عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA Avrupa

AB Sudan’daki çatışmanın derinleşmesini engellemeye çalışıyor

Şarku'l Avsat'a konuşan Avrupalı yetkili: Sudan'daki durumun daha kötüye gitmesini önlemeye çalışıyoruz

AB Sudan’daki çatışmanın derinleşmesini engellemeye çalışıyor
TT
TT

AB Sudan’daki çatışmanın derinleşmesini engellemeye çalışıyor

AB Sudan’daki çatışmanın derinleşmesini engellemeye çalışıyor

Avrupa Birliği’nin Sudan Elçisi Aidan O'Hara, Avrupa Komisyonu'nun Sudan'daki durumun daha da kötüye gitmesini önlemek için elinden geleni yaptığını bildirdi. Şarku'l Avsat'a konuşan Elçi, “Sahel'de ve Kızıldeniz'de stratejik önem arz eden, Afrika'nın üçüncü büyük ülkesi Sudan’daki durumun daha kötüye gitmesinin getireceği zorlukların çözümü daha da zor olacak” vurgusunda bulundu.
Sudan'daki iç çatışmanın bölgesel bir çatışmaya dönüşme riskinin çok yüksek olduğunu belirten sözcü, AB’nin uluslararası toplum ile ortak çabaları koordine ederek siyasi bir çözüm yönünde baskı yapmaya devam edeceğini bildirdi.
Avrupa ülkeleri, vatandaşlarını geçtiğimiz günlerde Sudan'dan tahliye etmeye başlamıştı. Avrupalı ​​yetkililer, kalıcı bir ateşkese ulaşmak için çatışan taraflar arasındaki arabuluculuk çabalarını iki katına çıkarıyor. AB Büyükelçisi ‘son derece değişken durumun artık güvenliğini sürdürmeye imkan vermemesi dolayısıyla’ diğer personel ile birlikte Cibuti'ye nakledilmesinin bu arabuluculuk çabalarını etkilemediğini söyledi. Aidan O'Hara, durum imkan sağladığı taktirde Sudan'daki Avrupa varlığına geri dönüleceğini bildirdi.
AB'nin Hartum'daki İrlandalı Büyükelçisi Aidan O'Hara, Cibuti'ye nakledilme kararından bir gün önce kendi evinde saldırıya uğramıştı. Bunun üzerine AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ise herhangi bir taraftan bahsetmeden söz konusu saldırıyı kınamıştı. Twitter hesabından açıklamada bulunan Borrell, “Diplomatik tesislerin ve personelin güvenliği, uluslararası hukuk mucibince Sudanlı makamların sorumluluğu ve yükümlülüğündedir” vurgusunda bulunmuştu.
O'Hara, Avrupalı ​​yetkililerin üzerinde çalıştıkları kısa vadeli hedefin Sudan'da kalıcı ateşkese ulaşılmasına ve insani yardım koridorlarının açılmasına katkıda bulunmak olduğunu bildirdi. Avrupalıların bu konuda kapsamlı bir koalisyona ulaşmak için ortaklarıyla birlikte çalıştığını söyleyen sözcü, Sudan’da çatışma başladığından bu yana çok sayıda yetkiliyle iletişim kuran Borrell’in Kenya Cumhurbaşkanı’nın yanı sıra Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) ve Abdulfettah el-Burhan ile, aynı zamanda Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Mısır ve İngiltere dışişleri bakanları, ABD, Birleşmiş Milletler, Afrika Birliği (AfB) ve Hükümetler arası Kalkınma Otoritesi (IGAD) ile temaslarda bulunduğunu aktardı.
Kalıcı bir ateşkese varma çabaları sürdüğü sırada çatışmanın her iki tarafını da sivilleri korunmaya çağıran AB sözcüsü, son olayların demokratik bir sivil hükümete geçiş yönündeki kazanımları tehdit ettiğine dikkat çekti.
Avrupa ülkeleri, Sudan'da arabuluculuk yapmak için AB ile birlikte ek çabalar sarf ediyor. Almanya Şansölyesi Olaf Scholz, Sudan'daki krizi görüşmek üzere önümüzdeki hafta Etiyopya ve Kenya ziyaretinde bulunacak. Afrika ziyaretine önümüzdeki Perşembe günü başlayacak olan Scholz, AfB Başkanı Musa Faki Muhammed, Etiyopya Devlet Başkanı Sahle-Work Zewde ve Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed ile görüşecek. Scholz’un ofisi tarafından yapılan açıklamada, görüşmelerde Etiyopya'daki barış sürecinin tamamlanmasının yanı sıra başta Sudan olmak üzere bölgesel ve uluslararası düzeydeki güvenlik durumunun ele alınacağına dikkat çekildi.
Scholz’un partisinin Doğu Afrika meselelerinde uzman üyesi Jurgen Kosi, daha fazla silahın Sudan'a ulaşmasını önleme olasılığının ele alınacak en önemli noktalardan olması gerektiğini söyledi. Çatışmanın her iki tarafıyla da temasta bulunmanın, sivil topluma destek sağlamanın gerekli olduğunu da ekledi.
Avrupa ülkeleri, Rusya'nın Sudan'daki etkisinin artacağından, çatışmanın körükleneceğinden endişeleniyor. Avrupalı ​​yetkililer bu son günlerde bu yöndeki endişelerini dile getiriyor. Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto, hafta sonu Lüksemburg'da düzenlenen bir Avrupa toplantısında yaptığı açıklamada, Rusya’ya bağlı Wagner grubunun Sudan'daki çatışmayı körükleyebileceğine dikkat çekti. Avrupalı vatandaşların ve diplomatların Sudan'dan ayrılması dolayısıyla sahnenin Rusya ve Wagner grubuna kalacağı yönündeki endişesini dile getiren Haavisto, “Bu durumda tüm yabancıların Sudan'ı terk etmesi doğru değil, ayrılırsak Wagner grubuna ve Rusya'ya oynaması için bir boş alan bırakmış oluruz” vurgusunda bulundu.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

