Suudi Arabistan’da 9 bin yıllık yapı planları keşfedildi

Suudi Arabistan’da keşfedilen en eski planlı yapılar bilim insanlarını şaşırttı

Suudi Arabistan’da 9 bin yıllık yapı planları keşfedildi
TT

Suudi Arabistan’da 9 bin yıllık yapı planları keşfedildi

Suudi Arabistan’da 9 bin yıllık yapı planları keşfedildi

Bir grup arkeolog, Ürdün ve Suudi Arabistan’da 9 bin yıl öncesine dayanan ve bilinen en eski mimari planlar keşfetti. Bulunan mimari planlar, çöl alanlarında geniş ve avlanma amaçlı yapıları temsil eden taşları içeriyor.

Çöl uçurtmaları verilen yazıtlar, 1920’lerde, pilotların çöllerin üzerinden uçmaya başlamasıyla fark edildi.

Lyon 2 Üniversitesi'nin Arché Orien laboratuvarında arkeolog ve haritacı olan Olivier Barge, bu tuzakların "birkaç kilometre boyunca uzanan uzun duvarlarla çevrili geniş alanlar" olduğunu ve bir uçurtmanın kuyruğuna benzediğini söyledi Genişliği 20 metreyi bulan bu yapılar, birkaç metre derinliğinde çukurlar içeren yaklaşık bir hektarlık alanda yer alıyor.

Birkaç kilometre boyunca uzanan uzun duvarlarla çevrili geniş alanlar (AFP)
Birkaç kilometre boyunca uzanan uzun duvarlarla çevrili geniş alanlar (AFP)

Ulusal Bilimler Akademisi'nin American Journal of Proceedings dergisinde bu ay yayınlanan çalışmanın ortak yazarı, bu yapıların geçmişte geyik dahil hayvanları toplamak için "ileri bir avlanma tekniği" oluşturduğunu söylüyor.

Şarku’l Avsat’ın akademik dergiden aktardığı habere göre GlobalKites isimli projeyle şimdiye dek Kazakistan'dan Ürdün'e 6 bin benzer yapı keşfedildi.

2015 yılında bir grup arkeolog, Ürdün'deki Khashabiyeh Dağları'nda ve Suudi Arabistan’ın Nufud Çölü’nde Olivier Barge'ın "olağanüstü" olarak tanımladığı iki keşif yaptı.

Ürdün'de yaklaşık bir metre yüksekliğinde açık kahverengi kireçtaşından bir taş levha keşfedilirken, Arap Yarımadası'nda büyük bir siyah kumtaşı bloğu keşfedildi.  Her iki keşif yakından "çöl uçurtmalarının" oyulmuş ve ayrıntılı planlarını içeriyor. Fransız Yakın Doğu Enstitüsü'nde arkeolog ve çalışmanın ortak yazarı Wael Ebu Azizi'ye göre bu planlar basit bir taslak değil.

Azizi, “Burada olduğu gibi, 'çöl uçurtması' planlarını doğru bir şekilde almak, modern teknikleri kullanmadan zor çünkü eski bir diyagram çizmek, içindeki öğelerin boyutlarında ustalaşmak ve tam boyutlarını bilmek anlamına geliyor” dedi.

Olivier Barge, "Bu planların nasıl çizildiğinin" bilinmediğini ancak çalışmanın, dönemin nüfusunun "boşlukları görselleştirmek için beklenmedik bir zihinsel kapasiteye" sahip olduğunu ifade etti.

Barge’ye göre, günümüze kadar hâkim olan hipotez, haritacılık sanatının daha sonraki bir aşamada ve "sahiplerinin yazma ve kayıt tutma konusunda yetkin olduğu bir kültür" içinde olduğunu gösteriyor.

Planlar, o dönemde halkın mekânlarla uğraşma konusundaki ustalığının bir göstergesi (AFP)
Planlar, o dönemde halkın mekânlarla uğraşma konusundaki ustalığının bir göstergesi (AFP)

Ürdün ve Suudi Arabistan'da keşfedilenler, bu hipotezin yeniden gözden geçirilmesini gerektiriyor çünkü yapılar, zeminde uygulanacak bir ana plan benimsenmeden karmaşık arazi üzerine inşa edilmiş halde.

