‘Lübnan İçin Egemenlik’ Hamas’a dava açtı

Söz konusu adım, İsrail’e füzeler fırlatılmasının ardından atıldı.

UNIFIL askerleri, 7 Nisan’da güney Lübnan’dan fırlatılan füzelere yanıt olarak İsrail tarafından yapılan bombardıman sonucu yıkılan bir çiftlikte incelemelerde bulundu. (AP)
UNIFIL askerleri, 7 Nisan’da güney Lübnan’dan fırlatılan füzelere yanıt olarak İsrail tarafından yapılan bombardıman sonucu yıkılan bir çiftlikte incelemelerde bulundu. (AP)
TT

‘Lübnan İçin Egemenlik’ Hamas’a dava açtı

UNIFIL askerleri, 7 Nisan’da güney Lübnan’dan fırlatılan füzelere yanıt olarak İsrail tarafından yapılan bombardıman sonucu yıkılan bir çiftlikte incelemelerde bulundu. (AP)
UNIFIL askerleri, 7 Nisan’da güney Lübnan’dan fırlatılan füzelere yanıt olarak İsrail tarafından yapılan bombardıman sonucu yıkılan bir çiftlikte incelemelerde bulundu. (AP)

Lübnan İçin Egemenlik Cephesi, iki haftayı aşkın bir süre önce Lübnan’ın güneyinden İsrail’e fırlatılan füzelerle ve Lübnan’ın güvenliğinin tehlikeye atılmasıyla bağlantılı olarak Hamas Hareketi’ne karşı askeri mahkemeye şikâyette bulundu. Cephe, Lübnan’ın egemenliğine saldıran ve onu başıboş bir ülkeye çeviren her türlü yabancı örgütün soruşturulması çağrısı yaptı. Cephe ayrıca, perşembe günü sunduğu ve Lübnan'daki Hamas’a karşı ilk adli hamle sayılan bildirisinde, Filistin kamplarının dışında Filistin Halk Kurtuluş Cephesi’ne ait ve Beyrut’un güneyindeki Naameh’ten Lübnan ve Suriye sınırlarında Kusaya’ya kadar uzan 11 askeri üs kurulmasını kabul etmediğini vurguladı. Cephe tarafından yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Bu askeri üslerin en tehlikelisi, Beyrut Uluslararası Havalimanı’na, Beyrut- Güney otoyoluna, Şuf yoluna ve askeri tüneller ile silah ve füze depoları içeren diğer yollara uzanan Naameh Üssü’dür.”
Açıklamada bu üslerin yüzlerce silahlı unsur barındırdığını, Lübnan devletinin yetkisi dışında olduğunu, Filistin Kurtuluş Örgütü’ne tabi olmadığını ve Suriye rejiminden emir aldığını kaydetti.
Güney Lübnan 6 Nisan’da, Lübnan topraklarından İsrail yerleşim yerlerine 34 füze fırlatılması sonucunda güvenlik gerilimine tanık oldu. Saldırılar sonucunda herhangi bir can kaybı yaşanmadı ancak İsrail’den Sur’un güneyindeki er-Raşidiyye kampında bulunan Hamas mevzilerini hedef alan bir yanıtın verilmesine neden oldu.
Gözlemciler, saldırıyı ‘İsrail polisinin Mescid-i Aksa’ya baskın düzenlemesine ve ibadet edenlere yönelik saldırısına bir yanıt ve İsrail’in Suriye’nin derinliklerindeki İran mevzilerini hedef alan saldırılarına ilişkin bir mesaj’ olarak nitelendirirken, Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım ise ‘düşman İsrail’e karşı direniş ekseni tarafından benimsenen caydırıcılık kurallarının kanıtlandığını’ dile getirdi.
Konuyla ilgili haberlerde bu durumun yargıya taşınacağını öngörülmüyordu. Ancak Lübnan İçin Egemenlik Cephesi üyesi Avukat Elie Mahfud’un belirttiği üzere bu durum, yasal bir belge olarak yargıya taşındı. Mahfud, “Failleri yargılamaktan aciz olsalar bile bu meseleleri devletin ve kurumlarının bilgisine sunmak Cephenin görevidir” dedi.
Mahfud, Şarku’l Avsat’a şu açıklamada bulundu:
“Ortaya koyduğumuz, şekli bir eylemdir. Ancak Lübnan halkı ile Lübnan meseleleriyle ilgilenen tüm bölgesel ve uluslararası ülkeler tarafından duyulması gereken, Lübnan’ı askeri üs haline getirmeye çalışanların olduğuna dair yasal bir haykırış işlevi görüyor. Hamas’ın İsrail’e roket fırlatarak yaptığı şey, diğer örgütleri de Lübnan’ı bir felakete sürükleyebilecek benzer askeri eylemlerde bulunmaya teşvik edecek.”
Mahfud, Cephe’nin Hamas’ın İsrail’e roket fırlatılması eylemine karıştığını doğrulayan kanıt ve belgelere sahip olup olmadığını açıklamadı. Ancak “En önemli yabancı, Arap ve hatta yerel medya, bu operasyonun arkasında Hamas’un olduğunu bildirdi. Hareketin kendisi de bunu inkâr etmedi ve bu nedenle aksi ispatlanana kadar sorumludur” dedi.  
Uzmanlar, bu saldırılara ilişkin yanlış hesapların, Lübnan’ı ekonomik ve toplumsal çöküş ve Lübnan topraklarında yerinden edilmiş yaklaşık iki milyon Suriyelinin varlığı ortasında ülkenin sonuçlarına katlanamayacağı İsrail ile bir savaşa sürükleyeceğinden korkuyor. Zira İsrail, Hizbullah’ın veya herhangi bir silahlı örgütün, Lübnan topraklarından gerçekleştireceği herhangi bir eylemden Lübnan devletini sorumlu tutacak.
Güney Lübnan’daki askerî harekât her zaman belirli kriterlere tabi. Öyle ki Lübnan- İsrail sınırında güvenlik kartını elinde bulunduran Hizbullah, kendisiyle koordinasyon dışında herhangi bir güvenlik veya askeri faaliyete izin vermiyor. Bu çerçevede her kim olursa bir füze kullandığında hemen tutuklanıp Lübnan yargısına teslim ediliyor. Yasal bir kaynak Şarku’l Avsat’a, askeri yargının, daha önce işgal altındaki Filistin’e füze fırlatan onlarca Lübnanlı ve Filistinliyi, ‘ruhsatsız savaş silahlarına sahip olmak, güvenlik faaliyetleri yürütmek, İsrail’in saldırganlığını kışkırtmak ve Lübnan’ın güvenliğini tehlikeye atmak’ suçlamasıyla yargıladığını aktardı.



