Türkiye'nin e-ticaret hacmi 2022'de 800 milyar lirayı aştı

Türkiye'nin geçen yılki elektronik ticaret (e-ticaret) hacmi bir önceki yıla göre yüzde 109 artışla 800,7 milyar liraya ulaştı.

AA
AA
TT

Türkiye'nin e-ticaret hacmi 2022'de 800 milyar lirayı aştı

AA
AA

AA muhabirinin Ticaret Bakanlığının "Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi (ETBİS)" 2022 yılı verilerinden yaptığı derlemeye göre, Türkiye'de e-ticaret faaliyetinde bulunan 548 bin 688 işletme bulunuyor.
Bu işletmelerin 31 bin 320'si ETBİS'e kayıtlı olarak faaliyet gösterirken, 533 bin 19 işletme e-ticaret pazar yerlerinde faaliyet gösteriyor. Ayrıca ETBİS'e kayıtlı site sayısı da 37 bin 256'ya ulaştı. 15 bin 651 işletme kendi sitesinde e-ticaret faaliyetinde bulunmak yanında e-ticaret pazar yerlerinde de satış yapıyor.
2022 yılı itibarıyla yurt içinde e-ticaret hacmi bir önceki yıla göre yüzde 109 artışla 800,7 milyar lira oldu. Aynı dönemde sipariş adedi yüzde 43 artış ile 3 milyar 347 milyondan 4 milyar 787 milyona yükseldi. Bu dönemde perakende e-ticaret hacmi 458 milyar lira olarak gerçekleşti.
2021 yılında e-ticaretin genel ticarete oranı yüzde 17,7 iken bu oran geçen yıl yüzde 18,6'ya çıktı.
2022'de ödeme yöntemleri bazında toplam e-ticaret hacminin yüzde 61'ini 486,7 milyar lira ile kartlı işlemler oluşturdu. Bunu, yüzde 36 ve 287 milyar lira ile havale/EFT ve diğer ödemeler, yüzde 3 ve 27 milyar lira ile kapıda ödeme takip etti.
İşletmelerin yüzde 80'i yalnızca 1, yüzde 12,6'sı 2 pazar yerinde satış yapmayı tercih ederken, yüzde 4'ü 3, yüzde 1,9'u 4, yüzde 1,5'i 5 ve üstü pazar yerini tercih etti.
e-Ticaret faaliyeti yürüten işletme sayısının en fazla olduğu il yüzde 37,7'yle İstanbul oldu. Bu ili yüzde 8,5 ile Ankara, yüzde 7,1 ile İzmir, yüzde 4,6 ile Bursa, yüzde 3,4 ile Antalya, yüzde 2,4'le Konya, yüzde 2,4'le Kocaeli takip etti.

Diğer ülkeler Türkiye'den 33,8 milyar liralık alışveriş yaptı
Söz konusu dönemde yurt içi e-ticaret harcamaların payı yüzde 91,3 oranıyla 731 milyar lira olarak gerçekleşirken, diğer ülkelerin Türkiye e-ticaret sitelerinden yaptığı harcamaların oranı yüzde 4,2 ve 33,8 milyar lira olarak hesaplandı. Vatandaşların yurt dışından yaptığı alımların oranı yüzde 4,5, tutarı ise 35,9 milyar lira olarak kayıtlara geçti.
e-Ticaret hacminin sektörlere göre dağılımına bakıldığında beyaz eşya ve küçük ev aletleri yaklaşık 96,7 milyar lira ile ilk sırada yer aldı. Bu hacim, giyim, ayakkabı ve aksesuarda 54 milyar lira, elektronikte 45,9 milyar lira, hava yollarında ise 45,1 milyar lira oldu. Bu sektörleri 26,5 milyar lirayla gıda ve süpermarket, 24 milyar lirayla seyahat taşımacılık ve depolama, 19,6 milyar lirayla yemek ve 11,5 milyar lirayla konaklama izledi.
e-Ticaret hacminin sektörler itibarıyla 2022'de bir önceki yıla göre değişimi dikkate alındığında konaklama sektöründe yüzde 222 artış görüldü. Bunu yüzde 156 artışla hava yolları, yüzde 132 artışla seyahat, taşımacılık ve depolama sektörü, yüzde 129 artışla giyim, ayakkabı ve aksesuar, yüzde 122 artışla elektronik, yüzde 95 artışla gıda ve süpermarket, yüzde 88 artışla beyaz eşya ve küçük ev aletleri, yüzde 39 artışla yemek sektörleri geldi.

