عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

SpaceX'in en güçlü roket sistemi Starship ilk deneme uçuşunda infilak etti

ABD'nin uzay mekiği ve roket üreticisi SpaceX'in en güçlü roket sistemi Starship, ilk uçuş denemesinde infilak etti.

AA
AA
TT
TT

SpaceX'in en güçlü roket sistemi Starship ilk deneme uçuşunda infilak etti

AA
AA

Texas eyaletinde SpaceX'e ait fırlatma üssünden gerçekleştirilen uçuş denemesinde Starship yaklaşık 4 dakika kadar yükseldikten sonra motorlarının ateş alması sonucu büyük bir gürültüyle patladı.
YouTube'dan canlı yayınlanan deneme uçuşunun detaylarını heyecanla aktaran SpaceX ekibi, yaşanan kazayı, "roketin güçlendirici parçadan hızlı plansız ayrışması"na bağladı.
SpaceX'in sahibi Elon Musk, attığı twitte, başarısızlıkla sonuçlanan uçuş denemesinden "çok şey öğrendiğini" ve "birkaç ay içinde" başka bir test lansmanına hazırlanacaklarını duyurdu.
Öte yandan, ABD Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA) Şefi Bill Nelson, ilk entegre uçuş testi sonrası SpaceX yönetimi için tebrik mesajı paylaştı.
Nelson, Twitter'dan "Tarih boyunca her büyük başarı, bir düzeyde hesaplanmış risk gerektirmiştir. Çünkü büyük risk büyük ödül getirir. SpaceX'in öğrendiği her şeyi, bir sonraki uçuş testini ve ötesini sabırsızlıkla bekliyorum." ifadesini kullandı.
SpaceX yetkilileri de bugün yaşadıkları tecrübenin Starship'in güvenilirliğinin artmasına yardımcı olacağını dile getirdi.
SpaceX daha önce uçuş denemesinin pazartesi yapılacağını ilan etmiş, ancak süper ağır güçlendiricide tespit edilen bir arıza nedeniyle fırlatmanın perşembeye ertelendiğini duyurmuştu.
Mars'a mürettebat göndermeyi amaçlayan şirket, Ay ve ötesine insan ve kargo gönderimi için başlıca roket olarak 33 motoru bulunan Starship'i kullanmayı planlıyor.
NASA, Artemis programı çerçevesinde, astronotları Ay yüzeyine göndermek için Starship roketinin farklı bir versiyonunu geliştirmesi için SpaceX ile anlaşma imzalamıştı.

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM

Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
TT
TT

Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)

Deepfake videoların gelişmiş saptama yöntemlerini yanıltabildiği ve her geçen gün daha gerçekçi hale geldiği tespit edildi. 

Bir kişinin yüzünün ya da vücudunun dijital olarak değiştirilmesiyle oluşturulan deepfake videolar endişe yaratmaya devam ediyor. 

Bu videolar gerçek bir kişinin görüntüsünün yapay zeka kullanılarak değiştirilmesiyle yapılıyor. Aslında bu teknoloji, kullanıcıların yüzünü kediye dönüştüren veya yaşlandıran uygulamalar gibi zararsız amaçlarla da kullanılabiliyor.

Ancak insanların cinsel içerikli videolarını üretmek veya masum insanlara iftira atmak için de kullanılabilmesi ciddi bir sorun teşkil ediyor.

Bu videoların sahte olup olmadığını anlamak için kullanılan gelişmiş yöntemlerden biri kalp atışlarını izlemek. 

Uzaktan fotopletismografi (rPPP) adlı araç, deriden geçen ışıktaki küçük değişiklikleri tespit ederek nabzı ölçüyor. Nabız ölçen pulse oksimetreyle aynı prensiple çalışan bu araç, çevrimiçi doktor randevularının yanı sıra deepfake videoları tespit etmek için de kullanılıyor.

Ancak bulguları hakemli dergi Frontiers in Imaging'de bugün (30 Nisan) yayımlanan çalışmaya göre deepfake görüntülerde artık gerçekçi kalp atışları var.

Bilim insanları çalışmalarına videolardaki nabız hızını otomatik olarak saptayıp analiz eden bir deepfake dedektörü geliştirerek başladı. 

Ardından rPPP tabanlı bu aracın verilerini, EKG kayıtlarıyla karşılaştırarak hassasiyetini ölçtüler. Son derece iyi performans gösteren aracın EKG'yle arasında dakikada sadece iki-üç atımlık fark vardı. 

Ekip aracı deepfake videolar üzerinde test ettiğindeyse rPPP, videoya kalp atışı eklenmese bile son derece gerçekçi bir kalp atışı algıladı. 

Bilim insanları kalp atışlarının videoya kasten eklenebileceği gibi, kullanılan kaynak videodan kendiliğinden geçebileceğini de söylüyor.

Almanya'daki Humboldt Üniversitesi'nden çalışmanın ortak yazarı Peter Eisert "Kaynak video gerçek bir kişiye aitse, bu artık deepfake videoya aktarılabiliyor" diyerek ekliyor: 

Sanırım tüm deepfake dedektörlerinin kaderi bu; deepfake'ler gittikçe daha iyi hale geliyor ve iki yıl önce iyi çalışan bir dedektör bugün tamamen başarısız olmaya başlıyor.

Araştırmacılar yine de sahte videoları saptamanın başka yolları olduğunu düşünüyor. Örneğin sadece nabız hızını ölçmek yerine, yüzdeki kan akışını ayrıntılı olarak takip eden dedektörler geliştirilebilir.

Eisert, "Kalp atarken kan, damarlardan geçerek yüze akıyor ve daha sonra tüm yüz bölgesine dağılıyor. Bu harekette gerçek görüntülerde tespit edebileceğimiz küçük bir gecikme var" diyor.

Ancak bilim insanına göre nihai çözüm deepfake dedektörlerinden ziyade, bir görüntünün üzerinde oynanıp oynanmadığını anlamaya yarayan dijital işaretlere odaklanmaktan geçiyor:

Bir şeyin sahte olup olmadığını tespit etmek yerine bir şeyin değiştirilmediğini kanıtlayan teknolojiye daha fazla odaklanmadığımız sürece, deepfake'lerin saptanmalarını zorlaştıracak kadar iyi olacağını düşünüyorum.

Independent Türkçe, BBC Science Focus, TechXplore, Frontiers in Imaging