyar metreküp ek doğal gaz satın alması bekleniyor. Tunus, kendi toprakları üzerinden doğal gazın taşınması için taşınan hacmin yüzde 5,25’i ile yüzde 6,75'i arasında değişen bir oranda ücret alıyor.
Tunuslu enerji uzmanları, Tunus’un Cezayir ile İtalya arasındaki yeni anlaşmadan faydalanacağı ve payının 500 milyon Tunus dinarını aşacağı tahmininde bulunuyor. Bu rakam, geçtiğimiz yıl içinde kaydedilen ekonomik büyümenin yaklaşık yarım puanına eşit.
Tunus Enerji Bakanlığı’ndan Enerji Dönüşümü Müdürü Bilhasan Şeybub, Reuters’a yaptığı açıklamada, Tunus'un Sonatrach şirketinden satın aldığı doğal gazın maliyetinin bu yıl yaklaşık 1 milyar dolar olarak tahmin edildiğini ancak dünya piyasalarındaki fiyatlarda yaşanan sert yükseliş çerçevesinde bu rakamın 1,5 milyar dolara ulaşabileceğini söyledi. Şeybub’a göre geçtiğimiz yıl 1,5 milyar dolar olan Tunus’un yerli ve yabancı kaynaklardan doğal gaz alımının faturasının yaklaşık 2,6 milyar dolara ulaşması bekleniyor.
Tunus'un Cezayir ile farklı fiyat anlaşması olduğunu belirten Şeybub, buna karşın Cezayir’in küresel piyasalardaki fiyatları uygulaması halinde faturanın 3 milyar Tunus dinarından 4,5 milyar dinara (1,5 milyar dolara) yükselteceğini de sözlerine ekledi.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

ABD'nin silahların kontrolüne ilişkin belgesine karşı Hizbullah'tan farklı bir Lübnan pozisyonuna doğru eğilim

ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Beyrut'a yaptığı son ziyaret sırasında (EPA)
ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Beyrut'a yaptığı son ziyaret sırasında (EPA)
TT
TT

ABD'nin silahların kontrolüne ilişkin belgesine karşı Hizbullah'tan farklı bir Lübnan pozisyonuna doğru eğilim

ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Beyrut'a yaptığı son ziyaret sırasında (EPA)
ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Beyrut'a yaptığı son ziyaret sırasında (EPA)

Hizbullah, Lübnan’da silahların yalnızca resmi güvenlik kurumlarının elinde bulunmasına yönelik yerel ve uluslararası taleplere karşı ‘varoluşsal tehdit’ kartını öne sürdü. Hizbullah Genel Sekreteri Şeyh Naim Kasım dün akşam yaptığı konuşmada, ‘ulusal güvenlik stratejisinin’ tartışılmasına başlanmadan önce bu tehdidin ortadan kaldırılması şartını koştu. Bu durum, Lübnan devleti ile Hizbullah arasında bir ‘farklılaşmaya’ işaret ediyor. Zira devlet, ABD’li arabulucu Tom Barrack’ın önerisini ‘olumlu şekilde ele alacakken’ Hizbullah farklı bir tutum sergiliyor.

Kasım’ın son açıklaması, silahlarını teslim etme mekanizmalarının tartışılmasına karşılık daha önce öne sürdüğü şartlara eklenen yeni bir koşul olarak görülüyor. Bu şartların başında ise, İsrail’in ateşkes anlaşmasındaki yükümlülüklerini yerine getirmesi koşuluyla Hizbullah’ın silah konusunu görüşmeye hazır olacağı yönündeki talep geliyor. Her ne kadar Lübnan’daki resmi çevreler, Hizbullah’ın bu dosyada ‘esnek davrandığını’ ve ‘ağır silahlarını (nokta atışlı füzeler ve insansız hava araçları) teslim etmeye hazır olduğunu’ ifade etse de, konuya yakın kaynaklara göre Hizbullah, İsrail’in önceden bazı adımlar atmasını şart koşuyor.

Hizbullah, ABD'nin İsrail'e son savaştan bu yana Lübnan içinde işgal ettiği beş noktadan çekilmesi, elindeki 16 kişiyi serbest bırakması, Lübnan topraklarına yönelik ihlal ve saldırıları durdurması ve son savaşta yıkılan yerleri yeniden inşa etme görevine başlaması için baskı yapmasını talep ediyor.

ABD elçisi yeniden geliyor

ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack’ın, Lübnanlı yetkililer tarafından geçtiğimiz pazartesi günü Beyrut'taki ABD Büyükelçiliği'nden teslim alınan ve Lübnan'dan önümüzdeki aralık ayında sona erecek bir süre içerisinde silahların geri çekilmesi için ‘net’ bir takvim taahhüt etmesini talep eden ABD belgesine resmi bir yanıt almak üzere üçüncü bir ziyaret için yakında Beyrut'a gelmesi bekleniyor. Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Meclis Başkanı Nebih Berri ve Başbakan Nevvaf Selam'ın temsilcilerinden oluşan komite, Lübnan'ın iki hafta önce Beyrut'ta ABD elçisine verdiği bir belgeye ilişkin gözlemleri içeren belgeyi inceliyor. Başbakan Selam'ın bu hafta Meclis Başkanı Berri ile bir araya gelerek Lübnan'ın vereceği yanıtın ayrıntılarını görüşmesi bekleniyor.

