Suudi Arabistan’da 9 bin yıllık yapı planları keşfedildi

Suudi Arabistan’da keşfedilen en eski planlı yapılar bilim insanlarını şaşırttı

Suudi Arabistan’da 9 bin yıllık yapı planları keşfedildi
TT

Suudi Arabistan’da 9 bin yıllık yapı planları keşfedildi

Suudi Arabistan’da 9 bin yıllık yapı planları keşfedildi

Bir grup arkeolog, Ürdün ve Suudi Arabistan’da 9 bin yıl öncesine dayanan ve bilinen en eski mimari planlar keşfetti. Bulunan mimari planlar, çöl alanlarında geniş ve avlanma amaçlı yapıları temsil eden taşları içeriyor.

Çöl uçurtmaları verilen yazıtlar, 1920’lerde, pilotların çöllerin üzerinden uçmaya başlamasıyla fark edildi.

Lyon 2 Üniversitesi'nin Arché Orien laboratuvarında arkeolog ve haritacı olan Olivier Barge, bu tuzakların "birkaç kilometre boyunca uzanan uzun duvarlarla çevrili geniş alanlar" olduğunu ve bir uçurtmanın kuyruğuna benzediğini söyledi Genişliği 20 metreyi bulan bu yapılar, birkaç metre derinliğinde çukurlar içeren yaklaşık bir hektarlık alanda yer alıyor.

Birkaç kilometre boyunca uzanan uzun duvarlarla çevrili geniş alanlar (AFP)
Birkaç kilometre boyunca uzanan uzun duvarlarla çevrili geniş alanlar (AFP)

Ulusal Bilimler Akademisi'nin American Journal of Proceedings dergisinde bu ay yayınlanan çalışmanın ortak yazarı, bu yapıların geçmişte geyik dahil hayvanları toplamak için "ileri bir avlanma tekniği" oluşturduğunu söylüyor.

Şarku’l Avsat’ın akademik dergiden aktardığı habere göre GlobalKites isimli projeyle şimdiye dek Kazakistan'dan Ürdün'e 6 bin benzer yapı keşfedildi.

2015 yılında bir grup arkeolog, Ürdün'deki Khashabiyeh Dağları'nda ve Suudi Arabistan’ın Nufud Çölü’nde Olivier Barge'ın "olağanüstü" olarak tanımladığı iki keşif yaptı.

Ürdün'de yaklaşık bir metre yüksekliğinde açık kahverengi kireçtaşından bir taş levha keşfedilirken, Arap Yarımadası'nda büyük bir siyah kumtaşı bloğu keşfedildi.  Her iki keşif yakından "çöl uçurtmalarının" oyulmuş ve ayrıntılı planlarını içeriyor. Fransız Yakın Doğu Enstitüsü'nde arkeolog ve çalışmanın ortak yazarı Wael Ebu Azizi'ye göre bu planlar basit bir taslak değil.

Azizi, “Burada olduğu gibi, 'çöl uçurtması' planlarını doğru bir şekilde almak, modern teknikleri kullanmadan zor çünkü eski bir diyagram çizmek, içindeki öğelerin boyutlarında ustalaşmak ve tam boyutlarını bilmek anlamına geliyor” dedi.

Olivier Barge, "Bu planların nasıl çizildiğinin" bilinmediğini ancak çalışmanın, dönemin nüfusunun "boşlukları görselleştirmek için beklenmedik bir zihinsel kapasiteye" sahip olduğunu ifade etti.

Barge’ye göre, günümüze kadar hâkim olan hipotez, haritacılık sanatının daha sonraki bir aşamada ve "sahiplerinin yazma ve kayıt tutma konusunda yetkin olduğu bir kültür" içinde olduğunu gösteriyor.

Planlar, o dönemde halkın mekânlarla uğraşma konusundaki ustalığının bir göstergesi (AFP)
Planlar, o dönemde halkın mekânlarla uğraşma konusundaki ustalığının bir göstergesi (AFP)

Ürdün ve Suudi Arabistan'da keşfedilenler, bu hipotezin yeniden gözden geçirilmesini gerektiriyor çünkü yapılar, zeminde uygulanacak bir ana plan benimsenmeden karmaşık arazi üzerine inşa edilmiş halde.

Azizi’ye göre, bu mühendislik şeması "hayvan avlama operasyonlarını organize etmek amacıyla birkaç kişi arasında bilgi aktarımına ve paylaşımına" izin verdi.



Asya Fizik Olimpiyatı, 30 ülkeden 240 öğrencinin katılımıyla Dahran'da başladı

Fotoğraf: SPA
Fotoğraf: SPA
TT

Asya Fizik Olimpiyatı, 30 ülkeden 240 öğrencinin katılımıyla Dahran'da başladı

Fotoğraf: SPA
Fotoğraf: SPA

Bu yıl 25'incisi düzenlenen Asya Fizik Olimpiyatı (APhO) Dahran'daki Kral Fahd Petrol ve Mineraller Üniversitesi'nde (KFUPM) 30 ülkeyi temsil eden 240 öğrenci ve 100'den fazla uluslararası uzmanın katılımıyla ‘Birlikte geleceğin enerjisini üretiyoruz’ teması altında başladı.

xscdfgt

4-12 Mayıs tarihleri arasında Suudi Arabistan’ın ev sahipliğinde düzenlenen bu önemli bilimsel etkinlik, Saudi Aramco'nun sponsorluğunda Suudi Arabistan Eğitim Bakanlığı, Kral Abdulaziz Üstün Zekâ ve Yaratıcı Yetenek Vakfı (Mevhibe) ve KFUPM tarafından ortaklaşa düzenleniyor.

uı78o9

Etkinliğin açılış törenine Mevhibe Genel Sekreter Vekili Dr. Halid eş-Şerif, Eğitim Bakanlığı Genel Eğitim Müsteşarı Dr. Hasan Harmi, KFUPM Akademik İşlerden Sorumlu Rektör Yardımcısı Dr. Misfer ez-Zehrani ve Akademik Programlar ve Ortaklıklar Direktörü Dr. Muhammed Abdurrahman eş-Şehri katıldı.