Ortalama sepet tutarı 167 lira oldu
Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılar üzerinden alışveriş yapanların yüzde 58'ini kadınlar, yüzde 42'sini erkekler oluşturdu.
Elektronik ticaret yoluyla gerçekleşen alışverişlerin yüzde 36'sını İstanbul, yüzde 9'unu Ankara, yüzde 6'sını İzmir'de yaşayanlar yaptı. Bu illeri, yüzde 4'le Bursa ve Antalya, yüzde 2,5 ile Kocaeli izledi.
e-Ticarette ortalama sepet tutarı 167 lira olurken, bu tutar ödeme şekillerine göre farklılık gösterdi. Anılan tutar, kartlı ödemelerde ortalama 273 lira, kapıdan ödemede 199 lira, havale/EFT'de ise 99 lira olarak hesaplandı.
Sektörel olarak ortalama sepet tutarı 2022 yılında konaklama sektöründe 9 bin 425 lira, ev, bahçe, mobilya ve dekorasyonda 3 bin 804 lira, hava yollarında 2 bin 928 lira, beyaz eşya ve küçük ev aletlerinde 451 lira, giyim, ayakkabı ve aksesuar sektöründe 447 lira ve elektronikte 292 lira olarak gerçekleşti.

Ödemelerin yüzde 85'i peşin yapıldı
e-Ticaret harcamalarının yüzde 85'i peşin ödeme yapılarak, yüzde 15'i ise taksitli ödeme imkanı kullanılarak gerçekleşti.
Sektörel olarak bakıldığında ise ev ve dekorasyonda yüzde 77, beyaz eşyada yüzde 34, elektronikte yüzde 29, giyimde yüzde 31, seyahatte yüzde 10, konaklamada yüzde 15, hava yollarında yüzde 15, kitap ve dergide ise yüzde 6,5 oranında taksitli işlem tercih edildi.



Suudi ekonomisi üçüncü çeyrekte yüzde 4,8 büyüdü... Petrol dışı faaliyetler büyümenin yüzde 50'sini oluşturuyor

Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’ın genel görünümü (SPA)
Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’ın genel görünümü (SPA)
TT

Suudi ekonomisi üçüncü çeyrekte yüzde 4,8 büyüdü... Petrol dışı faaliyetler büyümenin yüzde 50'sini oluşturuyor

Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’ın genel görünümü (SPA)
Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’ın genel görünümü (SPA)

Suudi Arabistan ekonomisi, 2025’in üçüncü çeyreğinde yıllık bazda yüzde 4,8’lik reel büyüme kaydetti. Bu büyüme, ülkenin olumlu ekonomik performansının devam ettiğini gösterirken, petrol dışı faaliyetlerin ana itici güç olduğu gözlendi. Mevsimsel olarak düzeltilmiş reel gayri safi yurt içi hasıla (GSYİH) ise bir önceki çeyreğe göre yüzde 1,4 arttı.

Suudi Arabistan Genel İstatistik Kurumu’nun (GASTAT) nihai verilerine göre, yıllık büyüme oranı, ekim ayında açıklanan ön tahminlerdeki yüzde 5’lik seviyenin biraz altında kaldı. Buna rağmen 2025’in en hızlı büyümesi olarak kayda geçti.

Yıllık toplam büyümeye en büyük katkıyı, 2,4 puan ile petrol dışı faaliyetler sağladı; bu oran, toplam yüzde 4,8’lik büyümenin yüzde 50’sini oluşturuyor. Petrol faaliyetlerinin katkısı ise 2 puan oldu. GASTAT, petrol dışı faaliyetler için büyüme tahminini yüzde 4,5’ten yüzde 4,3’e düşürürken, petrol faaliyetleri büyüme tahminini ise yüzde 8,2’den yüzde 8,3’e yükseltti.

Büyümede, ağustos sonunda OPEC+ ittifakının gönüllü üretim kesintilerinin sona ermesinin ardından petrol üretimindeki kademeli artışın etkisi oldu. Suudi Arabistan, eylül ayından itibaren günlük 547 bin varil artışla üretimini yükseltti ve kasım ayında buna ek olarak günlük 137 bin varil artış gerçekleştirdi.

Bunun yanı sıra, kamu faaliyetleri ve ürünler üzerinden alınan net vergiler de büyümeye her biri 0,2 puanlık sınırlı katkı sağladı.

Mevsimsel düzeltmelerle (çeyreklik bazda) bakıldığında, petrol ve petrol dışı faaliyetler sırasıyla büyümeye 0,8 ve 0,3 puanlık katkı sağladı.

