Peru'da hazırlık: Üç eski devlet başkanı birden aynı cezaevinde kalacak

77 yaşındaki Alejandro Toledo, ABD'de sınır dışı işlemleri için teslim oldu

Toledo, prestijli Stanford Üniversitesi'nde yüksek lisans ve doktora yapmıştı (Reuters)
Toledo, prestijli Stanford Üniversitesi'nde yüksek lisans ve doktora yapmıştı (Reuters)
TT

Peru'da hazırlık: Üç eski devlet başkanı birden aynı cezaevinde kalacak

Toledo, prestijli Stanford Üniversitesi'nde yüksek lisans ve doktora yapmıştı (Reuters)
Toledo, prestijli Stanford Üniversitesi'nde yüksek lisans ve doktora yapmıştı (Reuters)

Yolsuzlukla suçlanan eski Peru Devlet Başkanı Alejandro Toledo, sınır dışı edilmek üzere ABD'deki yetkililere teslim oldu. 
Fransız haber ajansı AFP, Toledo'nun Kaliforniya eyaletindeki San Jose şehrinde cuma günü ABD Kolluk Kuvveti Hizmeti (US Marshals Service) yetkililerine teslim olduğunu bildirildi.
Adalet Bakanlığı'na bağlı çalışan kuvvetten yetkililer de bunu doğrulayarak, Toledo'nun kendi isteğiyle gelip teslim olduğunu söyledi.
77 yaşındaki siyasetçi, 2001-2006'da ülkesini yönetirken Brezilya merkezli inşaat firması Odebrecht'ten en az 20 milyon dolar rüşvet almakla suçlanıyor. 
Peru Başsavcılığı'nın 2017'de başlattığı dava kapsamında yolsuzluk ve kara para aklama suçlarından ötürü Toledo hakkında en az 20 yıl hapis isteniyor. ABD'nin önde gelen gazetelerinden New York Times'ın (NYT) aktardığına göre Toledo, Peru'nun başkenti Lima'daki Özel Harekat Teşkilatı'na ait hapishaneye gönderilebilir. 
Toledo, görevden ayrıldığı 2006'dan beri ABD'de yaşıyor. Peru, yürütülen dava kapsamında 2018'de ABD'den Toledo'yu yakalayıp geri göndermesini talep etmişti. 
2019'da Kaliforniya'da yakalanan Toledo, 2020'de ev hapsine mahkum edilmişti. Yapılan görüşmeler sonucunda da ABD, bu yıl şubatta Toledo'nun ülkesine iade edilmesine karar verildiğini duyurmuştu.
Eski lider, bu süreçte sınır dışı edilmemek için defalarca mahkemeye başvursa da sonuç elde edememişti. En son perşembe günü yapılan itiraz duruşmasında Toledo'nun talebi tekrar reddedilmişti. 
AFP'ye konuşan ve kimliklerini paylaşmayan kaynaklar, eski liderin sınır dışı işlemlerinin haftaya tamamlanabileceğini belirtti.
Toledo ise hakkındaki tüm suçlamaları reddediyor.
NYT'nin haberinde Toledo'nun, hakkındaki hukuki süreç devam ederken Peru'da hapse atılmasının beklendiği ifade edildi.
Bunu gerçekleşmesi durumunda Toledo, ülkede hapse atılan üçüncü eski lider olacak. 
1990-2000'de ülkeyi demir yumrukla yöneten Alberto Fujimori ve Peru Kongresi'ne darbe yapmakla suçlanarak geçen yıl görevden azledilen Pedro Castillo da Lima'da özel harekata ait hapishanede tutuluyor. 
Toledo, insanlığa karşı işlediği suçlardan 2009'da 25 yıl hapis cezasına çarptırılan 84 yaşındaki Fujimori'nin görevden alınmasının ardından düzenlenen seçimlerle ülkenin başına geçmişti.
Fujimori, 2017'de eski Peru lideri Pedro Pablo Kuczynski'nin onayladığı af kararıyla hapisten çıkarılmıştı. Büyük tepki gören karar, Peru Yüksek Mahkemesi tarafından 2018'de bozulmuştu. 
2019'da tekrar hapse giren Fujimori hakkındaki karar, bu yıl 17 Mart'ta Anayasa Mahkemesi tarafından yeniden iptal edilmişti. Halen hapis yatan Fujimori'nin ne zaman serbest bırakılacağı bilinmiyor.
28 Temmuz 2021 - 7 Aralık 2022'de görev yapan Pedro Castillo ise hükümeti devirmeye teşebbüs ettiği gerekçesiyle 7 Aralık'ta Kongre'de yapılan oylamada görevden alınmıştı. Bunun ardından Yüksek Mahkeme, 53 yaşındaki eski lider hakkında martta 36 ay önleyici hapis cezası vermişti.
Peru'da büyük protestolara neden olan kararın ardından ülkenin başına geçen Dina Boluarte, seçimlerin Nisan 2024'te yapılacağını duyurmuştu.

