Parmesan peynirinin neyden yapıldığını öğrenenler, bir daha yemek istemeyebilir

Çoğu üretici, peynirlerinde geleneksel yöntemleri kullanmayı tercih ediyor.

Parmesan, genellikle servis anında yemeklerin üzerine rendeleniyor (Pixabay)
Parmesan, genellikle servis anında yemeklerin üzerine rendeleniyor (Pixabay)
TT

Parmesan peynirinin neyden yapıldığını öğrenenler, bir daha yemek istemeyebilir

Parmesan, genellikle servis anında yemeklerin üzerine rendeleniyor (Pixabay)
Parmesan, genellikle servis anında yemeklerin üzerine rendeleniyor (Pixabay)

Ünlü İtalyan lezzetlerinden parmesan peyniri, çok tüketildiğinde yüksek kolesterol ve yüksek tansiyona yol açan bazı peynirlerin aksine sağlık yararlarıyla biliniyor.
Protein ve probiyotik bakımından yüksek olan bu sert peynir, diğer popüler peynirlere göre daha düşük kalori ve yağ içeriyor. Bu da parmesanın çeşit çeşit tarifte kullanılmasına ve dünya genelinde yaygın tüketilmesine olanak tanıyor.
Öte yandan geleneksel parmesan peyniri üretiminde kullanılan bir madde, midesi hassas olan kişileri ve özellikle vejetaryenleri rahatsız edebilir.
Parmesan bakır fıçılarda en az 12 ay bekletilen inek sütünden ve peynir altı suyuyla peynir mayası gibi diğer bileşenlerden yapılıyor.
Ancak pek çok kişi, peynir mayasının nasıl elde edildiğini öğrendiğinde parmesan yemeyi bırakabilir. Zira bu madde, yavru ineklerin ve oğlakların mide sularından oluşuyor.
Üstelik mide suyunun alınması için buzağıların kesilmesi gerekiyor.
Bu maya aslında, daha sütten kesilmemiş bir buzağının midesinden elde edilen bir enzim. Maya, inek yavrusu, kuzu ve oğlaklardan elde edilebiliyor.
Bu yavrular hayatlarının o döneminde sadece süt tükettikleri için midelerinde sütü pıhtılaştıran doğal enzime (kimozin) büyük miktarda rastlanıyor. Kimozin de sütün katı ürünlerini sıvıdan ayırmaya yardımcı oluyor.
Peynir tarifleri sitesi Cheesemaker, bu süreci, "Peynir mayası, sert lorlar oluşturmayı sağlar ve peyniriniz için doğru dokuyu bulmakta çok önemlidir" diye açıklıyor:
"Bazı tariflerde bunu yapmak için asit veya asit üreten bir bakteriye başvurulur. Ancak peynirciler, ürünlerinin nihai lezzetini sağlamak için peynir mayası kullanır."
Türkiye'de de buzağıların mide asidinden elde edilen enzimler, peynir yapımında kullanılabiliyor. Buna da şirden mayası adı veriliyor.
Bu arada bazı peynir üreticilerinin bitkisel mayalardan yararlandığı da biliniyor. Ancak çoğu üretici peynirlerinde geleneksel yöntemleri kullanmayı tercih ediyor.
Bu yüzden özellikle vejetaryenlerin, bitkisel mayayla üretilmiş peynirleri tercih etmek istediklerinde bunu özellikle belirtmesi gerekebilir.
 
Independent Türkçe, IFL Science, Mashed, Cheese Maker



İki ayak üstünde yürümenin sırrı, dizdeki küçük kemikte mi saklı?

Lateral fabella, diz eklemlerindeki kıkırdağın aşınmasını ifade eden kireçlenmeden muzdarip kişilerde daha sık görülüyor (Pexels)
Lateral fabella, diz eklemlerindeki kıkırdağın aşınmasını ifade eden kireçlenmeden muzdarip kişilerde daha sık görülüyor (Pexels)
TT

İki ayak üstünde yürümenin sırrı, dizdeki küçük kemikte mi saklı?

Lateral fabella, diz eklemlerindeki kıkırdağın aşınmasını ifade eden kireçlenmeden muzdarip kişilerde daha sık görülüyor (Pexels)
Lateral fabella, diz eklemlerindeki kıkırdağın aşınmasını ifade eden kireçlenmeden muzdarip kişilerde daha sık görülüyor (Pexels)

Dizdeki küçük ve çoğu insanda artık bulunmayan bir kemik, insanların iki ayak üstünde yürümesini sağlamış olabilir. 

Susam tanesi büyüklüğündeki lateral fabella kemiği, toplumun yaklaşık yüzde 39'unda var. Diz kapağına gömülmüş bu kemik osteoartrit veya kireçlenmeden muzdarip kişilerde iki kat daha sık görülürken, hakkında pek fazla şey bilinmiyor. 

Birleşik Krallık'taki King's College London'dan araştırmacılar, 93 ayrı primat türünde bu kemiğin varlığına dair verileri inceleyerek insanlarda farklı şekilde evrimleştiğini kaydetti.

Bilim insanları bu farklılaşmanın, ilk insanların 4 ayaktan iki ayak üstünde yürümeye geçmesini sağladığını düşünüyor. 

Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences adlı hakemli dergide bugün (11 Eylül) yayımlanan makalede, hominidler dışındaki çoğu primatta bu kemiğin olduğu tespit edildi.

Hominid familyası, insanların yanı sıra şempanze, orangutan ve bonobo gibi türleri içeriyor. 

Ekip son 100 yılda yayımlanan araştırmaları tarayarak lateral fabella da dahil, dizde yer alan susamsı kemiklerin varlığını analiz etti. 

Lateral fabellanın, hominid dışındaki türlerde hep başka bir susamsı kemikle beraber oluştuğu saptandı. 

Bilim insanları lateral fabellanın, hominidlerde diğer primatlardan farklı şekilde geliştiğini ve bu sayede farklı bir amaca, yani iki ayak üstünde yürümeye hizmet ettiğini düşünüyor.

Bu durum, insanlarda başka bir susamsı kemik olmadan lateral fabellanın ortaya çıkmasını açıklayabilir. 

King's College London'dan Dr. Michael Berthaume yazarları arasında yer aldığı çalışma hakkında "Sıklıkla yanlış anlaşılan bu kemiğin primatlarda birden fazla şekilde evrimleşmiş olabileceğini ve insanların, tüm hominidlerin başlangıcında ortaya çıkan farklı bir evrim biçimine sahip olduğunu gösteriyor" diyerek ekliyor:

Bu kemiği yeni bir şekilde kullanmak, Australopitekus gibi ilk insanların dört ayak üstünde yürümekten dik yürümeye geçmesini sağlamış olabilir.

Lateral fabellanın insanlarda görülme sıklığı son 100 yıldır artış gösteriyor. Araştırmacılar bunun, insanların daha iyi beslenmesi ve kemiği oluşturan kaynaklara sahip olmasıyla açıklanabileceğini düşünüyor. 

Dr. Berthaume, fabellanın iki ayak üstünde yürümeyi sağladığını doğrulamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulsa da bulguların umut verici olduğunu söylüyor: 

İnsanlar dışındaki neredeyse tüm diğer örneklerde, primatların çiftler halinde fabella geliştirdiğini biliyoruz. Primatların hareket etme şeklinin bu kemiklerin evrimini etkilemediğini de biliyoruz, peki insanlar neden farklı?

Independent Türkçe, Phys.org, Sky News, Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences