عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
YAŞAM

American Airlines pilotları greve "evet" dedi

Hem American Airlines hem de pilotlar sendikası hâlâ bir anlaşmanın sağlanabileceğini belirtti

AP
AP
TT
TT

American Airlines pilotları greve "evet" dedi

AP
AP

American Airlines müzakerelerin sürdüğünü iddia etse de şirketin pilotları ezici bir çoğunlukla grev lehine oy kullandı.
Oylama pazartesi günü duyuruldu fakat yakın tarihte bir iş bırakma yok. Wall Street Journal'a göre federal yasalar havayolu çalışanlarının greve gitmesini zorlaştırıyor.
American Airlines'ın 15 binden fazla pilotunu temsil eden Müttefik Pilotlar Derneği'ne (Allied Pilots Association/APA) göre, üyelerin yüzde 96'sının katıldığı oylamada atılan oyların yüzde 99'u greve izin verilmesi yönündeydi.
American Airlines pazartesi günü gazeteye yaptığı açıklamada, yakında pilotlar sendikasıyla bir anlaşmaya varabileceğine inandığını ifade etti. Grev oylamasının, pilotların müzakerelere başlarken duydukları aciliyet hissinin bir göstergesi olduğunu belirtti.
Bir sözcü, Wall Street Journal'a "Bitiş çizgisi göründü" dedi.

"Grev yetki oylamasının pilotların bir anlaşmaya varma arzularını ifade etmelerinin önemli yollarından biri olduğunu anlıyoruz ve oylama sonuçlarının mesajına saygı duyuyoruz."

The Independent'ın haberine göre, Sendika Başkanı Ed Sicher da benzer ifadeler kullanarak üyelerinin gerekirse greve gitmeye hazır olduğunu söyledi fakat yeni bir sözleşme anlaşmasına varılmasının hâlâ ihtimaller dahilinde olduğunun da altını çizdi.
Pilotlar, hayatlarını iyileştireceğine ve hava yolculuğunu daha güvenilir kılacağına inandıkları, vardiya programlama ve iş uygulamalarında değişiklikler talep ediyor.
Sicher, "APA ve şirket yönetimi için en iyi sonuç, iyi niyetli pazarlıklarla sektöre öncülük eden bir sözleşme üzerinde anlaşmaya varılmasıdır" dedi.
American Airlines kendi ücretlerini, Delta Air pilotlarının önceki aylarda aldığı zamlara göre eşitlemeyi kabul etmişti.
Halen devam eden sözleşme görüşmelerinin birçoğu yıllar önce başlayan ve Kovid-19 pandemisi nedeniyle durdurulan müzakerelerin devamı niteliğinde. Havayolları, pandemi sırasında hava yolculuğundaki keskin düşüş nedeniyle pilotları emekli olmaya teşvik etmişti ancak pandemi sonrasında seyahatlerdeki toparlanma havayollarını pilot sıkıntısıyla karşı karşıya bıraktı.
Southwest Havayolları pilotlarının bu ay içinde benzer bir grev yetkisi için oylamaya gitmesi bekleniyor.
Havayolu çalışanlarını ilgilendiren ABD çalışma yasaları, hem çalışanların hem de yönetimin yasal olarak greve gitmeden önce tüm müzakere yollarını tüketmelerini gerektiriyor. Ulusal Arabuluculuk Kurulu'nun önce ileriye dönük bir yol bulunmadığında hemfikir olması ve iki tarafa da tahkim teklif etmesi gerekecek. Grev çağrısı yapılmadan önceyse taraflar bir ay sürecek bir "soğuma" dönemine zorlanıyor. 

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM

Ölüme yakın deneyimlerde zaman neden yavaşlıyor?

Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)
Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)
TT
TT

Ölüme yakın deneyimlerde zaman neden yavaşlıyor?

Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)
Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)

Ölümle burun buruna gelen kişiler, yaşadıkları deneyim sırasında zamanın durmuş veya yavaşlamış gibi geldiğini sıkça bildiriyor. 

Başından böyle bir olay geçmeyen kişilerin aklına film sahneleri gelecektir. Örneğin bir trafik kazasında hayatını kaybetmekten kıl payı kurtulan bir karakter etrafına bakarken, sahne daha yavaş akıyor. 

Ölüme yakın deneyimler üzerine çalışan psikiyatr Bruce Greyson'ın 1980-1990'larda yaptığı çalışmalarda, bu türden deneyimler yaşayan kişilerin yaklaşık yüzde 70'i "zamanın durduğunu veya anlamını yitirdiğini" bildirmişti. 

Peki bu travmatik olaylar neden böyle bir etki yaratıyor ve zamanın nasıl algılandığı hakkında neler söylüyor? 

İnsanlar zamanı nasıl algılıyor?

Liverpool John Moores Üniversitesi'nde zaman psikolojisi üzerine çalışan Dr. Ruth Ogden, yıllar önce geçirdiği bir trafik kazasından sonra bu alana ilgi duymaya başlamış. 