Azizi’ye göre, bu mühendislik şeması "hayvan avlama operasyonlarını organize etmek amacıyla birkaç kişi arasında bilgi aktarımına ve paylaşımına" izin verdi.



Suudi Arabistan, Sudan krizini bitirmek için harekete geçti

Suudi Arabistan Dışişleri Bakan Yardımcısı ve beraberindeki heyet Cibuti'deki istişare toplantısında (SPA)
Suudi Arabistan Dışişleri Bakan Yardımcısı ve beraberindeki heyet Cibuti'deki istişare toplantısında (SPA)
TT

Suudi Arabistan, Sudan krizini bitirmek için harekete geçti

Suudi Arabistan Dışişleri Bakan Yardımcısı ve beraberindeki heyet Cibuti'deki istişare toplantısında (SPA)
Suudi Arabistan Dışişleri Bakan Yardımcısı ve beraberindeki heyet Cibuti'deki istişare toplantısında (SPA)

ABD, Sudan ordusu ve Hızlı Destek Kuvvetleri'ne (HDK) Suudi Arabistan ve İsviçre'nin ev sahipliğinde 14 Ağustos'ta başlayacak ateşkes görüşmelerine katılmaları çağrısında bulunurken, uluslararası ve bölgesel aktörlerin Sudan'daki barış girişimleri ve çabalarının koordinasyonunu arttırmaya yönelik toplantıları dün (çarşamba) Cibuti'de başladı.

Suudi Arabistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Velid el-Hureyci, Suudi Arabistan’ın Sudan krizinin çözümüne yönelik devam eden çabalarını ve Sudan'da barışın sağlanmasına yönelik uluslararası çaba ve girişimleri memnuniyetle karşıladığını yineledi.

zxcdvf
Suudi Arabistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Velid el-Hureyci, Cibuti'deki istişare toplantısına katıldı. (SPA)

Cibuti'nin ev sahipliğinde düzenlenen Sudan'daki barış girişimleri ve çabalarının koordinasyonunun güçlendirilmesine ilişkin istişare toplantısında konuşan el-Hureyci, “Krizin başlangıcından bu yana Sudan ordusu ile HDK arasındaki görüşmeler Suudi Arabistan ve ABD'nin himayesinde Cidde’de başladı ve 11 Mayıs 2023’te imzalanan Cidde Bildirgesi ile sivillerin ve hükümlerinin korunmasını taahhüt etmekle sonuçlandı. Cidde’deki ikinci görüşmeler ise Afrika Birliği (AfB) ve Hükümetler Arası Kalkınma Otoritesi’nin (IGAD) ortak bir temsilcisinin katılımıyla, Suudi Arabistan’ın Afrika çözümleri ilkesine verdiği değerin yanı sıra tarafları Sudan krizine ateşkesle başlayarak bir çözüm bulmaya ve Sudan'daki mevcut çatışmayı sona erdirmeye teşvik etme konusunda devam eden yakın Suudi Arabistan-ABD iş birliğini de dikkate alarak yeniden başladı.”

El-Hureyci, Suudi Arabistan'ın Sudan'a güvenlik ve istikrarı geri getirme konusundaki istekliliğini yineleyerek tarafları bilgelik ve itidal göstermeye, olumlu ve insani girişimlere karşılık vermeye çağırdı.

cxvdfbgr
Cibuti'de Sudan krizinin çözümüne yönelik istişare toplantısından (SPA)

Bugün (perşembe) Cibuti'de bölgesel ve uluslararası ortakların Sudan'daki barış çabalarını geliştirme planları için iki gün sürecek ikinci bir toplantı düzenlenecek.

ABD, Sudan ordusu ve HDK'yi, Suudi Arabistan ve İsviçre'nin ev sahipliğinde, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Mısır, AfB ve Birleşmiş Milletler'in (BM) gözlemci olarak katılacağı İsviçre'deki ateşkes görüşmelerine davet etti.

zxscdf
Suudi Arabistan Dışişleri Bakan Yardımcısı, BM Sudan Özel Temsilcisi ile görüşmesi sırasında (SPA)

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken yaptığı açıklamada, şiddetin sona erdirilmesi ve ihtiyaç duyan herkese insani yardım erişiminin sağlanması amacıyla düzenlenen bu görüşmelere ev sahipliği yapan İsviçre hükümetine, Suudi Arabistan'a ve gözlemci olarak AfB, Mısır, BAE ve BM'ye teşekkür etti.