Faaliyet türlerine göre performansa bakıldığında, tüm ekonomik faaliyetler yıllık bazda pozitif büyüme kaydetti. Üçüncü çeyrekte en hızlı büyüyen sektör, yıllık yüzde 11,9 ve çeyreklik yüzde 3,9 artışla petrol rafinajı oldu. Bunu, ham petrol ve doğalgaz faaliyetleri izledi; bu sektörler yıllık yüzde 7,3, çeyreklik yüzde 3,2 büyüme gösterdi. Elektrik, gaz ve su faaliyetleri ise yıllık yüzde 6,4, çeyreklik yüzde 1 oranında büyüme kaydetti.

Harcamaların bileşenlerine gelince, yıllık ve çeyreklik karşılaştırmalarda farklılıklar gözlendi. Özel nihai tüketim harcamaları yıllık yüzde 2,6 artarken, çeyreklik bazda yüzde 0,6 geriledi. Buna karşın, devletin nihai tüketim harcamaları yıllık yüzde 3,1 düşerken, çeyreklik bazda yüzde 1,4 arttı.

Toplam sabit sermaye oluşumu yıllık bazda yüzde 0,7 azaldı; ancak çeyreklik bazda güçlü bir artışla yüzde 6,2 yükseldi. Bu durum, üçüncü çeyrekte yatırım harcamalarının bir önceki çeyreğe kıyasla arttığını gösteriyor.

Dış ticarette ise performans, ihracattaki güçlü artışla desteklendi. İhracat yıllık yüzde 18,4, çeyreklik yüzde 7,5 yükseldi ve Suudi ürünlerine yönelik dış talebin güçlü olduğunu ortaya koydu. İthalat ise yıllık yüzde 4,3 artarken, çeyreklik bazda yüzde 1,2 azaldı.


ABD'deki Cumhuriyetçiler hayat pahalılığından endişeli

Halk enflasyondan ve maaşların artmamasından şikayetçi (Reuters)
Halk enflasyondan ve maaşların artmamasından şikayetçi (Reuters)
TT

ABD'deki Cumhuriyetçiler hayat pahalılığından endişeli

Halk enflasyondan ve maaşların artmamasından şikayetçi (Reuters)
Halk enflasyondan ve maaşların artmamasından şikayetçi (Reuters)

Gazze savaşında ateşkesin sağlanmasında kilit rol oynayan Donald Trump yönetimi, Ukrayna için de büyük çaba gösterirken ABD'deki Cumhuriyetçiler iç siyasetten endişe duyuyor.

Cumhuriyetçilerin önemli bir kısmı, hayat pahalılığı konusunun yeterince ele alınmadığını ve bunun gelecek yıl yapılacak ara seçimlerin sonuçlarına olumsuz yansıyacağını düşünüyor. 

Wall Street Journal (WSJ), Trump'ın danışmanlarının seçmenlerin ekonomik kaygılarının giderilmesini haftalardır önerdiğini, ekonominin güçlü olduğunu savunan ABD Başkanı'nınsa Demokratların bu konuyu gündemleştirme çabalarını göz ardı etmekten yana olduğunu bildiriyor.

WSJ'nin Beyaz Saray'daki kaynakları, buna rağmen Trump'ın danışmanlarının ABD Başkanı'nın 2026 başında yapacağı konuşmaların metinlerine ekonomi vurgusunu eklemeyi planladığını aktarıyor. 

Amerikan gazetesi, istihdamda ve işsizlik oranlarında istenen iyileşmenin henüz sağlanamadığını da öne sürüyor. 

Trump ve ona yakın isimlerse Demokrat Parti döneminden kalma sorunları, muhaliflerin kendilerini hedef almak için kullandığını iddia ediyor. 

Washington Post'un (WP) konuştuğu seçim stratejistleri, Joe Biden'ın kaybetmesine neden olan ekonomik problemlerin Donald Trump önderliğindeki Cumhuriyetçi Parti'nin adaylarını da vurabileceğini vurguladı. 

Trump'ın market fiyatlarını düşürmek için Brezilya kahvesi, meyve ve kırmızı et gibi bazı gıdalara yönelik gümrük vergilerini azalttığı, ilaç şirketleriyle indirime gitmeleri için müzakere yürüttüğü ve otomobil fiyatlarının düşmesi için adımlar attığı WP'nin haberinde hatırlatıldı.

Kısa süre önce yapılan Washington Post-ABC News-Ipsos anketi, Amerikalıların yüzde 62'sinin Trump'a ekonomide düşük not verdiğini ortaya koymuştu. 

Independent Türkçe, Wall Street Journal, Washington Post


ABD neden Venezuela’nın petrol kaynaklarına göz dikti?