Independent Türkçe, AFP, New York Times



ABD Trump kararını bekliyor... Akıbeti ne olacak?

Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)
Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)
TT

ABD Trump kararını bekliyor... Akıbeti ne olacak?

Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)
Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)

Eski ABD Başkanı Donald Trump, New York Ceza Mahkemesi’ndeki jürinin, pornografik film oyuncusu Stormy Daniels ile yaşadığı iddia edilen kısa süreli ilişkiyi gizlemek için 2016 seçimleri sırasında iş kayıtlarında tahrifat yaptığına dair iddialarla ilgili kritik bir karar vermek üzere dün (Çarşamba) görüşmelere başlamasıyla, seleflerinin hiçbirine benzemeyen bir kader anıyla karşı karşıya.

‘Sus parası’ davasında haftalarca süren tanık çağırma ve incelemeler sunma sürecinin ardından Trump'ın kaderi, New York'tan 12 üye ve 6 yedek üyeden oluşan ve her an karar verebilecek olan jürinin elinde. ABD'nin eski başkanının cezai suçlamalarla yargılanmasıyla sonuçlanacak bu tarihi görev haftalar da sürebilir.

dferrfbfrtb
Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın dünkü (çarşamba) duruşmaya katılırken çizilmiş bir resmi (Reuters)

Trump, 2016 seçimleri sırasında gerçek adı Stephanie Clifford olan Daniels'ı susturmak için kendisine yapılan 130 bin dolarlık ödemeyi gizlemek amacıyla şirketi Trump Organization'ın kayıtlarında tahrifat yaptığı gerekçesiyle 34 suçlamayla karşı karşıya. O yıl Trump, Demokrat rakibi Hillary Clinton'ı mağlup etmişti.

7 erkek ve 5 kadın

Yargıç Juan Merchan'ın 7 erkek ve 5 kadından oluşan jüriye müzakerelerle ilgili talimatlar ve usul kuralları hakkında bilgi vermesinin ardından, jüri, dün yerel saatle 11:30'dan kısa bir süre önce kararı değerlendirme sürecine başlamak üzere özel bir odaya girdi. Jürinin tartışmaları gizli olacak, ancak Yargıç Merchan'a ifadeleri yeniden dinlemek veya kanıtları görmek için not gönderebiliyorlar. Ayrıca karara varmaları ya da varamamaları halinde mahkemeyi bu şekilde bilgilendirecekler. Diğer yandan Merchan jüriye, “Buradaki kanıtları değerlendirmek benim sorumluluğum değil, bu sizin işiniz” mesajını verdi.

Manhattan'da ikamet eden ve profesyonel geçmişleri olan jüri üyeleri, Avukat Cohen ve Daniels'ın ifadeleri de dahil olmak üzere sık sık duruşmadaki ifadelerle meşgul görünüyorlardı. Birçoğu notlar aldı ve tanıkların, Manhattan savcılarının ve Trump'ın avukatlarının sorularını yanıtlamalarını dikkatle izledi.

sdfvbgrntyhumı
Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın destekçileri dün (çarşamba) Manhattan'daki adliye binasının önünde toplandı. (AFP)

Trump'ın mahkûm edilebilmesi için jüri üyelerinin makul bir şüphenin ötesinde, ticari kayıtlarda tahrifat yaptığına ya da bu kayıtların yanlış girilmesine neden olduğuna ve bunu aldatma niyetiyle ve başka bir suç işleme ya da gizleme niyetiyle yaptığına kanaat getirmeleri gerekiyor. Yasaya göre, savcıların bu unsurlardan birini ya da ikisini kanıtladığını tespit edemezlerse, Trump'ı beraat ettirmeleri gerekiyor.

Savcılar, Trump'ın kampanya finansmanı yasası ihlallerini gizlemek için ticari kayıtlarda tahrifat yaptığını ve seçimi teşvik etmek veya engellemek için komplo kurduğunu iddia ederek eyalet seçim yasasını ihlal ettiğini iddia ediyor.

‘Aşağılayıcı’ koşullar

Müzakerelerin başlamasına saatler kala Trump, dün sabah adliyeye gitmek üzere Trump Tower'dan ayrılmadan önce sosyal medya ağında duruşma, Yargıç Merchan ve eski avukatı Michael Cohen hakkında kapsamlı bir konuşma daha yayınladı.

