Con Coughlin
Suudi Arabistan'daki yeni, kendini doğrulayan ruh halini, hiçbir şey Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın Fox News’e verdiği kapsamlı röportajdan daha iyi gösteremez.
Veliaht Prens, verdiği röportajda ülkesini etkileyen temel meseleleri ele almakta tereddüt göstermedi. Bu meseleler, İsrail ile ilişkilerin normalleştirilmesi gibi hassas konulardan İran'ın nükleer programına yönelik tartışmalara kadar uzanıyordu. 2019'dan bu yana ilk kez bir Amerikan haber kuruluşuna verdiği röportajda Veliaht Prens, ülkesinin dünyanın en dinamik yükselen güçlerinden biri olarak konumunu güçlendirmek için güçlü bir performans sergiledi.
Dünya meselelerindeki artan önemine atıfta bulunan Veliaht Prens, Fox News'in baş siyasi muhabiri Bret Baier'e, “Suudi Arabistan çok büyük, bu yüzden dünyanın herhangi bir yerindeki herhangi birinin Suudi Arabistan ile doğrudan veya dolaylı bir ilişkisi olduğundan eminim" dedi.
Büyük ölçüde, röportajda en dikkat çekici yorumlar, Veliaht Prens’in, İsrail ile normalleşmenin olasılığı ve İran nükleer programının bölgesel güvenlik için oluşturduğu tehdit gibi birçok önemli bölgesel sorun hakkındaki görüşlerini ifade ettiği yorumlardı. Yaz aylarında ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan'ın Suudi Arabistan'a yaptığı son ziyaretin ardından, Riyad ile ABD arasındaki müzakerelerin, Suudi Arabistan'ın İsrail ile normalleşmesini, karşılığında ABD'nden bir savunma anlaşması ve sivil nükleer programına yardım sağlamayı içeren bir anlaşma üzerinde ileri bir aşamaya geldiğine dair haberler çıktı.
Röportajda en dikkat çekici yorumlar, Veliaht Prensin, İsrail ile normalleşmenin olasılığı ve İran nükleer programının bölgesel güvenlik için oluşturduğu tehdit gibi bir dizi önemli bölgesel sorun hakkındaki görüşlerini ifade ettiği yorumlardı.
Suudi Arabistan Veliaht Prensi, ABD tarafından desteklenen müzakerelerin ileri bir aşamaya geldiğini vurgulayarak "Her gün ilerleyeceğiz ve nereye varacağımızı göreceğiz" dedi. Ayrıca şimdiye kadar ‘iyi görüşmeler’ yapıldığını da doğruladı. ABD’lilerle bir anlaşmaya varırlarsa, bunun ‘Soğuk Savaş'ın sona ermesinden bu yana en büyük anlaşma’ olacağını belirtti.
Ancak Veliaht Prens, ancak Filistin meselesinde ilerleme kaydedilirse bir anlaşmaya ulaşılabileceği konusunda da uyardı. Filistinlilerin muamelesinin ‘çok önemli bir sorun’ olmaya devam ettiğini ve çözülmesi gerektiğini söyledi. Prens Muhammed bin Selman, "İşlerin nereye gideceğini göreceğiz" dedi. Ayrıca Suudi Arabistan'ın Filistinlilerin yaşamını iyileştirmeyi ve İsrail'i bölgede bir oyuncu yapmayı umduğunu da ekledi. "Filistinlilerin acılarını hafifletecek iyi sonuçlara ulaşmak için ABD’lilerle görüşüyoruz" dedi.
Röportaj, ABD Başkanı Joe Biden ve İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu'nun New York'ta Birleşmiş Milletler Genel Kurulu toplantılarına katılmaları sırasında bir araya gelmesinin hemen ardından yayınlandı. Liderlerin, Suudi Arabistan ve İsrail arasında bir anlaşmaya varılması için müzakereleri tartıştıkları bildirildi.
Veliaht Prens, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu gibi sert bir politikacıyla uğraşmanın zorluğuna ilişkin bir soruya yanıt olarak, "Filistinlilere ihtiyaçlarını sağlayan ve bölgeyi barışçıl hale getiren bir anlaşmaya varırsak, oradaki herhangi biriyle çalışacağız" dedi.