Blinken, “ABD, Cidde'de Sudan ordusu ile HDK arasında Suudi Arabistan ve ABD'nin himayesinde yapılan önceki görüşmelere dayanarak, her iki tarafı da 14 Ağustos 2024'te İsviçre'de başlayacak ateşkes görüşmelerine katılmaya davet ediyor” dedi. Blinken ayrıca, Sudan'da çatışmanın sona erdirilmesi, hayatların kurtarılması, çatışmaların durdurulması ve müzakere ve barışçıl çözüm yollarının açılması gerektiğini vurguladı.

Suudi Arabistan krizi bastırmak için harekete geçti

Suudi Arabistan, Sudan krizini çözmek için çeşitli düzeylerdeki girişim ve toplantılarını yoğunlaştırdı. Suudi Arabistan Dışişleri Bakan Yardımcısı, Cibuti'nin ev sahipliğinde düzenlenen ikinci istişare toplantısı çerçevesinde Sudan krizini yatıştırmak amacıyla çok sayıda etkili ülke temsilcisiyle bir araya geldi.

El-Hureyci, Mısır Dışişleri ve Göç Bakan Yardımcısı Ebu Bekir Muhammed Hanefi, Çin Dışişleri Bakanlığı'nın Ortadoğu'dan sorumlu Büyükelçisi Lu Jian, Avrupa Birliği'nin (AB) Afrika Boynuzu Temsilcisi Annette Weber, BM Sudan Özel Temsilcisi Ramtane Lamamra ve ABD'nin Sudan Özel Temsilcisi Tom Perriello ile bir araya geldi.

ty6u
Suudi Arabistan Dışişleri Bakan Yardımcısı, AB Afrika Boynuzu Temsilcisi Annette Weber ile bir araya geldi. (SPA)

Ayrı ayrı gerçekleştirilen toplantılarda Sudan'daki durumla ilgili son gelişmeler gözden geçirildi. İkili iş birliği yolları ele alındı. Ayrıca ortak ilgi alanına giren bölgesel-uluslararası gelişmeler ve bu konuda sarf edilen çabalar görüşüldü.

Diğer yandan Sivil Demokratik Güçler Koordinasyonu (Tekaddum), uluslararası ve bölgesel ortakların toplantılarını memnuniyetle karşıladı. Bu toplantıların Sudan halkının çektiği acıları sona erdirecek olumlu sonuçlar doğurmasını umduğunu belirtti. Tekaddum, aynı zamanda yapılan bu görüşmelerin, çatışmanın taraflarını insani yardım yollarını açmak, güvence altına almak ve yardımları dağıtmakla tarafların yükümlülüklerine odaklanmalarını talep etti. İki tarafa da sivilleri koruma yükümlülüğünün yerine getirilmesi noktasında uyarıda bulunan Tekaddum, çatışmaların acilen durdurulması ve koruma sorumluluğu olan alanlarda uluslararası yasal çerçevenin etkinleştirilmesi için şartların zorlanması gerektiğini ifade etti. Tekaddum, savaşın ortasında kalan sivillerin ve güvenli geçişlerin korunmasına yönelik mekanizmalar oluşturulması gerektiğini dile getirdi.

Tekaddum, uluslararası ve bölgesel ortaklara iki tarafın acilen müzakerelere dönmesi gerekliliği üzerinde baskı yapma çağrısında bulundu. Uluslararası ve bölgesel ortaklara, daha önce Cidde Platformu’nda üzerinde mutabık kalınan hususların üzerine bir şeyler inşa etmeleri davetinde bulunan Tekaddum, etkili ve bağlayıcı izleme mekanizmalarına sahip bir ateşkes anlaşmasının imzalanmasına duyulan ihtiyaçtan bahsetti.

Geçtiğimiz günlerde Cenevre'de Sudan'daki savaşın iki tarafı ile BM Sudan Özel Temsilcisi Ramtane Lamamra arasında ön görüşmeler yapıldı. Görüşmelerde insani yardım ve sivillerin korunması konularına odaklanıldı.

ABD'nin görüşme davetini memnuniyetle karşılayan HDK Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) görüşmelere katılacağını bildirdi.