AB’nin “iki devletli çözüm” yol haritası büyük engellerle karşı karşıya

AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ve Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el Maliki (EPA)
AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ve Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el Maliki (EPA)
TT
TT

AB’nin “iki devletli çözüm” yol haritası büyük engellerle karşı karşıya

AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ve Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el Maliki (EPA)
AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ve Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el Maliki (EPA)

Avrupa Birliği (AB), Gazze Savaşı'nın üzerinden 109 gün geçmesine rağmen, üyeleri arasında derinleşen anlaşmazlıklar ve kendi içinde her biri büyük ölçüde bağımsız bir çizgiyi takip eden üç bloğun oluşması nedeniyle ateşkes çağrısı yapan tek bir toplu bildiri yayınlamayı başaramadı.

Ancak Pazartesi günü geçekleştirilen Dışişleri Bakanları toplantısında Suudi Arabistan, Mısır ve Ürdün Dışişleri Bakanları ile Arap Birliği Genel Sekreteri’nin yanı sıra Filistin ve İsrail ve AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell tarafından Gazze savaşındaki gelişmeleri “ertesi gün” olarak adlandırılan gün konusunda bir paradoks görüldü. Buradaki ironi, Avrupalıların bölünmelerine rağmen AB, Mısır, Ürdün, Suudi Arabistan ve Arap Birliği'nin düzenlediği "barışa hazırlık konferansı düzenlenmesi" çağrısına dayanan bir plan üzerinde anlaşması oldu. Filistinli ve İsrailli tarafların yokluğunda düzenlenebilecek konferansa ABD ve Birleşmiş Milletler (BM) de davet edildi. Amaç, “iki devletli çözümü” sahada gerçeğe dönüştürmek.

Avrupa planı, "barış için yol haritası" olarak adlandırılabilir. AB Ortadoğu Barış Süreci Özel Temsilcisi Sven Koopmans tarafından hazırlanan plan, Pazartesi günkü toplantıdan önce AB’nin 27 üyesine dağıtıldı. Hollanda, Danimarka ve Baltık Denizi ülkelerinin yanı sıra Almanya, Avusturya ve Çek Cumhuriyeti ağırlıklı olmak üzere AB içinde İsrail'e en yakın grubun buna karşı çıkmadı.

Onayın ana sinyali, bugüne kadar sadece diplomatik ve siyasi olarak değil, özellikle Alman ordusunun sahip olduğu en son silah ve teknolojileri sağlayarak kesinlikle İsrail'in yanında olmayı taahhüt eden Almanya'dan geldi. Berlin'in yaptığı son şey, Uluslararası Adalet Divanı önünde İsrail'e verdiği desteği teyit etmek ve İsrail'in Gazze'de “soykırım” yapmadığını tekrar tekrar iddia etmek oldu.

Paris'teki siyasi kaynaklar, Avrupalıların, yönelimleri ne olursa olsun, "Bugün Gazze savaşının İsrail'in sorunlarını çözmeyeceği ve bu başarılsa bile Hamas'ın ortadan kaldırılacağı kanaatine vardıklarını" ancak Hamas’ın yerini başka nesillerin alacağını ve bunun son olmayacağını söylüyor. Bu kaynaklar, Avrupalıların bugün İsrail'i kendisinden daha doğrusu onun yetkililerinden kurtarmaları gerektiğini düşündüklerini ve bunu başarmanın yolunun da İsrail'den geçtiğini aktarıyor.

srftbn
Netanyahu 18 Ocak'ta Tel Aviv'de basına konuşuyor (DPA)

Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock yaptığı açıklamada, “Böyle bir çözüm duymak istemediklerini söyleyenler başka bir alternatif de sunmadı” diyerek, barışın bölgenin tüm sakinlerini kapsamadığı sürece sağlanamayacağını ifade etti. Borrell, "Akıllarında başka hangi çözümler var? Tüm Filistinlilerin ayrılmasını sağlamak mı? Ya da hepsini öldürmek mi? Amacın, Hamas'ı ortadan kaldırmak olduğunu söylemek tek taraflı. Çünkü bu, Hamas'ın ne zaman yeterince zayıf olduğuna karar vermenin İsrail'e bağlı olacağı anlamına geliyor. Bu şekilde çalışmaya devam edemeyiz” dedi.