New York Ceza Mahkemesi’ni ‘Kanguru Mahkemesi!’ olarak adlandıran Trump, Yargıç Merchan'ın, iddia edilen eylemlerinin o zamanki avukatı Cohen'in tavsiyesi üzerine gerçekleştirildiği gerekçesiyle kendisini savunmasını engellediğini iddia etti. Trump'ın avukatları Mart ayında mahkemeye bu savunmaya itibar etmeyeceklerini söylemişlerdi. Trump ayrıca, Cohen'i kastederek “Benden çalarken yakalanan evsiz adam dışında ortada bir suç yoktu!” dedi.

Anayasa uzmanları, herhangi bir mahkûmiyet kararının Trump'ın seçimlere adaylığını koymasını ya da seçilmesi halinde başkan olarak görev yapmasını engellemeyeceğini söyledi.

Herhangi bir jüri kararının oybirliğiyle alınması gerekiyor. Müzakereler sırasında, duruşmanın her dakikasında mahkeme salonunda oturan altı yedek jüri üyesi, hasta ya da başka bir şekilde müsait olmayan bir jüri üyesinin yerine geçmeleri gerekmesi ihtimaline karşı ayrı bir odada tutulacak. Böyle bir durumda, yedek jüri üyesi yerine oturduktan sonra müzakereler yeniden başlayacak.

Trump'ın olası mahkumiyeti, başkanlığa adaylığını koymasını veya seçilmesi halinde başkan olarak görev yapmasını engellemeyecek. (Anayasa uzmanları)

Trump suçlu bulunursa, New York Şehri Denetimli Serbestlik Dairesi'nin zorunlu mahkûm incelemesi de dahil olmak üzere, kendisi için ‘aşağılayıcı’ kabul edilen koşullarla karşı karşıya kalabilir. Mahkemenin denetimli serbestlik bürosu hakimler için sunum raporları hazırlıyor. Burada Trump'la kişisel geçmişi, akıl sağlığı ve mahkumiyetine yol açan koşullar hakkında mülakat yapılacak.

Hapse girecek mi?

Eski savcılar, Trump'ın davadaki herhangi bir suçlamadan suçlu bulunması halinde, New York'un ceza adaleti sisteminde hüküm giymiş suçlulara yapılan rutin muamele ve olası bir temyiz için zaman çizelgesi hakkında bilgilendirilmesi de dahil olmak üzere, Trump için olası deneyimlerin bir karışımını çizdiler. Trump'ın eski bir başkan ve 5 Kasım'daki başkanlık seçimlerinin muhtemel Cumhuriyetçi adayı olması nedeniyle, cezaevine gönderilmesi halinde Gizli Servis'in kendisini nasıl koruyacağı ve ev hapsine mahkûm edilmesi halinde kampanya etkinliklerine seyahat etmesine izin verilip verilmeyeceği gibi olağanüstü hususlar da söz konusu olacak.

trhyju
Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (Çarşamba) oturumun bitiminden sonra gazetecilere seslendi. (AP)

Merchan, Trump'ın 4 Nisan 2023'te çağrılmasının ilk gününden itibaren, Trump'ın seçim kampanyasını yürütme becerisine müdahale etmekten hoşlanmadığını söylemişti. Merchan, “O ABD Başkanlığı’na aday. Açıkçası, ABD Anayasası Birinci Değişikliği hakları çok önemli” ifadelerini kullanmıştı.

Merchan, 6 Mayıs'ta olası bir hapis cezası verme konusundaki isteksizliğini dile getirmiş ve suçlu bulunması halinde Trump'ın hapsedilmesinin yükünü taşıyacak diğer kişilerle ilgili endişelerini ifade ederek hapishaneyi ‘gerçekten son çare’ olarak tanımlamıştı. “Bu cezayı uygulamak zorunda kalacak insanlar için endişeleniyorum: Mahkeme memurları, infaz koruma memurları, Gizli Servis görevlileri ve diğerleri” şeklinde konuşan Merchan, ‘hapishanenin söz konusu olmadığı’ uyarısında bulundu.

Merchan duruşma sırasında Trump'a, “Eğer gerekli ve uygunsa bunu yapacağımı anlamanızı istiyorum” dedi.

Ancak hukuk uzmanları, sabıka kaydı bulunmayan 77 yaşındaki Trump için hapis cezasının pek olası görünmediğini söyledi. E sınıfı ağır suçlar 16 aydan dört yıla kadar hapisle cezalandırılabiliyor. Trump'ın suçlu bulunması halinde belirlenecek en önemli husus, bir devlet tesisinde ya da özel bir ortamda bir tür hapis cezasıyla mı yoksa şartlı tahliye yoluyla daha az kısıtlayıcı bir deneyimle mi karşı karşıya kalacağı.