Psikoloji hocası, Conversation için kaleme aldığı yazıda, başka bir araçla çarpıştıktan sonra adeta zaman durmuş gibi hissettiğini anlatıyor.  

15 yıl boyunca ölüme yakın deneyimlerde neden zamanın yavaşladığı ve zamanın nasıl algılandığı üzerine araştırmalar yürüten Dr. Ruth Ogden ulaştığı sonuçları şöyle açıklıyor:

Biz saniyeleri ve dakikaları mükemmel bir doğrulukla kaydeden saatler gibi değiliz. Bundan ziyade beynimiz, zamanı çevremizdeki dünyaya duyarlı bir şekilde algılamaya ayarlanmış gibi görünüyor.

Dr. Ogden, beynin duygusal ve fizyolojik uyarılmayı düzenleyen bazı bölgelerinin, aynı zamanda zamanın işlenmesinde de rol oynadığını ekliyor. 

Bu nedenle duygular yoğunlaştığı sırada beynin zaman algısı da etkileniyor. Örneğin keyifli vakit geçirirken zaman uçup gidiyor ve sıkıcı ortamlarda geçmek bilmiyor. 

Ölüme yaklaşınca zaman neden yavaşlıyor?

Ölüme yakın deneyimlerde zamanın neden yavaşladığı kesin olarak bilinmiyor. Bilim insanları bunun altında savaş ya da kaç tepkisinin yattığını düşünüyor. Evrimsel süreçte hayatta kalma içgüdüsü olarak gelişen bu tepki, tehdit anında ortaya çıkıyor.

Tehlike karşısında beyin daha hızlı çalıştığı için ölüme yakın deneyim yaşayan kişiler çevrelerinin daha yavaş hareket ettiğini görüyor. 

Psikoloji ve Ruh Sağlığı Sınır Alanları Enstitüsü'nden araştırmacı Marc Wittmann bu durumu şöyle açıklıyor:

Organizma çevresel uyaranları normalden daha hızlı işleyerek kişinin daha kolay tepki vermesini sağlıyor. Daha hızlı algılamak, düşünmek ve hareket etmek hayatta kalmak için avantaj demek.

Yaşlandıkça zaman daha mı hızlı akıyor?

Herkes ölüme yakın bir deneyim yaşamayabilir fakat birçok kişi yaşı ilerledikçe zamanın akıp gittiğinden yakınıyor. 

Geçmişe bakınca çocukken vakit daha yavaş akıyormuş gibi gelirken, yetişkinlikle beraber sanki göz açıp kapayıncaya kadar yıllar geçiyor.

Bilim insanları bu durumun birkaç nedeni olduğunu söylüyor. Örneğin çocukken bir yıl, yaşanan sürenin daha büyük bir kısmına tekabül ediyor. Nörolog Santosh Kesari "10 yaşındaki bir çocuk için bir yıl, hayatının yüzde 10'u. 60 yaşındaki biri için ise hayatının yüzde ikisinden daha azı" diyor. 

Ayrıca çocukken sürekli yeni şeylerle karşılaşmak, hafızada daha kalıcı etkiler bırakıyor. Kesari şu ifadeleri kullanıyor:

Zamanı unutulmaz olaylarla ölçüyoruz ve yaşlandıkça hatırlanmaya değecek daha az yeni şey yaşanıyor. Bu da çocukluğun daha uzun sürmüş gibi görünmesine yol açıyor.

Bilim insanın burada bahsettiği, zamanın o an içinde nasıl algılandığından ziyade, nasıl hatırlandığı. 

Yine de bazı çalışmalarda çocukken zamanın akışının daha yavaş algılandığı bulunmuştu. Nörobilimci Patricia Costello, çocukların gelişim aşamasında olduğunu belirterek "Sinirsel iletimleri yetişkinlere kıyasla fiziksel olarak daha yavaş. Bu da zamanın geçişini algılama biçimlerini etkiliyor" diyor:

Yetişkinliğe ulaşınca zaman devrelerimiz kablolamayı tamamlıyor ve zamanın geçişini doğru bir şekilde nasıl kodlayacağımızı deneyimlerimizle öğreniyoruz.

Yaşlanınca zamanın daha hızlı akıyormuş gibi gelmesi, büyük ölçüde yeni deneyimlerin azlığıyla ilişkilendiriliyor. Costello bu histen kurtulmak isteyenlere hayatlarına yenilik katmasını öneriyor.

Bilim insanı "Her şeyin çok hızlı geçip gittiği, kendi hayatımızı kaçırdığımız hissini nasıl durdurabiliriz? İş dönüp dolaşıp yeni şeyler öğrenmeye geliyor" diyerek ekliyor: 

Yeni bir beceri öğreniyor musunuz? Farklı bir şeyler pişiriyor musunuz? Mümkün olduğunca hayatınıza yenilik katmak, anıların öne çıkmasını sağlayacak ve bir bakıma zamanı uzatacaktır.

Independent Türkçe, Conversation, Psychology Today, NBC News