Netanyahu ‘ateşkes’ müzakerelerine rağmen neden İsrail ordusundan Gazze'yi işgal planı yapmasını istiyor?

Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)
Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)
TT

Netanyahu ‘ateşkes’ müzakerelerine rağmen neden İsrail ordusundan Gazze'yi işgal planı yapmasını istiyor?

Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)
Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)

Hamas Hareketi ve İsrail’den müzakereciler Katar’ın başkenti Doha'da Gazze'de ateşkes konusunda dolaylı müzakerelere başlamaya hazırlanırken, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ordusundan Gazze'yi işgal etmek için bir plan hazırlamasını istedi.

Netanyahu'nun adamları, cumartesi akşamı savaşı yönetmek için yapılan güvenlik toplantılarında yaşananları sızdırdılar. Toplantıda şiddetli tartışmalar, bağırışmalar ve masaya vurmalar yaşandığını söylediler. Ayrıca Başbakan’ın Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir'e Gazze'yi işgal etmek için bir plan hazırlamasını ve ateşkesin ilan edilmesi muhtemel görünen Washington ziyaretinden döndükten sonra kendisine sunması talimatı verdiğini aktardılar.

İsrailli analistler bu sızıntının amacına ilişkin farklı görüşlere sahipler. Bazıları, bunun sadece ‘Hamas liderliğine Doha turunda önerileri kabul etmesi için son anda baskı yapmayı amaçladığını’ bazıları ise Netanyahu'nun ‘hükümetin kendisine Gazze'yi işgal etmesi ve Filistinlilere karşı şiddetli operasyonlarının dozunu artırması için baskı uyguladığını sızdıran ordu kademesine öfkesini göstermeyi amaçladığını’ söylediler.