İsrail ile normalleşme müzakerelerinin mevcut durumunu ele almanın yanı sıra, Veliaht Prens, ülkesinin İran'ın tartışmalı nükleer programına yönelik tutumunun en kapsamlı genel yorumunu yaptı. Batı istihbaratı, İran'ın nükleer silah üretmeyi amaçladığını iddia ediyor.
Şarku’l Avsat’ın Al Majalla dergisinden aktardığına göre Veliaht Prens, İran'ın nükleer silah elde etmesine izin verilirse, Suudi Arabistan'ın da aynısını yapması ve kendi nükleer cephaneliğini kurması gerekeceğini açıkça belirtti. "Bölgede herhangi bir nükleer silahlanma yarışı, yalnızca bölgenin güvenliğini değil, dünyanın güvenliğini de tehdit eder" dedi. "Bölgedeki güç dengesi, İran'ın nükleer silaha sahip olması halinde bizim de sahip olmamızı gerektiriyor" diye ekledi.
Veliaht prens, İsrail ile bir anlaşmaya varılabilmesi için Filistin meselesinde ilerleme kaydedilmesi gerektiğini söyledi. Filistinlilerin muamelesinin "çok önemli bir sorun" olmaya devam ettiğini ve çözülmesi gerektiğini belirtti.
Ancak Suudi Arabistan Veliaht Prensi, nükleer silahlanma yarışına karşı kişisel hoşnutsuzluğunu da açıkça dile getirerek, ‘dünyanın yeni bir Hiroşima'ya tahammül edemeyeceği’ uyarısında bulundu.
Veliaht Prens, Ukrayna çatışmasına ilişkin yorumlarıyla Suudi Arabistan'ın küresel meselelerde giderek daha önemli bir rol oynadığını vurguladı. Suudi Arabistan, çatışmayı sona erdirmek için çalışıyor. Geçtiğimiz ay Cidde'de 40 ülkeden temsilcilerin katıldığı bir barış görüşmesine ev sahipliği yaptı.
Prens Muhammed bin Selman, "Suudi Arabistan'da Rusya ile iyi ilişkilerimiz var ve Ukrayna ile de iyi ilişkilerimiz var. Ukrayna ve Rusya ile iyi ve canlı bir ticaretimiz var. Bu nedenle, bu sorunu çözmek için adımlar atabilmek için elimizden gelen her şeyi yapmaya çalışıyoruz" dedi.
Veliaht Prens, röportajda ayrıca Suudi Arabistan'ın, dünyanın önde gelen enerji tedarikçilerinden biri olarak oynadığı kritik rolü de ele aldı. Ayrıca, Suudi Arabistan ekonomisini geliştirmeye yönelik 2030 vizyonu hakkındaki iddialı programından da bahsetti. 2027 ve 2028'de Suudi Arabistan’ın 2040 Vizyonu’nun açıklanacağını belirtti. Ayrıca, doğrudan hedefinin Suudi Arabistan ekonomisini geliştirmeye yönelik iddialı programına dayanarak inşa etmek olduğunu ifade etti. Ülkesini 21. yüzyılın en büyük başarı öyküsü olarak nitelendirdi.
Fox News röportajındaki güven dolu performansı, Suudi Arabistan'ın Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın önümüzdeki ay gerçekleşmesi beklenen Birleşik Krallık ziyaretinin temellerini atmasına kesinlikle yardımcı olacak. Veliaht Prens, 2018'deki son ziyaretinin başarısının üzerine inşa etmek istiyor. Bu ziyaret, 2030 vizyonu adlı iddialı programına büyük yatırımlar yapılmasına yardımcı olmuştu.
İngiliz bir yetkili, Prens Muhammed bin Selman'ın Fox News röportajına şu şekilde yorum yaptı: "Veliaht Prens, olağanüstü bir performans sergiledi ve Suudi Arabistan'ın sadece küresel meselelerde önemli bir oyuncu değil, aynı zamanda Birleşik Krallık için önemli bir müttefik olduğunu gösterdi."
* Şarku’l Avsat tarafından Londra merkezli Al Majalla dergisinden tercüme edilmiştir.
Üç ülke, Suudi Arabistan-İran ilişkilerinde kaydedilen sürekli ilerlemeyi ve bunun iki ülke arasında doğrudan iletişim için sağladığı fırsatları memnuniyetle karşıladı. (Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı)