Gerçek şu ki, Avrupalıların ortaya attığı şey yeni bir şey değil, çünkü “barışın belirleyicileri” yıllardır biliniyor ve iki devletli çözüm, John Kirby'nin başarısız olduğu 2014'ten bu yana tartışılmıyor. Eski ABD Başkanı Barack Obama’nın danışmanı olan Kirby, İsraillileri Batı Şeria'daki yerleşim hızını azaltmaya ikna edemedi. Ancak bugün yeni olan şey, AB’nin farklılıklarını ve bölünmelerini bir kenara bırakmayı başarması.

AB’nin 7 Ekim'den bu yana sağladığı sınırsız desteğe rağmen AB’nin yayınladığı her açıklamaya İsrail’de büyük şüpheyle bakılıyor. Bunun son kanıtı, Fransız gazetesi Le Monde'un, İsrail Dışişleri Bakanı Israel Katz'ın Avrupa Birliği dışişleri bakanlarıyla yaptığı toplantıda aktardığı haber. Haberde Katz, İsrail’in tek müttefiki olduğunu bunun da ABD olduğunu ifade etti. Bu da Tel Aviv’in Brüksel’in değil yalnızca Washington’un planını kabul edeceği anlamına geliyor. Katz planı tartışmayı reddetti ve bunun yerine iki video kaset yayınladı. Birincisi İsrail'in Gazze Şeridi'ne liman olarak istediği yapay adayı, diğeri ise İsrail'i Hindistan'a bağlayan tren hattının güzergahını gösteriyor.

sdcevr
ABD Başkanı Joe Biden, 19 Ocak'ta ABD belediye başkanlarının toplantısı vesilesiyle Beyaz Saray’da konuşuyor (Reuters)

Avrupa Birliği'nin aradığı çözümün, İsrail'i tüm uluslararası forumlarda savunan, ona silah, teçhizat ve her türlü desteği sağlayan ABD tarafından benimsenmeden gün ışığına çıkamayacağına dair köklü bir kanaat var. Dolayısıyla onları etkileyebilecek ve bu tür bir çözümü kabul etmeye itebilecek olan taraf da AB. Geçtiğimiz hafta ABD Başkanı Joe Biden ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu arasında geçtiğimiz Pazar günü gerçekleşen son telefon görüşmesi, Netanyahu'nun reddettiği iki devletli çözüm konusunda aralarındaki derin anlaşmazlığı kamuoyuna ortaya çıkardı.

Pek çok analist, Netanyahu'nun cesaretini ve Biden'ı kızdırma isteğini iki devletli çözümü reddetmesini iki ana faktörle tekrarlayarak açıklıyor: Bunlardan biri, aşırı sağla olan siyasi ittifaka esir olması, iki devletli çözüme açılması durumunda bu ittifakın sürekli çökmesi ve Knesset'te sahip olduğu küçük çoğunluğu kaybetmesi tehdidi, ikinci ise Biden, başkanlık mücadelesinde İsrail'i desteklemek için Yahudi seslerine ve ABD'de İsrail adına çalışan dernek ve kuruluşların etkisine yöneldi. Ayrıca, Biden  İsrail Avrupalıların, Arapların ve dünya ülkeleri ve halklarının ezici çoğunluğunun istediği barışçıl çözümü kabul etmesi için İsrail'e ciddi baskı uygulayabilecek bir konumda.

Netanyahu iki devletli çözüme her zaman karşı çıktı ve bunu yalnızca bir kez ve gönülsüzce kabul etti. Burada, Avrupa'nın Washington'un tutumunun değişeceği yönündeki iddiası muhtemelen kaybedilecek ve eski Başkan Donald Trump'ın önümüzdeki Kasım ayında başkanlığı kazanması durumunda boşa çıkacak.

Soru şu, Avrupalıların elinde ne var? İsrail'in planlarına uymayı reddederek onlarla yüzleşmesi durumunda ellerindeki baskı araçlarına başvurmaya hazırlar mı? Bu soruları cevaplamak zor. Ancak bunun tersine, Tel Aviv'in geleneksel olarak Brüksel'de sahip olduğu siyasi ilişkiler ve diplomatik desteğe paralel olarak İsrail'in Birlik ile yakın ekonomik, ticari, bilimsel ve yatırım ilişkilerinin olduğu ve bu nedenle Avrupalıların İsrail üzerinde ciddi baskı kartlarının olduğu doğrulanabilir. Ancak İsrail'le daha önceki birleşme deneyimlerinden yararlanmak cesaret verici değil ve dolayısıyla buna güvenmek de garanti değil.