ABD, Venezuela devletine ait petrol ve doğalgaz şirketi PDVSA'yı da yaptırım listesine almıştı (Reuters)
ABD, Venezuela devletine ait petrol ve doğalgaz şirketi PDVSA'yı da yaptırım listesine almıştı (Reuters)
TT

ABD neden Venezuela’nın petrol kaynaklarına göz dikti?

ABD, Venezuela devletine ait petrol ve doğalgaz şirketi PDVSA'yı da yaptırım listesine almıştı (Reuters)
ABD, Venezuela devletine ait petrol ve doğalgaz şirketi PDVSA'yı da yaptırım listesine almıştı (Reuters)

ABD uyuşturucu kaçakçılığını önleme gerekçesiyle Venezuela’ya baskıyı artırırken, Donald Trump’ın asıl hedefinin ülkedeki petrol yatakları olduğu belirtiliyor. 

Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC+) üyelerine ve Genel Sekreter Heysem el-Gays’a pazar günü gönderdiği mektupta, ABD’nin petrol kaynaklarını ele geçirmek istediğini söylemişti. 

Maduro yönetimi, ABD’nin eylemlerinin ülkeyi "istikrarsızlaştırmayı" ve ihracat kapasitesini zayıflatmayı amaçladığını savunuyor. 

Mektupta, bu gerilimin devam etmesi halinde Venezuela’nın petrol üretiminin ve dünya piyasasının istikrarının "ciddi şekilde tehlikeye girebileceği" belirtilerek OPEC+ üyelerine dayanışma çağrısı yapılmıştı.

Kolombiya lideri Gustavo Petro da Trump’ın "uyuşturucuyla mücadeleyi bahane ederek Venezuela’daki petrol kaynaklarını ele geçirmeye çalıştığını" söylemişti. 

ABD Dışişleri Bakanlığı ise Karayipler’deki askeri yığınağın uyuşturucu kaçakçılığını ve düzensiz göçmen akışını engelleme amacı taşıdığını, Venezuela’nın petrol kaynaklarıyla ilgisi olmadığını savunmuştu. 

ABD Enerji Enformasyon Dairesi’ne göre Venezuela, dünyadaki ham petrol rezervlerinin neredeyse beşte birine sahip. Yaklaşık 303 milyar varil ham petrole denk gelen bu miktar, dünyadaki en büyük ham petrol rezervini oluşturuyor. 

Diğer yandan Karakas yönetimi gerek ABD’nin uyguladığı yaptırımlar gerek de ekipman eksikliği nedeniyle bu potansiyeli gerçek anlamda kullanamıyor. Latin Amerika ülkesi günde yaklaşık 1 milyon varil petrol üretiyor. Bu yüksek bir rakam olmasına rağmen küresel ham petrol üretiminin sadece yüzde 0,8'ini oluşturuyor.

CNN’in analizinde, ABD’nin benzin üretimine uygun hafif ham petrol çıkardığına ancak Venezuela’daki gibi ağır ham petrole sahip olmadığına dikkat çekiliyor. Ağır ham petrol üretimi dizel, asfalt ya da fabrikalarla diğer ağır ekipmanlarda kullanılıyor. 

Trump yönetiminin, bu petrol kaynaklarına ulaşmak için Maduro’yu devirip yerine "Batı yanlısı" bir lider getirmeyi deneyebileceği yorumu yapılıyor. Böyle bir senaryoda Karakas yönetimine uygulanan ağır ekonomik yaptırımları hafifletilebileceği ve Amerikan petrol şirketlerinin ülkede daha yoğun faaliyet gösterebileceği belirtiliyor.

ABD'nin Karayipler'deki askeri yığınağı

Trump yönetimi uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadele gerekçesiyle Güney Mızrağı Operasyonu'nu başlattığını bu ay duyurmuştu. Amerikan ordusu, dünyanın en büyük uçak gemisi USS Gerald R. Ford'un da aralarında bulunduğu çok sayıda savaş gemisiyle birlikte 15 bin askerini bölgeye sevk etmişti.

ABD Dışişleri Bakanlığı, uyuşturucu kaçakçılığından sorumlu tuttuğu Güneşler Karteli'ni (Cartel de los Soles) terör örgütü ilan etmiş, liderinin Maduro'nun olduğunu öne sürmüştü.

Bölgede eylülden bu yana en az 21 operasyon düzenleyen Amerikan ordusu, uyuşturucu kaçakçılığına karıştığını iddia ettiği 83 kişiyi öldürdü. 

Independent Türkçe, CNN, Fox News