Üçüncü bir analist grubu ise bu gidişatın ‘hükümetin ateşkesi reddetme tutumunun gerçeğini’ yansıttığı görüşündeydi.

Birden fazla sebep

Ancak tüm bu nedenlerin bir araya gelmesi Netanyahu'nun Zamir'den taleplerinin arkasında yatan neden gibi görünüyor. Netanyahu, Hamas'a baskı uygulayarak kalıcı ateşkes şartından vazgeçmesinin yanı sıra (Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ve Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’in temsil ettiği) Dini Siyonizm akımının hükümetten çekilmemesi için işgal ve sürgün tehdidini masada tutmak ve böylece sağcı tabanını memnun etmek istiyor.

Jfkfjf
İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, Kudüs'ün eski kentinde dolaşıyor (Arşiv - Reuters)

Son olarak Netanyahu, ordunun kendini savunma konumunda kalmasını istiyor ve başarısızlıkla suçlanmaktan korkuyor. Ayrıca, ABD Başkanı Donald Trump’a da Netanyahu’nun kendisi gibi ‘sadece güç yoluyla barış istediği’ mesajını veriyor.

Toplantıda neler oldu?

Toplantı, ateşkes anlaşmasına varılamaması durumunda askeri planların görüşülmesi üzerineydi. İsrail merkezli televizyon kanalı Kanal 12'nin haberine göre toplantı, İsrail ordusunun ‘Gideon'un Arabaları Operasyonu’nun hedeflerine ulaşmaya yaklaştığını açıklamasının ardından, ‘savaşın, rehineleri kurtarma ve Hamas'ı hezimete uğratma hedeflerini gerçekleştirmek amacıyla siyasi düzeyde sunacağı çeşitli olasılıkların ve planların ortaya çıkmasının ardından gerçekleşti.

Kanal 12, toplantıda Başbakan Netanyahu ile Genelkurmay Başkanı Zamir arasında sert bir tartışma yaşandığını, bakanlar Ben Gvir ve Smotrich'in ise başbakanı desteklediğini bildirdi.

Ben Gvir ve Smotrich'in Genelkurmay Başkanı'nı siyasi düzeydeki tavsiyeleri uygulamamakla suçladığını aktaran Kanal 12, Genelkurmay Başkanı'nın ise “Gazze'de oyalanacak zaman yok... Sözlerinize dikkat edin. Savaşlarda askerler ölüyor” şeklinde yanıt verdiğini kaydetti.

Toplantı sırasında Netanyahu'nun sesini yükselterek masaya yumruğunu vurduğunu ve Gazze halkı için geniş çaplı bir tahliye planı hazırlanarak onların Gazze'nin güneyine yerleştirilmesini talep ettiğini iddia eden Kanal 12’ye göre Netanyahu, “Taviz vermeyeceğim. Hamas hiçbir koşulda Gazze'de kalmayacak” dedi.

Kanal 12 ayrıca Genelkurmay Başkanı Zamir’in İsrail'in Gazze halkı üzerinde kontrolünü sürdürmesine karşı çıktığını ve kontrolün kaybedileceği konusunda uyardığını bildirdi.

İsrail Genelkurmay Başkanı toplantıda, “Askeri yönetim mi istiyorsunuz? İki milyon aç ve aşağılanmış insanı kim yönetecek?” diye sordu. Bunun üzerine Netanyahu yüksek sesle “Ordu ve İsrail Devleti” yanıtını verdi ve ardından “Askeri yönetim istemiyorum, ancak Hamas'ı hiçbir şekilde kabul etmeyeceğim” diye ekledi.

Zamir, Netanyahu'nun sözlerine “Bunu konuşmalıyız, bu konuda anlaşamadık. Aç ve öfkeli insanları kontrol etmek, kontrolün kaybedilmesine ve ordunun saldırıya uğramasına yol açabilir” diye yanıt verdi. Zamir ayrıca, bu planın İsrail ekonomisi ve toplumu üzerinde muazzam etkileri olacağını ve düzenli ve yedek kuvvetlerin konuşlandırılması açısından büyük kaynaklar gerektireceğini belirtti.