Kraliyet selamıyla başlayan tören, Suudi Arabistan’ın artan bilimsel statüsünü somutlaştıran, Mevhibe ve ortaklarının yetenekli insanları güçlendirme ve yetiştirme çabalarını vurgulayan ve APhO’nun gelişim sürecini ve başarı ortaklarının desteğiyle yerel olarak düzenlenme mekanizmasını gözden geçiren bir sunumla devam etti.

o90pvfbg

Törene çok çeşitli eğitim ve bilim liderleri, uluslararası delegasyon temsilcileri, Uluslararası Olimpiyat Komitesi üyeleri, Suudi Arabistan içinden ve dışından seçkin akademik şahsiyetlerin yanı sıra bu prestijli bilimsel mücadeleye hazırlanan öğrenciler katıldı.

Mevhibe Genel Sekreter Vekili Dr. Halid eş-Şerif, “APhO, zekayı, bilgiyi ve gençlerin sınırsız potansiyelini kutlayan küresel bir platform” dedi. Eş-Şerif, bu bilimsel etkinliğin düzenlenmesinin Suudi Arabistan'ın geleceği şekillendirmek ve fizik alanında ve ötesinde ilerlemeye öncülük etmek üzere gençleri destekleme ve güçlendirme konusundaki kararlılığını yansıttığını belirtti.

Açılış töreninde yaptığı konuşmada eş-Şerif, Suudi Arabistan’ın enerji sektöründeki öncü konumuna dayanarak bu olimpiyata ev sahipliği yapmasının, insana yatırım yapma ve geleceğin gerçek zenginliği olan genç beyinleri destekleme yaklaşımının bir uzantısı olduğunu belirterek, bu olimpiyatın yeni nesil bilim adamlarının hayal gücüne ilham vereceğini bildirdi.

APhO Başkanı Dr. Kwek Leong Chuan ise etkinliğin Ortadoğu'da ilk kez düzenleniyor olması nedeniyle tarihi bir anı temsil ettiğini vurgulayarak, Suudi Arabistan'a misafirperverliği ve olağanüstü organizasyonu için teşekkür etti. Chuan ayrıca, bu büyük bilimsel etkinliğin gerçeğe dönüşmesine katkıda bulunan destekleyici kuruluşların çabalarını da övdü.

kı8o0

Farklı ülkelerden en parlak genç beyinleri bir araya getiren bu prestijli yarışmanın çeyrek asırlık yıldönümüne denk gelmesi ve 25 yıldır bilimsel rekabet ruhunun geliştirilmesine ve yükselen nesiller arasında anlayış köprüleri kurulmasına katkıda bulunması nedeniyle Suudi Arabistan'ın APhO’nun bu yılki etkinliğine ev sahipliği yapması özel bir kutlama niteliği taşıyor.

İhtisas komitelerinin çalışmaları bugün pratik test ve çeviriyi tartışmak üzere başlarken, öğrenciler önümüzdeki günlerde Uluslararası Olimpiyat Konseyi tarafından hazırlanan ve değerlendirilen katı bilimsel kriterlere göre her biri beş saat süren biri teorik diğeri pratik olmak üzere iki ana teste girmeye hazırlanacaklar.

Olimpiyat programı, öğrencilerin ve gözetmenlerin dünya gençleri arasında iletişim ve kültürel alışverişi teşvik eden entegre bir eğitim deneyimi içinde Suudi Arabistan'ın tanık olduğu kültürel mirası ve gelişimsel kalkınmayı keşfetmelerine olanak tanıyan eğitim ziyaretleri ile kültürel ve rekreasyonel etkinlikleri içeriyor.

89

İlki 1999 yılında 12 ülkenin katılımıyla Endonezya'da düzenlenen APhO, fizik alanında yetenekli lise öğrencilerine yönelik en önde gelen uluslararası bilimsel yarışmalardan biridir. Uluslararası Fizik Olimpiyatı'nda (IPhO) ileri dereceler elde etmiş ülkeler APhO’ya katılmaktadır.

Suudi Arabistan APhO’ya 2012 yılında katılmaya başladı. O tarihten bu yana, öğrencilerinin çeşitli uluslararası olimpiyat ve yarışmalarda kazandığı 874 madalya ve ödülden 16’sını bu olimpiyatta elde etti. Bu, Suudi yeteneklerin uluslararası bilimsel forumlarda gösterdikleri ilerlemenin bir kanıtıdır.

efrgthyu

APhO’nun, Temmuz 2024'te Riyad'da düzenlenen ve 90 ülkeden 333 öğrencinin katıldığı 56. Uluslararası Kimya Olimpiyatı’nın ardından Suudi Arabistan'ın ev sahipliği yaptığı ikinci uluslararası olimpiyat olduğunu belirtmek gerekir. Suudi Arabistan, Uluslararası Kimya Olimpiyatı’nda organizasyon ve rekabet düzeyinde kayda değer bir başarı elde ederek uluslararası alanda büyük övgü almıştı.