Hükümetin esnekliği

Lübnan makamları, Amerikan taleplerini içeren belgeye karşı esnek bir tutum sergiliyor. Bununla beraber Amerikan heyetiyle yürütülen temaslara aşina kaynakların Şarku’l Avsat’a aktardığına göre Lübnan makamları, Washington’un talep ettiği şekilde Karz-ı Hasen Vakfı ile ilgili tedbirleri artırmak, mali ve idari reformları uygulamak gibi kendisine düşen görevleri de yerine getiriyor. Hizbullah ise silah meselesinde daha katı bir tutum sergiliyor.

Kaynaklar, ABD'nin yanıtını incelemekle görevlendirilen komitenin görevinde önemli ilerleme kaydettiğini belirterek, Lübnan devletinin Amerikan anlaşmasına olumlu yaklaşacağını ve hükümetin silahlanmada tekelleşmeyi aşamalı olarak uygulama sözü vereceğini ifade etti. Kaynaklara göre Lübnan'ın resmi yanıtı Hizbullah'ın taleplerindeki sert tutumundan farklı olacak. Kaynaklar, Hizbullah'ın garantiler talep ettiğini ve Kasım'ın açıklamalarının da gösterdiği gibi son zamanlarda tutumunu sertleştirdiğini belirtti.

Varoluşsal tehdit

Kasım dün akşam yaptığı konuşmada, “Hizbullah, Emel Hareketi, direniş ve Lübnan'ın bağımsızlığını isteyen ve Lübnan'ın Lübnanlılar için nihai bir vatan olduğuna inanan egemen bir hat olarak bizler, direnişe, çevresine ve bir bütün olarak Lübnan'a yönelik varoluşsal bir tehditle karşı karşıya olduğumuzu hissediyoruz” ifadesini kullandı.

Görsel kaldırıldı.Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım dün akşam yaptığı konuşmada (Hizbullah medyası)

Kasım, “Lübnan'ın karşı karşıya olduğu üç gerçek tehlike var: güney sınırında İsrail, doğu sınırında DEAŞ ve Lübnan'ı kontrol etmeye, üzerinde vesayet kurmaya çalışan ve Lübnan'ın hareket ve yaşama kabiliyetini yok etmek isteyen Amerikan zorbalığı” dedi.

Kasım, Lübnanlılara hitaben şunları söyledi: “Sözümüz bir olsun ve öncelik için çalışalım. Tehlikeyi ortadan kaldırdıktan sonra savunma stratejisini ve ulusal güvenlik stratejisini tartışmaya hazırız. Sizi İsrail'e iyilik yapmamaya çağırıyorum. Çatışma halinde ABD hedeflerine ulaşamaz.”

Hizbullah silahlarına sarılıyor

Lübnan Kuvvetleri Partisi kaynaklarının Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamaya göre Kasım'ın son tutumu ‘silahlarına sarılma meydanından henüz ayrılmadığı, yani halen aynı noktada olduğu’ şeklinde değerlendiriliyor. “Bu tutum görünüşte çevresine yönelik ve üstü kapalı tavizler mi içeriyor?” diye soran kaynak, başkanlar (Avn, Berri ve Selam) tarafından dile getirilen bazı hususların işlerin kolay olduğuna işaret ettiğini hatırlattı.

Görsel kaldırıldı.Lübnan Meclis Başkanı Nebih Berri, ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack ile yaptığı görüşme sırasında (Reuters)

Kaynaklar, “Şu ana kadar görünen o ki, Hizbullah silah bırakmamakta ısrar ediyor. Hizbullah'ın maksimum yapabileceği şey Litani Nehri’nin güneyinden çekilmek. Savunma stratejisi diye bir şey yok. Ondan istenen, silahlarını teslim etmesi” ifadelerini kullandı. Kaynaklar, ‘Hizbullah'ın şimdiye kadar, varoluşsal tehditler konusunda aynı söylemleri sürdürdüğünü, hâlbuki bu silahlar ve destek savaşı aracılığıyla Lübnan’a varoluşsal bir tehdit teşkil edenin bizzat kendisi olduğunu ve silahları yüzünden savaşları ülkeye çektiğini’ ifade etti.

Kaynaklar, Hizbullah’ın yetkilileri aracılığıyla yaptığı açıklamalarda ‘ABD’ye İsrail sınırını korumaya hazır olduklarını, bunu da Litani’nin güneyinden tamamen çekilerek ve silah meselesini Litani’nin kuzeyinde hükümetle müzakere ederek yapabileceklerini anlatmak istediklerine’ dikkat çekti. Kaynaklar, ‘bu durumun ABD tarafından reddedildiğini, Washington’ın hamle karşılığında hamle ilkesine bağlı kaldığını, yani İsrail’in aşamalı olarak çekilmesi, esirlerin serbest bırakılması ve hedef almayı durdurması karşılığında devletin de Hizbullah’ın askerî yapısını dağıtarak egemenliğini tesis etmesini istediğini’ vurguladı.

Lübnan Kuvvetleri Partisi’ne yakın kaynaklar, ‘Hizbullah’ın artık bu yönde bir adım atmazsa hem kendisini hem de tüm Lübnan halkını yeni bir savaşa sürükleyeceğinin farkında olduğunu, eylül ayında önceki ABD temsilcisi Amos Hochstein’ın sunduğu fırsatı değerlendirmediğinde savaşla karşılaştığını ve şimdi Tom Barrack’ın sunduğu fırsatı değerlendirmemesi halinde Lübnan’ı tehlikeye atacağını bildiğini’ ifade etti. Kaynaklar, Lübnan’ın yeni şiddet sahnelerine sürüklenmemesi konusunda uyardı.