Netanyahu, toplantı sırasında Zamir'den, ABD Başkanı Donald Trump ile Gazze ve İran konusunda görüşmeler yapmak üzere Washington'a gittikten sonra geri dönene kadar Gazze Şeridi için tahliye planı hazırlamasını istedi. Netanyahu, hafta sonuna kadar Washington'da kalacak.

Zafer pozu arayışı

İsrail ordusu Gazze'deki operasyonlarını korkunç bir şekilde yoğunlaştırdı. Çünkü savaşı güçlü bir zafer pozuyla bitirmek istiyor.

Şimdiye kadar onun Lübnan, Suriye ve İran cephelerinde ‘başarılı’, ancak Gazze cephesinde ‘başarısız’ olduğu yönünde bir tablo ortaya çıktı. Savaşın Hamas'a ağır darbeler indirilmeden sona ermesini hayal edemeyen İsrail ordusu, Gazze'de şimdiye kadar elde ettiği başarıların hükümet tarafından siyasi kazanca dönüştürülmesi için yeterli olduğuna inanıyor.

Netanyahu’nun öfkesinin sebebi de tam olarak bu eğilim. Çünkü bu durum topu kendi sahasına atıyor. Oysa sorumluluğu başkalarına yükleme konusunda gerçek bir usta olan Netanyahu 7 Ekim 2023’ten bu yana görevden aldığı çoğu komutan ve güvenlik yetkilisiyle de aynısını yapmıştı.

Hem Netanyahu hem de Zamir, Hamas'ın İsrail askerlerinin hayatına kasteden operasyonlarını sürdürmesinden dolayı bir miktar hayal kırıklığı yaşıyor. Halbuki Hamas büyük suikastlara uğramış, kalesi olan Gazze ile halkı katliama ve yıkıma maruz kalmıştı.

Kcjfj
Gazze'de yaralanan bir İsrail askerini taşıyan İsrail Hava Kuvvetleri askerleri, Ocak 2024 (AFP)

Ancak Genelkurmay Başkanı Zamir, Gazze'deki başarısızlıkları diğer cephelerdeki kazanımlarla telafi etmenin mümkün olduğunu düşünüyor. Savaşı bu aşamada sona erdirmeyi tercih eden Zamir, “Gazze'de kalmak bir kumar ve dünyanın en güçlü orduları bile işgalci örgütlerle savaşamaz” diyor.

Bununla birlikte Zamir, farklı bir görüşe sahip olsa bile siyasi liderliğin emirlerine uymaya hazır olduğunu söyledi.

Sızıntılar öfkeye neden oldu

Ancak sorun şu ki, Netanyahu'nun hükümetteki arkadaşları, sadece Ben-Gvir ve Smotrich değil, Likud Partisi’nden milletvekilleri ve bakanlar da Netanyahu'nun açıklamalarıyla yetinmiyor ve bunları Beyaz Saray'da olacakları örtbas etme girişimi olarak görüyorlar.

Bu yüzden pazar günü Zamir ve Netanyahu'yu eşit şekilde eleştiren açıklamalarda bulunan Smotrich, “Kabinet’ten sızdırılan bilgiler, devletin güvenliğini tehdit eden kabul edilemez bir durumdur ve buna bir son verilmeli” ifadelerini kullandı.

Jgjfj
Netanyahu ve Smotrich Kabinet toplantılarından birinde (Reuters)

İsrail Maliye Bakanı Smotrich, eleştşirilerini şöyle sürdürdü:

“Gerçek şu ki tüm cephelerdeki büyük başarılara rağmen, insani yardımların Hamas'a ulaşmasını engellemek konusunda Genelkurmay Başkanı görevini yerine getirmiyor ve siyasi liderliği Hamas'a yardım ulaştırmaya zorluyor. Bu yardımlar savaş sırasında düşmanın lojistik tedarikine dönüşüyor. Tüm saygımla, eleştirilerim aynı zamanda savaşın sürdüğü aylar boyunca siyasi düzeyde alınan kararları uygulamaya koyamayan ve ordunun üst düzey komutanlarına dayatamayan Başbakan’a da yöneliktir. Bu kararlar, Hamas'ı ortadan kaldırmak ve rehineleri geri almaktı.”